ARTS EN MAATSCHAPPIJ 4
Samenvatting
2023-2024
UANTWERPEN
, INHOUDSTAFEL
1. Gezondheidseconomie ....................................................................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................................................... 2
Determinanten van gezondheid en gezondheidsproductie ................................................................ 3
Marktwerking en marktimperfecties voor gezondheisproductie ....................................................... 9
Uitgaven voor gezondheidszorg ........................................................................................................ 15
Economische evaluatie en beleid ...................................................................................................... 21
Priorisering ........................................................................................................................................ 29
2. Medische sociologie ..................................................................................................................... 37
Organisatie van de gezondheidszorg ................................................................................................ 37
Kankerscreening ................................................................................................................................ 46
3. Diversiteit: klasse .......................................................................................................................... 56
Leerdoelen......................................................................................................................................... 56
Algemene inleiding ............................................................................................................................ 56
Gastles: gezondheid stad antwerpen ................................................................................................ 60
Gastles: Vroegdetectie en aanpak van budget- en schuldproblemen .............................................. 67
4. Challenges in global health........................................................................................................... 75
4.1 powerpoint ...................................................................................................................................... 93
4.2 Global health: misconception studies ............................................................................................. 94
2020 Sustainable Development Misconception Study ..................................................................... 94
2017 Gapminder test....................................................................................................................... 112
2024 Climate misconception study ................................................................................................. 120
5. Milieu en gezondheid ................................................................................................................. 127
Introductie tot de milieugezondheidzorg........................................................................................ 127
Les luchtvervuiling ........................................................................................................................... 132
Artikel: luchtvervuiling en gezondheid............................................................................................ 138
Artikel: effecten van luchtvervuiling ............................................................................................... 142
Les klimaatverandering ................................................................................................................... 144
1
,1. GEZONDHEIDSECONOMIE
INLEIDING
➔ Cijfers niet vanbuiten kennen, gewoon de grote lijnen
WAT IS ECONOMIE?
- Economie gaat over hoe de beslissingen van individuen, firma’s, en de overheid
een impact hebben op de verdeling van schaarse middelen
bij het realiseren van doelstellingen (nagestreefd door individuen, firma’s, en de overheid)
- Het gaat om hoe we het probleem van schaarste aanpakken.
➔ De studie van keuzes
GEZONDHEIDSECONOMIE
- Wat is de waarde van gezondheid?
- Determinanten van gezondheid (wat bepaalt gezondheid?)
- Marktwerking
o Aanbod van gezondheidszorg
o Vraag naar gezondheidszorg
- Economische evaluatie van gezondheidszorg
- Billijkheid (gaat over rechtvaardigheid van het nemen van beslissingen)
- Planning en budgettering
2
, DETERMINANTEN VAN GEZONDHEID EN GEZONDHEIDSPRODUCTIE
WAT BEPAALT EEN GOEDE GEZONDHEID?
- ‘Goede gezondheid’ wordt gemeten als
o Uitstel sterfte
o Afname ziekte en haar gevolgen
o Verbeterde zelf-gerapporteerde gezondheid
LEVENSVERWACHTING
INVLOED VAN EXOGENE SHOCKS OP LEVENSVERWACHTING
VOORBEELDEN VAN EXOGENE SHOCKS
- 1920: pandemie + einde WO1
- 1940: WO2
- Rond 2000 in Afrika: HIV
- Oorlog: veel jonge mensen sterven
→ heeft veel invloed op de gem
levensverwachting
Maar gaat daarna altijd terug naar normale situatie
LEVENSVERWACHTING DOORHEEN DE TIJD
Levensverwachting gaat omhoog doorheen de tijd
➔ 2000: levensverwachting boven 45j in alle landen (wel heel groot verschil in welvaart)
WELVAART
Verband tussen welvaart (adhv inkomen) en levensverwachting! (op logaritmische schaal)
- Lineaire schaal: typische curve
o Zeer stijl stuk in begin
o Plat stuk daarna: rijkere landen
→ veel variatie in welvaart, maar heeft weinig invloed op
levensverwachting
- Voorbeeld: Saudi-Arabië
o Olieprijzen gestegen → welvaart stijgt enorm
→ maar verdeling van welvaart was in een heel klein deel vd bevolking
→ relatief lage levensverwachting
3
Samenvatting
2023-2024
UANTWERPEN
, INHOUDSTAFEL
1. Gezondheidseconomie ....................................................................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................................................... 2
Determinanten van gezondheid en gezondheidsproductie ................................................................ 3
Marktwerking en marktimperfecties voor gezondheisproductie ....................................................... 9
Uitgaven voor gezondheidszorg ........................................................................................................ 15
Economische evaluatie en beleid ...................................................................................................... 21
Priorisering ........................................................................................................................................ 29
2. Medische sociologie ..................................................................................................................... 37
Organisatie van de gezondheidszorg ................................................................................................ 37
Kankerscreening ................................................................................................................................ 46
3. Diversiteit: klasse .......................................................................................................................... 56
Leerdoelen......................................................................................................................................... 56
Algemene inleiding ............................................................................................................................ 56
Gastles: gezondheid stad antwerpen ................................................................................................ 60
Gastles: Vroegdetectie en aanpak van budget- en schuldproblemen .............................................. 67
4. Challenges in global health........................................................................................................... 75
4.1 powerpoint ...................................................................................................................................... 93
4.2 Global health: misconception studies ............................................................................................. 94
2020 Sustainable Development Misconception Study ..................................................................... 94
2017 Gapminder test....................................................................................................................... 112
2024 Climate misconception study ................................................................................................. 120
5. Milieu en gezondheid ................................................................................................................. 127
Introductie tot de milieugezondheidzorg........................................................................................ 127
Les luchtvervuiling ........................................................................................................................... 132
Artikel: luchtvervuiling en gezondheid............................................................................................ 138
Artikel: effecten van luchtvervuiling ............................................................................................... 142
Les klimaatverandering ................................................................................................................... 144
1
,1. GEZONDHEIDSECONOMIE
INLEIDING
➔ Cijfers niet vanbuiten kennen, gewoon de grote lijnen
WAT IS ECONOMIE?
- Economie gaat over hoe de beslissingen van individuen, firma’s, en de overheid
een impact hebben op de verdeling van schaarse middelen
bij het realiseren van doelstellingen (nagestreefd door individuen, firma’s, en de overheid)
- Het gaat om hoe we het probleem van schaarste aanpakken.
➔ De studie van keuzes
GEZONDHEIDSECONOMIE
- Wat is de waarde van gezondheid?
- Determinanten van gezondheid (wat bepaalt gezondheid?)
- Marktwerking
o Aanbod van gezondheidszorg
o Vraag naar gezondheidszorg
- Economische evaluatie van gezondheidszorg
- Billijkheid (gaat over rechtvaardigheid van het nemen van beslissingen)
- Planning en budgettering
2
, DETERMINANTEN VAN GEZONDHEID EN GEZONDHEIDSPRODUCTIE
WAT BEPAALT EEN GOEDE GEZONDHEID?
- ‘Goede gezondheid’ wordt gemeten als
o Uitstel sterfte
o Afname ziekte en haar gevolgen
o Verbeterde zelf-gerapporteerde gezondheid
LEVENSVERWACHTING
INVLOED VAN EXOGENE SHOCKS OP LEVENSVERWACHTING
VOORBEELDEN VAN EXOGENE SHOCKS
- 1920: pandemie + einde WO1
- 1940: WO2
- Rond 2000 in Afrika: HIV
- Oorlog: veel jonge mensen sterven
→ heeft veel invloed op de gem
levensverwachting
Maar gaat daarna altijd terug naar normale situatie
LEVENSVERWACHTING DOORHEEN DE TIJD
Levensverwachting gaat omhoog doorheen de tijd
➔ 2000: levensverwachting boven 45j in alle landen (wel heel groot verschil in welvaart)
WELVAART
Verband tussen welvaart (adhv inkomen) en levensverwachting! (op logaritmische schaal)
- Lineaire schaal: typische curve
o Zeer stijl stuk in begin
o Plat stuk daarna: rijkere landen
→ veel variatie in welvaart, maar heeft weinig invloed op
levensverwachting
- Voorbeeld: Saudi-Arabië
o Olieprijzen gestegen → welvaart stijgt enorm
→ maar verdeling van welvaart was in een heel klein deel vd bevolking
→ relatief lage levensverwachting
3
