Leesvragen Blok II, Politieke en Sociale Filosofie
WEEK 9 (Anarchistische uitdaging)
Wolff: In Defense of Anarchism
1. Welke twee betekenissen van gezag (authority) en welke twee concepten
van de staat onderscheidt Wolff?
Authority is het recht om te commanderen en gehoorzaamd te worden. Het heeft
een descriptieve en een normatieve kant: descriptief als in dat het beschrijft wat
mensen denken dat ze moeten doen tegenover het normatieve aspect dat mensen
echt is moeten doen.
De staat kan gezien worden als de groep mensen die autoriteit verleend wordt
(descriptief) of als groep mensen die het recht hebben om autoriteit uit te
oefenen (normatief)
2. Onder welke voorwaarden kan een staat (in de normatieve betekenis)
bestaan? Wat voor soort van vraag is dit en wat voor soort van antwoord
heeft zo’n vraag nodig?
Een staat kan bestaan wanneer mensen bevelen moeten opvolgen, omdat een
bepaald persoon deze bevelen geeft (de jure, niet de facto). Dit is een
deductieve vraag en om deze te beantwoorden voor een normatief, non-
empirisch concept moet je een a priori argument verzinnen voor een menselijke
gemeenschap waarbij sommige mensen het morele recht hebben om te heersen.
3. Wat is autonomie en in welke relatie staat het met gezag?
Autonomie is je eigen wetten maken. Dit betekent dat als je autonoom bent, je
niet je regels laat bepalen door gezag. Je kan ze wel volgen, maar niet omdat
een bepaald persoon het vertelt. Als je niet je best doet om te achterhalen of wat
bevolen wordt ook echt goed is, dan verlies je autonomie.
4. Wat is filosofisch anarchisme en waarom Wolff vindt het onbevredigend?
Filosofisch anarchisme is het idee dat er geen legitieme reden is om te
gehoorzamen aan autoriteit. Wolff is het niet eens met het filosofisch
anarchisme, want het gaat ervanuit dat de staat ‘anders’ is en net als de natuur
onafhankelijk is van onze verlangens, terwijl wanneer mensen het algemene
goed zouden nastreven in plaats van hun eigen, dan moet het mogelijk zijn om
een associatievorm na te streven waarbij het algemene goed wordt bereikt,
zonder mensen van hun morele autonomie te beroven.
WEEK 10 (Sociaal Contract)
, Hobbes: Leviathan
1. Wat is het kenmerk van de menselijke begeerte?
Het is een continu proces van het ene naar het andere verlangen.
2. Welke eigenschap hebben alle mensen gemeen?
Ze hebben allemaal een verlangen naar meer en meer macht.
3. Volgens Hobbes zijn mensen van nature gelijk. Wat bedoelt hij hiermee?
Waarom is dit zo relevant voor zijn politieke filosofie?
Hij bedoelt dat iedereen gelijke capaciteiten heeft qua kracht en intelligentie en
daardoor krijgen we gelijke hoop in het bereiken van onze doelen, waardoor
geweld en onderdrukking ontstaat, want er ontstaat schaarste. Dit kan alleen
opgelost worden door te gehoorzamen aan een staat.
4. Leg uit wat Hobbes onder de natuurtoestand verstaat. Wat is de status van
de natuurtoestand in Hobbes’ denken en welke functie vervult die in zijn
denken?
In de natuurtoestand geldt het recht van de sterkste, heeft niemand zekerheid en
werkt niemand samen. Er ontstaat een staat van oorlog, waar geen algemene
macht is die iedereen in toom houdt en niemand dus zekerheid heeft. Dit is erg
onwenselijk, omdat allemaal mooie dingen uit het huidige leven daardoor niet
zouden kunnen ontstaan, dus is het te rechtvaardigen dat je naar een staat moet
luisteren.
5. Wat verstaat Hobbes onder ‘natuurwetten’? Wat schrijven de
natuurwetten voor?
Een wet van de natuur is een algemene regel waardoor het iedereen verboden is
om iets te doen dat destructief is voor je leven. Deze vind je door de rede, in
tegenstelling tot het natuurrecht. De eerste, fundamentele natuurwet is om vrede
te zoeken en te volgen, wat samengaat met het recht om jezelf te verdedigen. De
tweede natuurwet is dat een man zijn rechten moet willen laten gaan, wanneer
anderen dat ook doen. Want als mensen hun rechten houden, zal iedereen in
oorlogssituatie zijn.
6. Bestaat er volgens Hobbes een recht op verzet?
Nee, want je hebt je recht afgegeven. Maar in de natuurtoestand mag het wel.
7. Wat is rechtvaardigheid volgens Hobbes en denkt hij dat het universeel
is?
WEEK 9 (Anarchistische uitdaging)
Wolff: In Defense of Anarchism
1. Welke twee betekenissen van gezag (authority) en welke twee concepten
van de staat onderscheidt Wolff?
Authority is het recht om te commanderen en gehoorzaamd te worden. Het heeft
een descriptieve en een normatieve kant: descriptief als in dat het beschrijft wat
mensen denken dat ze moeten doen tegenover het normatieve aspect dat mensen
echt is moeten doen.
De staat kan gezien worden als de groep mensen die autoriteit verleend wordt
(descriptief) of als groep mensen die het recht hebben om autoriteit uit te
oefenen (normatief)
2. Onder welke voorwaarden kan een staat (in de normatieve betekenis)
bestaan? Wat voor soort van vraag is dit en wat voor soort van antwoord
heeft zo’n vraag nodig?
Een staat kan bestaan wanneer mensen bevelen moeten opvolgen, omdat een
bepaald persoon deze bevelen geeft (de jure, niet de facto). Dit is een
deductieve vraag en om deze te beantwoorden voor een normatief, non-
empirisch concept moet je een a priori argument verzinnen voor een menselijke
gemeenschap waarbij sommige mensen het morele recht hebben om te heersen.
3. Wat is autonomie en in welke relatie staat het met gezag?
Autonomie is je eigen wetten maken. Dit betekent dat als je autonoom bent, je
niet je regels laat bepalen door gezag. Je kan ze wel volgen, maar niet omdat
een bepaald persoon het vertelt. Als je niet je best doet om te achterhalen of wat
bevolen wordt ook echt goed is, dan verlies je autonomie.
4. Wat is filosofisch anarchisme en waarom Wolff vindt het onbevredigend?
Filosofisch anarchisme is het idee dat er geen legitieme reden is om te
gehoorzamen aan autoriteit. Wolff is het niet eens met het filosofisch
anarchisme, want het gaat ervanuit dat de staat ‘anders’ is en net als de natuur
onafhankelijk is van onze verlangens, terwijl wanneer mensen het algemene
goed zouden nastreven in plaats van hun eigen, dan moet het mogelijk zijn om
een associatievorm na te streven waarbij het algemene goed wordt bereikt,
zonder mensen van hun morele autonomie te beroven.
WEEK 10 (Sociaal Contract)
, Hobbes: Leviathan
1. Wat is het kenmerk van de menselijke begeerte?
Het is een continu proces van het ene naar het andere verlangen.
2. Welke eigenschap hebben alle mensen gemeen?
Ze hebben allemaal een verlangen naar meer en meer macht.
3. Volgens Hobbes zijn mensen van nature gelijk. Wat bedoelt hij hiermee?
Waarom is dit zo relevant voor zijn politieke filosofie?
Hij bedoelt dat iedereen gelijke capaciteiten heeft qua kracht en intelligentie en
daardoor krijgen we gelijke hoop in het bereiken van onze doelen, waardoor
geweld en onderdrukking ontstaat, want er ontstaat schaarste. Dit kan alleen
opgelost worden door te gehoorzamen aan een staat.
4. Leg uit wat Hobbes onder de natuurtoestand verstaat. Wat is de status van
de natuurtoestand in Hobbes’ denken en welke functie vervult die in zijn
denken?
In de natuurtoestand geldt het recht van de sterkste, heeft niemand zekerheid en
werkt niemand samen. Er ontstaat een staat van oorlog, waar geen algemene
macht is die iedereen in toom houdt en niemand dus zekerheid heeft. Dit is erg
onwenselijk, omdat allemaal mooie dingen uit het huidige leven daardoor niet
zouden kunnen ontstaan, dus is het te rechtvaardigen dat je naar een staat moet
luisteren.
5. Wat verstaat Hobbes onder ‘natuurwetten’? Wat schrijven de
natuurwetten voor?
Een wet van de natuur is een algemene regel waardoor het iedereen verboden is
om iets te doen dat destructief is voor je leven. Deze vind je door de rede, in
tegenstelling tot het natuurrecht. De eerste, fundamentele natuurwet is om vrede
te zoeken en te volgen, wat samengaat met het recht om jezelf te verdedigen. De
tweede natuurwet is dat een man zijn rechten moet willen laten gaan, wanneer
anderen dat ook doen. Want als mensen hun rechten houden, zal iedereen in
oorlogssituatie zijn.
6. Bestaat er volgens Hobbes een recht op verzet?
Nee, want je hebt je recht afgegeven. Maar in de natuurtoestand mag het wel.
7. Wat is rechtvaardigheid volgens Hobbes en denkt hij dat het universeel
is?
