HET URINAIR STELSEL
1. Inleiding
Urinair stelsel : 3 functies
• Excretie : verwijderen van organische afvalstoffen
• Vnl stikstofhoudende afvalstoffen ureum (°EW) en urinezuur (°purines /DNA) maar ook bilirubine
(°RBC)
• Eliminatie : lozing van deze afvalstoffen naar buiten
• mictie = urine lozing = plassen
• Homeostatische controle van volume en concentratie van opgeloste stoffen in het bloed
• Regulatie van osmolariteit (ADH)
• Regulatie van volume en RR (EPO en RAAS)
• Regulatie pH
• Regulatie concentratie natrium, kalium, chloride ea (Calcitriol)
• Behouden waardevolle voedingsstoffen (G, AZ)
2. Anatomie van het excretiestelsel/urinair stelsel
- 2 renes (nieren)
- 2 ureters
- Vesica urinaria
- Urethra
2.1. De renes (= nieren)
Twee boonvormige organen
- voorste vlak
o achterste vlak
o grote laterale rand
o mediale rand: nierhilus
v.renalis
a.renalis
ureter
o bovenste pool : er boven bijnier
o onderste pool
Ligging nieren
- Achter/ bovenaan buikholte, t h v lendestreek
- Li en re van WZ
- tegen de diepe laag rugspieren
- Retroperitoneaal (achter het peritoneum)
re nier
- L1
- ligt onder lever
bedekt door het colon ascendens en duodenum
li nier
- T12
- bedekt door de milt, de maag, de pancreas en het jejunum
,De nier wordt op plaats gehouden door: (structuren die vertrekken vanuit nierhilus)
- capsula fibrosa (= nierkapsel)
- capsula adiposa renis
- ontdubbeling van de fascia transversalis
- bloedvaten van de nier
- druk van de ingewanden
Bloedvoorziening Bezenuwing
• a. renalis zijtak van de aorta abd
• v. renalis welke uitmondt in v. cava inferior
• autonoom zenuwstelsel ( OS en PS)
• Verder meer details
2.1.1. Overlangse doorsnede doorheen de nier
In nierweefsel onderscheiden we:
- cortex of schors (onder het kapsel)
- medulla of merg (roze)
- calices (= nierkelken)
- pelvis of pyelum (= nierbekken)
Cortex of schors
- ligt direct onder het nierkapsel
- bevat vooral glomeruli
- roodbruin en zacht
- columnae renales uitlopers tussen de piramides
o dit gedeelte van de cortex bevat
voornamelijk bloedvaten.
Medulla of merg
- meer centraal gelegen
- vorm: pyramides renales
- basis naar cortex gekeerd
- top (= papil) mondt uit in calices renales
- bevat voornamelijk niertubuli
Calices renales en het pyelum
- calices minores
- 3-tal calices majores
- De calices majores monden uit in het pyelum.
- vertrekt van de ureter
Je kan figuur krijgen, en dan moet je er bep
dingen op k aanduiden
Onderste afb; bolletjes vd arteriën
bovenaan = glomeruli
, 3. Functionele anatomie : het nefron
- Elke nier bevat ongeveer 1miljoen nefronen.
- Een nefron = anat en fct eenheid van de nier.
- Elk nefron bestaat uit
o en glomerulus gelegen in de cortex
o niertubuli hoofdzakelijk gelegen in de medulla en meer bepaald in de
pyramides
3.1. Nefron
1. vas afferens (aanvoerend bloedvat)
2. glomerulus
3. vas efferens (weg vd glomerulus, nog altijd zuurstofrijk)
4. kapsel van Bowman
5. tubulus contortus primus (kronkelende buis/ proximale tubulus)
6. lus van Henle: dalend deel
7. lus van Henle: stijgend deel
8. tubulus contortus secundus
9. ductus colligens
Linkse kronkelende buis botst nog eens tegen het vas afferens > zo weet je
waar het vas afferens ligt
Glomerulus Lichaample van Malpighi
• sterk ontwikkeld capillair netwerk . • Glomerulus: Capillair netwerk
• Vas afferens • Kapsel van Bowman: gedilateerde
• Vas efferens blindeindigende tubulus
Kapsel van Bowman
- hol
- binnenste/buitenste laag cellen.
- binnenste laag ligt
o dicht tegen de capillairen glomerulus aan.
o éénlagig plaveiselepitheel.
o Tussen de cellen van dat plaveiselepitheel bevinden zich spleten =
Permeabiliteit (het gaat om binnenste laagje vh holte)
- Buitenste laag kubisch /cilindrisch vorm
- sluit aan op de proximale tubulus
1. Inleiding
Urinair stelsel : 3 functies
• Excretie : verwijderen van organische afvalstoffen
• Vnl stikstofhoudende afvalstoffen ureum (°EW) en urinezuur (°purines /DNA) maar ook bilirubine
(°RBC)
• Eliminatie : lozing van deze afvalstoffen naar buiten
• mictie = urine lozing = plassen
• Homeostatische controle van volume en concentratie van opgeloste stoffen in het bloed
• Regulatie van osmolariteit (ADH)
• Regulatie van volume en RR (EPO en RAAS)
• Regulatie pH
• Regulatie concentratie natrium, kalium, chloride ea (Calcitriol)
• Behouden waardevolle voedingsstoffen (G, AZ)
2. Anatomie van het excretiestelsel/urinair stelsel
- 2 renes (nieren)
- 2 ureters
- Vesica urinaria
- Urethra
2.1. De renes (= nieren)
Twee boonvormige organen
- voorste vlak
o achterste vlak
o grote laterale rand
o mediale rand: nierhilus
v.renalis
a.renalis
ureter
o bovenste pool : er boven bijnier
o onderste pool
Ligging nieren
- Achter/ bovenaan buikholte, t h v lendestreek
- Li en re van WZ
- tegen de diepe laag rugspieren
- Retroperitoneaal (achter het peritoneum)
re nier
- L1
- ligt onder lever
bedekt door het colon ascendens en duodenum
li nier
- T12
- bedekt door de milt, de maag, de pancreas en het jejunum
,De nier wordt op plaats gehouden door: (structuren die vertrekken vanuit nierhilus)
- capsula fibrosa (= nierkapsel)
- capsula adiposa renis
- ontdubbeling van de fascia transversalis
- bloedvaten van de nier
- druk van de ingewanden
Bloedvoorziening Bezenuwing
• a. renalis zijtak van de aorta abd
• v. renalis welke uitmondt in v. cava inferior
• autonoom zenuwstelsel ( OS en PS)
• Verder meer details
2.1.1. Overlangse doorsnede doorheen de nier
In nierweefsel onderscheiden we:
- cortex of schors (onder het kapsel)
- medulla of merg (roze)
- calices (= nierkelken)
- pelvis of pyelum (= nierbekken)
Cortex of schors
- ligt direct onder het nierkapsel
- bevat vooral glomeruli
- roodbruin en zacht
- columnae renales uitlopers tussen de piramides
o dit gedeelte van de cortex bevat
voornamelijk bloedvaten.
Medulla of merg
- meer centraal gelegen
- vorm: pyramides renales
- basis naar cortex gekeerd
- top (= papil) mondt uit in calices renales
- bevat voornamelijk niertubuli
Calices renales en het pyelum
- calices minores
- 3-tal calices majores
- De calices majores monden uit in het pyelum.
- vertrekt van de ureter
Je kan figuur krijgen, en dan moet je er bep
dingen op k aanduiden
Onderste afb; bolletjes vd arteriën
bovenaan = glomeruli
, 3. Functionele anatomie : het nefron
- Elke nier bevat ongeveer 1miljoen nefronen.
- Een nefron = anat en fct eenheid van de nier.
- Elk nefron bestaat uit
o en glomerulus gelegen in de cortex
o niertubuli hoofdzakelijk gelegen in de medulla en meer bepaald in de
pyramides
3.1. Nefron
1. vas afferens (aanvoerend bloedvat)
2. glomerulus
3. vas efferens (weg vd glomerulus, nog altijd zuurstofrijk)
4. kapsel van Bowman
5. tubulus contortus primus (kronkelende buis/ proximale tubulus)
6. lus van Henle: dalend deel
7. lus van Henle: stijgend deel
8. tubulus contortus secundus
9. ductus colligens
Linkse kronkelende buis botst nog eens tegen het vas afferens > zo weet je
waar het vas afferens ligt
Glomerulus Lichaample van Malpighi
• sterk ontwikkeld capillair netwerk . • Glomerulus: Capillair netwerk
• Vas afferens • Kapsel van Bowman: gedilateerde
• Vas efferens blindeindigende tubulus
Kapsel van Bowman
- hol
- binnenste/buitenste laag cellen.
- binnenste laag ligt
o dicht tegen de capillairen glomerulus aan.
o éénlagig plaveiselepitheel.
o Tussen de cellen van dat plaveiselepitheel bevinden zich spleten =
Permeabiliteit (het gaat om binnenste laagje vh holte)
- Buitenste laag kubisch /cilindrisch vorm
- sluit aan op de proximale tubulus
