DUURZAAM BOUWEN
,DUURZAAM BOUWEN
H1. Inleiding ....................................................................................................................................... 3
H2. Isolatiematerialen......................................................................................................................... 7
H3. Funderingen en kelders ............................................................................................................. 17
H4. Vloeren ...................................................................................................................................... 25
H5. Draagmuren, binnenwanden en structuren ............................................................................... 30
H6. Platte daken ............................................................................................................................... 38
Duurzaam bouwen 2022-2023 -2
,H1. INLEIDING
1. Beschrijven met 5 voorbeelden hoe onze voorouders duurzaam bouwden.
• Bio-ecologische bouwmaterialen (tot 1950 materialen uit onmiddellijke omgeving)
o Hout: Balken, schrijnwerk
o Bakstenen, natuursteen
o Pannen of riet
o Leem, kalk, stro
o Metalen: Muurankers
• Houtbouw
o Middeleeuwen tot nu
o Nu ‘moderne’ houtskeletbouw (voornamelijk Noord-Amerika)
• Leem- en vakwerkbouw (langgevelhoeve)
o Vloeren en muren bestaan uit houten balken + muren leem- en vakwerk (Bokrijk)
o Langgevelhoeve: Zelfstandig functionerende landbouwbedrijven in harmonie met
het landschap = duurzaam
• Bakstenen gebouwen
o Gebouwen werden door eeuwen heen verbouwd ipv afbreken
o Afval = natuurlijk en herbruikbaar
2. Aangeven waarom de levenscyclus van een materiaal belangrijk is in het kader van duurzaam
bouwen. Motiveer je antwoord in volledige zinnen en verduidelijk aan de hand van een
schema.
LCA (levenscyclus-analyse)
Lineaire economie
= Gebruik → Vuilbak
Recylerende economie
= Gebruik → Aanpassen voor nieuw gebruik in andere
vorm
Circulaire economie
= Gebruik → Demonteren voor nieuw gebruik in
dezelfde vorm
Streven naar circulaire economie
• Gebruik lokale materialen
(lokaal geproduceerd met lokale grondstoffen)
• Rekening houden met levensduur materiaal
Duurzaam bouwen 2022-2023 -3
, 3. De definitie van duurzaam materiaalgebruik formuleren en verduidelijk adhv een voorbeeld
van een goede en een foute toepassing.
Duurzaam materiaalgebruik
• Het juiste materiaal – op de juiste plaats – correct geplaatst – goed onderhoud
TYPE
+ Juiste materiaal
+ Juiste plaats
- Mag max. tijd blootgesteld w aan
weersomstandigheden (doorlooptijd)
+ Juiste materiaal
+ Juiste plaats
- Regelwerk eronder onvoldoende
→ bv. Latten om de 50cm geplaatst terwijl
om de 40cm moest
- Hout kopse kant gebruikt voor afwerking dakgoot
↓
Kopse = capillair
Start compostering hout
+ Ondanks kopse kant kan regelmatig onderhoud
(schilderen) de compostering tegengaan
4. 4 verschillende invloeden op een gebouw geven en illustreren met een duidelijk voorbeeld.
TYPE TOELICHTING VOORBEELD
Belastingen Doorbuiging → Scheurvorming Raamconsole
Plat dak isolatie zet uit. Indien
Temperatuur Krimp, uitzetting → Scheurvorming geen zachte isolatie buitenranden,
buitenzijde muur scheurvorming
Zon UV-straling → Degradatie Dakbedekking / PVC / …
Opstijgend vocht (composteren
Vocht Uitzetten, krimpen + schimmels
van bouwmaterialen)
Vorst Afschilfering, degradatie
Ongedierte
GEVOLG = Terugval in prestaties
Duurzaam bouwen 2022-2023 -4
,DUURZAAM BOUWEN
H1. Inleiding ....................................................................................................................................... 3
H2. Isolatiematerialen......................................................................................................................... 7
H3. Funderingen en kelders ............................................................................................................. 17
H4. Vloeren ...................................................................................................................................... 25
H5. Draagmuren, binnenwanden en structuren ............................................................................... 30
H6. Platte daken ............................................................................................................................... 38
Duurzaam bouwen 2022-2023 -2
,H1. INLEIDING
1. Beschrijven met 5 voorbeelden hoe onze voorouders duurzaam bouwden.
• Bio-ecologische bouwmaterialen (tot 1950 materialen uit onmiddellijke omgeving)
o Hout: Balken, schrijnwerk
o Bakstenen, natuursteen
o Pannen of riet
o Leem, kalk, stro
o Metalen: Muurankers
• Houtbouw
o Middeleeuwen tot nu
o Nu ‘moderne’ houtskeletbouw (voornamelijk Noord-Amerika)
• Leem- en vakwerkbouw (langgevelhoeve)
o Vloeren en muren bestaan uit houten balken + muren leem- en vakwerk (Bokrijk)
o Langgevelhoeve: Zelfstandig functionerende landbouwbedrijven in harmonie met
het landschap = duurzaam
• Bakstenen gebouwen
o Gebouwen werden door eeuwen heen verbouwd ipv afbreken
o Afval = natuurlijk en herbruikbaar
2. Aangeven waarom de levenscyclus van een materiaal belangrijk is in het kader van duurzaam
bouwen. Motiveer je antwoord in volledige zinnen en verduidelijk aan de hand van een
schema.
LCA (levenscyclus-analyse)
Lineaire economie
= Gebruik → Vuilbak
Recylerende economie
= Gebruik → Aanpassen voor nieuw gebruik in andere
vorm
Circulaire economie
= Gebruik → Demonteren voor nieuw gebruik in
dezelfde vorm
Streven naar circulaire economie
• Gebruik lokale materialen
(lokaal geproduceerd met lokale grondstoffen)
• Rekening houden met levensduur materiaal
Duurzaam bouwen 2022-2023 -3
, 3. De definitie van duurzaam materiaalgebruik formuleren en verduidelijk adhv een voorbeeld
van een goede en een foute toepassing.
Duurzaam materiaalgebruik
• Het juiste materiaal – op de juiste plaats – correct geplaatst – goed onderhoud
TYPE
+ Juiste materiaal
+ Juiste plaats
- Mag max. tijd blootgesteld w aan
weersomstandigheden (doorlooptijd)
+ Juiste materiaal
+ Juiste plaats
- Regelwerk eronder onvoldoende
→ bv. Latten om de 50cm geplaatst terwijl
om de 40cm moest
- Hout kopse kant gebruikt voor afwerking dakgoot
↓
Kopse = capillair
Start compostering hout
+ Ondanks kopse kant kan regelmatig onderhoud
(schilderen) de compostering tegengaan
4. 4 verschillende invloeden op een gebouw geven en illustreren met een duidelijk voorbeeld.
TYPE TOELICHTING VOORBEELD
Belastingen Doorbuiging → Scheurvorming Raamconsole
Plat dak isolatie zet uit. Indien
Temperatuur Krimp, uitzetting → Scheurvorming geen zachte isolatie buitenranden,
buitenzijde muur scheurvorming
Zon UV-straling → Degradatie Dakbedekking / PVC / …
Opstijgend vocht (composteren
Vocht Uitzetten, krimpen + schimmels
van bouwmaterialen)
Vorst Afschilfering, degradatie
Ongedierte
GEVOLG = Terugval in prestaties
Duurzaam bouwen 2022-2023 -4
