Samenvatting geschiedenis tijdvak 10

Hoofdstuk 10


10.1 Dekolonisatie


Dekolonisatie van Brits-Indië
Engeland kreeg een nieuwe premier. Deze nieuwe premier had juist
waardering voor Gandhi en zag in dat onafhankelijkheid onvermijdelijk
was. Brits-Indië werd onafhankelijk (1946) en opgesplitst in 2 staten:
Pakistan (moslims) en India (hindoes). Er brak geweld uit tussen de 2
staten (Gandhi vermoord). Een deel van Pakistan werd uiteindelijk
Bangladesh

China, Indonesië en Vietnam
Na de onafhankelijkheid van Brits-Indië liet GB zijn andere Aziatisch
koloniën ook snel onafhankelijk worden. In China eindigde zelfs alle
westerse invloed en de communisten namen hier de macht.

NL wilde Indonesië nog niet opgeven, maar door Japanse bezetting was de
Nederlandse machtspositie erg verslechterd. Soekarno riep republiek
Indonesië uit en hierna begon de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog.
Indonesië zette zich af tegen de Japanners en de Nederlanders. Het
Nederlandse leger begon een ‘politionele actie’, oftewel een grote militaire
operatie die leidde tot een koloniale oorlog. Guerrillastrijders sloegen toe.
Nederland gebruikt buitensporig geweld hiervoor. Bij de 2e militaire actie
werd Soekarno gevangengenomen. Deze 2e politionele actie leidde tot
internationale verontwaardiging. Door dwang van VS en Veiligheidsraad
stond NL Indonesië af. (1949) Alle Nederlandse bedrijven in Indonesië
werden bezet en alle Nederlanders die hier woonden moesten vertrekken.

Frankrijk weigerde Vietnam op te geven. Nadat de Japanners Vietnam
hadden bezet, riep Vietnam de onafhankelijkheid uit. Vietnam kreeg een
communistische leider. Hierdoor ging VS met FK de macht heroveren en de
Vietnamese communisten samen met steun van China. Na een militaire
nederlaag (1954) besloten de Fransen Vietnam te verlaten.



Het Midden-Oosten

Syrië en libanon werden in 1946 onafhankelijk van FK (door Duitse
bezetting van FK). De Britten heersten over Palestina. Joden trokken
zowel voor als na de Holocaust massaal naar Palestina. Ze wilden hier een

, eigen staat stichten om veilig te zijn voor het antisemitisme. Het geweld
tussen Palestijnen en joden nam hierdoor toe. De Britten wilden Palestina
zo snel mogelijk verlaten door de onbeheersbare situatie.
-> De staat Israël werd uitgeroepen in een deel van Palestina. Arabische
buurlanden vielen Israël aan, maar Israël won en ze bezetten een heel
groot deel van Palestina (behalve Gazastrook en Jordaanoever). Palestijnen
vluchten naar onbezette gebieden en buurlanden.
De Arabische nederlaag leidde in Egypte tot opstand tegen de Britten. De
Britten hielden alleen nog het Suezkanaal bezet (maar het land waren ze
kwijt).
Egyptische leider bezette het Suezkanaal wat leidde tot een oorlog tegen
Britten, FK en Israël. De VS steunde de Britten niet en de Egyptenaren
wonnen.
Hierna raakten de Britten ook nog Irak en Syrië kwijt.



Afrika
Frankrijk liet Tunesië en Marokko onafhankelijk worden, want ze hadden
genoeg aan het bloederige conflict in Algerije (waar veel Fransen
woonden). In 1962 werd Algerije onafhankelijk.
In 1965 was bijna heel Afrika onafhankelijk (Ghana, Sudan, Congo, Nigeria
nu ook allemaal). < Franse koloniën.
Ook Portugal gaf uiteindelijk in 1974 zijn koloniën op.

Suriname werd in 1975 onafhankelijk, omdat NL er vanaf wilde door
schaamte over het koloniale verleden.