Personen-, familie- en erfrecht
1.1 De kandidaat onderbouwt voor een situatie op basis van een wetsartikel hoe
verkrijging bij een nalatenschap tot stand komt.
Verkrijging van een nalatenschap gaat altijd via wettelijk of testamentair erfrecht.
Art 4:190 e.v. BW zijn van belang.
Als er testament genoemd wordt is er altijd sprake van testamentair erfrecht.
1.2 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van testamentair of
wettelijk erfrecht.
Wettelijk erfrecht
In het wettelijk erfrecht is de verdeling zoals het wetboek het zegt.
Voor het erfrecht hebben de echtgenoot en de geregistreerde partner dezelfde positie.
Dit is bepaalt in art. 4:8 BW.
Het Burgerlijk Wetboek verdeelt de erfgenamen in vier groepen. Dit is belangrijk
voor de positie van de erfgenaam. (art 4:9 BW; 4:10 BW / 4:11 BW; 4:12 BW)
De vier groepen zijn:
1. Echtgenoot en kinderen (ieder gelijk deel)
2. Ouders, broers en zussen
3. Grootouders
4. Overgrootouders
Echtgenoot en kinderen
De echtgenoot en de kinderen erven ieder een even groot deel van de nalatenschap.
Als een echtpaar in gemeenschap van goederen is getrouwd, moet het vermogen van
het echtpaar eerst in tweeën.
Stiefkinderen en pleegkinderen zijn geen wettelijk erfgenaam van hun
stief/pleegouders. Adoptiefkinderen zijn na hun adoptie wel wettelijk erfgenaam van
hun adoptiefouders. Zij zijn geen wettelijk erfgenaam meer van hun biologische
ouders.
Ouders, broers en zussen
Als er niemand is in groep 1 (echtgenoot en kinderen) dan erven de familieleden van
groep 2 de nalatenschap. Ouders erven minstens een kwart van de nalatenschap.
Voor halfbroers en –zussen van de overledene geldt dat als zij samen erven met
‘volle’ broers en zussen, zij de helft van het erfdeel van de ‘volle’ broer of zus krijgen.
Als een halfbroer of –zus alleen samen met een ouder erft, krijgt de halfbroer of –zus
niet meer dan de helft van het erfdeel van de ouder.
Grootouders
Als er niemand is in groep 1 en 2 dan gaat de nalatenschap naar de grootouders van de
overledene.
, Overgrootouders
Als er niemand is in groep 1,2 en 3 dan gaat de nalatenschap naar de overgrootouders
van de overledene.
Testamentair erfrecht
In een testament worden aanpassingen gedaan ten opzichte van het wettelijk erfrecht.
Soms wordt de wettelijke verdeling in een testament helemaal opzijgezet, in andere
gevallen bevat het testament alleen een aanpassing van de wettelijke regels. Een
testament moet worden opgemaakt als de standaardregeling die het BW geeft, niet
aansluit op de gezinssituatie of de wensen van de erflater. Een testament kan ook
worden gebruikt voor het aanwijzen van een voogd over de minderjarige kinderen.
1.3 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er recht is op een legitieme portie.
Het deel van de nalatenschap waar kinderen recht op hebben wordt legitieme portie
genoemd (art 4:63 e.v. BW). De legitieme portie bedraagt de helft van wat een kind
normaal zou krijgen. Iemand die recht heeft op een legitieme portie wordt
legitimaris genoemd. Ouders en echtgenoten hebben geen recht op een legitieme
portie. Kleinkinderen kunnen als plaatsvervulling van hun al overleden ouder de
legitieme portie ontvangen.
Kinderen kunnen wel worden onterfd, maar blijven recht hebben op een geldbedrag
ter waarde van hun legitieme portie. Een legitieme portie bestaat namelijk niet uit een
deel van de nalatenschap, maar uit een bedrag in geld ter waarde van de helft van het
wettelijk erfdeel.
1.4 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van een legaat of een
codicil.
Legaat
Dit is een goed of een bedrag in geld dat de testateur nalaat aan een (rechts)persoon.
De ontvanger, de legataris, krijgt door het legaat een vorderingsrecht op de
erfgenaam. De ontvanger heeft niets te maken met de afwikkeling van de
nalatenschap of met de schulden van de erflater.
Codicil
Hierin kan een erflater meubels, sieraden en kleding legateren zonder dat daar een
testament voor nodig is. Een codicil is een handgeschreven, gedateerde en
ondertekende verklaring van de erflater.
1.5 De kandidaat stelt aan de hand van een juridisch document vast of er sprake is
van een verklaring van erfrecht, een testament of een boedelvolmacht.
Verklaring van erfrecht
Dit is een door een notaris opgestelde verklaring waarin staat wie de erfgenamen zijn.
De notaris doet eigen onderzoek en vraagt aan het CTR of er een testament is.
Daarnaast raadpleegt de notaris de gemeentelijke basisadministratie
persoonsgegevens.
1.1 De kandidaat onderbouwt voor een situatie op basis van een wetsartikel hoe
verkrijging bij een nalatenschap tot stand komt.
Verkrijging van een nalatenschap gaat altijd via wettelijk of testamentair erfrecht.
Art 4:190 e.v. BW zijn van belang.
Als er testament genoemd wordt is er altijd sprake van testamentair erfrecht.
1.2 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van testamentair of
wettelijk erfrecht.
Wettelijk erfrecht
In het wettelijk erfrecht is de verdeling zoals het wetboek het zegt.
Voor het erfrecht hebben de echtgenoot en de geregistreerde partner dezelfde positie.
Dit is bepaalt in art. 4:8 BW.
Het Burgerlijk Wetboek verdeelt de erfgenamen in vier groepen. Dit is belangrijk
voor de positie van de erfgenaam. (art 4:9 BW; 4:10 BW / 4:11 BW; 4:12 BW)
De vier groepen zijn:
1. Echtgenoot en kinderen (ieder gelijk deel)
2. Ouders, broers en zussen
3. Grootouders
4. Overgrootouders
Echtgenoot en kinderen
De echtgenoot en de kinderen erven ieder een even groot deel van de nalatenschap.
Als een echtpaar in gemeenschap van goederen is getrouwd, moet het vermogen van
het echtpaar eerst in tweeën.
Stiefkinderen en pleegkinderen zijn geen wettelijk erfgenaam van hun
stief/pleegouders. Adoptiefkinderen zijn na hun adoptie wel wettelijk erfgenaam van
hun adoptiefouders. Zij zijn geen wettelijk erfgenaam meer van hun biologische
ouders.
Ouders, broers en zussen
Als er niemand is in groep 1 (echtgenoot en kinderen) dan erven de familieleden van
groep 2 de nalatenschap. Ouders erven minstens een kwart van de nalatenschap.
Voor halfbroers en –zussen van de overledene geldt dat als zij samen erven met
‘volle’ broers en zussen, zij de helft van het erfdeel van de ‘volle’ broer of zus krijgen.
Als een halfbroer of –zus alleen samen met een ouder erft, krijgt de halfbroer of –zus
niet meer dan de helft van het erfdeel van de ouder.
Grootouders
Als er niemand is in groep 1 en 2 dan gaat de nalatenschap naar de grootouders van de
overledene.
, Overgrootouders
Als er niemand is in groep 1,2 en 3 dan gaat de nalatenschap naar de overgrootouders
van de overledene.
Testamentair erfrecht
In een testament worden aanpassingen gedaan ten opzichte van het wettelijk erfrecht.
Soms wordt de wettelijke verdeling in een testament helemaal opzijgezet, in andere
gevallen bevat het testament alleen een aanpassing van de wettelijke regels. Een
testament moet worden opgemaakt als de standaardregeling die het BW geeft, niet
aansluit op de gezinssituatie of de wensen van de erflater. Een testament kan ook
worden gebruikt voor het aanwijzen van een voogd over de minderjarige kinderen.
1.3 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er recht is op een legitieme portie.
Het deel van de nalatenschap waar kinderen recht op hebben wordt legitieme portie
genoemd (art 4:63 e.v. BW). De legitieme portie bedraagt de helft van wat een kind
normaal zou krijgen. Iemand die recht heeft op een legitieme portie wordt
legitimaris genoemd. Ouders en echtgenoten hebben geen recht op een legitieme
portie. Kleinkinderen kunnen als plaatsvervulling van hun al overleden ouder de
legitieme portie ontvangen.
Kinderen kunnen wel worden onterfd, maar blijven recht hebben op een geldbedrag
ter waarde van hun legitieme portie. Een legitieme portie bestaat namelijk niet uit een
deel van de nalatenschap, maar uit een bedrag in geld ter waarde van de helft van het
wettelijk erfdeel.
1.4 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van een legaat of een
codicil.
Legaat
Dit is een goed of een bedrag in geld dat de testateur nalaat aan een (rechts)persoon.
De ontvanger, de legataris, krijgt door het legaat een vorderingsrecht op de
erfgenaam. De ontvanger heeft niets te maken met de afwikkeling van de
nalatenschap of met de schulden van de erflater.
Codicil
Hierin kan een erflater meubels, sieraden en kleding legateren zonder dat daar een
testament voor nodig is. Een codicil is een handgeschreven, gedateerde en
ondertekende verklaring van de erflater.
1.5 De kandidaat stelt aan de hand van een juridisch document vast of er sprake is
van een verklaring van erfrecht, een testament of een boedelvolmacht.
Verklaring van erfrecht
Dit is een door een notaris opgestelde verklaring waarin staat wie de erfgenamen zijn.
De notaris doet eigen onderzoek en vraagt aan het CTR of er een testament is.
Daarnaast raadpleegt de notaris de gemeentelijke basisadministratie
persoonsgegevens.
