Samenvatting leerstof Strafrecht
Volgens cursus strafrecht en slides van de definitieve ppt. op Digitap
Examen op 7 januari 2019
Made by Soukaina
You’re welcome
INLEIDING TOT HET STRAFRECHT
Het verschil tussen materieel strafrecht, strafprocesrecht en strafuitvoeringsrecht kennen.
Het materieel strafrecht is het geheel van strafbare gedragingen en misdrijven en de straffen
die daarop van toepassing zijn.
Het strafprocesrecht is de procedure volgens de welke het materieel strafrecht toegepast wordt
vanaf het moment dat de dader een misdrijf pleegt totdat de rechter een uitspraak doet.
Het strafuitvoeringsrecht is de regeling van de tenuitvoerlegging van de straffen. Het is de
strafuitvoeringsrechtbank die toeziet op de uitvoering van de straffen die uitgesproken werden
door rechtbanken en hoven.
Geschiedenis niet kennen. Wel de volgende drie beginselen:
Het legaliteitsprincipe houdt in dat er geen straffen uitgesproken mogen worden die niet door
de wet voorzien zijn. Dit beginsel is er om willekeur en rechteloosheid te voorkomen. Daarnaast
zijn er een aantal voorwaarden aan gekoppeld, zoals o.a. het feit dat de wetten voor iedereen
verstaanbaar moet zijn en in een taal uitgesproken die de volk ook begrijpt, dus niet in het
Latijns zoals vroeger werd gedaan.
Het proportionaliteitsprincipe houdt in dat de straffen in verhouding moeten zijn met de
gepleegde misdrijven. Het moet kunnen zorgen voor een soort afschrikking voor mogelijke
plegers van de desbetreffende feit en moet een indruk nalaten bij de bevolking. Ook moet de
straf zo weinig mogelijk leed veroorzaken bij de dader. Het moet dus doeltreffend zijn maar niet
overdreven.
Het subsidiariteitsprincipe houdt in dat het beter is om de minimale straf op te leggen in plaats
van helemaal geen straf of de meest zware straf. Mensen moeten weten welke straf volgt op het
plegen van een bepaalde misdrijf om criminaliteit te kunnen voorkomen. Dwang en macht moet
beperkt worden tot het meest noodzakelijke. De preventie van misdrijven moet boven de
vergelding daarvan staan.
HOOFDSTUK 1: MISDRIJVEN
1
,De definitie en de bestanddelen kennen:
Definitie van misdrijven: een menselijke gedraging die door de wet is omschreven en waarop
een straf is gesteld. Deze menselijke handeling schendt de wet.
De 4 bestanddelen van een misdrijf:
● Een materieel bestanddeel: dit is het eigenlijke waarneembaar gedrag.
● Een wederrechtelijk bestanddeel: er zijn geen rechtvaardigingsgronden aanwezig.
● Een moreel bestanddeel: er is schuld aan het misdrijf, de intentie en de mentale
voorbereiding was er.
● Een strafwaardig bestanddeel: alle constitutieve elementen zijn vervuld.
Als één van de bestanddelen niet vervuld zijn, dan is er geen sprake van een misdrijf.
De wettelijke indeling van misdrijven (soorten misdrijven) kennen. Dit is een indeling volgens de
zwaarte van misdrijven en de daartoe behorende straffen. Kan een examenvraag zijn.
De wettelijke indeling van misdrijven is als volgt:
● Overtredingen, zoals bv. inbreuken op het verkeersreglement of openbare
dronkenschap.
o Politiestraf: gevangenisstraf van 1 tot 7 dagen, werkstraf en/of geldboete van 1 tot
25 euro (x8)
o Politierechtbank: het is meestal een politierechtbank die zich uitspreekt over
overtredingen.
● Wanbedrijven, zoals bv. diefstal, slagen en verwondingen.
o Correctionele straf: gevangenisstraf van minimum 8 dagen tot 5 jaar, werkstraf
en/of geldboete vanaf 26 euro (x8).
o Correctionele rechtbank: het is de correctionele rechtbank die meestal uitspraken
doet over wanbedrijven.
● Misdaden, zoals bv. moord, verkrachting en aanranding van een minderjarige.
o Criminele straf: gevangenisstraf van minstens 5 jaar tot levenslang
o Hof van Assisen: het is het Hof van Assisen dat zich uitspreekt over misdaden.
Vervolging van de misdrijf:
o Het Openbaar Ministerie bepaalt zelf of de misdrijf vervolgd dient te
worden of niet. Ook al zou de slachtoffer bijvoorbeeld zeggen dat hij niet
vindt dat de dader gestraft moet worden.
o Een uitzondering voor de vervolging: Bij een klacht is er sprake van een
klachtmisdrijf wat betekent dat de vervolging niet door de OM zelf maar
door de klacht, dat ingediend werd, gebeurt. Een voorbeeld van een
klachtmisdrijf is stalking.
2
, De rechtvaardigheidsgronden kennen.
De rechtvaardigheidsgronden zijn omstandigheden die ervoor zorgen dat het strafbare feit
wegvalt. Dit betekent dat de dader gerechtvaardigd wordt om het ‘strafbare’ feit te stellen. Het
feit verliest dus haar wederrechtelijke bestanddeel, waardoor de persoon niet strafbaar gesteld
wordt voor de feit.
Enkele rechtvaardigheidsgronden:
● Het wettelijk voorschrift: Dit is een bevel van de overheid. Bv. bij een huiszoeking
onder bevel van de politie. Wanneer er beroep wordt gedaan op een wettelijk voorschrift,
verliest het feit haar wederrechtelijk bestanddeel, waardoor de persoon niet strafbaar
gesteld kan worden. De politie doet hier dus beroep op als rechtvaardigheidsgrond.
● De wettige zelfverdediging kan ook gebruikt worden als rechtvaardigheidsgrond. Alleen
moet het gebruikte geweld om zichzelf te verdedigen in verhouding staan met het
gepleegde feit van de persoon die u bijvoorbeeld aanvalt.
● De noodtoestand kan ook gebruikt worden als rechtvaardigheidsgrond. Hier gaat de
persoon een handeling omdat hij in een situatie zit waar er geen andere mogelijke
uitkomst is. Zo kan een ouder bijvoorbeeld een geneesmiddel stelen om een ernstig ziek
kind te redden.
De toestemming van de slachtoffer om een bepaalde strafbare feit te plegen geldt NIET als
rechtvaardigheidsgrond. Dit BLIJFT een strafbare feit en zal dus een straf als gevolg hebben.
De verzachtende maatregelen kennen.
De verzachtende maatregelen zijn maatregelen lager dan de minimum straf die een rechter
kan toepassen. Zo zal de rechter bijvoorbeeld beslissen om een persoon niet naar de
gevangenis te sturen of een minderjarige vrijstellingen krijgen. Dit is afhankelijk van de
gemoedstoestand van de rechter en de gepleegde feiten.
Twee situaties waarbij er beroep wordt gedaan op verzachtende maatregelen zijn:
● De correctionalisering waarbij een misdaad omgezet wordt tot een wanbedrijf door
verzachtende omstandigheden. Dus i.p.v. door het Hof van Assisen berecht te worden
zal de persoon door het correctionele rechtbank berecht worden.
Het is de Openbare Ministerie (of het parket) die hierover beslist. Zij kunnen kiezen in welke
rechtbank de persoon berecht zal worden. In dit geval gaat het Openbaar Ministerie (of
het parket) dus op basis van verzachtende omstandigheden de persoon laten voorleiden
in een correctionele rechtbank.
● De contraventionalisering waarbij een wanbedrijf omgezet wordt tot een politiestraf
door verzachtende omstandigheden. Dus i.p.v. door het correctionele rechtbank berecht
te worden zal de persoon door de politierechtbank berecht worden.
Ook hier is het de Openbare Ministerie (of het parket) die hierover beslist.
3
Volgens cursus strafrecht en slides van de definitieve ppt. op Digitap
Examen op 7 januari 2019
Made by Soukaina
You’re welcome
INLEIDING TOT HET STRAFRECHT
Het verschil tussen materieel strafrecht, strafprocesrecht en strafuitvoeringsrecht kennen.
Het materieel strafrecht is het geheel van strafbare gedragingen en misdrijven en de straffen
die daarop van toepassing zijn.
Het strafprocesrecht is de procedure volgens de welke het materieel strafrecht toegepast wordt
vanaf het moment dat de dader een misdrijf pleegt totdat de rechter een uitspraak doet.
Het strafuitvoeringsrecht is de regeling van de tenuitvoerlegging van de straffen. Het is de
strafuitvoeringsrechtbank die toeziet op de uitvoering van de straffen die uitgesproken werden
door rechtbanken en hoven.
Geschiedenis niet kennen. Wel de volgende drie beginselen:
Het legaliteitsprincipe houdt in dat er geen straffen uitgesproken mogen worden die niet door
de wet voorzien zijn. Dit beginsel is er om willekeur en rechteloosheid te voorkomen. Daarnaast
zijn er een aantal voorwaarden aan gekoppeld, zoals o.a. het feit dat de wetten voor iedereen
verstaanbaar moet zijn en in een taal uitgesproken die de volk ook begrijpt, dus niet in het
Latijns zoals vroeger werd gedaan.
Het proportionaliteitsprincipe houdt in dat de straffen in verhouding moeten zijn met de
gepleegde misdrijven. Het moet kunnen zorgen voor een soort afschrikking voor mogelijke
plegers van de desbetreffende feit en moet een indruk nalaten bij de bevolking. Ook moet de
straf zo weinig mogelijk leed veroorzaken bij de dader. Het moet dus doeltreffend zijn maar niet
overdreven.
Het subsidiariteitsprincipe houdt in dat het beter is om de minimale straf op te leggen in plaats
van helemaal geen straf of de meest zware straf. Mensen moeten weten welke straf volgt op het
plegen van een bepaalde misdrijf om criminaliteit te kunnen voorkomen. Dwang en macht moet
beperkt worden tot het meest noodzakelijke. De preventie van misdrijven moet boven de
vergelding daarvan staan.
HOOFDSTUK 1: MISDRIJVEN
1
,De definitie en de bestanddelen kennen:
Definitie van misdrijven: een menselijke gedraging die door de wet is omschreven en waarop
een straf is gesteld. Deze menselijke handeling schendt de wet.
De 4 bestanddelen van een misdrijf:
● Een materieel bestanddeel: dit is het eigenlijke waarneembaar gedrag.
● Een wederrechtelijk bestanddeel: er zijn geen rechtvaardigingsgronden aanwezig.
● Een moreel bestanddeel: er is schuld aan het misdrijf, de intentie en de mentale
voorbereiding was er.
● Een strafwaardig bestanddeel: alle constitutieve elementen zijn vervuld.
Als één van de bestanddelen niet vervuld zijn, dan is er geen sprake van een misdrijf.
De wettelijke indeling van misdrijven (soorten misdrijven) kennen. Dit is een indeling volgens de
zwaarte van misdrijven en de daartoe behorende straffen. Kan een examenvraag zijn.
De wettelijke indeling van misdrijven is als volgt:
● Overtredingen, zoals bv. inbreuken op het verkeersreglement of openbare
dronkenschap.
o Politiestraf: gevangenisstraf van 1 tot 7 dagen, werkstraf en/of geldboete van 1 tot
25 euro (x8)
o Politierechtbank: het is meestal een politierechtbank die zich uitspreekt over
overtredingen.
● Wanbedrijven, zoals bv. diefstal, slagen en verwondingen.
o Correctionele straf: gevangenisstraf van minimum 8 dagen tot 5 jaar, werkstraf
en/of geldboete vanaf 26 euro (x8).
o Correctionele rechtbank: het is de correctionele rechtbank die meestal uitspraken
doet over wanbedrijven.
● Misdaden, zoals bv. moord, verkrachting en aanranding van een minderjarige.
o Criminele straf: gevangenisstraf van minstens 5 jaar tot levenslang
o Hof van Assisen: het is het Hof van Assisen dat zich uitspreekt over misdaden.
Vervolging van de misdrijf:
o Het Openbaar Ministerie bepaalt zelf of de misdrijf vervolgd dient te
worden of niet. Ook al zou de slachtoffer bijvoorbeeld zeggen dat hij niet
vindt dat de dader gestraft moet worden.
o Een uitzondering voor de vervolging: Bij een klacht is er sprake van een
klachtmisdrijf wat betekent dat de vervolging niet door de OM zelf maar
door de klacht, dat ingediend werd, gebeurt. Een voorbeeld van een
klachtmisdrijf is stalking.
2
, De rechtvaardigheidsgronden kennen.
De rechtvaardigheidsgronden zijn omstandigheden die ervoor zorgen dat het strafbare feit
wegvalt. Dit betekent dat de dader gerechtvaardigd wordt om het ‘strafbare’ feit te stellen. Het
feit verliest dus haar wederrechtelijke bestanddeel, waardoor de persoon niet strafbaar gesteld
wordt voor de feit.
Enkele rechtvaardigheidsgronden:
● Het wettelijk voorschrift: Dit is een bevel van de overheid. Bv. bij een huiszoeking
onder bevel van de politie. Wanneer er beroep wordt gedaan op een wettelijk voorschrift,
verliest het feit haar wederrechtelijk bestanddeel, waardoor de persoon niet strafbaar
gesteld kan worden. De politie doet hier dus beroep op als rechtvaardigheidsgrond.
● De wettige zelfverdediging kan ook gebruikt worden als rechtvaardigheidsgrond. Alleen
moet het gebruikte geweld om zichzelf te verdedigen in verhouding staan met het
gepleegde feit van de persoon die u bijvoorbeeld aanvalt.
● De noodtoestand kan ook gebruikt worden als rechtvaardigheidsgrond. Hier gaat de
persoon een handeling omdat hij in een situatie zit waar er geen andere mogelijke
uitkomst is. Zo kan een ouder bijvoorbeeld een geneesmiddel stelen om een ernstig ziek
kind te redden.
De toestemming van de slachtoffer om een bepaalde strafbare feit te plegen geldt NIET als
rechtvaardigheidsgrond. Dit BLIJFT een strafbare feit en zal dus een straf als gevolg hebben.
De verzachtende maatregelen kennen.
De verzachtende maatregelen zijn maatregelen lager dan de minimum straf die een rechter
kan toepassen. Zo zal de rechter bijvoorbeeld beslissen om een persoon niet naar de
gevangenis te sturen of een minderjarige vrijstellingen krijgen. Dit is afhankelijk van de
gemoedstoestand van de rechter en de gepleegde feiten.
Twee situaties waarbij er beroep wordt gedaan op verzachtende maatregelen zijn:
● De correctionalisering waarbij een misdaad omgezet wordt tot een wanbedrijf door
verzachtende omstandigheden. Dus i.p.v. door het Hof van Assisen berecht te worden
zal de persoon door het correctionele rechtbank berecht worden.
Het is de Openbare Ministerie (of het parket) die hierover beslist. Zij kunnen kiezen in welke
rechtbank de persoon berecht zal worden. In dit geval gaat het Openbaar Ministerie (of
het parket) dus op basis van verzachtende omstandigheden de persoon laten voorleiden
in een correctionele rechtbank.
● De contraventionalisering waarbij een wanbedrijf omgezet wordt tot een politiestraf
door verzachtende omstandigheden. Dus i.p.v. door het correctionele rechtbank berecht
te worden zal de persoon door de politierechtbank berecht worden.
Ook hier is het de Openbare Ministerie (of het parket) die hierover beslist.
3
