EBL 1 – blok 9
De CAT
• Critical Appraisal of a Topic (CAT)
“Systematische samenvatting van resultaten van een beperkt aantal wetenschappelijke studies over een
(klinisch) probleem uit de dagelijkse beroepspraktijk, die uitmondt in een onderbouwde conclusie”.
Hoe weet jij als behandelaar dat wat jij doet werkt?
• Zoeken naar bewijs
• Beoordelen van bewijs
• Gebruikmaken van bewijs
Je doet als logopedist vaak dingen vanuit ervaring, vanuit van je leert vanuit je collega’s, stage, kwaliteitskring
etc. Vaak is dat goed genoeg.
Soms gaat het met een cliënt iets minder goed dan gedacht. Dan is het nuttig om te kijken of ergens evidence
voor is. Misschien kan je behandeling wel veel efficiënter! Misschien is wat je geleerd hebt op de opleiding toch
wel achterhaald.
Een voorbeeld is mondmotoriekoefeningen bij articulatieproblemen. Vroeger werd geleerd dat je dit moest
doen, inmiddels is er evidentie dat je mondmotoriekoefeningen altijd moet koppelen aan klanken! De
maatschappij eist verantwoording, richting de ministers, schooldirecties, etc. Logopedisten vrezen nu voor hun
baan, en grijpen steeds meer naar bewijs!
Waarom EBP? Als behandelaar wil je weten of wat jij doet werkt. Hier wil je dus bewijs voor vinden! Als je
bewijs gevonden hebt, beoordeel je of het op validiteit, toepasbaarheid, belang.
Vervolgens kun je gebruik maken van het bewijs, bijvoorbeeld door een behandelmethode of diagnostisch
instrument wel, of juist niet te gaan gebruiken. Op die manier kunnen wij de beste zorg leveren aan de cliënt!
Wat is EBP niet?
Handelen op basis van krantenkoppen, televisieprogramma’s en google.
Handelen op basis van kostenbesparing.
Handelen op basis van een opinie van een “expert”. Juist kijken naar wetenschappelijke feiten, niet
afgaan van mening van 1 persoon, breder oriënteren.
Zogenaamde ‘experts’ kunnen best overtuigend zijn.
Voorbeeld van expert opinion Dr. Spock:
• Leg uw baby nooit op de rug te slapen
• Het veiligst slaapt de baby op de zij
• Slapen op de buik is geen bezwaar
Baby’s slapen in ons land al eeuwen op hun rug, met uitzondering van van jaren 70 en 80 toen buikligging
geadviseerd werd door Dr Spock uit Amerika.
1
, Toen nam het aantal gevallen van overlijden van baby’s in buikligging toe. Dat advies is bijgesteld. Nu is er een
richtlijn gemaakt o.b.v. evidentie uit onderzoek. Daarna is het aantal gevallen van wiegendood enorm
afgenomen, en het aantal gevallen van slapen in buikligging ook.
Handelen op basis van evidentie! Niet op basis van iemand mening!
Wat is EBP wel?
Definitie:’ het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om
beslissingen te nemen voor individuele patiënten’.
↓
Dit houdt in dat het handelen van de logopedist, waar mogelijk, gebaseerd moet zijn op wetenschappelijk
bewijs (evidentie).
Je moet je blijven afvragen of wat jij doet nog steeds het beste is. Het gaat om individuele patiënten!
Er is natuurlijk lang niet overal bewijs voor, dan moet je het doen met informatie vanuit collega’s, of je eigen
ervaring en kennis.
Vraag: op welke 3 pijlers berust het evidence-based handelen?
Je kijkt naar de mening van de expert, de wens van de patiënt en naar de evidentie.
Validiteit= meet je wat wilt weten.
Concluderend
Het wetenschappelijke bewijs wordt geïntegreerd met de expertise van de behandelaar en de behoeften van
de patiënt.
Diagnostiek
Prognostiek
Therapie
Systematische reviews
Protocollen en richtlijnen
Deze piramide bekijk je vanuit de ogen van
de behandelaar.
Hoe hoger in de piramide, hoe groter de
invloed van de evidentie op therapeutisch
handelen. Hoe lager, hoe minder je kan
stellen dat het gevonden bewijs het daadwerkelijke bewijs is. Uit de ogen van de behandelaar heb je het
meeste baat bij richtlijnen.
RL: richtlijn, document met aanbevelingen, uitgangsvragen op basis van knelpunten die onder de
logpisten heersen, op basis van EBP uitgezocht en hier zijn aanbevelingen voor op gezocht, als
logopedist dien je dit te volgen tenzij je iets anders goed kunt beargumenteren.
SR: Systematic review
RCT: Randomized clinical/ controlled trial
Maar het is niet zo dat de meningen van experts onbelangrijk zijn.
Systematische reviews – Geven een overzicht van (nieuwe) wetenschappelijke informatie of evidentie. Hier
staan meerdere artikelen over een bepaald onderwerp in.
Protocollen en richtlijnen – worden gebaseerd op recente wetenschappelijke evidentie en expertise van de
deskundigen in de beroepsgroep.
2
De CAT
• Critical Appraisal of a Topic (CAT)
“Systematische samenvatting van resultaten van een beperkt aantal wetenschappelijke studies over een
(klinisch) probleem uit de dagelijkse beroepspraktijk, die uitmondt in een onderbouwde conclusie”.
Hoe weet jij als behandelaar dat wat jij doet werkt?
• Zoeken naar bewijs
• Beoordelen van bewijs
• Gebruikmaken van bewijs
Je doet als logopedist vaak dingen vanuit ervaring, vanuit van je leert vanuit je collega’s, stage, kwaliteitskring
etc. Vaak is dat goed genoeg.
Soms gaat het met een cliënt iets minder goed dan gedacht. Dan is het nuttig om te kijken of ergens evidence
voor is. Misschien kan je behandeling wel veel efficiënter! Misschien is wat je geleerd hebt op de opleiding toch
wel achterhaald.
Een voorbeeld is mondmotoriekoefeningen bij articulatieproblemen. Vroeger werd geleerd dat je dit moest
doen, inmiddels is er evidentie dat je mondmotoriekoefeningen altijd moet koppelen aan klanken! De
maatschappij eist verantwoording, richting de ministers, schooldirecties, etc. Logopedisten vrezen nu voor hun
baan, en grijpen steeds meer naar bewijs!
Waarom EBP? Als behandelaar wil je weten of wat jij doet werkt. Hier wil je dus bewijs voor vinden! Als je
bewijs gevonden hebt, beoordeel je of het op validiteit, toepasbaarheid, belang.
Vervolgens kun je gebruik maken van het bewijs, bijvoorbeeld door een behandelmethode of diagnostisch
instrument wel, of juist niet te gaan gebruiken. Op die manier kunnen wij de beste zorg leveren aan de cliënt!
Wat is EBP niet?
Handelen op basis van krantenkoppen, televisieprogramma’s en google.
Handelen op basis van kostenbesparing.
Handelen op basis van een opinie van een “expert”. Juist kijken naar wetenschappelijke feiten, niet
afgaan van mening van 1 persoon, breder oriënteren.
Zogenaamde ‘experts’ kunnen best overtuigend zijn.
Voorbeeld van expert opinion Dr. Spock:
• Leg uw baby nooit op de rug te slapen
• Het veiligst slaapt de baby op de zij
• Slapen op de buik is geen bezwaar
Baby’s slapen in ons land al eeuwen op hun rug, met uitzondering van van jaren 70 en 80 toen buikligging
geadviseerd werd door Dr Spock uit Amerika.
1
, Toen nam het aantal gevallen van overlijden van baby’s in buikligging toe. Dat advies is bijgesteld. Nu is er een
richtlijn gemaakt o.b.v. evidentie uit onderzoek. Daarna is het aantal gevallen van wiegendood enorm
afgenomen, en het aantal gevallen van slapen in buikligging ook.
Handelen op basis van evidentie! Niet op basis van iemand mening!
Wat is EBP wel?
Definitie:’ het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om
beslissingen te nemen voor individuele patiënten’.
↓
Dit houdt in dat het handelen van de logopedist, waar mogelijk, gebaseerd moet zijn op wetenschappelijk
bewijs (evidentie).
Je moet je blijven afvragen of wat jij doet nog steeds het beste is. Het gaat om individuele patiënten!
Er is natuurlijk lang niet overal bewijs voor, dan moet je het doen met informatie vanuit collega’s, of je eigen
ervaring en kennis.
Vraag: op welke 3 pijlers berust het evidence-based handelen?
Je kijkt naar de mening van de expert, de wens van de patiënt en naar de evidentie.
Validiteit= meet je wat wilt weten.
Concluderend
Het wetenschappelijke bewijs wordt geïntegreerd met de expertise van de behandelaar en de behoeften van
de patiënt.
Diagnostiek
Prognostiek
Therapie
Systematische reviews
Protocollen en richtlijnen
Deze piramide bekijk je vanuit de ogen van
de behandelaar.
Hoe hoger in de piramide, hoe groter de
invloed van de evidentie op therapeutisch
handelen. Hoe lager, hoe minder je kan
stellen dat het gevonden bewijs het daadwerkelijke bewijs is. Uit de ogen van de behandelaar heb je het
meeste baat bij richtlijnen.
RL: richtlijn, document met aanbevelingen, uitgangsvragen op basis van knelpunten die onder de
logpisten heersen, op basis van EBP uitgezocht en hier zijn aanbevelingen voor op gezocht, als
logopedist dien je dit te volgen tenzij je iets anders goed kunt beargumenteren.
SR: Systematic review
RCT: Randomized clinical/ controlled trial
Maar het is niet zo dat de meningen van experts onbelangrijk zijn.
Systematische reviews – Geven een overzicht van (nieuwe) wetenschappelijke informatie of evidentie. Hier
staan meerdere artikelen over een bepaald onderwerp in.
Protocollen en richtlijnen – worden gebaseerd op recente wetenschappelijke evidentie en expertise van de
deskundigen in de beroepsgroep.
2
