Samenvatting colleges criminologie H2 | 2019/2020
College 1
Is georganiseerde criminaliteit maffia?
Bij georganiseerde criminaliteit wordt vaak aan de maffia gedacht. Het woord maffia wordt als eerst
gebruikt in het toneelstuk “I mafiusi die la Vicario in 1862. De maffia zelf is veel ouder.
• In de middeleeuwen maakten de Noormannen in het westelijke deel van Sicilië jacht op de
Saracenen (Arabische bezetter). De brigantie, struikrovers en outlaws legden de basis voor de
maffia in Sicilië. Deze personen kwam door de absentie van een effectieve staatsmacht. Deze
personen of groepen zorgen voor veiligheid en bescherming op de landerijen van de adel.
De traditionele maffia is dus het product van de afwezigheid van effectieve machtsbeoefening door
een staat. De enige manier om je in een dergelijke samenwerking omhoog te werken was door een
‘man van eer’ te worden. Om dit te worden was het nodig om ‘de kracht te hebben om man te zijn’,
tegenwoordig uit zich dat in zwijgplicht.
Wat is georganiseerde criminaliteit?
Georganiseerde criminaliteit is criminaliteit gepleegd door groepen die uit zijn op illegaal gewin en
macht, die op effectieve manieren hun misdrijven kunnen afschermen met ernstige schade voor de
samenleving tot gevolg. Hierbij past ook de bereidheid om geweld te gebruiken en de duurzaamheid,
het uitvoeren van de misdaden op langere termijn.
Kernwoorden:
• Groepen
• Illegaal gewin en macht
• Effectief afschermen van misdaden
• Ernstige schade voor de samenleving
• Bereid om geweld te gebruiken
• Uitvoeren op langere termijn
Er zijn verschillende verschijningsvormen van georganiseerde criminaliteit, zoals:
• Handel en productie verdovende middelen
• Mensenhandel
• Witwassen
• Wapenhandel
Geweldsgebruik door criminelen
Het gebruiken van geweld hierbij is vaker functioneel dan een doel op zich. Het is noodzakelijk voor
de criminelen om door te kunnen gaan met hun activiteiten. Criminelen mijden liever de aandacht
van politie, maar soms is openbaar geweld noodzakelijk. Hierbij worden de voordelen van
geweldgebruik door de criminelen afgewogen tegen de politie aandacht die volgt. Er zijn in het
algemeen vier oorzaken voor het geweldgebruik:
• Om de misdrijven te kunnen uitvoeren
• Om mensen in het gareel te houden
• Om onthulling van de misdaden te voorkomen
• Als reactie op bedrog of verraad
Narcostaat
,Een staat waar grootschalige handel in narcotica (verdovende middelen) plaatsvindt. Het gaat hierbij
vooral om de omvang van de productie en de handel in en van deze verdovende middelen.
Georganiseerde criminaliteit in Nederland
In het ‘Serieus and Organized Crim Threat Assessment’ (SOCTA) van Europol wordt Nederland
genoemd als:
• Hoofdproducent van MDMA en amfetamine
• Belangrijkste producent en distributie hub voor cannabis
• Belangrijkste entry point en distributie hub voor heroïne
• Belangrijkste entry point voor cocaïne in de EU
In een toespraak van de DEA geeft Grapperhaus in april 2018 toe dat hij zich volledig bewust is van
de beschamende rol die Nederland zodoende internationaal inneemt.
In Nederland wordt er met de georganiseerde criminaliteit jaarlijks vermoedelijk een bedrag van 9.3
miljard euro winst gemaakt. Omdat er ook dark number criminaliteit is wordt het bedrag geschat op
18,9 miljard euro winst in de criminaliteit. We weten niet exact hoeveel geld er in het criminele
circuit omgaat, omdat het zich grotendeels afspeelt buiten het oog van politie en justitie.
Het bedrag dat Justitie en Veiligheid tot de beschikking heeft is ruim 12,5 miljard…
Transnational Organized Crime (TOC)
Transnationale georganiseerde criminaliteit volgens de VN:
• Groep van 3 of meer personen,
• die over langere tijd bestaat,
• die delicten plegen waar minimaal 4 jaar straf op staat,
• om een financieel voordeel te krijgen.
Over dit begrip bestaat geen internationale overeenstemming, het is ook geen sluitende defenitie.
Bijvoorbeeld het minimum van 4 jaar straf. Per land kan de strafmaat verschillen, het is daarom
opvallend dat de VN een strafmaat noemt in een algemene definitie.
Met name in relatief minder welvarende landen met een zwak bestuur is georganiseerde criminaliteit
overal aanwezig en zijn er parallelle structuren ontstaan. Dit is voornamelijk het geval in
derdewereldlanden als Afrika en een aantal Midden- en Zuid-Amerikaanse staten.
• Het ontstaan van parallelle structuren is vooral een gevolg van de kwetsbaarheid van het
bestuur in een dergelijk land. De bestaande politieke en bestuursstructuren zijn niet sterk
genoeg om het hoofd te bieden aan criminelen die het systeem destabiliseren en
ondermijnen. Armoede is in deze landen een voedingsbodem voor criminelen om invloed te
verwerven. Er is onvoldoende toezicht waardoor de legitimiteit van de overheid in twijfel
wordt getrokken. Voorbeelden zijn Peru, Bolivia en Laos, waar hele gebieden niet meer
onder controle van de overheid staan.
Hoewel TOC dus een internationaal probleem is zijn er verschillen op nationaal niveau:
• Verschil in vraag en aanbod van illegale goederen en diensten
• Verschil in specialisaties op nationaal niveau
• Verschil in intensiteit van het probleem
• Verschil in de wijze waarop het wordt bestreden
• Verschil in de mate van straffeloosheid & corruptie
Gelegenheidsstructuur in Nederland
, In vergelijking met andere landen wordt Nederland gekenmerkt door een ruime
gelegenheidsstructuur. De belangrijkste kenmerken hiervan zijn:
• Bevolkingsdichtheid
• Urbanisatiegraad
• Internationaal diensten- en goederenverkeer
• Bezit van luxe en consumptiegoederen
• Levensstijl
• Technologische ontwikkelingen
In vergelijking met andere landen, wordt Nederland gekenmerkt door een ruime
gelegenheidsstructuur. De belangrijkste kenmerken die deze structuur bepalen staan hierboven
geschreven. Deze kenmerken maken ons land aantrekkelijk voor de georganiseerde criminaliteit. Dit
geldt zowel voor de criminaliteit gericht tegen burgers en bedrijfsleven als voor de financieel-
economische criminaliteit en drugshandel.
De belangrijkste kenmerken van de georganiseerde criminaliteit in Nederland zijn:
1. Transit: het doorvoeren van illegale goederen zoals drugs en geld. Nederland is een ideaal
transitland, vanwege de ligging ten opzichte van andere landen en de aanwezigheid van de
havens.
2. Lokale marktplaatsen: plaatsen waar criminelen terecht kunnen met hun diensten of
goederen, een voorbeeld van deze plaatsen is het redlight district in Amsterdam waar veel
criminelen samenkomen. Deze plekken verschuiven steeds meer naar de digitale omgeving
3. Criminele samenwerkingsverbanden: criminele organisaties zijn in Nederland vaak
netwerkorganisaties in plaats van strak gestuurde kartels zoals in Mexico.
Transit
• Internationale handel waarbij Nederland vaak fungeert als productieland, doorvoerland of
bestemmingsland van illegale goederen zoals drugs en wapens
• Criminelen voeren dan vaak een deel van de logistieke keten uit.
• Ze profiteren van het verschil in productiekosten en aankoopprijs
• Het gaat hierbij om productie of aankoop, transport en verkoop in afzetland, of het
witwassen van inkomsten
• Maar het kan ook gaan om het leveren van een dienst, zoals het illegaal binnenloodsen van
mensen in Nederland
Lokale marktplaatsen
Lokale marktplaatsen zijn:
• Fysieke ontmoetingsplaatsen waar criminele activiteiten plaatsvinden
• Zo fungeert de stad Amsterdam als een marktplaats waar grootleveranciers en afnemers van
verdovende middelen uit binnen- en buitenland elkaar ontmoeten.
• Het wallengebied vormt bijvoorbeeld een hotspot voor vrouwenhandel
Lokale inbedding is hierbij belangrijk:
• Daders hebben bestaande relaties met zowel de legale omgeving als met potentiële
mededaders.
Maatschappelijke of lokale inbedding van criminaliteit
Een crimineel heeft criminele, maar ook niet criminele contacten in de lokale omgeving. Dit kan uiten
in sponsoren van voetbalclubs en dergelijke, hierdoor komt er een ongemerkte connectie tussen
criminaliteit en de samenleving. Door deze connectie verraden mensen de crimineel niet. Zonder
College 1
Is georganiseerde criminaliteit maffia?
Bij georganiseerde criminaliteit wordt vaak aan de maffia gedacht. Het woord maffia wordt als eerst
gebruikt in het toneelstuk “I mafiusi die la Vicario in 1862. De maffia zelf is veel ouder.
• In de middeleeuwen maakten de Noormannen in het westelijke deel van Sicilië jacht op de
Saracenen (Arabische bezetter). De brigantie, struikrovers en outlaws legden de basis voor de
maffia in Sicilië. Deze personen kwam door de absentie van een effectieve staatsmacht. Deze
personen of groepen zorgen voor veiligheid en bescherming op de landerijen van de adel.
De traditionele maffia is dus het product van de afwezigheid van effectieve machtsbeoefening door
een staat. De enige manier om je in een dergelijke samenwerking omhoog te werken was door een
‘man van eer’ te worden. Om dit te worden was het nodig om ‘de kracht te hebben om man te zijn’,
tegenwoordig uit zich dat in zwijgplicht.
Wat is georganiseerde criminaliteit?
Georganiseerde criminaliteit is criminaliteit gepleegd door groepen die uit zijn op illegaal gewin en
macht, die op effectieve manieren hun misdrijven kunnen afschermen met ernstige schade voor de
samenleving tot gevolg. Hierbij past ook de bereidheid om geweld te gebruiken en de duurzaamheid,
het uitvoeren van de misdaden op langere termijn.
Kernwoorden:
• Groepen
• Illegaal gewin en macht
• Effectief afschermen van misdaden
• Ernstige schade voor de samenleving
• Bereid om geweld te gebruiken
• Uitvoeren op langere termijn
Er zijn verschillende verschijningsvormen van georganiseerde criminaliteit, zoals:
• Handel en productie verdovende middelen
• Mensenhandel
• Witwassen
• Wapenhandel
Geweldsgebruik door criminelen
Het gebruiken van geweld hierbij is vaker functioneel dan een doel op zich. Het is noodzakelijk voor
de criminelen om door te kunnen gaan met hun activiteiten. Criminelen mijden liever de aandacht
van politie, maar soms is openbaar geweld noodzakelijk. Hierbij worden de voordelen van
geweldgebruik door de criminelen afgewogen tegen de politie aandacht die volgt. Er zijn in het
algemeen vier oorzaken voor het geweldgebruik:
• Om de misdrijven te kunnen uitvoeren
• Om mensen in het gareel te houden
• Om onthulling van de misdaden te voorkomen
• Als reactie op bedrog of verraad
Narcostaat
,Een staat waar grootschalige handel in narcotica (verdovende middelen) plaatsvindt. Het gaat hierbij
vooral om de omvang van de productie en de handel in en van deze verdovende middelen.
Georganiseerde criminaliteit in Nederland
In het ‘Serieus and Organized Crim Threat Assessment’ (SOCTA) van Europol wordt Nederland
genoemd als:
• Hoofdproducent van MDMA en amfetamine
• Belangrijkste producent en distributie hub voor cannabis
• Belangrijkste entry point en distributie hub voor heroïne
• Belangrijkste entry point voor cocaïne in de EU
In een toespraak van de DEA geeft Grapperhaus in april 2018 toe dat hij zich volledig bewust is van
de beschamende rol die Nederland zodoende internationaal inneemt.
In Nederland wordt er met de georganiseerde criminaliteit jaarlijks vermoedelijk een bedrag van 9.3
miljard euro winst gemaakt. Omdat er ook dark number criminaliteit is wordt het bedrag geschat op
18,9 miljard euro winst in de criminaliteit. We weten niet exact hoeveel geld er in het criminele
circuit omgaat, omdat het zich grotendeels afspeelt buiten het oog van politie en justitie.
Het bedrag dat Justitie en Veiligheid tot de beschikking heeft is ruim 12,5 miljard…
Transnational Organized Crime (TOC)
Transnationale georganiseerde criminaliteit volgens de VN:
• Groep van 3 of meer personen,
• die over langere tijd bestaat,
• die delicten plegen waar minimaal 4 jaar straf op staat,
• om een financieel voordeel te krijgen.
Over dit begrip bestaat geen internationale overeenstemming, het is ook geen sluitende defenitie.
Bijvoorbeeld het minimum van 4 jaar straf. Per land kan de strafmaat verschillen, het is daarom
opvallend dat de VN een strafmaat noemt in een algemene definitie.
Met name in relatief minder welvarende landen met een zwak bestuur is georganiseerde criminaliteit
overal aanwezig en zijn er parallelle structuren ontstaan. Dit is voornamelijk het geval in
derdewereldlanden als Afrika en een aantal Midden- en Zuid-Amerikaanse staten.
• Het ontstaan van parallelle structuren is vooral een gevolg van de kwetsbaarheid van het
bestuur in een dergelijk land. De bestaande politieke en bestuursstructuren zijn niet sterk
genoeg om het hoofd te bieden aan criminelen die het systeem destabiliseren en
ondermijnen. Armoede is in deze landen een voedingsbodem voor criminelen om invloed te
verwerven. Er is onvoldoende toezicht waardoor de legitimiteit van de overheid in twijfel
wordt getrokken. Voorbeelden zijn Peru, Bolivia en Laos, waar hele gebieden niet meer
onder controle van de overheid staan.
Hoewel TOC dus een internationaal probleem is zijn er verschillen op nationaal niveau:
• Verschil in vraag en aanbod van illegale goederen en diensten
• Verschil in specialisaties op nationaal niveau
• Verschil in intensiteit van het probleem
• Verschil in de wijze waarop het wordt bestreden
• Verschil in de mate van straffeloosheid & corruptie
Gelegenheidsstructuur in Nederland
, In vergelijking met andere landen wordt Nederland gekenmerkt door een ruime
gelegenheidsstructuur. De belangrijkste kenmerken hiervan zijn:
• Bevolkingsdichtheid
• Urbanisatiegraad
• Internationaal diensten- en goederenverkeer
• Bezit van luxe en consumptiegoederen
• Levensstijl
• Technologische ontwikkelingen
In vergelijking met andere landen, wordt Nederland gekenmerkt door een ruime
gelegenheidsstructuur. De belangrijkste kenmerken die deze structuur bepalen staan hierboven
geschreven. Deze kenmerken maken ons land aantrekkelijk voor de georganiseerde criminaliteit. Dit
geldt zowel voor de criminaliteit gericht tegen burgers en bedrijfsleven als voor de financieel-
economische criminaliteit en drugshandel.
De belangrijkste kenmerken van de georganiseerde criminaliteit in Nederland zijn:
1. Transit: het doorvoeren van illegale goederen zoals drugs en geld. Nederland is een ideaal
transitland, vanwege de ligging ten opzichte van andere landen en de aanwezigheid van de
havens.
2. Lokale marktplaatsen: plaatsen waar criminelen terecht kunnen met hun diensten of
goederen, een voorbeeld van deze plaatsen is het redlight district in Amsterdam waar veel
criminelen samenkomen. Deze plekken verschuiven steeds meer naar de digitale omgeving
3. Criminele samenwerkingsverbanden: criminele organisaties zijn in Nederland vaak
netwerkorganisaties in plaats van strak gestuurde kartels zoals in Mexico.
Transit
• Internationale handel waarbij Nederland vaak fungeert als productieland, doorvoerland of
bestemmingsland van illegale goederen zoals drugs en wapens
• Criminelen voeren dan vaak een deel van de logistieke keten uit.
• Ze profiteren van het verschil in productiekosten en aankoopprijs
• Het gaat hierbij om productie of aankoop, transport en verkoop in afzetland, of het
witwassen van inkomsten
• Maar het kan ook gaan om het leveren van een dienst, zoals het illegaal binnenloodsen van
mensen in Nederland
Lokale marktplaatsen
Lokale marktplaatsen zijn:
• Fysieke ontmoetingsplaatsen waar criminele activiteiten plaatsvinden
• Zo fungeert de stad Amsterdam als een marktplaats waar grootleveranciers en afnemers van
verdovende middelen uit binnen- en buitenland elkaar ontmoeten.
• Het wallengebied vormt bijvoorbeeld een hotspot voor vrouwenhandel
Lokale inbedding is hierbij belangrijk:
• Daders hebben bestaande relaties met zowel de legale omgeving als met potentiële
mededaders.
Maatschappelijke of lokale inbedding van criminaliteit
Een crimineel heeft criminele, maar ook niet criminele contacten in de lokale omgeving. Dit kan uiten
in sponsoren van voetbalclubs en dergelijke, hierdoor komt er een ongemerkte connectie tussen
criminaliteit en de samenleving. Door deze connectie verraden mensen de crimineel niet. Zonder
