Samenvatting Argumentatie Nederlands - bovenbouw vwo

Nederlands argumentatie

Standpunten
- Als je een standpunt over iets inneemt, dan geef je je mening over die zaak.
Een standpunt is een uitspraak die op twijfel of tegenspraak stuit of zou kunnen
stuiten volgens de schrijver of spreker.
Een standpunt kan in een tekst impliciet zijn: dat wil zeggen dat het standpunt
niet in de tekst is geformuleerd, maar er wel uit afgeleid kan worden
- Er zijn drie soorten standpunten:
• Positief: ik vind dat we als voorbereiding op de examens meer oude examens
moeten maken.

• Negatief: volgens mij moeten we als voorbereiding op de examens niet nog
meer oude examens maken.

• Twijfel: ik ben er nog niet uit of het goed is dat we als voorbereiding op de
examens meer oude examens moeten maken.




Argumenten, tegenargumenten en weerleggingen
- Met argumenten kun je je eigen standpunt verdedigen of het standpunt van een
ander aanvallen. Met een weerlegging ontkracht je een (tegen)argument.
- Je hebt twee verschillende soorten argumenten:
• Feitelijke argumenten: het standpunt wordt ondersteund met een feitelijke
uitspraak. Dit argument moet dus controleerbaar zijn en op feiten gebaseerd.
Over een feitelijk argument kun je niet verschillen van mening.

• Waarderende argumenten: het standpunt wordt ondersteund met een
waarderend argument. Een waarderende uitspraak geeft aan dat iets
(on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is. Over een waarderend
argument kun je verschillen van mening en moet dus vaak worden
ondersteund.
- Met een tegenargument ontkracht je een standpunt.
- Met een weerlegging ontkracht je een argument.



1

, Argumentatie structuren
- Er zijn drie basisstructuren van argumentatie:
• Enkelvoudige argumentatie: er wordt bij een standpunt één argument gegeven.

• Nevenschikkende argumentatie: er worden twee of meer argumenten bij het
standpunt gegeven. Je hebt onafhankelijk en afhankelijke argumenten.

• Onafhankelijke argumenten: ze zijn samen nodig om het standpunt te
ondersteunen.

• Afhankelijke argumenten: ze vormen ieder op zich een zelfstandig argument
voor het standpunt.

• Onderschikkende argumentatie: een gebruikt argument door een ander
argument gesteund.




Argumentatieschema’s
- Een argumentatieschema geeft de aard van het verband tussen argument(en) en
standpunt. We onderscheiden de volgende argumentatieschema’s:

• Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg: een feit of gebeurtenis zal leiden
tot een ander(e) feit of gebeurtenis.

• Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap: als alle onderdelen van een
groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van die groep dat
kenmerk ook.

• Argumentatie op basis van voor- en nadelen: de voordelen worden vergeleken
met de nadelen en op basis van de uitkomst daarvan wordt er een oordeel
uitgesproken. Ook kan het zijn dat iemand alleen voor- of alleen nadelen noemt.

• Argumentatie op basis van voorbeelden: standpunt wordt ondersteund door
voorbeelden.

• Argumentatie op basis van vergelijking: er wordt een vergelijking gemaakt tussen
twee gevallen en er wordt een overeenkomst geconstateerd. Omdat het in het
ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo zijn.

• Argumentatie op basis van autoriteit: een standpunt wordt ondersteund door
een uitspraak van een deskundige of een uitspraak uit een gezaghebbende
bron.



2