Hoofdstuk 3: Post mortem redistributie
De post mortem redistributie (PMR) is de ongelijke verdeling van drugs tussen weefsel en bloed. Dit
leidt tot veranderingen in de drug concentratie in het bloed na overlijden. We zien dit vooral
gebeuren bij drugs die een hoog distributie volume (Vd) hebben, zij zullen namelijk in grote mate in
de weefsels distribueren. Dit gebeurt vooral door vrijzetting van drugs vanuit aangrenzend weefsel in
het bloed, zoals vanuit de longen, lever, maag of hart richting de pulmonaire of cardiale bloedvaten.
Het gevolg is dat de drug concentratie in het bloed toeneemt in de functie van het post mortem
interval. De post mortem redistributie is vooral belangrijk bij drugs met een hoge lipofiliciteit (een
hoog distributie volume), met andere woorden een hoge verdeling naar de weefsels. Voorbeelden
van drugs die post mortem redistributie ondergaan zijn morfine, amfetamines, barbituraten, cocaïne,
methadon en pethidine. Wanneer bloed post mortem wordt gecollecteerd via het hart en andere
thoracale of abdominale plaatsen, worden in eenzelfde mate beïnvloed door de post mortem
redistributie, waardoor dergelijke collecties dienen vermeden te worden!
Imipramine is een drug met een vrij hoog distributie volume. We zien dus een hoge concentratie in
de longen, de lever en het hart bijvoorbeeld. Afhankelijk vanuit welke vaten je het bloedstaal gaat
nemen, kan de concentratie van imipramine verschillen: bij een gelijke druk kan de concentratie
imipramine veel hoger liggen (meer centraal) dan wanneer je meer perifeer gaat kijken (concentratie
imipramine veel lager). De perifere vaten bevatten een lagere concentratie imipramine, omdat
imipramine een hoog distributie volume heeft en dus zich verspreid doorheen de weefsels (hart,
longen en lever bijvoorbeeld). Perifeer zijn deze organen niet aanwezig, dus hier zien we een lagere
concentratie imipramine. Dus, de collectie van perifeer bloed, bijvoorbeeld femoraal of
subclaviculair, reduceert een post mortem toename van drugs door post mortem redistributie, maar
sluit het niet volledig uit!
PMR – Mechanisme
Wat triggert de post mortem redistributie?
1. Verandering in pH en eiwitstructuur na overlijden
Hierdoor zal de weefsel sekwestratie van een bepaalde drug dalen (onder andere door minder te
binden aan weefselproteïnes). Dus, wanneer de pH verandert, heeft dit een invloed op de ladingen
van eiwitten en dit kan weer een invloed hebben op de eiwitstructuur.
2. Diffusie
Dit zien we bijvoorbeeld bij de vrijzetting van een drug na een trauma (bijvoorbeeld een accident met
een maagscheur – in de maag zit een hoge concentratie van de drug en dit kan nu diffunderen naar
naburige bloedvaten waar een lage concentratie van de drug zit). We zien dan vrijzetting van de drug
vanuit de maag richting de borstholte en thoracale bloedvaten. Dit kan leiden tot aspiratie van de
maaginhoud in de longen en de pulmonaire bloedvaten. Een residu van een therapeutische dosis die
in de maag aanwezig is kan zo leiden tot een 10 tot 100-voudige toename van de bloedconcentratie
in thoracale bloedvaten. Anderzijds kan er diffusie optreden van de maaginhoud (bijvoorbeeld
wanneer een drug in een hoge concentratie aanwezig is) over de maagwand in abdominale
bloedvaten zoals de abdominale aorta en vena iliaca, of in weefsels zoals de lever of de nieren (waar
de drug in een lage concentratie aanwezig is).
3. Onvolledige distributie op het moment van overlijden
Na een overdosis kan er een verschil zijn in de bloed concentratie afhankelijk van de site in het
lichaam waar men bloed collecteert. Zelfs in therapeutische dosissen kan er al een arterioveneus
verschil zijn in de concentratie, hetgeen enkel toeneemt bij toxische en/of lethale dosissen. Dit wordt
het site-to-site verschil genoemd in ongeconjugeerd morfine concentraties in het bloed bij heroïne
gerelateerde overlijdens.
Pagina 1 van 1
De post mortem redistributie (PMR) is de ongelijke verdeling van drugs tussen weefsel en bloed. Dit
leidt tot veranderingen in de drug concentratie in het bloed na overlijden. We zien dit vooral
gebeuren bij drugs die een hoog distributie volume (Vd) hebben, zij zullen namelijk in grote mate in
de weefsels distribueren. Dit gebeurt vooral door vrijzetting van drugs vanuit aangrenzend weefsel in
het bloed, zoals vanuit de longen, lever, maag of hart richting de pulmonaire of cardiale bloedvaten.
Het gevolg is dat de drug concentratie in het bloed toeneemt in de functie van het post mortem
interval. De post mortem redistributie is vooral belangrijk bij drugs met een hoge lipofiliciteit (een
hoog distributie volume), met andere woorden een hoge verdeling naar de weefsels. Voorbeelden
van drugs die post mortem redistributie ondergaan zijn morfine, amfetamines, barbituraten, cocaïne,
methadon en pethidine. Wanneer bloed post mortem wordt gecollecteerd via het hart en andere
thoracale of abdominale plaatsen, worden in eenzelfde mate beïnvloed door de post mortem
redistributie, waardoor dergelijke collecties dienen vermeden te worden!
Imipramine is een drug met een vrij hoog distributie volume. We zien dus een hoge concentratie in
de longen, de lever en het hart bijvoorbeeld. Afhankelijk vanuit welke vaten je het bloedstaal gaat
nemen, kan de concentratie van imipramine verschillen: bij een gelijke druk kan de concentratie
imipramine veel hoger liggen (meer centraal) dan wanneer je meer perifeer gaat kijken (concentratie
imipramine veel lager). De perifere vaten bevatten een lagere concentratie imipramine, omdat
imipramine een hoog distributie volume heeft en dus zich verspreid doorheen de weefsels (hart,
longen en lever bijvoorbeeld). Perifeer zijn deze organen niet aanwezig, dus hier zien we een lagere
concentratie imipramine. Dus, de collectie van perifeer bloed, bijvoorbeeld femoraal of
subclaviculair, reduceert een post mortem toename van drugs door post mortem redistributie, maar
sluit het niet volledig uit!
PMR – Mechanisme
Wat triggert de post mortem redistributie?
1. Verandering in pH en eiwitstructuur na overlijden
Hierdoor zal de weefsel sekwestratie van een bepaalde drug dalen (onder andere door minder te
binden aan weefselproteïnes). Dus, wanneer de pH verandert, heeft dit een invloed op de ladingen
van eiwitten en dit kan weer een invloed hebben op de eiwitstructuur.
2. Diffusie
Dit zien we bijvoorbeeld bij de vrijzetting van een drug na een trauma (bijvoorbeeld een accident met
een maagscheur – in de maag zit een hoge concentratie van de drug en dit kan nu diffunderen naar
naburige bloedvaten waar een lage concentratie van de drug zit). We zien dan vrijzetting van de drug
vanuit de maag richting de borstholte en thoracale bloedvaten. Dit kan leiden tot aspiratie van de
maaginhoud in de longen en de pulmonaire bloedvaten. Een residu van een therapeutische dosis die
in de maag aanwezig is kan zo leiden tot een 10 tot 100-voudige toename van de bloedconcentratie
in thoracale bloedvaten. Anderzijds kan er diffusie optreden van de maaginhoud (bijvoorbeeld
wanneer een drug in een hoge concentratie aanwezig is) over de maagwand in abdominale
bloedvaten zoals de abdominale aorta en vena iliaca, of in weefsels zoals de lever of de nieren (waar
de drug in een lage concentratie aanwezig is).
3. Onvolledige distributie op het moment van overlijden
Na een overdosis kan er een verschil zijn in de bloed concentratie afhankelijk van de site in het
lichaam waar men bloed collecteert. Zelfs in therapeutische dosissen kan er al een arterioveneus
verschil zijn in de concentratie, hetgeen enkel toeneemt bij toxische en/of lethale dosissen. Dit wordt
het site-to-site verschil genoemd in ongeconjugeerd morfine concentraties in het bloed bij heroïne
gerelateerde overlijdens.
Pagina 1 van 1
