Kwalitatief onderzoek – hoorcolleges
Hoorcollege 1: introductie – 27 augustus
Hoofdstuk 1 p. 1-4 & hoofdstuk 2 p. 30-39
Kwantitatief vs. kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Verbanden en effecten Processen, gebeurtenissen, ervaringen,
percepties, overtuigingen, etc.
Nadruk op deductief proces Nadruk op inductief proces
Toetsbare hypothesen afgeleid van theorie Geen hypotheses, wel eventueel
of logica verwachtingen
Hypothesen testen Theorieontwikkeling en adaptatie
Vragenlijsten (kwantificeerbaar), Interviews (open vragen), veldonderzoek,
experimenten, beschikbare gegevens beschikbare gegevens
Etic (buitenstaander) perspectief Emic (insider) perspectief
Het is niet altijd precies zo het geval. Het kan ook zijn dat bijvoorbeeld kwalitatief onderzoek
deductief is.
Kwantitatief = tellen, getallen, variabelen, deductief. Bijvoorbeeld: leeftijd. Onderzoeker op
afstand.
- Etic perspectief = hoe een niet-lid van een groep het gedrag van een bepaalde cultuur
interpreteert.
- Deductief = theory testing: theory – hypothesis – observation - confirmation
Kwalitatief = waarom?, woorden, inductief. Moeilijk te categoriseren. Nabijheid van
onderzoeker (je moet dichtbij zijn om een interview te doen).
- Emic perspectief = hoe leden van een bepaalde cultuur hun wereld waarnemen.
- Inductief = theory building: observation – pattern – tentative hypothesis – theory
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Gebruikt Cijfers Woorden, afbeeldingen
(voor) (betekenis/interpretatie)
Vraagt Hoeveel Wat, hoe en waarom
Doel Theorie testen (deductief) Theorie ontwikkelen (inductief)
Prioriteit Perspectief van de Perspectief van de deelnemer
onderzoeker (etic) (emic)
Onderzoeke Afstandelijk (objectief) Betrokken (subjectief)
r
Analyseert Vaste variabelen (statisch) Processen (complex)
Materialen Gestructureerd, Ongestructureerd, open
gestandaardiseerd
Schaal Macro (grotere steekproef) Micro (kleinere steekproef)
Gegevens Harde, betrouwbare data Rijke, diepgaande gegevens
Context Artificiële omgevingen Naturalistische omgevingen
Definitie van kwalitatief onderzoek
Paradigmatische kennis vs. narratieve kennis
,Jerome Bruner: twee verschillende manieren van kennis.
Paradigmatisch Narratief
Weerspiegelt ‘Objectieve’, deterministische ‘Geconstrueerde’ wereld waarin
wereld menselijk handelen dingen kan laten
gebeuren
Leunt aan bij Natuurwetenschappen Sociale wetenschappen
Abstracte als-dan-uitspraken Verhalen om gebeurtenissen of
(algemene wetten) ervaringen te begrijpen
Focus op Verklaren van waarneembare De persoonlijke en collectieve
verschijnselen constructie van betekenis in de wereld
Kwantitatieve sensibiliteit Kwalitatieve sensibiliteit
Narratieve kennis is hoe we dingen interpreteren en is dus subjectief, persoonlijk en
gebaseerd op je sociale omgeving.
Verschillende onderzoeksdoelen vragen om andere methoden.
Definitie kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek = een benadering waarmee je de ervaringen van mensen in detail
kunt onderzoeken door gebruik te maken van een specifieke set onderzoeksmethoden, zoals
diepte-interviews, focusgroepdiscussies, observatie, inhoudsanalyse, visuele methoden en
levensgeschiedenissen of biografieën.
Kwalitatief onderzoek is meer dan alleen het toepassen van kwalitatieve methoden.
Eén van de meest onderscheidende kenmerken van kwalitatief onderzoek is dat de aanpak je
in staat stelt om problemen te identificeren vanuit het perspectief van je studiedeelnemers
en de betekenissen en interpretaties te begrijpen die zij geven aan gedrag, gebeurtenissen of
objecten interpretatieve benadering.
Om deze informatie af te leiden moet een kwalitatieve onderzoeker ruimdenkend,
nieuwsgierig en empathisch zijn, flexibel en in staat om te luisteren naar mensen die hun
eigen verhaal vertellen.
Kwalitatieve onderzoekers bestuderen ook mensen in hun natuurlijke omgeving, om
vast te stellen hoe hun ervaringen en gedrag worden gevormd door de context van
hun leven, zoals de sociale, economische, culturele of fysieke context waarin ze leven.
Daarom probeert kwalitatief onderzoek ook de contextuele invloeden op de
onderzoeksvragen te omarmen en te begrijpen.
Denzin en Lincoln stellen dat kwalitatief onderzoek 'een interpretatieve, naturalistische
benadering van de wereld inhoudt. Dit betekent dat kwalitatieve onderzoekers dingen
bestuderen in hun natuurlijke omgeving, in een poging om fenomenen te begrijpen of te
interpreteren in termen van de betekenissen die mensen eraan geven'.
Functies van kwalitatief onderzoek in sociaal onderzoek
Contextueel onderzoek = het beschrijven van de vorm en de aard van wat bestaat.
Het doel is het onderzoeken en vastleggen van interpretaties van sociale
verschijnselen zoals deze door deelnemers (onderzoekspopulatie) worden ervaren en
begrepen.
, Verklarend onderzoek = onderzoek naar de redenen voor, of associaties tussen wat
bestaat. Diepgaande studie van processen; complexe dynamieken, sociale context en
menselijke interactie.
Evaluatief onderzoek = beoordeling van de effectiviteit van wat bestaat (bijv.
beleidsimplementaties).
Processen (hoe en waarom) & (ervaren) uitkomsten (wat).
Generatief onderzoek = helpen bij de ontwikkeling van nieuwe theorieën, strategieën of
acties. Conceptualiseren/begrijpen van (nieuwe) fenomenen.
Bijv. Waarom zijn studenten nu minder vaak op de campus dan pre-covid?
Functies van kwantitatief versus kwalitatief sociaalwetenschappelijk onderzoek
Hoorcollege 2: grondslagen van kwalitatief onderzoek & reflexiviteit – 27 augustus
Menti-meter vragen
Kwalitatief onderzoek vertrek vanuit een etic perspectief = onjuist.
Het aanpassen van de werkhypothese op basis van data uit een pilotstudie is een voorbeeld
van inductief onderzoek = juist.
Hoofdstuk 1 p. 4-20 & hoofdstuk 12 p. 348-359
Kwalitatief onderzoek in een vogelvlucht (geschiedenis)
Traditionele periode (1900-1939)
Eenzame etnograaf, reisde af naar onbekende landen en schreven brieven en boeken voor
thuisblijvers Franz Boas. Echter deze verhalen waren geromantiseerd, over-identificeert
(geneigd om dingen van jezelf op een andere situatie op te leggen) en kolonialisme.
Vroegmoderne periode (1945-1970)
Standaardiseren, strikte wetenschappelijk proces, formaliseren en eisen voor kwalitatief
onderzoek. Publicatie van Grounded Theory.
Laat modern periode (jaren 70)
Breed & toegepast, gemarginaliseerde groepen, opkomst toegepast kwalitatief onderzoek
(toepasbaarheid en relevantie voor de praktijk).
Interpretatieve benadering.
, Vanaf de jaren 90
Reflexieve wending: het proberen te begrijpen van de bril van de onderzoeker en zijn
onderzoeksparadigma.
Reflexiviteit
Kwalitatief onderzoek benadrukt de rol van de onderzoeker in alle stappen van het proces.
Achtergrond
De illusie van de God-truc (Haraway, 1988, p. 581)
Geleerden zijn niet in staat om 'alles vanuit het niets' te zien
Alle kennis is gedeeltelijk en gesitueerd
Macht is altijd betrokken bij de productie ervan (coproductie van kennis)
'Wie' weet is net zo belangrijk als wat ze weten.
Reflexiviteit kan worden omschreven als het proces van het verkennen van de manieren
waarop onderzoekers (identiteit + positionaliteit) en hun subjectiviteiten van invloed zijn op
wat wordt onderzocht, welke data wordt verzameld, hoe die wordt geïnterpreteerd en
geanalyseerd.
Proberen de bril van de onderzoeker proberen te begrijpen en zien hoe dit het onderzoek
beïnvloed systematische beoordeling en voortdurende bewustwording met actieve
aanpak.
Vasthouden aan intentionele zelfreflectie op vooroordelen, theoretische voorkeuren,
onderzoeksinstellingen, selectie van deelnemers, persoonlijke ervaringen, relaties met
deelnemers, gegenereerde gegevens en analytische interpretaties.
Blinde vlekken van jezelf waardoor er bijvoorbeeld groepen worden uitgesloten van het
onderzoek.
Reflexieve werkwijze
Jij bent het instrumentarium.
Reflecteer op je positie als onderzoeker (eerdere ervaringen, identiteit) tijdens je onderzoek.
- Verwachtingen van de data
- Keuzes die zijn gemaakt in de onderzoeksopzet en analyse die van invloed kunnen zijn
op de bevindingen.
Vragen die je kunt stellen is wat dacht je en voelde je op dat moment of wat waren
je assumpties die invloed kunnen hebben op je bevindingen?
Reflexiviteit houdt in dat je je eigen oordelen, praktijken en overtuigingen kritisch onder de
loep neemt tijdens de dataverzameling zelfgestuurde introspectie (brain dump).
Positionaliteit
Positionaliteit = samenvatting van je rol en je identiteit binnen het onderzoek, relatie tot de
context en setting van het onderzoek.
- Insider/buitenstaander
- Gedeeld geslacht/religie/etniciteit
Jouw relatie tot de onderzoeksonderwerpen.
Aannames binnen paradigma.
Hoorcollege 1: introductie – 27 augustus
Hoofdstuk 1 p. 1-4 & hoofdstuk 2 p. 30-39
Kwantitatief vs. kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Verbanden en effecten Processen, gebeurtenissen, ervaringen,
percepties, overtuigingen, etc.
Nadruk op deductief proces Nadruk op inductief proces
Toetsbare hypothesen afgeleid van theorie Geen hypotheses, wel eventueel
of logica verwachtingen
Hypothesen testen Theorieontwikkeling en adaptatie
Vragenlijsten (kwantificeerbaar), Interviews (open vragen), veldonderzoek,
experimenten, beschikbare gegevens beschikbare gegevens
Etic (buitenstaander) perspectief Emic (insider) perspectief
Het is niet altijd precies zo het geval. Het kan ook zijn dat bijvoorbeeld kwalitatief onderzoek
deductief is.
Kwantitatief = tellen, getallen, variabelen, deductief. Bijvoorbeeld: leeftijd. Onderzoeker op
afstand.
- Etic perspectief = hoe een niet-lid van een groep het gedrag van een bepaalde cultuur
interpreteert.
- Deductief = theory testing: theory – hypothesis – observation - confirmation
Kwalitatief = waarom?, woorden, inductief. Moeilijk te categoriseren. Nabijheid van
onderzoeker (je moet dichtbij zijn om een interview te doen).
- Emic perspectief = hoe leden van een bepaalde cultuur hun wereld waarnemen.
- Inductief = theory building: observation – pattern – tentative hypothesis – theory
Kwantitatief onderzoek Kwalitatief onderzoek
Gebruikt Cijfers Woorden, afbeeldingen
(voor) (betekenis/interpretatie)
Vraagt Hoeveel Wat, hoe en waarom
Doel Theorie testen (deductief) Theorie ontwikkelen (inductief)
Prioriteit Perspectief van de Perspectief van de deelnemer
onderzoeker (etic) (emic)
Onderzoeke Afstandelijk (objectief) Betrokken (subjectief)
r
Analyseert Vaste variabelen (statisch) Processen (complex)
Materialen Gestructureerd, Ongestructureerd, open
gestandaardiseerd
Schaal Macro (grotere steekproef) Micro (kleinere steekproef)
Gegevens Harde, betrouwbare data Rijke, diepgaande gegevens
Context Artificiële omgevingen Naturalistische omgevingen
Definitie van kwalitatief onderzoek
Paradigmatische kennis vs. narratieve kennis
,Jerome Bruner: twee verschillende manieren van kennis.
Paradigmatisch Narratief
Weerspiegelt ‘Objectieve’, deterministische ‘Geconstrueerde’ wereld waarin
wereld menselijk handelen dingen kan laten
gebeuren
Leunt aan bij Natuurwetenschappen Sociale wetenschappen
Abstracte als-dan-uitspraken Verhalen om gebeurtenissen of
(algemene wetten) ervaringen te begrijpen
Focus op Verklaren van waarneembare De persoonlijke en collectieve
verschijnselen constructie van betekenis in de wereld
Kwantitatieve sensibiliteit Kwalitatieve sensibiliteit
Narratieve kennis is hoe we dingen interpreteren en is dus subjectief, persoonlijk en
gebaseerd op je sociale omgeving.
Verschillende onderzoeksdoelen vragen om andere methoden.
Definitie kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek = een benadering waarmee je de ervaringen van mensen in detail
kunt onderzoeken door gebruik te maken van een specifieke set onderzoeksmethoden, zoals
diepte-interviews, focusgroepdiscussies, observatie, inhoudsanalyse, visuele methoden en
levensgeschiedenissen of biografieën.
Kwalitatief onderzoek is meer dan alleen het toepassen van kwalitatieve methoden.
Eén van de meest onderscheidende kenmerken van kwalitatief onderzoek is dat de aanpak je
in staat stelt om problemen te identificeren vanuit het perspectief van je studiedeelnemers
en de betekenissen en interpretaties te begrijpen die zij geven aan gedrag, gebeurtenissen of
objecten interpretatieve benadering.
Om deze informatie af te leiden moet een kwalitatieve onderzoeker ruimdenkend,
nieuwsgierig en empathisch zijn, flexibel en in staat om te luisteren naar mensen die hun
eigen verhaal vertellen.
Kwalitatieve onderzoekers bestuderen ook mensen in hun natuurlijke omgeving, om
vast te stellen hoe hun ervaringen en gedrag worden gevormd door de context van
hun leven, zoals de sociale, economische, culturele of fysieke context waarin ze leven.
Daarom probeert kwalitatief onderzoek ook de contextuele invloeden op de
onderzoeksvragen te omarmen en te begrijpen.
Denzin en Lincoln stellen dat kwalitatief onderzoek 'een interpretatieve, naturalistische
benadering van de wereld inhoudt. Dit betekent dat kwalitatieve onderzoekers dingen
bestuderen in hun natuurlijke omgeving, in een poging om fenomenen te begrijpen of te
interpreteren in termen van de betekenissen die mensen eraan geven'.
Functies van kwalitatief onderzoek in sociaal onderzoek
Contextueel onderzoek = het beschrijven van de vorm en de aard van wat bestaat.
Het doel is het onderzoeken en vastleggen van interpretaties van sociale
verschijnselen zoals deze door deelnemers (onderzoekspopulatie) worden ervaren en
begrepen.
, Verklarend onderzoek = onderzoek naar de redenen voor, of associaties tussen wat
bestaat. Diepgaande studie van processen; complexe dynamieken, sociale context en
menselijke interactie.
Evaluatief onderzoek = beoordeling van de effectiviteit van wat bestaat (bijv.
beleidsimplementaties).
Processen (hoe en waarom) & (ervaren) uitkomsten (wat).
Generatief onderzoek = helpen bij de ontwikkeling van nieuwe theorieën, strategieën of
acties. Conceptualiseren/begrijpen van (nieuwe) fenomenen.
Bijv. Waarom zijn studenten nu minder vaak op de campus dan pre-covid?
Functies van kwantitatief versus kwalitatief sociaalwetenschappelijk onderzoek
Hoorcollege 2: grondslagen van kwalitatief onderzoek & reflexiviteit – 27 augustus
Menti-meter vragen
Kwalitatief onderzoek vertrek vanuit een etic perspectief = onjuist.
Het aanpassen van de werkhypothese op basis van data uit een pilotstudie is een voorbeeld
van inductief onderzoek = juist.
Hoofdstuk 1 p. 4-20 & hoofdstuk 12 p. 348-359
Kwalitatief onderzoek in een vogelvlucht (geschiedenis)
Traditionele periode (1900-1939)
Eenzame etnograaf, reisde af naar onbekende landen en schreven brieven en boeken voor
thuisblijvers Franz Boas. Echter deze verhalen waren geromantiseerd, over-identificeert
(geneigd om dingen van jezelf op een andere situatie op te leggen) en kolonialisme.
Vroegmoderne periode (1945-1970)
Standaardiseren, strikte wetenschappelijk proces, formaliseren en eisen voor kwalitatief
onderzoek. Publicatie van Grounded Theory.
Laat modern periode (jaren 70)
Breed & toegepast, gemarginaliseerde groepen, opkomst toegepast kwalitatief onderzoek
(toepasbaarheid en relevantie voor de praktijk).
Interpretatieve benadering.
, Vanaf de jaren 90
Reflexieve wending: het proberen te begrijpen van de bril van de onderzoeker en zijn
onderzoeksparadigma.
Reflexiviteit
Kwalitatief onderzoek benadrukt de rol van de onderzoeker in alle stappen van het proces.
Achtergrond
De illusie van de God-truc (Haraway, 1988, p. 581)
Geleerden zijn niet in staat om 'alles vanuit het niets' te zien
Alle kennis is gedeeltelijk en gesitueerd
Macht is altijd betrokken bij de productie ervan (coproductie van kennis)
'Wie' weet is net zo belangrijk als wat ze weten.
Reflexiviteit kan worden omschreven als het proces van het verkennen van de manieren
waarop onderzoekers (identiteit + positionaliteit) en hun subjectiviteiten van invloed zijn op
wat wordt onderzocht, welke data wordt verzameld, hoe die wordt geïnterpreteerd en
geanalyseerd.
Proberen de bril van de onderzoeker proberen te begrijpen en zien hoe dit het onderzoek
beïnvloed systematische beoordeling en voortdurende bewustwording met actieve
aanpak.
Vasthouden aan intentionele zelfreflectie op vooroordelen, theoretische voorkeuren,
onderzoeksinstellingen, selectie van deelnemers, persoonlijke ervaringen, relaties met
deelnemers, gegenereerde gegevens en analytische interpretaties.
Blinde vlekken van jezelf waardoor er bijvoorbeeld groepen worden uitgesloten van het
onderzoek.
Reflexieve werkwijze
Jij bent het instrumentarium.
Reflecteer op je positie als onderzoeker (eerdere ervaringen, identiteit) tijdens je onderzoek.
- Verwachtingen van de data
- Keuzes die zijn gemaakt in de onderzoeksopzet en analyse die van invloed kunnen zijn
op de bevindingen.
Vragen die je kunt stellen is wat dacht je en voelde je op dat moment of wat waren
je assumpties die invloed kunnen hebben op je bevindingen?
Reflexiviteit houdt in dat je je eigen oordelen, praktijken en overtuigingen kritisch onder de
loep neemt tijdens de dataverzameling zelfgestuurde introspectie (brain dump).
Positionaliteit
Positionaliteit = samenvatting van je rol en je identiteit binnen het onderzoek, relatie tot de
context en setting van het onderzoek.
- Insider/buitenstaander
- Gedeeld geslacht/religie/etniciteit
Jouw relatie tot de onderzoeksonderwerpen.
Aannames binnen paradigma.
