Liefde?
16-03-2020 werkgroep 8
Voorbespreking
De attachment van een kind aan een ouder heeft grote invloed op zijn of haar ontwikkeling.
Scheiding tussen kind en ouder, voor een langere periode, kan daarom ook op bepaalde
leeftijden een grote invloed hebben op het kind.
Zelfstudie
1. Wat is attachment en hoe ontwikkelt attachment zich?
2. Welke aspecten zijn van belang voor een goede attachment tussen ouders en kind?
a. sensitiviteit en responsiviteit
3. Hoe kan attachment worden gemeten?
4. Welke vormen van attachment zijn er en welke consequenties heeft een goede of
minder goede attachment voor het kind?
5. Hoe reageert een kind op separatie van de ouder of primaire verzorger?
6. Welke rol speelt attachment in de adolescentie?
a. verschillende parenting styles en invloed op relatie hiervan
Nabespreking
Wat is attachment en hoe ontwikkelt attachment zich?
Hechting (attachment): een sterke emotionele band dat zich vormt tussen kind en de
verzorger, in de tweede helft van het kind zijn eerste jaar
Er zijn verschillende soorten van de theorie van hechting (theory of attachment):
psychoanalytische theory van hechting (psychoanalytic theory of attachment) →
theorie van Freud dat baby’s eerst gehecht raken aan de moeder haar borst en dan
aan de moeder zelf, als bron van orale voldoening
lerende theorie van hechting (learning theory of attachment) → theorie dat kinderen
meer gehecht raken aan hun moeder, doordat hun moeder hun voedsel of primaire
versteviging geeft, en dus een tweede versteviging wordt
o een persoon of andere stimulus die versterkingseigenschappen verwerft, door
herhaalde associatie met een primaire versterking
o dit is ook wel een leerproces
cognitief ontwikkelingsbeeld van hechting (cognitive developmental view of
attachment) → beeld dat kinderen moeten differentiëren tussen een moeder en een
vreemd persoon om hechting te vormen, en ze moeten begrijpen dat mensen
bestaan onafhankelijk van het kind zijn of haar interactie met hem of haar
ethologische theorie van hechting (ethological theory of attachment) → theorie van
Bowlby dat hechting ontstaat uit de biologische voorbereiding van beide het kind en
zijn of haar ouders, om op elkaar te reageren op een manier dat het kind dan
verzorging en bescherming krijgt
o Bowlby’s attachment theory
intern werkende model van hechting (internal working model of attachment): mentale
representatie van de zelf, hechtingsfiguren en relaties in het algemeen
o ontwikkelt aan het einde van het proces van Bowlby’s attachment theory
, Bowlby’s hechtingstheorie (Bowlby’s attachment theory): suggereert dat kinderen biologisch
aanleg hebben om hechting te ontwikkeling naar verzorgers, met het doel van verhoogde
kansen op hun eigen overleven
kind gebruikt primaire verzorger als een veilige basis → zijn of haar aanwezigheid
heeft het kind een gevoel van veiligheid
o laat hen toe om de omgeving te verkennen
o krijgen meer kennis en worden competent
o vormen comfortabliteit, veiligheid en plezier van het bijzijn van de verzorger
hechtingsproces heeft een aangeboren basis → de basis ervan ligt in evolutie en
verhoogt de kans op overleven van het kind
Volgens Bowlby neemt de aangeboren ontwikkeling van hechting plaats in vier fasen:
1. pre-hechting (preattachment): kinderen produceren aangeboren signalen in de
verzorger zijn of haar aandacht te trekken
a. baby kan zijn of haar ogen fixeren op de verzorger of verzorgster
i. baby huilt en lacht
b. hebberigheid is een voorloper van hechting
c. geboorte tot 6 weken oud
2. hechting-in-de-maak (attachment-in-the-making): kinderen vormen verwachtingen
over hoe verzorgers reageren op hun behoeften
a. vormen een vorm van gevoel van vertrouwen in verzorgers
b. baby’s vormen voorkeur voor bepaalde verzorgers
i. in aanwezigheid van de primaire verzorger, (glim)-lachen of brabbelen
ze naar of tegen hen
ii. ook zijn ze meer op hun gemak bij hem of haar
c. ongeveer 6 weken oud tot 8 maanden oud
3. duidelijke hechting (clear-cut attachment): kinderen zoeken actief naar contact met de
algemene verzorgers
a. scheiding en verlies in deze fase kan zorgen voor intense scheidingsangst
i. wordt geuit in protest en boosheid, gevolg door wanhoop en
lusteloosheid en uiteindelijk in wantrouwen in nieuwe hechtingsrelaties
b. meeste kinderen zien hun moeder als een veilige basis
c. tussen 6 tot 8 maanden tot ongeveer 1,5 jaar
i. persoonspermanentie (person permanence) → kind is in staat om zich
bewust te blijven van het bestaan van de persoon, ook al is hij of zij
niet in beeld of in het gehoor
ii. egocentrische kinderen (egocentric infants) → kinderen zijn niet
bewust van het feit dat verzorgen andere plannen kunnen hebben,
waarbij zij niet per se betrokken bij zijn
4. wederkerende relaties (reciprocal relationships): wanneer kinderen plannen en
perceptie in verzorgers kunnen inbeelden en eigen plannen en activiteiten beginnen
te maken in overeenstemming met deze, komen de kinderen de 4e fase in
a. peuters begrijpen hun ouders hun gevoelens, doelen en motieven
i. hieruit ontstaat een tweezijdig-gereguleerde relatie (mutually regulated
relationship) → kind heeft een actieve rol in de ontwikkeling van de
werkende relatie en scheidingsangst neemt af
ii. gladde basis fenomeen (smooth base phenomenon) → gladde
transformatie van ontdekking gezien in kinderen
b. vormen vanaf 1,5 tot 2 jaar ongeveer
16-03-2020 werkgroep 8
Voorbespreking
De attachment van een kind aan een ouder heeft grote invloed op zijn of haar ontwikkeling.
Scheiding tussen kind en ouder, voor een langere periode, kan daarom ook op bepaalde
leeftijden een grote invloed hebben op het kind.
Zelfstudie
1. Wat is attachment en hoe ontwikkelt attachment zich?
2. Welke aspecten zijn van belang voor een goede attachment tussen ouders en kind?
a. sensitiviteit en responsiviteit
3. Hoe kan attachment worden gemeten?
4. Welke vormen van attachment zijn er en welke consequenties heeft een goede of
minder goede attachment voor het kind?
5. Hoe reageert een kind op separatie van de ouder of primaire verzorger?
6. Welke rol speelt attachment in de adolescentie?
a. verschillende parenting styles en invloed op relatie hiervan
Nabespreking
Wat is attachment en hoe ontwikkelt attachment zich?
Hechting (attachment): een sterke emotionele band dat zich vormt tussen kind en de
verzorger, in de tweede helft van het kind zijn eerste jaar
Er zijn verschillende soorten van de theorie van hechting (theory of attachment):
psychoanalytische theory van hechting (psychoanalytic theory of attachment) →
theorie van Freud dat baby’s eerst gehecht raken aan de moeder haar borst en dan
aan de moeder zelf, als bron van orale voldoening
lerende theorie van hechting (learning theory of attachment) → theorie dat kinderen
meer gehecht raken aan hun moeder, doordat hun moeder hun voedsel of primaire
versteviging geeft, en dus een tweede versteviging wordt
o een persoon of andere stimulus die versterkingseigenschappen verwerft, door
herhaalde associatie met een primaire versterking
o dit is ook wel een leerproces
cognitief ontwikkelingsbeeld van hechting (cognitive developmental view of
attachment) → beeld dat kinderen moeten differentiëren tussen een moeder en een
vreemd persoon om hechting te vormen, en ze moeten begrijpen dat mensen
bestaan onafhankelijk van het kind zijn of haar interactie met hem of haar
ethologische theorie van hechting (ethological theory of attachment) → theorie van
Bowlby dat hechting ontstaat uit de biologische voorbereiding van beide het kind en
zijn of haar ouders, om op elkaar te reageren op een manier dat het kind dan
verzorging en bescherming krijgt
o Bowlby’s attachment theory
intern werkende model van hechting (internal working model of attachment): mentale
representatie van de zelf, hechtingsfiguren en relaties in het algemeen
o ontwikkelt aan het einde van het proces van Bowlby’s attachment theory
, Bowlby’s hechtingstheorie (Bowlby’s attachment theory): suggereert dat kinderen biologisch
aanleg hebben om hechting te ontwikkeling naar verzorgers, met het doel van verhoogde
kansen op hun eigen overleven
kind gebruikt primaire verzorger als een veilige basis → zijn of haar aanwezigheid
heeft het kind een gevoel van veiligheid
o laat hen toe om de omgeving te verkennen
o krijgen meer kennis en worden competent
o vormen comfortabliteit, veiligheid en plezier van het bijzijn van de verzorger
hechtingsproces heeft een aangeboren basis → de basis ervan ligt in evolutie en
verhoogt de kans op overleven van het kind
Volgens Bowlby neemt de aangeboren ontwikkeling van hechting plaats in vier fasen:
1. pre-hechting (preattachment): kinderen produceren aangeboren signalen in de
verzorger zijn of haar aandacht te trekken
a. baby kan zijn of haar ogen fixeren op de verzorger of verzorgster
i. baby huilt en lacht
b. hebberigheid is een voorloper van hechting
c. geboorte tot 6 weken oud
2. hechting-in-de-maak (attachment-in-the-making): kinderen vormen verwachtingen
over hoe verzorgers reageren op hun behoeften
a. vormen een vorm van gevoel van vertrouwen in verzorgers
b. baby’s vormen voorkeur voor bepaalde verzorgers
i. in aanwezigheid van de primaire verzorger, (glim)-lachen of brabbelen
ze naar of tegen hen
ii. ook zijn ze meer op hun gemak bij hem of haar
c. ongeveer 6 weken oud tot 8 maanden oud
3. duidelijke hechting (clear-cut attachment): kinderen zoeken actief naar contact met de
algemene verzorgers
a. scheiding en verlies in deze fase kan zorgen voor intense scheidingsangst
i. wordt geuit in protest en boosheid, gevolg door wanhoop en
lusteloosheid en uiteindelijk in wantrouwen in nieuwe hechtingsrelaties
b. meeste kinderen zien hun moeder als een veilige basis
c. tussen 6 tot 8 maanden tot ongeveer 1,5 jaar
i. persoonspermanentie (person permanence) → kind is in staat om zich
bewust te blijven van het bestaan van de persoon, ook al is hij of zij
niet in beeld of in het gehoor
ii. egocentrische kinderen (egocentric infants) → kinderen zijn niet
bewust van het feit dat verzorgen andere plannen kunnen hebben,
waarbij zij niet per se betrokken bij zijn
4. wederkerende relaties (reciprocal relationships): wanneer kinderen plannen en
perceptie in verzorgers kunnen inbeelden en eigen plannen en activiteiten beginnen
te maken in overeenstemming met deze, komen de kinderen de 4e fase in
a. peuters begrijpen hun ouders hun gevoelens, doelen en motieven
i. hieruit ontstaat een tweezijdig-gereguleerde relatie (mutually regulated
relationship) → kind heeft een actieve rol in de ontwikkeling van de
werkende relatie en scheidingsangst neemt af
ii. gladde basis fenomeen (smooth base phenomenon) → gladde
transformatie van ontdekking gezien in kinderen
b. vormen vanaf 1,5 tot 2 jaar ongeveer
