Week 2 WDD
PC ‘patiënt met fractuur’
Intra-medullaire osteosynthese (verlengde Y-nagel)
- Pen door hele bot in merg
- Proximaal en distaal grendelschroeven
- Snel belastbaar
- Relatief beperkte incisies nodig
Op de foto: osteolitische haard (verdunning bot)
Pathologische fractuur= fractuur door onderliggend lijden.
Is een biopt genomen uit het weefsel > hooggradig chondrosarcoom (kwaardaardige tumor).
Dissemenatie-onderzoek bij aanwezigheid tumor: kijken of er uitzaaiingen zijn.
Behandeling tumor
- Deze tumor: niet gevoelig voor chemo- en radiotherapie.
- Chirurgie met ruime marge:
Zone gezond weefsel rond de tumor ook wegnemen
‘En block’ mee eruit nemen bioptietraject
In dit geval hele littekengebied vol tumor
Als nodig: amputatie
Keuze type operatie
- Overwegingen bij keuze:
Grote tumor > vaten en zenuwen vrij.
Moet weg met marge gezond weefsel.
Hele schacht + hematoom + grendelschroeven + litteken.
- Opties:
Amputatie door heupgewricht.
Resectie en reconstructie.
o Total femur bipolar head.
Prone voor complicaties
- Zeer groot wondbed
- Langdurige operatie
- Zeer groot implantaat
- Zeer groot risico op infectie
- Bij septisch beeld: binnen paar uur moet het been eraf gehaald worden want anders leidt dit
tot de dood.
Pathologische fractuur
- Altijd denken: klopt het verhaal bij de fractuur?
- Ook goed de foto bestuderen: alert op iets pathologisch.
,‘Tijdens inleiding fracturen’
Meest voorkomende oorzaken
- Traumatische fractuur
Van buitenaf inwerkend geweld
Door heftig aanspannen spier (bv. epilepsie/inslaan bliksem) dus inwendig
- Pathologische fractuur
Bij veranderd bot door onderliggende ziekte
Bv. botontkalking (osteoporose) of tumor
- Stressfractuur
Overbelastingsfractuur
Disbalans opbouw en afbraak bot (te weinig opbouw of te veel belasting)
Indeling
- Aangedane bot
- Diaphysair – metaphysair – epiphysair (genezing is anders per regio)
- Proximaal of distaal
- Intra-articulair (breuklijn loopt door gewrichtsoppervlak: door epiphyse) of niet
Gewricht: waar gewrichtskapel aanhecht
Dus alleen oppervlak van het gewricht (zit kraakbeen)
Naar breuklijn
- Dwars
- Schuin
- Spiraal: met draaiing.
- Segmenteel: stuk diaphyse er tussen uit
- Communitief: fractuur bestaat uit meerdere brokken (verbrijzeling), niet 1 breuklijn.
- Avulsie: epiphysair gelokaliseerd (spierspanning > pees trekt bot los)
- Impactie (geïmpacteerd): door axiale kracht, krakt bot in elkaar
- Greenstick
Bij kinderen want botten zijn nog veerkrachtig.
Cortex aan 1 kant kapot andere intact.
- Torus
Cortex intact
Ingedeukt beide kanten
Gelokaliseerde drukpijn
Naar dislocatie
- Ad latitudimen: breedte verschoven stukken bot
- Angulatie: hoekstand
- Rotatie: gedraaid bot
Kan bij kinderen niet worden toegestaan, moet wat aangedaan worden. Andere dislocaties
worden wel geremobileerd.
- Verkorting: naast elkaar staat en botstukken naar elkaar toe getrokken
- Distractie: uit elkaar getrokken botstukken (verlenging)
Open fractuur (gecompliceerde #)
- Open verbinding van fractuur met buitenwereld
- Kans op infectie en daarmee vertraagde genezing fractuur
- Afhankelijk van graad ernstiger complicaties
- Classificatie Gustilo kennen.
, Graad 1: schone wond < 1cm (prikgat van binnenuit)
Graad 2: wond > 1 cm zonder ernstig weke delen letsel
Graad 3: uitgebreid weke delen letsel
o 3A: bedekking bot nog mogelijk
o 3B: periost gestript, bot ligt bloot
o 3C: elke open fractuur met letsel arterie waarvoor operatie nodig is
Fractuurgenezing
Primaire genezing
- Direct (gelijk aan elkaar groeiend bot)
- Vaat ingroei > osteoclasten > osteoblasten
- Onnatuurlijk proces
- Fractuurgap < 2mm
- Rigide fixatie (geen bewegingen mag er zijn tussen botdelen)
- Compressie op botdelen
- Geen callus formatie
- Voorbeelden: compressieplaat/trekschroef
Secundaire genezing
- Indirect (want via voorstadium)
- Via kraakbenig voorstadium (eerst kraakbeen > omgezet in bot)
- Natuurlijk proces
- Spontane genezing
- Fractuurgap > 2mm
- Vorming ontstekingsreactie
- Callusformatie (kraakbeen)
Callus= brug van kraakbeen die in de loop van de tijd verbeent
- Ossificatie hiervan
- Dan re-modellering
- Voorbeelden: gips/intramedullaire pen/externe fixatie
Behandeling
Conservatief
- Zonder operatie als:
Geen open
Goede stand (mag zelf ook creëren)
Stabiel
- Functioneel (ledemaat gewoon bewegen): bewegingen zijn toegestaan
Soort van mitella.
- Gips:
Eerst spalk i.v.m. zwelling in acuut stadium
Goede stand > evt. repositie
Daarna circulair gips > lichter en stabieler
o Kous > watten > kunststof
- Brace: comfortabeler en afneembaar
Operatief
- Open
- Instabiele
- Gedisloceerde
- T.b.v. snel oefenstabiele/belastbare situatie
,
PC ‘patiënt met fractuur’
Intra-medullaire osteosynthese (verlengde Y-nagel)
- Pen door hele bot in merg
- Proximaal en distaal grendelschroeven
- Snel belastbaar
- Relatief beperkte incisies nodig
Op de foto: osteolitische haard (verdunning bot)
Pathologische fractuur= fractuur door onderliggend lijden.
Is een biopt genomen uit het weefsel > hooggradig chondrosarcoom (kwaardaardige tumor).
Dissemenatie-onderzoek bij aanwezigheid tumor: kijken of er uitzaaiingen zijn.
Behandeling tumor
- Deze tumor: niet gevoelig voor chemo- en radiotherapie.
- Chirurgie met ruime marge:
Zone gezond weefsel rond de tumor ook wegnemen
‘En block’ mee eruit nemen bioptietraject
In dit geval hele littekengebied vol tumor
Als nodig: amputatie
Keuze type operatie
- Overwegingen bij keuze:
Grote tumor > vaten en zenuwen vrij.
Moet weg met marge gezond weefsel.
Hele schacht + hematoom + grendelschroeven + litteken.
- Opties:
Amputatie door heupgewricht.
Resectie en reconstructie.
o Total femur bipolar head.
Prone voor complicaties
- Zeer groot wondbed
- Langdurige operatie
- Zeer groot implantaat
- Zeer groot risico op infectie
- Bij septisch beeld: binnen paar uur moet het been eraf gehaald worden want anders leidt dit
tot de dood.
Pathologische fractuur
- Altijd denken: klopt het verhaal bij de fractuur?
- Ook goed de foto bestuderen: alert op iets pathologisch.
,‘Tijdens inleiding fracturen’
Meest voorkomende oorzaken
- Traumatische fractuur
Van buitenaf inwerkend geweld
Door heftig aanspannen spier (bv. epilepsie/inslaan bliksem) dus inwendig
- Pathologische fractuur
Bij veranderd bot door onderliggende ziekte
Bv. botontkalking (osteoporose) of tumor
- Stressfractuur
Overbelastingsfractuur
Disbalans opbouw en afbraak bot (te weinig opbouw of te veel belasting)
Indeling
- Aangedane bot
- Diaphysair – metaphysair – epiphysair (genezing is anders per regio)
- Proximaal of distaal
- Intra-articulair (breuklijn loopt door gewrichtsoppervlak: door epiphyse) of niet
Gewricht: waar gewrichtskapel aanhecht
Dus alleen oppervlak van het gewricht (zit kraakbeen)
Naar breuklijn
- Dwars
- Schuin
- Spiraal: met draaiing.
- Segmenteel: stuk diaphyse er tussen uit
- Communitief: fractuur bestaat uit meerdere brokken (verbrijzeling), niet 1 breuklijn.
- Avulsie: epiphysair gelokaliseerd (spierspanning > pees trekt bot los)
- Impactie (geïmpacteerd): door axiale kracht, krakt bot in elkaar
- Greenstick
Bij kinderen want botten zijn nog veerkrachtig.
Cortex aan 1 kant kapot andere intact.
- Torus
Cortex intact
Ingedeukt beide kanten
Gelokaliseerde drukpijn
Naar dislocatie
- Ad latitudimen: breedte verschoven stukken bot
- Angulatie: hoekstand
- Rotatie: gedraaid bot
Kan bij kinderen niet worden toegestaan, moet wat aangedaan worden. Andere dislocaties
worden wel geremobileerd.
- Verkorting: naast elkaar staat en botstukken naar elkaar toe getrokken
- Distractie: uit elkaar getrokken botstukken (verlenging)
Open fractuur (gecompliceerde #)
- Open verbinding van fractuur met buitenwereld
- Kans op infectie en daarmee vertraagde genezing fractuur
- Afhankelijk van graad ernstiger complicaties
- Classificatie Gustilo kennen.
, Graad 1: schone wond < 1cm (prikgat van binnenuit)
Graad 2: wond > 1 cm zonder ernstig weke delen letsel
Graad 3: uitgebreid weke delen letsel
o 3A: bedekking bot nog mogelijk
o 3B: periost gestript, bot ligt bloot
o 3C: elke open fractuur met letsel arterie waarvoor operatie nodig is
Fractuurgenezing
Primaire genezing
- Direct (gelijk aan elkaar groeiend bot)
- Vaat ingroei > osteoclasten > osteoblasten
- Onnatuurlijk proces
- Fractuurgap < 2mm
- Rigide fixatie (geen bewegingen mag er zijn tussen botdelen)
- Compressie op botdelen
- Geen callus formatie
- Voorbeelden: compressieplaat/trekschroef
Secundaire genezing
- Indirect (want via voorstadium)
- Via kraakbenig voorstadium (eerst kraakbeen > omgezet in bot)
- Natuurlijk proces
- Spontane genezing
- Fractuurgap > 2mm
- Vorming ontstekingsreactie
- Callusformatie (kraakbeen)
Callus= brug van kraakbeen die in de loop van de tijd verbeent
- Ossificatie hiervan
- Dan re-modellering
- Voorbeelden: gips/intramedullaire pen/externe fixatie
Behandeling
Conservatief
- Zonder operatie als:
Geen open
Goede stand (mag zelf ook creëren)
Stabiel
- Functioneel (ledemaat gewoon bewegen): bewegingen zijn toegestaan
Soort van mitella.
- Gips:
Eerst spalk i.v.m. zwelling in acuut stadium
Goede stand > evt. repositie
Daarna circulair gips > lichter en stabieler
o Kous > watten > kunststof
- Brace: comfortabeler en afneembaar
Operatief
- Open
- Instabiele
- Gedisloceerde
- T.b.v. snel oefenstabiele/belastbare situatie
,
