Hoofdstuk 4 – Zouten en zoutoplossingen
Paragraaf 1
Ionen ontstaan doordat de atomen willen voldoen aan de octetregel, en daarom elektronen afstaan
of opnemen. Positieve en negatieve ionen trekken elkaar aan, waardoor er een ionbinding onstaat.
Er wordt een ionrooster gemaakt. Ionbindingen zijn over het algemeen sterker dan vanderwaals-
bindingen en waterstofbruggen. Daardoor is het smelt en kookpunt van zouten meestal hoger dan
dat van moleculaire stoffen.
Enkelvoudige ionen zijn ionen die uit één atoomsoort bestaan. Metaalatomen hebben positieve
elektrovalenties en komen als positieve ionen voor in een zout. Sommige metalen kunnen meer dan
een elektrovalentie hebben. Een tinion kan tin(ll) en tin(lV) zijn. Niet-metaalatomen hebben bijna
altijd negatieve elektrovalenties en komen als negatieve ionen voor in een zout. De naam van een
niet-metaalion ontstaat door –ide achter de naam van het atoom te zetten.
Samengestelde ionen zijn ionen die uit meer dan een atoomsoorten bestaan. De atomen waaruit een
samengesteld ion is opgebouwd zijn via atoombindingen aan elkaar gekoppeld.
Positieve samengestelde ionen:
Ammonium NH4+
Negatieve samengestelde ionen:
Acetaat CH3 COO- Permanganaat MnO4-
Carbonaat CO3 2-
Sulfaat SO42-
Fosfaat PO43- Sulfiet SO32-
Hydroxide OH- Thiosulfaat S2O32-
Nitraat NO3- Waterstofcarbonaat HCO3-
Nitriet NO2-
Als je weet uit welke ionen een bepaald zout bestaat, kun je de verhoudingsformule van dat zout
opstellen. Triviale namen zijn te vinden in Binas tabel 66A
Paragraaf 2
Als een stof oplost in water, wordt het molecuul omringd door watermoleculen. Als een zout oplost
in water, ontstaan er bindingen tussen de ionen en de watermoleculen. Omdat het gaat over een
binding tussen een ion en dipoolmoleculen, heten deze bindingen ion-dipoolbindingen. De ionen van
het zout zijn dan uit het ionrooster gehaald. Het omringen van ionen door watermoleculen noem je
hydratatie.
Van sommige zouten zijn de ionbindingen te sterk om de ionen uit elkaar te krijgen. In Binas tabel
45A kun je vinden of een zout goed, matig of slecht oplosbaar is.
Voor het oplossen van een zout kun je een oplosvergelijking opstellen. Water komt er niet in voor.
NaCl (s) -> Na+ (aq) + Cl- (aq)
Bij een indampvergelijking verdampt het water en blijven de ionen over, waardoor er weer een zout
ontstaat.
Na+ (aq) + Cl- (aq) -> NaCl (s)
Elk zout heeft een bepaalde oplosbaarheid. Als de maximale hoeveelheid zout in een vloeistof is
opgelost, noem je de oplossing verzadigd. Zo niet, dan is het onverzadigd. In Binas tabel 45B kun je
de oplosbaarheid van een aantal zouten in water vinden.
Sommige zouten reageren met water. Een negatief (zuurstof)ion bindt zich aan een positief
waterstofion. De reactievergelijking ziet er dan zo uit:
Na2O (s) + H2O (l) -> 2 Na+ (aq) + 2 OH- (aq)
Oplossingen van hydroxiden worden vaak met hun triviale namen aangeduid.
, natronloog kaliloog kalkwater barietwater
natriumhydroxide kaliumhydroxide calciumhydroxide bariumhydroxide
Paragraaf 3
Zouthydraten zijn zouten die watermoleculen kunnen opnemen in hun kristalrooster. Het water dat
in het kristalrooster wordt opgenomen, is kristalwater. Het opnemen van kristalwater is een
exotherm proces. De naam van een zouthydraat bestaat uit het zout en *nummer*hydraat erachter
aan. Voorbeeld: CaSO4 x 2H2O (s) = Calciumsulfaatdihydraat. De reactievergelijking zou zijn:
CaSO4 (s) + 2 H2O (l) -> CaSO4 x 2H2O (s)
Als je te veel water toevoegt, dan lossen de ionen uit het zouthydraat op in het water.
CaSO4 x 2 H2O (s) -> CaSO4 (s) + 2 H2O (l)
Paragraaf 4
Molariteit is de concentratie van een stof in een oplossing. Je kunt dit uitdrukken in mol per liter.
Molariteit = Hoeveelheid opgeloste stof (mol) /Volume oplossing (L)
Paragraaf 1
Ionen ontstaan doordat de atomen willen voldoen aan de octetregel, en daarom elektronen afstaan
of opnemen. Positieve en negatieve ionen trekken elkaar aan, waardoor er een ionbinding onstaat.
Er wordt een ionrooster gemaakt. Ionbindingen zijn over het algemeen sterker dan vanderwaals-
bindingen en waterstofbruggen. Daardoor is het smelt en kookpunt van zouten meestal hoger dan
dat van moleculaire stoffen.
Enkelvoudige ionen zijn ionen die uit één atoomsoort bestaan. Metaalatomen hebben positieve
elektrovalenties en komen als positieve ionen voor in een zout. Sommige metalen kunnen meer dan
een elektrovalentie hebben. Een tinion kan tin(ll) en tin(lV) zijn. Niet-metaalatomen hebben bijna
altijd negatieve elektrovalenties en komen als negatieve ionen voor in een zout. De naam van een
niet-metaalion ontstaat door –ide achter de naam van het atoom te zetten.
Samengestelde ionen zijn ionen die uit meer dan een atoomsoorten bestaan. De atomen waaruit een
samengesteld ion is opgebouwd zijn via atoombindingen aan elkaar gekoppeld.
Positieve samengestelde ionen:
Ammonium NH4+
Negatieve samengestelde ionen:
Acetaat CH3 COO- Permanganaat MnO4-
Carbonaat CO3 2-
Sulfaat SO42-
Fosfaat PO43- Sulfiet SO32-
Hydroxide OH- Thiosulfaat S2O32-
Nitraat NO3- Waterstofcarbonaat HCO3-
Nitriet NO2-
Als je weet uit welke ionen een bepaald zout bestaat, kun je de verhoudingsformule van dat zout
opstellen. Triviale namen zijn te vinden in Binas tabel 66A
Paragraaf 2
Als een stof oplost in water, wordt het molecuul omringd door watermoleculen. Als een zout oplost
in water, ontstaan er bindingen tussen de ionen en de watermoleculen. Omdat het gaat over een
binding tussen een ion en dipoolmoleculen, heten deze bindingen ion-dipoolbindingen. De ionen van
het zout zijn dan uit het ionrooster gehaald. Het omringen van ionen door watermoleculen noem je
hydratatie.
Van sommige zouten zijn de ionbindingen te sterk om de ionen uit elkaar te krijgen. In Binas tabel
45A kun je vinden of een zout goed, matig of slecht oplosbaar is.
Voor het oplossen van een zout kun je een oplosvergelijking opstellen. Water komt er niet in voor.
NaCl (s) -> Na+ (aq) + Cl- (aq)
Bij een indampvergelijking verdampt het water en blijven de ionen over, waardoor er weer een zout
ontstaat.
Na+ (aq) + Cl- (aq) -> NaCl (s)
Elk zout heeft een bepaalde oplosbaarheid. Als de maximale hoeveelheid zout in een vloeistof is
opgelost, noem je de oplossing verzadigd. Zo niet, dan is het onverzadigd. In Binas tabel 45B kun je
de oplosbaarheid van een aantal zouten in water vinden.
Sommige zouten reageren met water. Een negatief (zuurstof)ion bindt zich aan een positief
waterstofion. De reactievergelijking ziet er dan zo uit:
Na2O (s) + H2O (l) -> 2 Na+ (aq) + 2 OH- (aq)
Oplossingen van hydroxiden worden vaak met hun triviale namen aangeduid.
, natronloog kaliloog kalkwater barietwater
natriumhydroxide kaliumhydroxide calciumhydroxide bariumhydroxide
Paragraaf 3
Zouthydraten zijn zouten die watermoleculen kunnen opnemen in hun kristalrooster. Het water dat
in het kristalrooster wordt opgenomen, is kristalwater. Het opnemen van kristalwater is een
exotherm proces. De naam van een zouthydraat bestaat uit het zout en *nummer*hydraat erachter
aan. Voorbeeld: CaSO4 x 2H2O (s) = Calciumsulfaatdihydraat. De reactievergelijking zou zijn:
CaSO4 (s) + 2 H2O (l) -> CaSO4 x 2H2O (s)
Als je te veel water toevoegt, dan lossen de ionen uit het zouthydraat op in het water.
CaSO4 x 2 H2O (s) -> CaSO4 (s) + 2 H2O (l)
Paragraaf 4
Molariteit is de concentratie van een stof in een oplossing. Je kunt dit uitdrukken in mol per liter.
Molariteit = Hoeveelheid opgeloste stof (mol) /Volume oplossing (L)
