PGO taak 8 Rennen voor rust
Moeilijke woorden:
Vluchtgedrag
Endocriene stelsel
Probleemstelling: Welke organen en weefsels zijn verantwoordelijk voor
het verwerken en reageren van prikkels en welke processen ontstaan er?
Leervragen:
1. Hoe werken zintuigen?
2. Hoe werkt signaaloverdracht? (op celniveau en macroniveau)
3. Hoe werkt het zenuwstelsel? (bouw functie werking)
4. Wat is de samenhang tussen zenuwcellen en spiercellen? (cel- en
macroniveau)
5. Wat is de bouw functie werking van spiercellen?
6. Hoe reageert het zenuwstelsel en het endocriene systeem op stress?
, 1. Hoe werken zintuigen?
Zintuigen in de huid
De huid bestaat uit verschillende soorten receptoren: Mechanoreceptoren,
thermoreceptoren en pijnreceptoren. Dit zijn alle sensorische receptoren
en nemen fysieke vervorming waar. Mechanoreceptoren bestaan uit
ionkanalen die zijn gekoppeld aan structuren die zich buiten de cel
uitstrekken, zoals ‘haren’ (cilia), en ook verankerd zijn aan interne
celstructuren, zoals het cytoskelet. Het buigen of strekken van de externe
structuur genereert spanning die de permeabiliteit van ionenkanalen
verandert. Deze verandering verandert op zijn beurt het
membraanpotentieel, wat resulteert in een receptorpotentieel: een
depolarisatie of hyperpolarisatie.
Receptoren die een lichte aanraking of trilling detecteren, bevinden zich
dicht bij het huidoppervlak; ze zetten een zeer kleine input van
mechanische energie om in receptorpotentialen. Receptoren die reageren
op sterkere druk en trillingen bevinden zich in diepe huidlagen.
, Zintuigen in het oor
In het oor bevinden zich twee zintuigen. Het evenwichtsorgaan en het
gehoororgaan. Beide organen bevatten mechanoreceptoren. Voor beide
zintuigen produceren mechanoreceptorcellen, receptorpotentialen als
reactie op de afbuiging van celoppervlakstructuren door bezinkende
deeltjes of bewegende vloeistof.
Evenwicht
Om de zwaartekracht te voelen en het evenwicht te behouden, vertrouwen
de meeste ongewervelde dieren op mechanoreceptoren in organen die
statocysten worden genoemd. In een typische statocyst zitten statolieten,
korrels gevormd door zandkorrels of andere dichte materialen, vrij in een
kamer bekleed met trilhaarcellen. Elke keer dat een dier zichzelf
verplaatst, hervestigen de statolieten zich, waardoor mechanoreceptoren
op het laagste punt in de kamer worden gestimuleerd.
Moeilijke woorden:
Vluchtgedrag
Endocriene stelsel
Probleemstelling: Welke organen en weefsels zijn verantwoordelijk voor
het verwerken en reageren van prikkels en welke processen ontstaan er?
Leervragen:
1. Hoe werken zintuigen?
2. Hoe werkt signaaloverdracht? (op celniveau en macroniveau)
3. Hoe werkt het zenuwstelsel? (bouw functie werking)
4. Wat is de samenhang tussen zenuwcellen en spiercellen? (cel- en
macroniveau)
5. Wat is de bouw functie werking van spiercellen?
6. Hoe reageert het zenuwstelsel en het endocriene systeem op stress?
, 1. Hoe werken zintuigen?
Zintuigen in de huid
De huid bestaat uit verschillende soorten receptoren: Mechanoreceptoren,
thermoreceptoren en pijnreceptoren. Dit zijn alle sensorische receptoren
en nemen fysieke vervorming waar. Mechanoreceptoren bestaan uit
ionkanalen die zijn gekoppeld aan structuren die zich buiten de cel
uitstrekken, zoals ‘haren’ (cilia), en ook verankerd zijn aan interne
celstructuren, zoals het cytoskelet. Het buigen of strekken van de externe
structuur genereert spanning die de permeabiliteit van ionenkanalen
verandert. Deze verandering verandert op zijn beurt het
membraanpotentieel, wat resulteert in een receptorpotentieel: een
depolarisatie of hyperpolarisatie.
Receptoren die een lichte aanraking of trilling detecteren, bevinden zich
dicht bij het huidoppervlak; ze zetten een zeer kleine input van
mechanische energie om in receptorpotentialen. Receptoren die reageren
op sterkere druk en trillingen bevinden zich in diepe huidlagen.
, Zintuigen in het oor
In het oor bevinden zich twee zintuigen. Het evenwichtsorgaan en het
gehoororgaan. Beide organen bevatten mechanoreceptoren. Voor beide
zintuigen produceren mechanoreceptorcellen, receptorpotentialen als
reactie op de afbuiging van celoppervlakstructuren door bezinkende
deeltjes of bewegende vloeistof.
Evenwicht
Om de zwaartekracht te voelen en het evenwicht te behouden, vertrouwen
de meeste ongewervelde dieren op mechanoreceptoren in organen die
statocysten worden genoemd. In een typische statocyst zitten statolieten,
korrels gevormd door zandkorrels of andere dichte materialen, vrij in een
kamer bekleed met trilhaarcellen. Elke keer dat een dier zichzelf
verplaatst, hervestigen de statolieten zich, waardoor mechanoreceptoren
op het laagste punt in de kamer worden gestimuleerd.
