Psychopathologie kinderen
Zie cursus voor meer uitbreiding!!
Kinderen en hun ontwikkeling
Inleiding
Is gedrag normaal of abnormaal?
- Dit hangt af van de leeftijdsgebonden evoluties
- Wat hoort bij een leeftijd
- Bv agressief gedrag bij een kleuter heeft een andere betekenis dan agressief gedrag bij een 16jarige
jongen
Ontwikkelen wordt bepaald door biologische en omgevingsfactoren
- Gedrag dat de ouders stellen kan een invloed hebben op het kind
- Wisselwerking tussen nature en nurture
Zal groter zijn bij trauma dan bij een autismespectrum stoornis, het genetische aandeel is hier veel
groter
Hoe het zich uit wordt bepaald door omgevingsfactoren
Abnormaal of normaal gedrag
Niveaus
Ontwikkelingsniveau
- In bepaalde fases in het leven is het normaal dat ze bepaald gedrag gaan vertonen
Intellectuele mogelijkheden
- Je capaciteiten moet je bepalen om te concluderen waar het gedrag vandaan kan komen
- Bv: kind met atypische spraak-taal ontwikkeling, zal meer zijn gedrag gebruiken om dingen te uiten
- Gedrag kan te maken hebben met de verminderde mogelijkheden
Emotioneel-affectief functioneren
- Kan er bv geknuffeld en gelachen worden naast het moeilijke gedrag
- Als dit nog kan is het een ander verhaal dan wanneer het niet meer kan
Sociaal functioneren
- Als kinderen bv teruggetrokken zijn thuis maar op school wel zeer open is
- Is het in een bepaalde situatie teruggetrokken of in alle situaties
Persoonlijk en adaptief functioneren
- Hoe gaan ze om met situaties
- Gewetensontwikkeling
- Coping mechanisme
- Hoe passen ze zich aan aan iets nieuws
Ernst
Ten opzichte van leeftijdsgenoten
- Stellen de leeftijdsgenoten hetzelfde gedrag
- Gedraagt het kind zich anders dan de leeftijdsgenoten
Hardnekkig?
1
,- Hoe ernstig is het probleem
Wat is de psychologische achtergrond
- Hebben er zich al dingen voorgedaan
- Wat heeft het kind meegemaakt, wat heeft deze allemaal al gezien
- Hoe was het gezin van het kind
Wat is socio-culturele achtergrond
- De cultuur waarin het kind opgevoed wordt
- In andere culturen zijn er dingen die als normaal gezien worden en in andere culturen niet
- Er wordt dan ook soms op een andere manier omgegaan met kinderen in elke cultuur
Uitgebreid, aard, ernst, frequentie en duur van de symptomen, zijn ze situatie gebonden of niet
- Wanneer zijn de driftbuien ernstig
- Komt het agressief gedrag voor tegen voorwerpen of tegen mensen
- Een stoornis kan soms niet gesteld worden omdat ze maar in 1 bepaalde situatie voorkomt
Dan kan het zijn dat het aan de situatie ligt en niet aan het kind zelf
Gevolgen
Lijdt het kind zelf
- Heeft het kind er zelf last van of niet
Sociale beperkingen
- Als er geen sociale beperkingen worden gesteld dan ga je de diagnose niet stellen
- Bv wordt het kind gepest
Invloed op verdere ontwikkeling
- Als het geen invloed heeft op de ontwikkeling moet er geen diagnose gesteld worden
Effect op de omgeving
Opgelet
- Eigen referentiekader
Pathogenese
Samenspel van verschillende factoren
Het brengt ofwel schade of er is een tekort
- Schade
Noxen
- Tekort
Deprivatie
Genetisch
- Genafwijking
- Chromosomale afwijkingen
- Polygenetisch bepaalde afwijkingen
Biofysische factoren
- Noxen
Infecties, intoxicaties, trauma, metabole afwijking,…
- Deprivatie
2
, Voeding, ruimte
Psychosociale factoren
- Noxen
Psychopathologie bij de ouders, mishandeling/misbruik, over stimulatie
- Deprivatie
Gebrek aan affectieve band of stimulatie, normering
- Deze factoren kunnen op lange termijn leiden tot groeiretardatie, ontwikkelingsretardatie,
hechtingsstoornissen
Socioculturele factoren
- Noxen
Identificatie met deviante peergroep met overname van waarden en normen
- Deprivatie
Kansarm milieu
Gevolgen van deze factoren zijn afhankelijk van verschillende elementen
Tijdstip
- Moment waarop factoren op het kind inspelen
- Wanneer er op hetzelfde moment ook andere negatieve dingen aan de hand zijn zal het veel harder
inslaan
Duur
- Hoe hard de negatieve dingen aanslepen of aanwezig zijn
Intensiteit
- Hoe groot is het probleem
Individuele verschillen
- Veerkracht
- Samenspel van temperament factoren die maken dat het ene kind er soms beter mee kan omgaan dan
het andere
Context
- In welke omgeving komt het probleem voor
Evolutie in interactie, gezin heeft belangrijke functie
Verzorgende figuren, gezin
- Weg wijzen
- Begrijp hebben voor driften
- Identificatie
- Stimuleren tot onafhankelijkheid
- Aanvoelen, steunen in zijn eigen problemen, oplossing aanbieden
Leeftijdsgenoten, derden
Draagkracht versus draaglast
Biologische en omgevingsfactoren
Draagkracht
3
, - De sterkte om te kunnen gaan met stress en mogelijkheden
Draaglast
- Alle stress en moeilijkheden die de draagkracht belasten
Kinderpsychiatrische aandoeningen
Invalshoeken
Kind normaal, ouders normaal
Kind met stoornis, ouders normaal,
Kind met stoornis, ouders met stoornis
Kind normaal, ouders met stoornis
Fasen in het onderzoeksproces (lezen)
Stap 1
- Klinisch
Alle klachten of symptomen
Stap 2
- Ernst
Stap 3
- Somatische stoornis
Stap 4
- Ontwikkelingsverloop
Stap 5
- Kwaliteit van huidig psychisch functioneren
Stap 6
- Kwaliteit van functioneren van gezin en milieu
Indeling kinderpsychiatrische aandoeningen
Internaliserend
- Het kind heeft er zelf last van
Externaliserend
- De omgeving heeft er last van
(Neuro)biologische ontwikkelingsstoornis
DSM5-indeling
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
Internaliserende stoornissen
- Depressieve en bipolaire stoornissen en angststoornissen
Externaliserende stoornissen
- Disruptieve, impulsbeheersing en andere gedragsstoornissen
4
Zie cursus voor meer uitbreiding!!
Kinderen en hun ontwikkeling
Inleiding
Is gedrag normaal of abnormaal?
- Dit hangt af van de leeftijdsgebonden evoluties
- Wat hoort bij een leeftijd
- Bv agressief gedrag bij een kleuter heeft een andere betekenis dan agressief gedrag bij een 16jarige
jongen
Ontwikkelen wordt bepaald door biologische en omgevingsfactoren
- Gedrag dat de ouders stellen kan een invloed hebben op het kind
- Wisselwerking tussen nature en nurture
Zal groter zijn bij trauma dan bij een autismespectrum stoornis, het genetische aandeel is hier veel
groter
Hoe het zich uit wordt bepaald door omgevingsfactoren
Abnormaal of normaal gedrag
Niveaus
Ontwikkelingsniveau
- In bepaalde fases in het leven is het normaal dat ze bepaald gedrag gaan vertonen
Intellectuele mogelijkheden
- Je capaciteiten moet je bepalen om te concluderen waar het gedrag vandaan kan komen
- Bv: kind met atypische spraak-taal ontwikkeling, zal meer zijn gedrag gebruiken om dingen te uiten
- Gedrag kan te maken hebben met de verminderde mogelijkheden
Emotioneel-affectief functioneren
- Kan er bv geknuffeld en gelachen worden naast het moeilijke gedrag
- Als dit nog kan is het een ander verhaal dan wanneer het niet meer kan
Sociaal functioneren
- Als kinderen bv teruggetrokken zijn thuis maar op school wel zeer open is
- Is het in een bepaalde situatie teruggetrokken of in alle situaties
Persoonlijk en adaptief functioneren
- Hoe gaan ze om met situaties
- Gewetensontwikkeling
- Coping mechanisme
- Hoe passen ze zich aan aan iets nieuws
Ernst
Ten opzichte van leeftijdsgenoten
- Stellen de leeftijdsgenoten hetzelfde gedrag
- Gedraagt het kind zich anders dan de leeftijdsgenoten
Hardnekkig?
1
,- Hoe ernstig is het probleem
Wat is de psychologische achtergrond
- Hebben er zich al dingen voorgedaan
- Wat heeft het kind meegemaakt, wat heeft deze allemaal al gezien
- Hoe was het gezin van het kind
Wat is socio-culturele achtergrond
- De cultuur waarin het kind opgevoed wordt
- In andere culturen zijn er dingen die als normaal gezien worden en in andere culturen niet
- Er wordt dan ook soms op een andere manier omgegaan met kinderen in elke cultuur
Uitgebreid, aard, ernst, frequentie en duur van de symptomen, zijn ze situatie gebonden of niet
- Wanneer zijn de driftbuien ernstig
- Komt het agressief gedrag voor tegen voorwerpen of tegen mensen
- Een stoornis kan soms niet gesteld worden omdat ze maar in 1 bepaalde situatie voorkomt
Dan kan het zijn dat het aan de situatie ligt en niet aan het kind zelf
Gevolgen
Lijdt het kind zelf
- Heeft het kind er zelf last van of niet
Sociale beperkingen
- Als er geen sociale beperkingen worden gesteld dan ga je de diagnose niet stellen
- Bv wordt het kind gepest
Invloed op verdere ontwikkeling
- Als het geen invloed heeft op de ontwikkeling moet er geen diagnose gesteld worden
Effect op de omgeving
Opgelet
- Eigen referentiekader
Pathogenese
Samenspel van verschillende factoren
Het brengt ofwel schade of er is een tekort
- Schade
Noxen
- Tekort
Deprivatie
Genetisch
- Genafwijking
- Chromosomale afwijkingen
- Polygenetisch bepaalde afwijkingen
Biofysische factoren
- Noxen
Infecties, intoxicaties, trauma, metabole afwijking,…
- Deprivatie
2
, Voeding, ruimte
Psychosociale factoren
- Noxen
Psychopathologie bij de ouders, mishandeling/misbruik, over stimulatie
- Deprivatie
Gebrek aan affectieve band of stimulatie, normering
- Deze factoren kunnen op lange termijn leiden tot groeiretardatie, ontwikkelingsretardatie,
hechtingsstoornissen
Socioculturele factoren
- Noxen
Identificatie met deviante peergroep met overname van waarden en normen
- Deprivatie
Kansarm milieu
Gevolgen van deze factoren zijn afhankelijk van verschillende elementen
Tijdstip
- Moment waarop factoren op het kind inspelen
- Wanneer er op hetzelfde moment ook andere negatieve dingen aan de hand zijn zal het veel harder
inslaan
Duur
- Hoe hard de negatieve dingen aanslepen of aanwezig zijn
Intensiteit
- Hoe groot is het probleem
Individuele verschillen
- Veerkracht
- Samenspel van temperament factoren die maken dat het ene kind er soms beter mee kan omgaan dan
het andere
Context
- In welke omgeving komt het probleem voor
Evolutie in interactie, gezin heeft belangrijke functie
Verzorgende figuren, gezin
- Weg wijzen
- Begrijp hebben voor driften
- Identificatie
- Stimuleren tot onafhankelijkheid
- Aanvoelen, steunen in zijn eigen problemen, oplossing aanbieden
Leeftijdsgenoten, derden
Draagkracht versus draaglast
Biologische en omgevingsfactoren
Draagkracht
3
, - De sterkte om te kunnen gaan met stress en mogelijkheden
Draaglast
- Alle stress en moeilijkheden die de draagkracht belasten
Kinderpsychiatrische aandoeningen
Invalshoeken
Kind normaal, ouders normaal
Kind met stoornis, ouders normaal,
Kind met stoornis, ouders met stoornis
Kind normaal, ouders met stoornis
Fasen in het onderzoeksproces (lezen)
Stap 1
- Klinisch
Alle klachten of symptomen
Stap 2
- Ernst
Stap 3
- Somatische stoornis
Stap 4
- Ontwikkelingsverloop
Stap 5
- Kwaliteit van huidig psychisch functioneren
Stap 6
- Kwaliteit van functioneren van gezin en milieu
Indeling kinderpsychiatrische aandoeningen
Internaliserend
- Het kind heeft er zelf last van
Externaliserend
- De omgeving heeft er last van
(Neuro)biologische ontwikkelingsstoornis
DSM5-indeling
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
Internaliserende stoornissen
- Depressieve en bipolaire stoornissen en angststoornissen
Externaliserende stoornissen
- Disruptieve, impulsbeheersing en andere gedragsstoornissen
4
