Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Fysiologie
Embryologie
Wat is embryologie?
- De wetenschap die de ontwikkeling bestudeerd van eicel tot voldragen vrucht
- De ontwikkeling van ieder mens begint bij de bevruchting van een eicel = Zygote
- Na veel celdelingen wordt een cel een embryo
1e trimester =embryonale fase
- Het eerste deel van de ontwikkeling van de vrucht
- Eerste 8 weken van de zwangerschap
- Hele lichaam wordt gevormd uit 1 bevruchte eicel
- In deze periode ligt het accent op differentiatie = het voren van verschillende cellen
uit 1 cel.
- 6 weken is tandontwikkeling voltooid
In de eerste 12 weken van de zwangerschap ontstaat de tandontwikkeling
De ontwikkeling van de kiembladen: ectoderm, endoderm en mesoderm
Door de verplaatsing van verschillende cellen ontstaan 3 afzonderlijke embryonale cellagen:
Primaire kiembladen
Ectoderm Ontwikkeling huid en CZS-ruggenmerg
Endoderm Ontwikkeling maag-darmkanaal en longen
Mesoderm Hart, bloedvaten, spieren, nieren, milt, bindweefsel en het skelet.
Gebitselementen ontstaan door interactie tussen 2 kiembladen:
Ectoderm Hieruit ontstaat glazuur, ameloblasten
Mesoderm Hieruit ontstaat dentine, odontoblasten, dentopapillen, cementoblasten,
pulpa, wortelcement en het parodontaal ligament
Mesencym:
- Embryonaal bindweefsel in het mesoderm, waaruit het latere bindweefsel, de bloedvaten
en de lymfevaten ontstaan
-Onderdeel van Mesoderm
De ontwikkeling van gebitselementen tot aan de eruptie.
Tandontwikkeling fasen:
1. Ontstaan van een tandlijst (dental lamina) (ontstaan verdikking)
2. Bud stage: knopfase Ectoderm groeit mesoderm binnen
3. Cap stage: Kapfase
4. Bell stage: Klokfase In deze fase ontwikkelt glazuur en dentine
zich
,Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Eruptie = Doorbreken van elementen
Bud stage:
Het ectoderm groeit het mesoderm binnen
Capstage:
Kapje komt om het element heen. In deze fase zitten pre-odontoblasten en
pre-ameloblasten (baby’s van ameloblasten en odontoblatsen)
Tandpapil en hieruit ontstaat later de pulpa. Mesenchymale cellen vormen
het tandzakje
Bellstage
Hierbij differentieren pre-odontoblasten tot odontoblasten en pre-
ameloblasten tot ameloblasten. Odontoblasten zorgen voor dentine en
ameloblasten tot glazuur
Pre-odontoblasten laten celuitlopers achter. Er kan altijd dentine blijven
ontwikkelen
Pre-ameloblasten laten geen celuitlopers achter. Als glazuur weg is dan is
het weg.
Volgorde van ontwikkeling
1. Kroon van element,
2. wortel van element,
3. parodontaal ligament en alveolair bot
Vorming van wortel
Cellen bij cervicale lus prolifereren (verplaatsen) naar
apicaal
Vorming van wortelschede van Hertwig
Pre-odontoblaten odontoblasten worteldentine
Groen=
Cervicale
lus
,Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Ontstaan wortelcement en parodontaal ligament
Cellen van tandzakje:
Cellen in tandzakje differentiëren tot Cementoblasten Wortelcement
(beschermlagen
wortel)
Parodontale ligament
De functie van ameloblasten en odontoblasten
Ameloblasten
Dit zijn cellen die het glazuur van de tand vormen. Dit is de buitenste laag van de tandkroon.
De ameloblasten scheiden bepaalde proteïnes uit: ameloblastin, enamelin,turfelin. Deze
mineraliseren en vormen zo het glazuur. Glazuur is de hardste substantie van het menselijk
lichaam.
Odontoblasten
Dit zijn cellen van ectodermale oorsprong (meer specifiek de craniale neurale kam) en deze
zijn verantwoordelijk voor de vorming van dentine. Ze zitten in de perifere pulpa tegen de
dentine aan. Ze scheiden dentine uit gedurende het hele leven. Door externe prikkels
(cariës) worden de odontoblasten gestimuleerd om extra dentine aan te maken.
Uit welke kiembladen de organen, het hoofd en het skelet ontwikkelen
Ectoderm Ontwikkeling huid en CZS-ruggenmerg
Endoderm Ontwikkeling maag-darmkanaal en longen
Mesoderm Hart, bloedvaten, spieren, nieren, milt, bindweefsel en het skelet.
Uit welke kiembladen de verschillende onderdelen van het gebitelement ontwikkelen
Gebitselementen ontwikkelen zich vanuit het ectoderm en mesoderm
In welke fase van de ontwikkeling van het ongeboren kind schisis kan ontstaan
Dit ontstaat in week 6 tot week 9 van de zwangerschap (eerste 3 maanden). Dit is het gevolg
van een mutatie in 1 van de 12 genen.
Ontstaat tussen de 6e en 12e week van de zwangerschap
Tijdens deze periode vindt een groot deel van de aanleg van het gezicht plaats
Ontwikkeling bovenkaak
Bij normale ontwikkeling altijd eerst een dubbelzijdige lip en kaakspleet
Normale situatie groeien de delen naar elkaar toe en versmelten.
De verschillende soorten schisis
Cheiloschisis spleet in de lip
Cheilo-gnathoschisis een spleet in de lip en in de kaak
Palatoschisis spleet in het gehemelte
Cheilo-gnatho-palatoschisis een spleet in de lip, de kaak en het gehemelte
, Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Gnatho-schisis Kaakwalspleet
Cardiovasculaire stelsel: Circulatie
Verschil arterie en vene
Arteriën zijn (efferente bloedvaten) slagaders. Deze slagaders voeren zuurstofrijk bloed weg
van het hart.
Venen zijn aders (afferente bloedvaten). Deze aders voeren zuurstofarm bloed naar het hart
toe.
Waarden van een normale systolische en diastolische druk
Normale systolische druk (bovendruk): Tussen de 120-129 mmHg
Normale diastolische druk (onderdruk): Tussen de 80-84 mmHg
Hypertensie en hypotensie
Hypertensie is een hoge bloeddruk en hypotensie is een lage bloeddruk.
Waardes hypertensie:
- Bovendruk tussen 140 en 180 mmHg
- Onderdruk tussen de 90 en 100 mmHg
Waardes hypotensie:
- Bovendruk lager dan 110 mmHg
- Onderdruk lager dan 60 mmHg
Vasoconstrictie en vasodilatatie
Vasoconstrictie is het vernauwen van de slagaders door de daar aanwezige gladde spieren.
Door vasoconstrictie kan de bloeddruk verhoogd worden.
Vasodilatatie is het verwijden van de bloedvaten door de daar aanwezige gladde spieren. De
functie hiervan is om de bloeddruk te verlagen.
Venen en arteriën in het hoofd-halsgebied
Op papier
De werking van het hart en benoemt daarbij
de verschillende onderdelen van het hart
inclusief de hartkleppen
- Rechteratrium (rechterboezem)
- Rechterventrikel
(rechterkamer)
- Linkeratrium (linkerboezem)
Fysiologie
Embryologie
Wat is embryologie?
- De wetenschap die de ontwikkeling bestudeerd van eicel tot voldragen vrucht
- De ontwikkeling van ieder mens begint bij de bevruchting van een eicel = Zygote
- Na veel celdelingen wordt een cel een embryo
1e trimester =embryonale fase
- Het eerste deel van de ontwikkeling van de vrucht
- Eerste 8 weken van de zwangerschap
- Hele lichaam wordt gevormd uit 1 bevruchte eicel
- In deze periode ligt het accent op differentiatie = het voren van verschillende cellen
uit 1 cel.
- 6 weken is tandontwikkeling voltooid
In de eerste 12 weken van de zwangerschap ontstaat de tandontwikkeling
De ontwikkeling van de kiembladen: ectoderm, endoderm en mesoderm
Door de verplaatsing van verschillende cellen ontstaan 3 afzonderlijke embryonale cellagen:
Primaire kiembladen
Ectoderm Ontwikkeling huid en CZS-ruggenmerg
Endoderm Ontwikkeling maag-darmkanaal en longen
Mesoderm Hart, bloedvaten, spieren, nieren, milt, bindweefsel en het skelet.
Gebitselementen ontstaan door interactie tussen 2 kiembladen:
Ectoderm Hieruit ontstaat glazuur, ameloblasten
Mesoderm Hieruit ontstaat dentine, odontoblasten, dentopapillen, cementoblasten,
pulpa, wortelcement en het parodontaal ligament
Mesencym:
- Embryonaal bindweefsel in het mesoderm, waaruit het latere bindweefsel, de bloedvaten
en de lymfevaten ontstaan
-Onderdeel van Mesoderm
De ontwikkeling van gebitselementen tot aan de eruptie.
Tandontwikkeling fasen:
1. Ontstaan van een tandlijst (dental lamina) (ontstaan verdikking)
2. Bud stage: knopfase Ectoderm groeit mesoderm binnen
3. Cap stage: Kapfase
4. Bell stage: Klokfase In deze fase ontwikkelt glazuur en dentine
zich
,Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Eruptie = Doorbreken van elementen
Bud stage:
Het ectoderm groeit het mesoderm binnen
Capstage:
Kapje komt om het element heen. In deze fase zitten pre-odontoblasten en
pre-ameloblasten (baby’s van ameloblasten en odontoblatsen)
Tandpapil en hieruit ontstaat later de pulpa. Mesenchymale cellen vormen
het tandzakje
Bellstage
Hierbij differentieren pre-odontoblasten tot odontoblasten en pre-
ameloblasten tot ameloblasten. Odontoblasten zorgen voor dentine en
ameloblasten tot glazuur
Pre-odontoblasten laten celuitlopers achter. Er kan altijd dentine blijven
ontwikkelen
Pre-ameloblasten laten geen celuitlopers achter. Als glazuur weg is dan is
het weg.
Volgorde van ontwikkeling
1. Kroon van element,
2. wortel van element,
3. parodontaal ligament en alveolair bot
Vorming van wortel
Cellen bij cervicale lus prolifereren (verplaatsen) naar
apicaal
Vorming van wortelschede van Hertwig
Pre-odontoblaten odontoblasten worteldentine
Groen=
Cervicale
lus
,Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Ontstaan wortelcement en parodontaal ligament
Cellen van tandzakje:
Cellen in tandzakje differentiëren tot Cementoblasten Wortelcement
(beschermlagen
wortel)
Parodontale ligament
De functie van ameloblasten en odontoblasten
Ameloblasten
Dit zijn cellen die het glazuur van de tand vormen. Dit is de buitenste laag van de tandkroon.
De ameloblasten scheiden bepaalde proteïnes uit: ameloblastin, enamelin,turfelin. Deze
mineraliseren en vormen zo het glazuur. Glazuur is de hardste substantie van het menselijk
lichaam.
Odontoblasten
Dit zijn cellen van ectodermale oorsprong (meer specifiek de craniale neurale kam) en deze
zijn verantwoordelijk voor de vorming van dentine. Ze zitten in de perifere pulpa tegen de
dentine aan. Ze scheiden dentine uit gedurende het hele leven. Door externe prikkels
(cariës) worden de odontoblasten gestimuleerd om extra dentine aan te maken.
Uit welke kiembladen de organen, het hoofd en het skelet ontwikkelen
Ectoderm Ontwikkeling huid en CZS-ruggenmerg
Endoderm Ontwikkeling maag-darmkanaal en longen
Mesoderm Hart, bloedvaten, spieren, nieren, milt, bindweefsel en het skelet.
Uit welke kiembladen de verschillende onderdelen van het gebitelement ontwikkelen
Gebitselementen ontwikkelen zich vanuit het ectoderm en mesoderm
In welke fase van de ontwikkeling van het ongeboren kind schisis kan ontstaan
Dit ontstaat in week 6 tot week 9 van de zwangerschap (eerste 3 maanden). Dit is het gevolg
van een mutatie in 1 van de 12 genen.
Ontstaat tussen de 6e en 12e week van de zwangerschap
Tijdens deze periode vindt een groot deel van de aanleg van het gezicht plaats
Ontwikkeling bovenkaak
Bij normale ontwikkeling altijd eerst een dubbelzijdige lip en kaakspleet
Normale situatie groeien de delen naar elkaar toe en versmelten.
De verschillende soorten schisis
Cheiloschisis spleet in de lip
Cheilo-gnathoschisis een spleet in de lip en in de kaak
Palatoschisis spleet in het gehemelte
Cheilo-gnatho-palatoschisis een spleet in de lip, de kaak en het gehemelte
, Samenvatting Thema 1.5 (werkgroepleren, fysiologie en tandanatomie) Melissa de Geus
Gnatho-schisis Kaakwalspleet
Cardiovasculaire stelsel: Circulatie
Verschil arterie en vene
Arteriën zijn (efferente bloedvaten) slagaders. Deze slagaders voeren zuurstofrijk bloed weg
van het hart.
Venen zijn aders (afferente bloedvaten). Deze aders voeren zuurstofarm bloed naar het hart
toe.
Waarden van een normale systolische en diastolische druk
Normale systolische druk (bovendruk): Tussen de 120-129 mmHg
Normale diastolische druk (onderdruk): Tussen de 80-84 mmHg
Hypertensie en hypotensie
Hypertensie is een hoge bloeddruk en hypotensie is een lage bloeddruk.
Waardes hypertensie:
- Bovendruk tussen 140 en 180 mmHg
- Onderdruk tussen de 90 en 100 mmHg
Waardes hypotensie:
- Bovendruk lager dan 110 mmHg
- Onderdruk lager dan 60 mmHg
Vasoconstrictie en vasodilatatie
Vasoconstrictie is het vernauwen van de slagaders door de daar aanwezige gladde spieren.
Door vasoconstrictie kan de bloeddruk verhoogd worden.
Vasodilatatie is het verwijden van de bloedvaten door de daar aanwezige gladde spieren. De
functie hiervan is om de bloeddruk te verlagen.
Venen en arteriën in het hoofd-halsgebied
Op papier
De werking van het hart en benoemt daarbij
de verschillende onderdelen van het hart
inclusief de hartkleppen
- Rechteratrium (rechterboezem)
- Rechterventrikel
(rechterkamer)
- Linkeratrium (linkerboezem)
