Samenvatting FAMILIE- EN PROCEDURE RECHT

FAMILIE- EN PROCEDURE RECHT

1.PROCEDURERECHT

1.1. STUDIEWIJZER

1.2. BURGERRECHTELIJKE CONFLICTEN

1.2.1. BURGERRECHTELIJKE CONFLICTEN OPLOSSEN BUITEN
DE RECHTBANK

VONNIS
BUITENGERECHTELIJK JURIDISCHE PROCEDURE




Informeren en adviseren
Verwijzen

Ingebrekestelling

Dading

Buitengerechtelijke
bemiddeling

Ombudsdienst en
geschillencommissie


In eerste instantie kunnen partijen zelf proberen tot een oplossing te
komen door bijvoorbeeld de tegenpartij in gebreke te stellen.

1.2.1.1. INFORMEREN EN ADVISEREN 4


EERSTELIJNS BIJSTAND
 In het kader van de wet op de juridische bijstand heeft elke burger
recht op GRATIS eerstelijns juridisch advies. Het behoort tot de taak
van de COMMISSIES JURIDISCHE BIJSTAND om per gerechtelijk
arrondissement deze dienstverlening te coördineren.
 Deze dienstverlening gebeurt bijvoorbeeld in justitiehuizen, op
vredegerechten, in OCMW’s, …
 Inhoudelijk beperkt de dienstverlening zich tot “juridische bijstand
die verleend wordt in de vorm van praktische inlichtingen, juridische
informatie, een eerste juridisch advies of de verwijzing naar een
gespecialiseerde instantie of orgaisatie.
 Het gaat er vooral om de burger wegwijs te maken in het recht en
de juridische wereld: een oriënterend advies.
TWEEDELIJNS BIJSTAND



1

,  Daarnaast zijn er binnen de non-profit sector nog heel wat
aanbieders van rechtshulp. Het landschap van de rechtshulp is erg
versnipperd.
 Enerzijds zijn er organisaties die burgers verder helpen met
juridische vragen van diverse aard zoals de een OCMW, een
wetswinkel, …
 Anderzijds zijn er meer gespecialiseerde organisaties die advies
geven en ook aan belangenbehartiging doen zoals bijvoorbeeld een
huurdersbond of een vakbond. Sommige werken gratis en voor
iedereen, bij anderen moet men lid zijn.

1.2.1.2. INGEBREKESTELLING

INGEBREKESTELLING
 Een officiële brief waarin iemand zijn tegenpartij verzoekt om binnen
een bepaalde termijn een verplichting die op hem rust na te komen.
 Op die manier kan men proberen de tegenpartij die niet spontaan
reageert er toe te brengen om actie te ondernemen.
 Bv. een huurder vraagt zijn verhuurder dringende herstellingswerken
uit te voeren, een schuldeiser verzoekt zijn schuldenaar het bedrag
te betalen.
 Wordt bij voorkeur per aangetekende brief met
ontvangstbevestiging verstuurd. Op die manier kan worden bewezen
dat de geadresseerde de brief heeft ontvangen.
 Indien de tegenpartij binnen de vooropgestelde termijn niet reageert
kan de volgende stap een juridische procedure zijn. Het in gebreke
stellen van de tegenpartij is een noodzakelijke stap alvorens een
procedure voor de rechtbank kan worden gestart.

HET BEVAT VOLGENDE ELEMENTEN
 Datum.
 Adresgegevens van de geadresseerde.
 Samenvatting van het probleem.
 Verzoek om oplossing.
 Termijn om het probleem te regelen.
 Adresgegevens en handtekening van de afzender.
 Vermelding van het begrip “ingebrekestelling”.
 Eventueel: kopieën bijgevoegd van nuttige stukken (bestelbon,
bestek, factuur, …)




1.2.1.3. MINNELIJKE SCHIKKING OF DADING

2

,DADING / MINNELIJKE SCHIKKING
 Een schriftelijk contract waarbij partijen een geschil definitief
beëindigen.
 Nadat er een dading is afgesloten kan voor dat geschil geen
juridische procedure meer worden opgestart.
 Wanneer één van de partijen de afspraak niet nakomt kan de
rechtbank de minnelijke schikking uitvoerbaar verklaren.
 Hierna kan de deurwaarder deze minnelijke schikking uitvoeren.

1.2.1.4. BEMIDDELING

1.2.1.4.1. Alternatieve geschillenoplossing

 Sinds 2005 is bemiddeling, een vorm van alternatieve
geschillenbeslechting, als manier van conflictoplossing in het
Gerechtelijk Wetboek opgenomen. Deze wet regelt bemiddeling in
familiale zaken, burgerlijke -, handels- en sociale zaken. Bemiddeling
werd zo naast een juridische procedure een evenwaardige
geschiloplossingsmethode.

RECENTE WETSWIJZIGING (zogenaamde Waterzooiwet)
Probeert te instaleren dat partijen steeds eerst een alternatieve
geschillenoplossingsmethode zouden proberen alvorens naar de rechtbank
te stappen. Om dit te bekomen werden volgende wijzigen ingevoerd:
 Ten eerste moeten juridische professionals (advocaten en
gerechtsdeurwaarders) de rechtzoekende informeren over de
mogelijkheid tot bemiddeling, verzoening en elke andere vorm van
minnelijke oplossing van geschillen.
 Ten tweede moeten ook de rechters in elke fase van het geding een
minnelijke oplossing van geschillen bevorderen. Zij kunnen partijen
bevragen over welke pogingen zij al hebben ondernomen om hun
geschil minnelijk op te lossen, partijen over altenatieven informeren,
de lopende procedure schorsen, …

 Vervolgens is geheel nieuw dat een rechter zelfs een verplichte
bemiddelingspoging aan partijen kan opleggen.

COLLABORATIEVE ONDERHANDELING
Nieuwe vorm van alternatieve geschiloplossing.




1.2.1.4.2. BEMIDDELING ALS ALTERNATIEVE
GESCHILOPLOSSINGSMETHODE

WETTELIJKE DEFINITIE VAN BEMIDDELING

3

, Een vertrouwelijk en gestructureerd proces van vrijwillig overleg tussen
conflicterende partijen met de medewerking van een onafhankelijke,
neutrale en onpartijdige derde die de communicatie vergemakkelijkt en
poogt de partijen ertoe te brengen zelf een oplossing uit te werken.

BEMIDDELING
 Steeds vrijwillig, dit wil zeggen dat partijen nooit tegen hun wil tot
bemiddelen kunnen worden gedwongen. Dit principe komt enigszins
onder druk te staan door de nieuwe mogelijkheid van een rechter
om partijen tot een bemiddelingspoging te verplichten.
 Is buitengerechtelijk of gerechtelijk.
 BUITENGERECHTELIJKE BEMIDDELING: hier stappen
partijen zelf naar een bemiddelaar die hen helpt bij de
oplossing van hun conflict, los van en juridische procedure.
 GERECHTELIJKE BEMIDDELING: betekent dat partijen in de
loop van een juridische procedure alsnog beroep doen op een
bemiddelaar.
 Wanneer partijen via bemiddeling door een erkend bemiddelaar tot
een akkoord zijn gekomen kan deze overeenkomst ter
HOMOLOGATIE aan de rechtbank worden voorgelegd. Zo krijgt
deze overeenkomst dezelfde juridische waarde en uitvoerbaarheid
van een vonnis.

PRO DEO
Via de regeling van rechtsbijstand kunnen minvermogenden van deze
regeling gebruik maken. Bovendien zijn er welzijnsorganisaties (zoals het
CAW) waar bemiddelaars gratis werken.

DE METHODIEK VAN BEMIDDELING WORDT OOK OP ANDERE
TERREINEN INGEZET OM CONFLICTEN OP TE LOSSEN:
Voorbeelden hiervan zijn de lokale bemiddelingen in het kader van de
gemeentelijke administratieve sanctie (GAS) en de buurt- en
burenbemiddeling. Deze laatste vorm van bemiddeling kan worden
ingezet om bij conflicten in buurten of tussen buren tot een oplossing te
komen. Deze vorm van bemiddeling gebeurt niet door erkend
bemiddelaars maar door opgeleide vrijwilligers.




1.2.1.5. OMBUDSIENSTEN EN GESCHILLENCOMMISSIES

OMBUDSDIENST
 De burger kan zich wenden tot een ombudsdienst wanneer hij een
klacht heeft over de dienstverlening van een (overheids)organisatie.

4