LOCOMOTOR SYSTEM 2
HO 1 – SPONDYLOARTHRITIS
1 Indtroductie
Spondyloartritis
= groep van inflammatoire gewrichtziekten
Prevalentie is gelijkaardig/een beetje lager dan RA
Betrokkenheid van perifere en/of axiale skelet
o Perifeer: asymmetrische oligoartritis > symmetrische polyartritos of monoartritis
Botverlies en nieuwe botaanmaak
o = remodelling artritis
o Bij RA: destructieve artritis
Inflammatie start aan de enthesis (= structiir waar pees aangrijpt aan bot)
o Bij RA: inflammatie start aan synovium
Groepen spondyloarthritis
Ankylosing spondylitis = prototype van axiale spondyloarthritis
Psoriatic arthritis = prototype van perifere spondyloarthritis
Inflammatoiry bowel disease (IBD)-related spondyloarthritis
Reactive arthritis (gelinkt aan infecties)
Undifferentiated spondyloarthritis
Patroonherkenning
Links: asymmetrisch oligoarthritis
Rechts: symetrische polyarthritis (vanaf 5 gewrichten)
1
,Spondyloarthritis (SpA): spine, begint meestal bij sacrolileacale gewrichten, heupgewrichten
Psoriatic arthritis (PsA): spine, sternoclaviculaire gewrichten, PIPs, DIPs, soms heel de vinger of heel de teen
geinflammeerd
Reactive arthritis (ReA): spine niet, lower limbs
2 Pathogenese
Genetica
HLA B27 (antigeenpresenterend, belangrijk bij immuunsysteem)
o Positive in up to 90% of patients with ankylosing spondylitis
o Positive in 1.4 – 8% of the healthy population
o Very high prevalence of back pain in general
o → Goede NPV, maar PPV is niet echt bruikbaar voor diagnose
o Veel HLA B27 positieve individu’s hebben rugpijn maar enkel een minderheid heeft ankylosing spondylitis
Familiale geschiedenis = zeer BELANGRIJK: ankylosing spondylitis, psoriatic arthritis, psoriasis and inflammatory
bowel disease
Omgevingsfactoren
Mechanische loading
Infecties
Koebner phenomenon in psoriasis
o = In het verloop van bv. een schram ontwikkelen zich later laesies van een huidziekte, die op zich geen
relatie hebben met de eerdere verwonding. Het verschijnsel is bij een aantal huidziekten beschreven,
onder andere psoriasis,…
3 Ankylosing spondylitis
Ankylosing spondylitis
Bechterew = meest voorkomend in deze groep
Prevalentie: 0,5-1%
Mannen > vrouwen
Kan niet meer plat op de rug liggen (hoofd zweeft dan)
Diagnose
Medische geschiedenis
= belangrijk bij de diagnose omdat je geen zwellingen ofzo kan zien
Inflammatoire rugpijn
o Pijn bij tweede deel van de nacht, pijn die beter wordt bij beweging
Alternating buttock pain (sacro-iliitis)
Familiale geschiedenis
Extra-articulaire kenmerken: uveitis in 20-40%`
2
, Meestal jonge mensen zijn aangetast
Insidious = trage onset, je weet eigenlijk niet wnnr het is
begonnen
Klinisch onderzoek
Gelimiteerde axiale mobiliteit
o Schober’s test, laterale flexie, thoracale expansie, cervicale rotatie, tragus-wall distance
o Antalgic vs structural
Sacro-iliacale joint stress tests
Bij perifere manifestaties: arthritis, enthesitis (achillespees, fascia plantaris,…)
Resultaten van laterale flexie moet je interpreteren adhv lengte van de persoon
Tragus = dingetje aan oor
Sacro-iliac joint stress tests
= lage sensitiviteit, combiner 2 of meer
3
, Bloedonderzoek
CRP & ESR meestal normal
HLA B27 meestal niet zinvol, een negatief resultaat kan helpen om de ziekte uit te sluiten
Hematologie, nier en leverfunctie (voor start van therapie)
Radiografie
Normaal in vroeg stadium
Erosies en ankylose in laat stadium = irreversiebel
Al een beetje erosies en bot is wat wit aan iliaca = sclerose
Gewricht is er niet, volledig ankylose van beide SI gewrichten
Zeer laat stadium van de ziekte
= bamboo spine
Alle vertebrae hangen aan elkaar vast (zijn geostificeerd)
Ze hangen aan elkaar vast, ook facetgewrichten zijn geostificeerd
kunnen hun nek niet meer bewegen en draaien
4
HO 1 – SPONDYLOARTHRITIS
1 Indtroductie
Spondyloartritis
= groep van inflammatoire gewrichtziekten
Prevalentie is gelijkaardig/een beetje lager dan RA
Betrokkenheid van perifere en/of axiale skelet
o Perifeer: asymmetrische oligoartritis > symmetrische polyartritos of monoartritis
Botverlies en nieuwe botaanmaak
o = remodelling artritis
o Bij RA: destructieve artritis
Inflammatie start aan de enthesis (= structiir waar pees aangrijpt aan bot)
o Bij RA: inflammatie start aan synovium
Groepen spondyloarthritis
Ankylosing spondylitis = prototype van axiale spondyloarthritis
Psoriatic arthritis = prototype van perifere spondyloarthritis
Inflammatoiry bowel disease (IBD)-related spondyloarthritis
Reactive arthritis (gelinkt aan infecties)
Undifferentiated spondyloarthritis
Patroonherkenning
Links: asymmetrisch oligoarthritis
Rechts: symetrische polyarthritis (vanaf 5 gewrichten)
1
,Spondyloarthritis (SpA): spine, begint meestal bij sacrolileacale gewrichten, heupgewrichten
Psoriatic arthritis (PsA): spine, sternoclaviculaire gewrichten, PIPs, DIPs, soms heel de vinger of heel de teen
geinflammeerd
Reactive arthritis (ReA): spine niet, lower limbs
2 Pathogenese
Genetica
HLA B27 (antigeenpresenterend, belangrijk bij immuunsysteem)
o Positive in up to 90% of patients with ankylosing spondylitis
o Positive in 1.4 – 8% of the healthy population
o Very high prevalence of back pain in general
o → Goede NPV, maar PPV is niet echt bruikbaar voor diagnose
o Veel HLA B27 positieve individu’s hebben rugpijn maar enkel een minderheid heeft ankylosing spondylitis
Familiale geschiedenis = zeer BELANGRIJK: ankylosing spondylitis, psoriatic arthritis, psoriasis and inflammatory
bowel disease
Omgevingsfactoren
Mechanische loading
Infecties
Koebner phenomenon in psoriasis
o = In het verloop van bv. een schram ontwikkelen zich later laesies van een huidziekte, die op zich geen
relatie hebben met de eerdere verwonding. Het verschijnsel is bij een aantal huidziekten beschreven,
onder andere psoriasis,…
3 Ankylosing spondylitis
Ankylosing spondylitis
Bechterew = meest voorkomend in deze groep
Prevalentie: 0,5-1%
Mannen > vrouwen
Kan niet meer plat op de rug liggen (hoofd zweeft dan)
Diagnose
Medische geschiedenis
= belangrijk bij de diagnose omdat je geen zwellingen ofzo kan zien
Inflammatoire rugpijn
o Pijn bij tweede deel van de nacht, pijn die beter wordt bij beweging
Alternating buttock pain (sacro-iliitis)
Familiale geschiedenis
Extra-articulaire kenmerken: uveitis in 20-40%`
2
, Meestal jonge mensen zijn aangetast
Insidious = trage onset, je weet eigenlijk niet wnnr het is
begonnen
Klinisch onderzoek
Gelimiteerde axiale mobiliteit
o Schober’s test, laterale flexie, thoracale expansie, cervicale rotatie, tragus-wall distance
o Antalgic vs structural
Sacro-iliacale joint stress tests
Bij perifere manifestaties: arthritis, enthesitis (achillespees, fascia plantaris,…)
Resultaten van laterale flexie moet je interpreteren adhv lengte van de persoon
Tragus = dingetje aan oor
Sacro-iliac joint stress tests
= lage sensitiviteit, combiner 2 of meer
3
, Bloedonderzoek
CRP & ESR meestal normal
HLA B27 meestal niet zinvol, een negatief resultaat kan helpen om de ziekte uit te sluiten
Hematologie, nier en leverfunctie (voor start van therapie)
Radiografie
Normaal in vroeg stadium
Erosies en ankylose in laat stadium = irreversiebel
Al een beetje erosies en bot is wat wit aan iliaca = sclerose
Gewricht is er niet, volledig ankylose van beide SI gewrichten
Zeer laat stadium van de ziekte
= bamboo spine
Alle vertebrae hangen aan elkaar vast (zijn geostificeerd)
Ze hangen aan elkaar vast, ook facetgewrichten zijn geostificeerd
kunnen hun nek niet meer bewegen en draaien
4