History of international relations
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding....................................................................................1
Internationale betrekkingen als academisch vak............................................................1
Vergelijkende internationale systemen...........................................................................2
Instituties, regels en normen.......................................................................................... 4
Staatsloze samenlevingen.............................................................................................. 6
Muren en bruggen.......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2: China en Oost-Azië...................................................................10
De periode van de Strijdende Staten............................................................................11
De ontwikkeling van de Chinese staat..........................................................................17
Het overlandsysteem.................................................................................................... 29
Het tribuutsysteem....................................................................................................... 32
Een Japans internationaal systeem?.............................................................................36
Hoofdstuk 3: India en Indianisering...............................................................40
Vedisch India................................................................................................................. 42
Klassiek India................................................................................................................ 49
Indianisering................................................................................................................. 55
Het Mughalrijk.............................................................................................................. 62
India als een Internationaal Systeem............................................................................66
De Arabische expansie.................................................................................................68
De Umayyaden en de Abbasiden..................................................................................73
De Arabieren in Spanje................................................................................................. 75
Een internationaal systeem van kalifaten.....................................................................77
Het Ottomaanse Rijk..................................................................................................... 80
Hoofdstuk 5: De Mongoolse Khanaten...........................................................82
Van Temüjin naar Genghis Khan...................................................................................84
Een nomadische staat................................................................................................... 85
Hoe de wereld te veroveren.......................................................................................... 87
Verdelen van alles........................................................................................................ 90
Een internationaal systeem van khanaten....................................................................93
Hoofdstuk 6: Afrika......................................................................................97
De Nijlvallei................................................................................................................... 98
De koninkrijken van West-Afrika.................................................................................102
Oost-Afrika en de Indische Oceaan.............................................................................105
Een Afrikaans internationaal systeem?.......................................................................107
,Hoofdstuk 8: De Europese Expansie............................................................109
Een zeeroute naar India.............................................................................................. 110
Europeanen in de "Nieuwe Wereld"............................................................................112
Een commerciële wereldeconomie.............................................................................114
Een industriële wereldeconomie.................................................................................117
De Apotheose van het Kolonialisme............................................................................119
Dekolonisatie.............................................................................................................. 121
Nazorg: Muren en Bruggen.........................................................................123
,Hoofdstuk 1: Inleiding
Internationale betrekkingen als academisch vak
Internationale betrekkingen worden vaak onderwezen zonder veel
historische diepgang. In een inleidende les kan de docent vertellen dat de
basisregels van internationale politiek werden vastgesteld na de
Dertigjarige Oorlog in de zeventiende eeuw, of er kan iets worden gezegd
over Europees kolonialisme in de negentiende eeuw, en misschien komt de
Eerste Wereldoorlog aan bod. Maar zodra de les goed op gang is, zullen
historische verwijzingen zelden verder teruggaan dan 1945. Het lijkt wel
alsof de wereld minder dan honderd jaar geleden werd gecreëerd.
Bovendien is de manier waarop internationale politiek doorgaans wordt
onderwezen hopeloos Eurocentrisch. De discipline neemt Europa als de
norm waaraan alle andere delen van de wereld worden afgemeten –
hoewel “Europa” hier ook de Verenigde Staten en andere gebieden waar
Europeanen zich vestigden, omvat. Het Europese model wordt door de
docent vaak impliciet gezien als het belangrijkste, aangezien dit model de
internationale politiek wereldwijd zou hebben georganiseerd. De wereld
waarin we vandaag leven, is de wereld die de Europeanen naar hun beeld
hebben gevormd.
Een van de belangrijkste dingen die je leert op de universiteit, is om gezag
in twijfel te trekken, inclusief dat van je docenten. Hoe intelligent of
belezen ze ook mogen zijn, hun perspectief is altijd slechts één van de
vele. Er is altijd een ander verhaal te vertellen. In dit boek vertellen we
andere verhalen. Ons historische perspectief gaat terug tot het eerste
millennium van de gewone jaartelling (CE) en ons perspectief is expliciet
niet-Europees. Dit is een leerboek over internationale politiek dat
geschiedenis serieus neemt en dat Europa op zijn juiste plaats zet. Europa
doet er uiteraard toe, maar niet zo veel als vaak wordt aangenomen –
zodra we de wereld vanuit een historisch geheel bekijken. Het is
simpelweg niet waar dat de geschiedenis van andere delen van de wereld
begon op de dag dat de eerste Europese kolonisten arriveerden.
Europeanen hebben, in tegenstelling tot wat een eerdere generatie
geleerden beweerde, de inheemse volken niet “wakker geschud” of hen
“uitgenodigd in de wereldgeschiedenis.” Niet-Europeanen waren altijd al
ruim wakker, en het idee dat de geschiedenis van Europa gelijkstaat aan
de geschiedenis van de wereld is ronduit belachelijk. In dit boek gaan we
deze niet-Europese geschiedenissen vertellen, en we proberen ze te
vertellen op hun eigen voorwaarden, niet zoals ze door Europa zijn
beïnvloed of zoals ze invloed hebben gehad op Europa.
Daarnaast is het goed om te verduidelijken dat dit alternatieve perspectief
niet wordt gemotiveerd door een poging om "politiek correct" te zijn. Het
1
, doel is niet om de historische balans recht te zetten uit respect voor
mensen die gemarginaliseerd of tot zwijgen gebracht zijn, hoewel dat
zeker waardige zorgen zijn. Onze taak is echter veel eenvoudiger: een
beter begrip geven van de kennis die we nodig hebben om de wereld van
vandaag te begrijpen. Geschiedenis is altijd aanwezig, en vandaag de dag
beginnen landen en volkeren buiten Europa zich opnieuw te laten gelden.
De wereld verandert weer, en wanneer veranderingen eenmaal
plaatsvinden, kunnen ze snel en ingrijpend zijn. Vandaag spelen Europa en
Noord-Amerika een veel minder belangrijke rol in de wereldpolitiek dan in
de vorige eeuw, en in de toekomst zal deze rol waarschijnlijk nog verder
afnemen. De wereld staat op het punt te kantelen, en ons perspectief op
het verleden moet worden herzien. De traditionele Europese versie van de
wereldgeschiedenis is niet langer geldig.
Zoals je snel zult ontdekken, is dit boek echt een inleidend leerboek, en
iedereen met een gedegen achtergrond in wereldgeschiedenis zal de tekst
veel te basaal vinden. Toch is de kans groot dat je die achtergrond niet
hebt, en als dat het geval is, valt er hier veel te leren. Zie de tekst die
volgt als een vorm van inhaalonderwijs. Het biedt je de kans om de gaten
in je kennis op te vullen over zaken die alle geleerde mensen zouden
moeten weten.
Vergelijkende internationale systemen
Een leerboek over wereldgeschiedenis lijkt misschien een enigszins
krankzinnig project. Een boek dat "alles wat er ooit is gebeurd" bespreekt,
zou net zo lang moeten zijn als de geschiedenis zelf. Maar dit is niet dat
boek. We zijn niet zozeer geïnteresseerd in de gebeurtenissen, oorlogen,
namen en data van het verleden. Het doel is om je kennis te laten maken
met een onderwerp dat we de "vergelijkende studie van internationale
systemen" zouden kunnen noemen. Laten we even nadenken over wat
zo'n vergelijkende studie zou kunnen inhouden. Een systeem – welk
systeem dan ook – bestaat uit eenheden die onafhankelijk van elkaar
handelen. Tegelijkertijd hangt het gedrag van elke eenheid in het systeem
altijd af van het gedrag van alle andere. Ze maken deel uit van dezelfde
omgeving en dit beïnvloedt wat ze doen. Er is een systemisch effect,
zouden we kunnen zeggen, dat wordt uitgeoefend, niet door de eenheden
zelf, maar door de aard van hun interactie.
Dus wat is een internationaal systeem? Het is een systeem dat bestaat uit
politieke entiteiten – die we meestal "staten" noemen – die onafhankelijk
van elkaar handelen, terwijl ze tegelijkertijd gedwongen worden rekening
te houden met de acties van alle andere entiteiten in het systeem. Ze
handelen alleen, maar ook altijd samen met, en in relatie tot, alle anderen.
Het internationale systeem biedt een omgeving die, in grote lijnen, bepaalt
wat politieke entiteiten doen en wat ze niet kunnen doen. De reden dat het
internationale systeem dit effect heeft, is dat het een bepaalde logica
bevat, en het is deze logica die studenten van internationale betrekkingen
2
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding....................................................................................1
Internationale betrekkingen als academisch vak............................................................1
Vergelijkende internationale systemen...........................................................................2
Instituties, regels en normen.......................................................................................... 4
Staatsloze samenlevingen.............................................................................................. 6
Muren en bruggen.......................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2: China en Oost-Azië...................................................................10
De periode van de Strijdende Staten............................................................................11
De ontwikkeling van de Chinese staat..........................................................................17
Het overlandsysteem.................................................................................................... 29
Het tribuutsysteem....................................................................................................... 32
Een Japans internationaal systeem?.............................................................................36
Hoofdstuk 3: India en Indianisering...............................................................40
Vedisch India................................................................................................................. 42
Klassiek India................................................................................................................ 49
Indianisering................................................................................................................. 55
Het Mughalrijk.............................................................................................................. 62
India als een Internationaal Systeem............................................................................66
De Arabische expansie.................................................................................................68
De Umayyaden en de Abbasiden..................................................................................73
De Arabieren in Spanje................................................................................................. 75
Een internationaal systeem van kalifaten.....................................................................77
Het Ottomaanse Rijk..................................................................................................... 80
Hoofdstuk 5: De Mongoolse Khanaten...........................................................82
Van Temüjin naar Genghis Khan...................................................................................84
Een nomadische staat................................................................................................... 85
Hoe de wereld te veroveren.......................................................................................... 87
Verdelen van alles........................................................................................................ 90
Een internationaal systeem van khanaten....................................................................93
Hoofdstuk 6: Afrika......................................................................................97
De Nijlvallei................................................................................................................... 98
De koninkrijken van West-Afrika.................................................................................102
Oost-Afrika en de Indische Oceaan.............................................................................105
Een Afrikaans internationaal systeem?.......................................................................107
,Hoofdstuk 8: De Europese Expansie............................................................109
Een zeeroute naar India.............................................................................................. 110
Europeanen in de "Nieuwe Wereld"............................................................................112
Een commerciële wereldeconomie.............................................................................114
Een industriële wereldeconomie.................................................................................117
De Apotheose van het Kolonialisme............................................................................119
Dekolonisatie.............................................................................................................. 121
Nazorg: Muren en Bruggen.........................................................................123
,Hoofdstuk 1: Inleiding
Internationale betrekkingen als academisch vak
Internationale betrekkingen worden vaak onderwezen zonder veel
historische diepgang. In een inleidende les kan de docent vertellen dat de
basisregels van internationale politiek werden vastgesteld na de
Dertigjarige Oorlog in de zeventiende eeuw, of er kan iets worden gezegd
over Europees kolonialisme in de negentiende eeuw, en misschien komt de
Eerste Wereldoorlog aan bod. Maar zodra de les goed op gang is, zullen
historische verwijzingen zelden verder teruggaan dan 1945. Het lijkt wel
alsof de wereld minder dan honderd jaar geleden werd gecreëerd.
Bovendien is de manier waarop internationale politiek doorgaans wordt
onderwezen hopeloos Eurocentrisch. De discipline neemt Europa als de
norm waaraan alle andere delen van de wereld worden afgemeten –
hoewel “Europa” hier ook de Verenigde Staten en andere gebieden waar
Europeanen zich vestigden, omvat. Het Europese model wordt door de
docent vaak impliciet gezien als het belangrijkste, aangezien dit model de
internationale politiek wereldwijd zou hebben georganiseerd. De wereld
waarin we vandaag leven, is de wereld die de Europeanen naar hun beeld
hebben gevormd.
Een van de belangrijkste dingen die je leert op de universiteit, is om gezag
in twijfel te trekken, inclusief dat van je docenten. Hoe intelligent of
belezen ze ook mogen zijn, hun perspectief is altijd slechts één van de
vele. Er is altijd een ander verhaal te vertellen. In dit boek vertellen we
andere verhalen. Ons historische perspectief gaat terug tot het eerste
millennium van de gewone jaartelling (CE) en ons perspectief is expliciet
niet-Europees. Dit is een leerboek over internationale politiek dat
geschiedenis serieus neemt en dat Europa op zijn juiste plaats zet. Europa
doet er uiteraard toe, maar niet zo veel als vaak wordt aangenomen –
zodra we de wereld vanuit een historisch geheel bekijken. Het is
simpelweg niet waar dat de geschiedenis van andere delen van de wereld
begon op de dag dat de eerste Europese kolonisten arriveerden.
Europeanen hebben, in tegenstelling tot wat een eerdere generatie
geleerden beweerde, de inheemse volken niet “wakker geschud” of hen
“uitgenodigd in de wereldgeschiedenis.” Niet-Europeanen waren altijd al
ruim wakker, en het idee dat de geschiedenis van Europa gelijkstaat aan
de geschiedenis van de wereld is ronduit belachelijk. In dit boek gaan we
deze niet-Europese geschiedenissen vertellen, en we proberen ze te
vertellen op hun eigen voorwaarden, niet zoals ze door Europa zijn
beïnvloed of zoals ze invloed hebben gehad op Europa.
Daarnaast is het goed om te verduidelijken dat dit alternatieve perspectief
niet wordt gemotiveerd door een poging om "politiek correct" te zijn. Het
1
, doel is niet om de historische balans recht te zetten uit respect voor
mensen die gemarginaliseerd of tot zwijgen gebracht zijn, hoewel dat
zeker waardige zorgen zijn. Onze taak is echter veel eenvoudiger: een
beter begrip geven van de kennis die we nodig hebben om de wereld van
vandaag te begrijpen. Geschiedenis is altijd aanwezig, en vandaag de dag
beginnen landen en volkeren buiten Europa zich opnieuw te laten gelden.
De wereld verandert weer, en wanneer veranderingen eenmaal
plaatsvinden, kunnen ze snel en ingrijpend zijn. Vandaag spelen Europa en
Noord-Amerika een veel minder belangrijke rol in de wereldpolitiek dan in
de vorige eeuw, en in de toekomst zal deze rol waarschijnlijk nog verder
afnemen. De wereld staat op het punt te kantelen, en ons perspectief op
het verleden moet worden herzien. De traditionele Europese versie van de
wereldgeschiedenis is niet langer geldig.
Zoals je snel zult ontdekken, is dit boek echt een inleidend leerboek, en
iedereen met een gedegen achtergrond in wereldgeschiedenis zal de tekst
veel te basaal vinden. Toch is de kans groot dat je die achtergrond niet
hebt, en als dat het geval is, valt er hier veel te leren. Zie de tekst die
volgt als een vorm van inhaalonderwijs. Het biedt je de kans om de gaten
in je kennis op te vullen over zaken die alle geleerde mensen zouden
moeten weten.
Vergelijkende internationale systemen
Een leerboek over wereldgeschiedenis lijkt misschien een enigszins
krankzinnig project. Een boek dat "alles wat er ooit is gebeurd" bespreekt,
zou net zo lang moeten zijn als de geschiedenis zelf. Maar dit is niet dat
boek. We zijn niet zozeer geïnteresseerd in de gebeurtenissen, oorlogen,
namen en data van het verleden. Het doel is om je kennis te laten maken
met een onderwerp dat we de "vergelijkende studie van internationale
systemen" zouden kunnen noemen. Laten we even nadenken over wat
zo'n vergelijkende studie zou kunnen inhouden. Een systeem – welk
systeem dan ook – bestaat uit eenheden die onafhankelijk van elkaar
handelen. Tegelijkertijd hangt het gedrag van elke eenheid in het systeem
altijd af van het gedrag van alle andere. Ze maken deel uit van dezelfde
omgeving en dit beïnvloedt wat ze doen. Er is een systemisch effect,
zouden we kunnen zeggen, dat wordt uitgeoefend, niet door de eenheden
zelf, maar door de aard van hun interactie.
Dus wat is een internationaal systeem? Het is een systeem dat bestaat uit
politieke entiteiten – die we meestal "staten" noemen – die onafhankelijk
van elkaar handelen, terwijl ze tegelijkertijd gedwongen worden rekening
te houden met de acties van alle andere entiteiten in het systeem. Ze
handelen alleen, maar ook altijd samen met, en in relatie tot, alle anderen.
Het internationale systeem biedt een omgeving die, in grote lijnen, bepaalt
wat politieke entiteiten doen en wat ze niet kunnen doen. De reden dat het
internationale systeem dit effect heeft, is dat het een bepaalde logica
bevat, en het is deze logica die studenten van internationale betrekkingen
2
