Atlas van de Nederlandse taal (Editie Nederland)
Hst 43: Nederlands leren begint in de buik
Hoe kinderen hun moedertaal verwerven
Eerste woordje van een kind rond de eerste verjaardag. Luisteren begint al in de
baarmoeder, wanneer de oren in het laatste trimester van de zwangerschap goed gaan
functioneren. Ritme van de moedertaal herkent de baby dan al, klinkt als muziek van
beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen van de taal.
Klemtoonpatroon herkennen is eerste stap richting woordgrenzen herkennen. Op papier
staan de spaties, in spreektaal is de ruimte tussen woorden onduidelijk. Als hersenen twee
klanken horen die ze niet eerder in combinatie hebben gehoord, gaan ze ervan uit dat er
tussen die klanken een woordgrens staat.
De rol van de ouders of verzorgers is ontzettend belangrijk in de taalontwikkeling, zij zorgen
voor voldoende taalaanbod. Interactie met het kind aangaan, zorgt voor gerichte begeleiding
door objecten aan te wijzen en te benoemen en herhalen. Wolfskinderen: verwaarloosde
kinderen die geen taal krijgen aangereikt en nooit meer goed een taal kunnen leren.
Achtergelaten/ verdwenen in de natuur. Legende Remus en Romulus (stichters stad Rome),
opgevoed door wolvin. 1724 Wilde Peter in bossen bij Hannover twaalf jaar, 1797 Victor in
Frankrijk elf jaar, 1970 Genie in Amerika, 2008 Rusland jongen zeven jaar, 2009 Siberië
meisje.
Kinderen afhankelijk van hun hersenen en hun omgeving. Verschillende gedachten over
nature en nurture. Noam Chomsky -> kinderen op de wereld komen met een aangeboren
taalvermogen (nature). Michael Tomasello -> kinderen zich taal en grammaticale regels
geleidelijk eigen maken door de dagelijkse communicatie met volwassenen in hun omgeving
(nurture -> usage based approach). Geen taalgen of één hersengebied in de hersenen waar
we taal verwerken, wel beschikken over bepaalde hersenfuncties die het mogelijk maken om
taal te verwerken en produceren. Daardoor onderscheidt tussen de mens en andere
zoogdieren.
Mamataal -> Korte zinnen, makkelijke woorden, hogere toon (vertrouwd als vrouwelijke
stem die ze hoorden in buik). Heet ook wel child directed speech of motherese. Articulatie
wordt minder, ouders glimlachen meestal naar het kind.
Baby’s worden geboren met universeel gehoor, gevoelig voor subtiele klankverschillen.
Universele gehoor behouden ze tot een halfjaar oud, daarna klankrepertoire steeds meer
moedertaalspecifiek. Klankverschillen die niet relevant zijn in moedertaal verdwijnen.
Volwassenen hebben daarom meer moeite met het leren van een vreemde taal waarbij
klankverschillen tussen moedertaal en vreemde taal zo groot zijn, dat er nieuwe klanken
moeten worden aangeleerd (Engelse ‘th’ bij Nederlandse sprekers, Nederlandse lange en
korte klanken bij Spaanse sprekers).
Top 10 eerste woordjes: auto, mama, papa, poes, opa, koekje, oma, pop, bal, paard.
Hst 43: Nederlands leren begint in de buik
Hoe kinderen hun moedertaal verwerven
Eerste woordje van een kind rond de eerste verjaardag. Luisteren begint al in de
baarmoeder, wanneer de oren in het laatste trimester van de zwangerschap goed gaan
functioneren. Ritme van de moedertaal herkent de baby dan al, klinkt als muziek van
beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen van de taal.
Klemtoonpatroon herkennen is eerste stap richting woordgrenzen herkennen. Op papier
staan de spaties, in spreektaal is de ruimte tussen woorden onduidelijk. Als hersenen twee
klanken horen die ze niet eerder in combinatie hebben gehoord, gaan ze ervan uit dat er
tussen die klanken een woordgrens staat.
De rol van de ouders of verzorgers is ontzettend belangrijk in de taalontwikkeling, zij zorgen
voor voldoende taalaanbod. Interactie met het kind aangaan, zorgt voor gerichte begeleiding
door objecten aan te wijzen en te benoemen en herhalen. Wolfskinderen: verwaarloosde
kinderen die geen taal krijgen aangereikt en nooit meer goed een taal kunnen leren.
Achtergelaten/ verdwenen in de natuur. Legende Remus en Romulus (stichters stad Rome),
opgevoed door wolvin. 1724 Wilde Peter in bossen bij Hannover twaalf jaar, 1797 Victor in
Frankrijk elf jaar, 1970 Genie in Amerika, 2008 Rusland jongen zeven jaar, 2009 Siberië
meisje.
Kinderen afhankelijk van hun hersenen en hun omgeving. Verschillende gedachten over
nature en nurture. Noam Chomsky -> kinderen op de wereld komen met een aangeboren
taalvermogen (nature). Michael Tomasello -> kinderen zich taal en grammaticale regels
geleidelijk eigen maken door de dagelijkse communicatie met volwassenen in hun omgeving
(nurture -> usage based approach). Geen taalgen of één hersengebied in de hersenen waar
we taal verwerken, wel beschikken over bepaalde hersenfuncties die het mogelijk maken om
taal te verwerken en produceren. Daardoor onderscheidt tussen de mens en andere
zoogdieren.
Mamataal -> Korte zinnen, makkelijke woorden, hogere toon (vertrouwd als vrouwelijke
stem die ze hoorden in buik). Heet ook wel child directed speech of motherese. Articulatie
wordt minder, ouders glimlachen meestal naar het kind.
Baby’s worden geboren met universeel gehoor, gevoelig voor subtiele klankverschillen.
Universele gehoor behouden ze tot een halfjaar oud, daarna klankrepertoire steeds meer
moedertaalspecifiek. Klankverschillen die niet relevant zijn in moedertaal verdwijnen.
Volwassenen hebben daarom meer moeite met het leren van een vreemde taal waarbij
klankverschillen tussen moedertaal en vreemde taal zo groot zijn, dat er nieuwe klanken
moeten worden aangeleerd (Engelse ‘th’ bij Nederlandse sprekers, Nederlandse lange en
korte klanken bij Spaanse sprekers).
Top 10 eerste woordjes: auto, mama, papa, poes, opa, koekje, oma, pop, bal, paard.
