Samenvatting wetenschapstheoretische grondslagen

SAMENVATTING
WETENSCHAPSTHEORETISCHE
GRONDSLAGEN VAN DE
PEDAGOGIEK
INCLUSIEF EXAMENVRAGEN EN TAAK I.V.M. SOCIALE WETENSCHAPPERS




UGENT – Prof: Lieselot De Wilde



Boek gebruikt voor de smv:

,LES 1: WGP
SITUERING – STUDIEFICHE
Doelen die zouden moeten bereikt zijn

 Kunnen aangeven waarin wetenschap verschilt van andere vormen van kennis in
het algemeen, wat dit betekent voor de sociale wetenschappen en voor de
pedagogiek.
 De verschillende wijzen waarop aan wetenschappelijke pedagogiek gestalte wordt
gegeven kritisch kunnen bespreken.
 De aangeboden inhouden in relatie met elkaar kunnen plaatsen en verder hun
relevantie voor concreet wetenschappelijk pedagogisch onderzoek kunnen
beoordelen.
 De plaats (en rechtvaardiging) kunnen aangeven van de wetenschappelijk
pedagogische bijdrage aan het maatschappelijk debat en het beroep van deze
discipline op een bepaalde methodologie (of op meerdere) en
onderzoeksmethoden

WETENSCHAPSTHEORETISCHE GRONDSLAGEN
 Wijsgerige en historisch pedagogische traditie
 Algemene inleiding in de wetenschapsfilosofie (p.10)
 Bouwt verder (gaat eigenlijk vooraf aan) op methodologische
opleidingsonderdelen
o Interpretatieve onderzoeksmethoden
o Statistiek en empirische onderzoeksmethoden
 Bestaat er iets als waarheid? Bestaat er iets als algemene kennis?


LES 1: INLEIDING - FILOSOFIE OF
WIJSBEGEERTE?
DURF DENKEN
 Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke
breinen studeren, onderzoeken, werken aan de UGent.
 “sapere aude”

WAT IS FILOSOFIE? (1)
 Geen wetenschap
 Wel filosofische vragen
o Bv. Wat is de zin van ons bestaan? Waarom leven wij? Wil ik kinderen
krijgen? Wat is het doel van onderwijs? Is abortus ethisch verantwoord? 
Je kan hier niet echt onderzoek naar doen, je zal het niet voor eens en voor
altijd weten
o Gaat over vragen waarvoor we (nog) geen oplossingsmethode hebben
o Wetenschappen: vraag – onderzoeksmethode – betrouwbare kennis
 De vraag zou leiden tot betrouwbare kennis

,  Je hebt een vraag, je onderzoekt deze vraag en dit zal uiteindelijk
leiden tot betrouwbare kennis
o Filosofische vraag vs wetenschappelijke vraag  op de één is er een
antwoord, op de ander niet
 = enige consensus over de antwoorden
o Over sommige dingen zijn we het wel eens
o Bv. Als water kookt, dan heeft het warm
o Bv. Geen kinderen opsluiten in de kelder
o Zowel in de sociale wetenschappen, in gewone wetenschappen… zijn er
wel bepaalde overeenkomsten
o Bv. student farmacie test de werking van een nieuwe pil door een dubbel
blind placebo gerandomiseerde proef
 Centrale vragen die eigen zijn aan mens-zijn
 Filosofische vraagstukken hebben vaak geen methode
o Wetenschap: je kan heel duidelijk uitleggen welke stappen je gedaan hebt,
om tot die uitkomst te komen
o Filosofisch heeft dat niet, je kan niet zeggen hoe of wat
o Bv. Is euthanasie voor mensen met dementie toelaatbaar? Wat is de zin in
het leven?
 Zo redelijk mogelijk op zoek gaan naar een antwoord (voor iedereen anders)
o Redelijk antwoord zoeken: antwoorden uit filosofisch perspectief
 Bv. Het antwoord is voor iedereen verschillend
 Bv. De zin van je leven vindt je vooral in relatie tot anderen
 Je krijgt niet HET antwoord, maar je krijgt wel verschillende
inzichten
o Antwoord dat niet gebaseerd is op dwang, omdat anderen het denken,
traditie, intuïtie, waarschijnlijkheid, dogma, autoriteit…
 De antwoorden moeten niet komen door dwang, je moet in vrijheid
kunnen antwoorden
 Dwang: zeggen dat het een goede les was omdat de prof voor je
staat met een pistool
 Omdat anderen het denken: ik ben een vrouw omdat iedereen die
er zoals mij uitziet, zeggen dat ze een vrouw zijn
 Traditie: ik weet dat zeker, want we doen dit al 1000 jaar
 Intuïtie: buikgevoel Bv: als je sollicitaties afneemt, hebt je een
buikgevoel maar dat is nooit zeker, je kan niet het niet bewijzen
wrm deze persoon beter is voor de job
 Waarschijnlijkheid: man met bril, kaal, luistert naar opera zal eerder
gezien worden als een professor dan een dikke man met sigaretten
en bier
 Dogma (religie, sekste): omdat die persoon dat zegt, is het waar
 Autoriteit: omdat die persoon dat zegt, is het waar
o Vraagstelling waarin je in alle vrijheid argumenten kan wikken en wegen
 Veel filosofische vragen worden wetenschappelijke vraagstukken
o Je kan wetenschappelijke inzichten gebruiken, maar het blijft een
filosofische kwestie
o Filosofische discussie  vertalen in wetenschappelijke vraag  kan
onderzocht worden  eventueel toch een antwoord krijgen
 Filosofie begint met verwondering, met twijfel

WAT IS FILOSOFIE? (2)