Dierenvoeding
Pluimvee
->pluimvee is bredere groep dan kippen, maar het is veruit de grootste pluimvee groep
<eenden, kalkoenen: toch wel aantal verschillen
Kippen
->leghennen en vleeskuikens: veel verschillen doordat ze zo ver uit mekaar zijn gefokt
->leghennen: leghennenkuikens->opfokpoeljen->productieve leghennen
->vleeskuikens: ook verschillende groeifasen met verschillende soorten voeders
->vleeskuikenouderdieren: moederdieren: zorgen voor de kuikentjes: opfok of leg
->fokhanen: kleine sector
->leghennen: eierproductie begint bij grootouderdieren(hennen die eieren leggen waaruit
moederdieren opgefokt worden)->broedeieren->uitbroeden->broeierijen met eendagskuikens-
> opgefokt door moederdieren->ook eieren leggen en uitbroeden->eendagskuikens->
eigenlijke leghennen
<eieren die gelegd worden: niet allemaal in winkel, er zijn ook prekerijen-> ei producten uit
halen die nr diverse toepassingen in humane voeding gaan
, <pakstations en prekerijen bestaan meestal uit verschillende eieren: vb eieren van
pakstation moeten in kartonnen verpakking passen, indien te groot gaan ze nr de prekerijen
->vleeskuikens: vleeskuikenouderdieren->broeierijen-> vleeskuikens die worden
opgefokt(gebeurt met meerdere voeders over 7 weken verspreid)-> slachthuis
-Darmstelsel van de kip
->krop, kliermaag, spiermaag: verschillend van zoogdieren
->lever, galblaas, dunne darm
->caeca ->GN gewoonte meer bij vogels
->cloaca: urine komt bij de feces
-Mond
->vogel heeft GN tanden dus geen maalfunctie
(Gebruiken wel de spiermaag hiervoor)
->smaakvermogen is beperkt:
<illustratie: afh van ras zie je tss 100-300 taste buds:
Vergeleken met mens is dit veel minder maar varken doet het nog beter dan wij
<koolmees: zeer weinig smaak papillen: betekent niet dat ze heel slecht smaken, wat ze
smaken smaken ze wel heel goed
<de weinig smaakpapillen duiden er niet op dat ze niet kunnen smaken, maar het is wel
eenduidiger
->nutrientenperceptie is niet hetzelfde als smaakvermogen
->kippen kunnen het E gehalte van een voeder meten :
<illustratie: steeds dalend E gehalte in voeder: voederopname speelt hierop in->
voederopname gaat nr omhoog maar dier kan niet genoeg compenseren(Total metabolisable
E intake: daalt)
<bij vleesvee: typisch hoge E gehaltes genereren: maar indien E rijke voeder duurder
wordt gaat het E gehalte nr beneden ten koste van prestaties
->illustratie: vergeten zout toevoegen in het voeder: de groei viel bijna compleet stil omdat
zout niet was toegevoegd ->eetlust valt weg dus minder voederopname: dus bijna altijd zout
aantreffen in voeder want smaakmaker
,-Krop
=stockeren van voeder->mondjesmaat verdergaan nr verteringsstelsel
->ook nog andere dingen gebeuren:
<voorweken: graantjes zijn zeer taai
<amylase: vroeg in verteringsstelsel uitscheiden: meer aanwezig voor glucose sensing dan
voor zetmeelvertering-> detecteren of er iets binnenkomst met glucose: aanzetten van
amylase productie in pancreas
<fermentatie tot melkzuur: krop heeft pH van 4,5: voeder moet tijdje aanwezig zijn, anders
heb je GN tijd tot fermentatie maar ook niet tot voorweken, maar: zuur milieu is ook belangrijk
voor Ca absorptie
->kip uit huidige intensieve vleeshouderij slachten: krop zal niet veel voorstellen->vaak geven
we zeer geprocessed voeren( jn gemalen): pellet jn gemalen voer dat samen wordt geperst:
het voorweken is dus niet nodig want het voer is al jn vermalen, het sluist dus gwn door
waardoor fermentatie ook niet plaatsvinden ->krop werking is toch wel handig:
pluimveehouderijen telen soms tarwe want deze hele tarwe stimuleert de krop:
gezondheidseffecten/ betere vertering
->trage groeiers: meer en meer
<nadelen: het is traag dus kan niet economisch rendabel zijn: het kan wel indien voer
aanpassen-> tragere groeiers kunnen makkelijker om met minder verteerbaar voedsel: krop
ontwikkeling zal bij hun ook veel sterker zijn
-Kliermaag
->HCL secreteren waardoor pepsine ontstaat uit pepsinogeen: afbraak van EW
-Spiermaag
->’tanden van de kip’
->koiline bevatten: lijkt op keratine en wordt hard gemaakt via HCL vanuit kliermaag
->functie geholpen door opname van grit : kiezeltjes->krijt en oesterschelpen zijn louter Ca
bron maar GN grit: komen niet intact in spiermaag aan want zijn niet zuurresistent
->moet zuurresistent zijn
->hoe groter dier wordt, hoe groter grit word (vb struisvogel: soms zelf grote van keien in
maag)
fi fifi
, ->in intensieve pluimveehouderij wordt meestal GN grit voorzien want niet nodig voor deze
kippen: voeder is al jn gemalen dus spiermaag heeft weinig te doen
->voedervorm: belang verteringsstelsel
<Internationaal meestal pellet en kruimel(gebroken pellet)
<maar in België soms ook grof meel: pellet is vaak te groot en wordt soms moeilijk
opgenomen
->illustratie : mash(meel), pellet en crumble+pellet(combinatie van pellet en kruimel)
<performance index: groeiprestaties, groeief cientie, overleving
<meel blijkt hét minst performant te zijn: performance index bevat survivability en
productie nummer: survivability scoort wel goed bij meel->kleinere partikels zorgen voor meer
sterfte want het is meer etsend en trekt dus makkelijk pathogenen aan om te koloniseren/
invaderen
<productienummer: jn voeder heeft wel voordeel-> dus indien pluimveehouderij moet je
beslissen: laat ik meer sterfte toe voor dier sneller te laten groeien of spaar ik mijn dieren ten
koste van beetje groei
->illustratie: effect van voedselvorm op wat er gebeurt in de darm
<vnl thv spiermaag verschillen: hoogste waarde bij grofste voer(qua gewicht): beter
ontwikkeld indien meer werk krijgen
<caeca: ook zwaarder door grovere partikels
->illustratie: belang van voeder op ontwikkeling van spiermaag
<kip met granen: dikke spiermaag, stevig
<papegaai: minder gespierd: papegaai verkleint het voer meer met de bek voordat het
doorgeslikt word: kleinere partikels dus minder ontwikkeling van spiermaag (kippen van
pluimveehouderij zien er vaak meer zo uit)
-Dunne darm
->plaats van absorptie van nutriënten : darm van kip is zo kort mogelijk want initieel kon een
kip vliegen(GN zwaar verteringsstelsel gewenst): per centimeter darm wordt er dus actief
ingezet op vertering
<muceus en verteringssappen: 10x meer in voer
<vlugge resorptie
fi fi fi
Pluimvee
->pluimvee is bredere groep dan kippen, maar het is veruit de grootste pluimvee groep
<eenden, kalkoenen: toch wel aantal verschillen
Kippen
->leghennen en vleeskuikens: veel verschillen doordat ze zo ver uit mekaar zijn gefokt
->leghennen: leghennenkuikens->opfokpoeljen->productieve leghennen
->vleeskuikens: ook verschillende groeifasen met verschillende soorten voeders
->vleeskuikenouderdieren: moederdieren: zorgen voor de kuikentjes: opfok of leg
->fokhanen: kleine sector
->leghennen: eierproductie begint bij grootouderdieren(hennen die eieren leggen waaruit
moederdieren opgefokt worden)->broedeieren->uitbroeden->broeierijen met eendagskuikens-
> opgefokt door moederdieren->ook eieren leggen en uitbroeden->eendagskuikens->
eigenlijke leghennen
<eieren die gelegd worden: niet allemaal in winkel, er zijn ook prekerijen-> ei producten uit
halen die nr diverse toepassingen in humane voeding gaan
, <pakstations en prekerijen bestaan meestal uit verschillende eieren: vb eieren van
pakstation moeten in kartonnen verpakking passen, indien te groot gaan ze nr de prekerijen
->vleeskuikens: vleeskuikenouderdieren->broeierijen-> vleeskuikens die worden
opgefokt(gebeurt met meerdere voeders over 7 weken verspreid)-> slachthuis
-Darmstelsel van de kip
->krop, kliermaag, spiermaag: verschillend van zoogdieren
->lever, galblaas, dunne darm
->caeca ->GN gewoonte meer bij vogels
->cloaca: urine komt bij de feces
-Mond
->vogel heeft GN tanden dus geen maalfunctie
(Gebruiken wel de spiermaag hiervoor)
->smaakvermogen is beperkt:
<illustratie: afh van ras zie je tss 100-300 taste buds:
Vergeleken met mens is dit veel minder maar varken doet het nog beter dan wij
<koolmees: zeer weinig smaak papillen: betekent niet dat ze heel slecht smaken, wat ze
smaken smaken ze wel heel goed
<de weinig smaakpapillen duiden er niet op dat ze niet kunnen smaken, maar het is wel
eenduidiger
->nutrientenperceptie is niet hetzelfde als smaakvermogen
->kippen kunnen het E gehalte van een voeder meten :
<illustratie: steeds dalend E gehalte in voeder: voederopname speelt hierop in->
voederopname gaat nr omhoog maar dier kan niet genoeg compenseren(Total metabolisable
E intake: daalt)
<bij vleesvee: typisch hoge E gehaltes genereren: maar indien E rijke voeder duurder
wordt gaat het E gehalte nr beneden ten koste van prestaties
->illustratie: vergeten zout toevoegen in het voeder: de groei viel bijna compleet stil omdat
zout niet was toegevoegd ->eetlust valt weg dus minder voederopname: dus bijna altijd zout
aantreffen in voeder want smaakmaker
,-Krop
=stockeren van voeder->mondjesmaat verdergaan nr verteringsstelsel
->ook nog andere dingen gebeuren:
<voorweken: graantjes zijn zeer taai
<amylase: vroeg in verteringsstelsel uitscheiden: meer aanwezig voor glucose sensing dan
voor zetmeelvertering-> detecteren of er iets binnenkomst met glucose: aanzetten van
amylase productie in pancreas
<fermentatie tot melkzuur: krop heeft pH van 4,5: voeder moet tijdje aanwezig zijn, anders
heb je GN tijd tot fermentatie maar ook niet tot voorweken, maar: zuur milieu is ook belangrijk
voor Ca absorptie
->kip uit huidige intensieve vleeshouderij slachten: krop zal niet veel voorstellen->vaak geven
we zeer geprocessed voeren( jn gemalen): pellet jn gemalen voer dat samen wordt geperst:
het voorweken is dus niet nodig want het voer is al jn vermalen, het sluist dus gwn door
waardoor fermentatie ook niet plaatsvinden ->krop werking is toch wel handig:
pluimveehouderijen telen soms tarwe want deze hele tarwe stimuleert de krop:
gezondheidseffecten/ betere vertering
->trage groeiers: meer en meer
<nadelen: het is traag dus kan niet economisch rendabel zijn: het kan wel indien voer
aanpassen-> tragere groeiers kunnen makkelijker om met minder verteerbaar voedsel: krop
ontwikkeling zal bij hun ook veel sterker zijn
-Kliermaag
->HCL secreteren waardoor pepsine ontstaat uit pepsinogeen: afbraak van EW
-Spiermaag
->’tanden van de kip’
->koiline bevatten: lijkt op keratine en wordt hard gemaakt via HCL vanuit kliermaag
->functie geholpen door opname van grit : kiezeltjes->krijt en oesterschelpen zijn louter Ca
bron maar GN grit: komen niet intact in spiermaag aan want zijn niet zuurresistent
->moet zuurresistent zijn
->hoe groter dier wordt, hoe groter grit word (vb struisvogel: soms zelf grote van keien in
maag)
fi fifi
, ->in intensieve pluimveehouderij wordt meestal GN grit voorzien want niet nodig voor deze
kippen: voeder is al jn gemalen dus spiermaag heeft weinig te doen
->voedervorm: belang verteringsstelsel
<Internationaal meestal pellet en kruimel(gebroken pellet)
<maar in België soms ook grof meel: pellet is vaak te groot en wordt soms moeilijk
opgenomen
->illustratie : mash(meel), pellet en crumble+pellet(combinatie van pellet en kruimel)
<performance index: groeiprestaties, groeief cientie, overleving
<meel blijkt hét minst performant te zijn: performance index bevat survivability en
productie nummer: survivability scoort wel goed bij meel->kleinere partikels zorgen voor meer
sterfte want het is meer etsend en trekt dus makkelijk pathogenen aan om te koloniseren/
invaderen
<productienummer: jn voeder heeft wel voordeel-> dus indien pluimveehouderij moet je
beslissen: laat ik meer sterfte toe voor dier sneller te laten groeien of spaar ik mijn dieren ten
koste van beetje groei
->illustratie: effect van voedselvorm op wat er gebeurt in de darm
<vnl thv spiermaag verschillen: hoogste waarde bij grofste voer(qua gewicht): beter
ontwikkeld indien meer werk krijgen
<caeca: ook zwaarder door grovere partikels
->illustratie: belang van voeder op ontwikkeling van spiermaag
<kip met granen: dikke spiermaag, stevig
<papegaai: minder gespierd: papegaai verkleint het voer meer met de bek voordat het
doorgeslikt word: kleinere partikels dus minder ontwikkeling van spiermaag (kippen van
pluimveehouderij zien er vaak meer zo uit)
-Dunne darm
->plaats van absorptie van nutriënten : darm van kip is zo kort mogelijk want initieel kon een
kip vliegen(GN zwaar verteringsstelsel gewenst): per centimeter darm wordt er dus actief
ingezet op vertering
<muceus en verteringssappen: 10x meer in voer
<vlugge resorptie
fi fi fi
