Neurobiologie deeltentamen 2
Interactief college verwerkt in samenvatting
HC11: somatosensory system
You can describe the functional and anatomical structures of the somatosensory system involved in pain
and touch and you can reproduce the somatosensory pathway systems and can name the areas and
tracts involved.
Somatosensorisch systeem wordt gebruikt voor:
-aanraking, proprioceptie, pijn, temperatuur
Exteroceptie = directe interactie met de externe wereld: aanraking, pijn, temperatuur
Proprioceptie= postuur en beweging van het lichaam: receptoren in spieren, pezen en gewrichten
Interoceptie = ingewanden (viscera): sensatie van pijn (consious) en chemoreceptoren voor pH en bloedgassen
(unconsious) -> waarschuwingssignalen
Aanraking
-stereognosis = herkenning van objecten via aanraking
-veel sensorische cellen in de huid van de handen
-textuur, temperatuur, vorm gebruik je om dit te bepalen
-een gesimplificeerd figuur van de route:
-first-order neuron = receptor neuron = afferent neuron -> eerste
transductie
-normaliter receptor eiwitten in dendrieteinden
-verschillende tussen neuronen
-type receptor in membraan, capsulatie neuroneinden, locatie, axontype,
receptive fields, perefiere adaptiatie
Neuronen migreren via de dorsale columns, gaan allemaal via de
hersenstam!! -> pathway voor aanraking en pijn
-topografische organisatie in de ruggengraat
-informatie linkerkant lichaam verwerkt door rechterkant brein, en andersom
Aanraking pathway
1. Neuron komt binnen in de dorsale hoorn
2. First-order axon mondt uit in cuneate nucleus (lower body) via de cuneate tract of in de gracile nucleus
(upper body) via de gracile tract
3. Axonen gaan omhoog via de dorsal columns in de dorsal horn
4. Second-order neurons kruisen in de medial lemniscus en de synapsen monden uit in de ventral
posterior lateral nucleus van thalamus
5. Third-order neuron gaat naar corticale regio (somatosensorische cortex)
,Pijn pathway
1. Neuron gaat ook naar binnen via dorsale hoorn, maar kruist hier al
2. First-order synaps mond ook uit in de dorsale hoorn
3. Second-order neuron gaat hier omhoog via spinothalamic tract (onderdeel anterolateral system)
4. Synaps mond uit in ventral posterior lateral nucleus van thalamus
5. Informatie gaat naar primaire somatosensory cortex
Unilaterale laesi (lesion)
-de helft van de ruggengraat is beschadigd door bijvoorbeeld een kogel of steekwond
-hierdoor voelt een patient enkel aanraking aan één kant en pijn aan de andere kant
-dit komt doordat de informatie van verschillende pathways die naar de controlaterale kant gaan
-bij pijn gebeurd dit in de dorsale hoorn, met aanraking in de hersenstam
-beide pathways stijgen op verschillende plekken, maar gaan op dezelfde plek naar binnen
,Somatopische kaart van de cortex
-via de thalamus -> relay station -> stuurt informatie naar primaire somatosensorische cortex
-posterior en parietale cortex
-verschillende Brodmann gebieden:
-morfologische verschillen tussen cellen in dit gebied -> verschillende functies
-opgebouwd uit verschillende lagen van mediaal naar lateraal
-oppervlak wat bezighoud met de handen is groter dan bijvoorbeeld de romp
-veel informatieverwerking in deze gebieden!
-mond en handen -> praten en voelen
-in ratten elke snorhaar eigen gebied in cortex! Bij de sterneusmol elke snorspriet!
Brodmann gebieden:
-3b: ontvangt de bulk van alle informatie -> taktiele informatie lichaam, processie info voor 1 en 2
, -emoties, etc...
-3a: proprioceptieve informatie
-1/2: derde order neuronen, maar vooral informatie van 3b
-3b, 1 en 2 dus secundaire somatosensitieve cortex (en parietale gebieden)
-nodig voor motor feedback
-bij elke stap is er convergentie van informatie -> receptief veld neemt toe in hogere gebieden
-bij verlies 3b -> geen aanrakingsgevoel en perceptie meer…
-secundaire somatosensorische cortex -> amygdala en hippocampus
-parietale cortex gebieden 5,7 -> cognitieve processie (object discriminatie) en motor processie (object
manipulatie)
Aanraking via veel neuronen:
-pseudo-unipolar neuron -> cellichaam heeft dendrieteinden die meteen overgaan in een axon, er ligt geen
cellichaam tussenin, direct actiepotentiaal!
-cellichaam is geen onderdeel van de signaaltransductie, maar enkel voor milieu, eiwitten, etc..
-veel neuronen gaan via spinal nerves naar binnen in de ruggengraat = dermatomen = een gebied huid dat door
verschillende afferent neuronvezels van een enkele ruggengraat neuron wordt voorzien
Interactief college verwerkt in samenvatting
HC11: somatosensory system
You can describe the functional and anatomical structures of the somatosensory system involved in pain
and touch and you can reproduce the somatosensory pathway systems and can name the areas and
tracts involved.
Somatosensorisch systeem wordt gebruikt voor:
-aanraking, proprioceptie, pijn, temperatuur
Exteroceptie = directe interactie met de externe wereld: aanraking, pijn, temperatuur
Proprioceptie= postuur en beweging van het lichaam: receptoren in spieren, pezen en gewrichten
Interoceptie = ingewanden (viscera): sensatie van pijn (consious) en chemoreceptoren voor pH en bloedgassen
(unconsious) -> waarschuwingssignalen
Aanraking
-stereognosis = herkenning van objecten via aanraking
-veel sensorische cellen in de huid van de handen
-textuur, temperatuur, vorm gebruik je om dit te bepalen
-een gesimplificeerd figuur van de route:
-first-order neuron = receptor neuron = afferent neuron -> eerste
transductie
-normaliter receptor eiwitten in dendrieteinden
-verschillende tussen neuronen
-type receptor in membraan, capsulatie neuroneinden, locatie, axontype,
receptive fields, perefiere adaptiatie
Neuronen migreren via de dorsale columns, gaan allemaal via de
hersenstam!! -> pathway voor aanraking en pijn
-topografische organisatie in de ruggengraat
-informatie linkerkant lichaam verwerkt door rechterkant brein, en andersom
Aanraking pathway
1. Neuron komt binnen in de dorsale hoorn
2. First-order axon mondt uit in cuneate nucleus (lower body) via de cuneate tract of in de gracile nucleus
(upper body) via de gracile tract
3. Axonen gaan omhoog via de dorsal columns in de dorsal horn
4. Second-order neurons kruisen in de medial lemniscus en de synapsen monden uit in de ventral
posterior lateral nucleus van thalamus
5. Third-order neuron gaat naar corticale regio (somatosensorische cortex)
,Pijn pathway
1. Neuron gaat ook naar binnen via dorsale hoorn, maar kruist hier al
2. First-order synaps mond ook uit in de dorsale hoorn
3. Second-order neuron gaat hier omhoog via spinothalamic tract (onderdeel anterolateral system)
4. Synaps mond uit in ventral posterior lateral nucleus van thalamus
5. Informatie gaat naar primaire somatosensory cortex
Unilaterale laesi (lesion)
-de helft van de ruggengraat is beschadigd door bijvoorbeeld een kogel of steekwond
-hierdoor voelt een patient enkel aanraking aan één kant en pijn aan de andere kant
-dit komt doordat de informatie van verschillende pathways die naar de controlaterale kant gaan
-bij pijn gebeurd dit in de dorsale hoorn, met aanraking in de hersenstam
-beide pathways stijgen op verschillende plekken, maar gaan op dezelfde plek naar binnen
,Somatopische kaart van de cortex
-via de thalamus -> relay station -> stuurt informatie naar primaire somatosensorische cortex
-posterior en parietale cortex
-verschillende Brodmann gebieden:
-morfologische verschillen tussen cellen in dit gebied -> verschillende functies
-opgebouwd uit verschillende lagen van mediaal naar lateraal
-oppervlak wat bezighoud met de handen is groter dan bijvoorbeeld de romp
-veel informatieverwerking in deze gebieden!
-mond en handen -> praten en voelen
-in ratten elke snorhaar eigen gebied in cortex! Bij de sterneusmol elke snorspriet!
Brodmann gebieden:
-3b: ontvangt de bulk van alle informatie -> taktiele informatie lichaam, processie info voor 1 en 2
, -emoties, etc...
-3a: proprioceptieve informatie
-1/2: derde order neuronen, maar vooral informatie van 3b
-3b, 1 en 2 dus secundaire somatosensitieve cortex (en parietale gebieden)
-nodig voor motor feedback
-bij elke stap is er convergentie van informatie -> receptief veld neemt toe in hogere gebieden
-bij verlies 3b -> geen aanrakingsgevoel en perceptie meer…
-secundaire somatosensorische cortex -> amygdala en hippocampus
-parietale cortex gebieden 5,7 -> cognitieve processie (object discriminatie) en motor processie (object
manipulatie)
Aanraking via veel neuronen:
-pseudo-unipolar neuron -> cellichaam heeft dendrieteinden die meteen overgaan in een axon, er ligt geen
cellichaam tussenin, direct actiepotentiaal!
-cellichaam is geen onderdeel van de signaaltransductie, maar enkel voor milieu, eiwitten, etc..
-veel neuronen gaan via spinal nerves naar binnen in de ruggengraat = dermatomen = een gebied huid dat door
verschillende afferent neuronvezels van een enkele ruggengraat neuron wordt voorzien
