Samenvatting boek H4-H8 + thema C + 3 achtergrondsartikelen

3 stadia van preventie (termen Public Health)

Antwoord: - Primair → voorkomen van nieuwe gevallen van een ziekte en dus het wegnemen of verminderen van de oorzaken daarvan → inenten - Secundair → de aandoening in een zo vroeg mogelijk stadium ontdekken, zodat een vroege behandeling mogelijk is en verergering van de ziekte kan worden voorkomen → borstkankerscreening (en in de kliniek → voorkomen van een tweede infarct bij mensen die een hartinfarct hebben gehad) - Tertiair → voorkomen of beperken van de gevolgen van een reeds gediagnosticeerde aandoening → voorkomen van een tweede infarct bij mensen die een hartinfarct hebben gehad, levensstijl aanpassen van een patiënt met suikerziekte opdat deze minder kans heeft op schade aan het netvlies

3 manieren om doelgroepen van preventie te onderscheiden

Antwoord: - Collectieve preventie - opportunistische preventie - Populatiebenadering - hoogrisicobenadering - Universele preventie - selectieve preventie - geïndiceerde preventie - zorggerelateerde preventie

3 zaken waar preventie gericht op kan zijn

Antwoord: - Gezondheidsbevordering/health promotion → gericht op het bevorderen van gezond gedrag → vraagt actieve rol van doelgroep → een combinatie van voorlichting en omgevingsverandering die (samen) gezond gedrag en gezonde leefomstandigheden stimuleren → gedrag van de mens is aangrijpingspunt → Wet- en regelgeving is niet zo belangrijk → kan zich richten op het vergroten van het verwerkingsvermogen en het belastingsvermogen om belastinggevolgen te voorkomen (model belasting-belastbaarheid) → gehoorbescherming in lawaaierige fabriek, aanleggen fietspaden - Gezondheidsbescherming → primair → gericht op het beschermen tegen blootstelling aan risicofactoren bij de hele bevolking of grote groepen daaruit → omgeving van de mens is aangrijpingspunt → technische interventies → Wet- en regelgeving is belangrijk → waterzuivering, controle van voedingsmiddelen, rookverbod in openbare ruimtes, verbod op discriminatie - Ziektepreventie → specifieke aandoening staat centraal

3 strategieën om preventieve maatregelen in te voeren/te implementeren

Antwoord: - (Persuasieve) communicatie → gezondheidsbescherming stimuleren → informeren via radio en tv over nieuw vaccin, campagne tegen vervuilen van oppervlaktewater of promoten netjes afgeven chemisch afval - Faciliteren (het creëren van voorziening die preventief gedrag mogelijk en gemakkelijk maken) → soms door financiële prikkel → vaccin gratis aanbieden op plek waar risicogroep te vinden is, verwijderen van loden waterleidingen in huizen - Wet- en regelgeving → wordt voornamelijk bij gezondheidsbescherming gebruikt → vaccinatie verlicht stellen

4 fases van planmatige aanpak voor invoering primaire preventieprogramma’s

Antwoord: - Epidemiologische analyse → analyse van ziekte en gezondheid, analyse van kwaliteit van leven, analyse van risicofactoren, identificatie van risicogroepen - Analyse van determinanten van blootstelling aan risicofactoren → gedragsdeterminantenanalyse, omgevingsdeterminantenanalyse - Interventiekeuze of –ontwikkeling →interventiemogelijkheden inventariseren, interventie afstemmen op determinanten, proefonderzoek van interventie, onderzoek naar effectiviteit van preventie - Interventie-implementatie en –diffusie → keuze voor interventiekanaal, overtuigen en trainen van intermediairs, procesbewaking en kwaliteitscontrole

3 determinanten van gezond/ongezond gedrag

Antwoord: - Persoonlijke determinant biologisch → beschikbaarheid of bereikbaarheid van gezonde gedragsalternatieven → voorkeur voor zoet, afkeur voor bitter - Persoonlijke determinant psychologisch → beïnvloedbaar - Omgevingsdeterminanten → fysieke omgeving, sociaal-culturele omgeving, economische omgeving, politieke omgeving

4 categorieën van (sociaal)psychologische determinanten, motivatie/intentie → invloed op gezond gedrag)

Antwoord: - Attitude → invloed op motivatie/intentie - Sociale invloeden → invloed op motivatie/intentie - Persoonlijke norm → invloed op motivatie/intentie - Ervaren controle → invloed op motivatie/intentie

4 fases van gedragsverandering (Stages of Change/Precaution Adoption Process-model)

Antwoord: - Ongemotiveerd → niet van plan om binnen 6 maanden gedrag te veranderen - Gemotiveerd → van plan om binnen 1 maand gedrag te veranderen - Actie → kortgeleden gedrag veranderd - Gedragsbehoud → meer dan 6 maanden gedrag blijvend veranderd

2 manieren van gezondheidsvoorlichting

Antwoord: - Massa-mediale campagnes/generieke voorlichting → posters/folder/tv → geschikt om onderwerp zonder al te veel nuances onder de aandacht te brengen, kennis verbeteren van doelgroep → niet geschikt om gedrag te veranderen → bereik is groot, effectiviteit beperkt - Interpersoonlijke gezondheidsvoorlichting/geïndividualiseerde voorlichting → een-op-een door huisarts of in groepsverband → bereik is beperkt maar effect veel groter

6 methoden van infectieziektebestrijding

Antwoord: - Vormen van gezondheidsbescherming → schoon drinkwater - Vormen van gezondheidsvoorlichting → voorlichting over hygiëne - Actieve immunisatie en passieve immunisatie → kinderziekten, tetanus - Bron- en contactopsporing en outbreak management → soa’s en tuberculose - Melding van bepaalde infectieziekten - Secundaire preventie (Screening) → chlamydia