Hoofdstuk 2: Algemene situatie van het spoorvervoer
Algemene informatie vak
- Geschreven in perspectief van klant
- Bijlage: niet op schrijven wel fluoreren en tussen schoten
- H1 en 4 niet studeren (1ding van ges wel)
Geschiedenis
- Ontstaan met door de overheid monopolie (wegens groot succes)
- Ontstaan vrije markt van spoorwegen (kon privé spoor uitbaten)
- Terug Monopolie bcs overheid koopt alles op, waarom?
- Eu bemoeit zich om terug naar privaat over te schakelen =
liberaliseren
Inleiding
Spoorvervoer bestaat niet zonder de totale logistieke keten (kan niet winnen van
binnenvaart of weg van punt a naar b)
Dus wel: als deel in keten (maar is nog vreemd voor veel bedrijven link:
synchromodaal vervoer.
• 2.1 Algemene situatie van het spoorvervoer wereldwijd
Wereldwijd:
Spoorlanden: Rusland, Amerika => meeste tonkm
Europa: veel spoorlijn maar weinig tonkm
En desondanks veel spoorlijn toch nog 9 corriders van Ten-t beleid
Verenigde Staten Van Amerika:
Kenmerken:
- Al van begin grote groei
- Is privaat -> dedicated
- Wetgeving: In VS mogen treinen 3km lang zijn en in België 600 meter
+ double stacked container
- Deregulering staggers rail act (maatregelen) als respons crisis
• Spoorfusie en die van wagons (kijk ppt 9 en 10)
• Maatschappij fusie
• Stijging productiviteit, verlaging tarieven
- Oprichting Amtrek
• Beheert sporen, ondernemingen kunnen dezen kopen en
beheren
• +: geen wachttijden, hoge frequentie
Canada:
Idem USA
,Rusland:
Kenmerken:
- Monopolie RZD staat (Spoorwegmaatschappij Rusland)
- Evolutie: onderhoud en wagons al privaat
- Treinvervoer heel stipt in Rusland
Trans-Siberische spoorlijn
= verbinding Eu en Azie
Is reden wrm monopolie bcs wil dat niet graag afgeven
Potentieel spoorlijn naar VS=> van Londen naar New York (tunnel naar vs)
China:
Wekelijkse spoorverbinding tussen: Antwerpen en Chongqing vanuit de
Combined Terminal Antwerp -> Vooral petrochemische producten
Investeert heel erg in “nieuwe zijderoute”,wrm?:
- Door economische expansie nood aan extra transportcapaciteit.
- Omwille van capaciteitsgrenzen van maritiem transport nood aan
alternatieven.
➔ Investeert immens veel in treinvervoer dit door Chinese overheidssteun
Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL)
Onderzoek: Transpharma express (van Europa naar China):
- Haalbaarheid om elektronica en geneesmiddelen over grote
afstanden per spoor vervoeren
- Moet Rendabel zijn zonder overheidssubsidies
Opportuniteiten van het onderzoek:
- Brandstof besparen
- Milieuvriendelijker dan per schip
- Minder duur dan luchtvervoer
- Sneller en veiliger dan wegvervoer
Problemen van het onderzoek:
- Verschil in spoorbreedte, spanning op de bovenleiding en
regelgeving
- Zonder vracht moeten terugkeren
- Grotere handelsstroom van Oost naar West dan van West naar
Oost
- Temperatuurgevoelige producten -> door verschillende klimaten
Oplossingen van het onderzoek:
- Diesel aangedreven reefer containers
- Grotere brandstoftank
- Goede isolatie (Drijft generator aan om voor koelte te zorgen,
gebruik laken om koude te verspreide)
- Ingebouwde track-and-trace systeem
, • 2.2 Situatie Europa
- Aanvankelijk staatsmaatschappijen
• Nationale monopolies
• Bureaucratische aanpak
- Nationaal versnipperd
• Locomotievenwissels aan grenzen (probleem
interoperabiliteit)
- Primaire rol spoorvervoer: openbare dienstverlening
• Voorrang aan reizigersverkeer
• Geen dedicated goederenlijnen
- Conservatieve aanpak: gericht op transport massa-goederen
(bulk)
• Energiecentrales (vaste brandstoffen)
• Staalnijverheid (ertsen, schroot, cokes – halffabrikaten)
• Chemische industrie (basisproducten)
Europa: Op transportvlak nog geen gemeenschappelijk beleid, vooral landbouw
kreeg prioriteit!
Geen gemeenschappelijk beleid: gevolg andere spoorbreedtes, spanning, lichten
➔ Spoorweg geliberaliseerd, niet meer nationaal monopolie = markt
openzetten
Spoorwegpakket 0
Doel van de Europese commissie:
- De concurrentie, productiviteit en competitiviteit in Europa aan
wakkeren
- Nationale overheden moeten spoorwegmaatschappij meer
onafhankelijk maken = liberalisatie
- ‘Open acces principe’= Vrije toegang voor andere
spoorwegmaatschappijen zou mogelijk moeten worden door de
afscheiding van de infrastructuuroperaties van de
exploitatiemaatschappij
- Verhoging van transparantie (welk spoor is overheid welk niet)
➔ Voorstellen afgezwakt in onderhandelingen: Overheden maken hun SO
onafhankelijker, Drastische herstructurering, Verhoging transparantie
Dus gevolg -> 4 grote principes van Richtlijn 91/440:
- Bestuurlijke onafhankelijkheid van de spoorwegondernemingen
- Financiële sanering (Schulden van SO verlagen naar gezond niveau)
- Scheiding tussen het beheer van de infrastructuur en de
vervoersactiviteiten
• Boekhoudkundig scheiden
- Internationale samenwerkingsverbanden van de
spoorwegondernemingen in de EU.
• Recht van toegang en doorvoer op
spoorweginfrastructuur
, Nog 2 richtlijnen bij spoorpakket 0:
- Richtlijn 95/18/EG:
= Regeling rond principes om een spoorwegvergunning te verkrijgen
• Enkel vergunning, geen recht om over capaciteit te
beschikken = liberalisatie
- Richtlijn 95/19/EG:
= Regelt de aanvraag voor het gebruik van de infrastructuur
White paper 1996(= principes in een bep veld (bv transport) voor de komende 10 jaar)
Witboek omvat 4 doelstellingen:
- Shifting the balance between modes of transport ->
Mulitmodiaal!
- Eliminating bottlenecks (probleem punten aanpakken)
- Placing users at the heart of transport policy (transparantie)
- Managing the globalisation of transport (samenwerking)
Stond ook weer de liberalisering van het spoornet in bcs er werd niet veel actie
ondernomen. -> onderdeel van “rail freight freeways”
Rail freight freeways:
- Nationale netwerken open te breken
- Stimuleren van vrijwillige samenwerking tussen infrastructuurmanagers
Freeways:
- Capaciteit op een aantal specifieke internationale spoorlijnen te
verdelen onder de operatoren -> project had beperkt succes
Eerste spoorwegpakket 2001
=splitsing
Probleem:
- De lidstaten kregen vroeger een grote vrijheid bij de splitsing van het
infrastructuurbeheer en de spoorwegoperaties.
- Wijze verschilde land per land
- Geen duidelijke deadline
Jaren vertraging
Zelfs: Europese commissie besliste om landen(Duitsland, Griekenland, Spanje,.)
juridisch te vervolgen wegens het niet toepassen van spoorwegpakket 0.
3 richtlijnen/ principes:
- Een boekhoudkundige splitsing tussen de infrastructuurmanagers en de
spoorvervoerders
- Een afzondering van de essentiële functies en het toezicht op de
openbare dienstverplichtingen
- Een scheiding tussen de financiering van verplichte openbare
dienstverlening en ander vormen van financiering voor de staat
• Die kleine diensten (treinen met paar passagiers) moeten ook op hun
werk geraken! Ook als private onderneming dit moet regelen
➔ Let op nog niet openen van de markt
Algemene informatie vak
- Geschreven in perspectief van klant
- Bijlage: niet op schrijven wel fluoreren en tussen schoten
- H1 en 4 niet studeren (1ding van ges wel)
Geschiedenis
- Ontstaan met door de overheid monopolie (wegens groot succes)
- Ontstaan vrije markt van spoorwegen (kon privé spoor uitbaten)
- Terug Monopolie bcs overheid koopt alles op, waarom?
- Eu bemoeit zich om terug naar privaat over te schakelen =
liberaliseren
Inleiding
Spoorvervoer bestaat niet zonder de totale logistieke keten (kan niet winnen van
binnenvaart of weg van punt a naar b)
Dus wel: als deel in keten (maar is nog vreemd voor veel bedrijven link:
synchromodaal vervoer.
• 2.1 Algemene situatie van het spoorvervoer wereldwijd
Wereldwijd:
Spoorlanden: Rusland, Amerika => meeste tonkm
Europa: veel spoorlijn maar weinig tonkm
En desondanks veel spoorlijn toch nog 9 corriders van Ten-t beleid
Verenigde Staten Van Amerika:
Kenmerken:
- Al van begin grote groei
- Is privaat -> dedicated
- Wetgeving: In VS mogen treinen 3km lang zijn en in België 600 meter
+ double stacked container
- Deregulering staggers rail act (maatregelen) als respons crisis
• Spoorfusie en die van wagons (kijk ppt 9 en 10)
• Maatschappij fusie
• Stijging productiviteit, verlaging tarieven
- Oprichting Amtrek
• Beheert sporen, ondernemingen kunnen dezen kopen en
beheren
• +: geen wachttijden, hoge frequentie
Canada:
Idem USA
,Rusland:
Kenmerken:
- Monopolie RZD staat (Spoorwegmaatschappij Rusland)
- Evolutie: onderhoud en wagons al privaat
- Treinvervoer heel stipt in Rusland
Trans-Siberische spoorlijn
= verbinding Eu en Azie
Is reden wrm monopolie bcs wil dat niet graag afgeven
Potentieel spoorlijn naar VS=> van Londen naar New York (tunnel naar vs)
China:
Wekelijkse spoorverbinding tussen: Antwerpen en Chongqing vanuit de
Combined Terminal Antwerp -> Vooral petrochemische producten
Investeert heel erg in “nieuwe zijderoute”,wrm?:
- Door economische expansie nood aan extra transportcapaciteit.
- Omwille van capaciteitsgrenzen van maritiem transport nood aan
alternatieven.
➔ Investeert immens veel in treinvervoer dit door Chinese overheidssteun
Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL)
Onderzoek: Transpharma express (van Europa naar China):
- Haalbaarheid om elektronica en geneesmiddelen over grote
afstanden per spoor vervoeren
- Moet Rendabel zijn zonder overheidssubsidies
Opportuniteiten van het onderzoek:
- Brandstof besparen
- Milieuvriendelijker dan per schip
- Minder duur dan luchtvervoer
- Sneller en veiliger dan wegvervoer
Problemen van het onderzoek:
- Verschil in spoorbreedte, spanning op de bovenleiding en
regelgeving
- Zonder vracht moeten terugkeren
- Grotere handelsstroom van Oost naar West dan van West naar
Oost
- Temperatuurgevoelige producten -> door verschillende klimaten
Oplossingen van het onderzoek:
- Diesel aangedreven reefer containers
- Grotere brandstoftank
- Goede isolatie (Drijft generator aan om voor koelte te zorgen,
gebruik laken om koude te verspreide)
- Ingebouwde track-and-trace systeem
, • 2.2 Situatie Europa
- Aanvankelijk staatsmaatschappijen
• Nationale monopolies
• Bureaucratische aanpak
- Nationaal versnipperd
• Locomotievenwissels aan grenzen (probleem
interoperabiliteit)
- Primaire rol spoorvervoer: openbare dienstverlening
• Voorrang aan reizigersverkeer
• Geen dedicated goederenlijnen
- Conservatieve aanpak: gericht op transport massa-goederen
(bulk)
• Energiecentrales (vaste brandstoffen)
• Staalnijverheid (ertsen, schroot, cokes – halffabrikaten)
• Chemische industrie (basisproducten)
Europa: Op transportvlak nog geen gemeenschappelijk beleid, vooral landbouw
kreeg prioriteit!
Geen gemeenschappelijk beleid: gevolg andere spoorbreedtes, spanning, lichten
➔ Spoorweg geliberaliseerd, niet meer nationaal monopolie = markt
openzetten
Spoorwegpakket 0
Doel van de Europese commissie:
- De concurrentie, productiviteit en competitiviteit in Europa aan
wakkeren
- Nationale overheden moeten spoorwegmaatschappij meer
onafhankelijk maken = liberalisatie
- ‘Open acces principe’= Vrije toegang voor andere
spoorwegmaatschappijen zou mogelijk moeten worden door de
afscheiding van de infrastructuuroperaties van de
exploitatiemaatschappij
- Verhoging van transparantie (welk spoor is overheid welk niet)
➔ Voorstellen afgezwakt in onderhandelingen: Overheden maken hun SO
onafhankelijker, Drastische herstructurering, Verhoging transparantie
Dus gevolg -> 4 grote principes van Richtlijn 91/440:
- Bestuurlijke onafhankelijkheid van de spoorwegondernemingen
- Financiële sanering (Schulden van SO verlagen naar gezond niveau)
- Scheiding tussen het beheer van de infrastructuur en de
vervoersactiviteiten
• Boekhoudkundig scheiden
- Internationale samenwerkingsverbanden van de
spoorwegondernemingen in de EU.
• Recht van toegang en doorvoer op
spoorweginfrastructuur
, Nog 2 richtlijnen bij spoorpakket 0:
- Richtlijn 95/18/EG:
= Regeling rond principes om een spoorwegvergunning te verkrijgen
• Enkel vergunning, geen recht om over capaciteit te
beschikken = liberalisatie
- Richtlijn 95/19/EG:
= Regelt de aanvraag voor het gebruik van de infrastructuur
White paper 1996(= principes in een bep veld (bv transport) voor de komende 10 jaar)
Witboek omvat 4 doelstellingen:
- Shifting the balance between modes of transport ->
Mulitmodiaal!
- Eliminating bottlenecks (probleem punten aanpakken)
- Placing users at the heart of transport policy (transparantie)
- Managing the globalisation of transport (samenwerking)
Stond ook weer de liberalisering van het spoornet in bcs er werd niet veel actie
ondernomen. -> onderdeel van “rail freight freeways”
Rail freight freeways:
- Nationale netwerken open te breken
- Stimuleren van vrijwillige samenwerking tussen infrastructuurmanagers
Freeways:
- Capaciteit op een aantal specifieke internationale spoorlijnen te
verdelen onder de operatoren -> project had beperkt succes
Eerste spoorwegpakket 2001
=splitsing
Probleem:
- De lidstaten kregen vroeger een grote vrijheid bij de splitsing van het
infrastructuurbeheer en de spoorwegoperaties.
- Wijze verschilde land per land
- Geen duidelijke deadline
Jaren vertraging
Zelfs: Europese commissie besliste om landen(Duitsland, Griekenland, Spanje,.)
juridisch te vervolgen wegens het niet toepassen van spoorwegpakket 0.
3 richtlijnen/ principes:
- Een boekhoudkundige splitsing tussen de infrastructuurmanagers en de
spoorvervoerders
- Een afzondering van de essentiële functies en het toezicht op de
openbare dienstverplichtingen
- Een scheiding tussen de financiering van verplichte openbare
dienstverlening en ander vormen van financiering voor de staat
• Die kleine diensten (treinen met paar passagiers) moeten ook op hun
werk geraken! Ook als private onderneming dit moet regelen
➔ Let op nog niet openen van de markt
