GEHOOR PRAKTIJK
INLEIDING
1. ICF-SHEMA
- Functies:
= auditieve vaardigheden en auditieve detectie (gemiddeld gehoorverlies zowel oorspecifiek als
binauraal)
● graad van gehoorverlies volgens BIAP én IPA
● bij asymmetrische verlies = gemiddelde gehoordrempel met aangepaste formule van
BIAP
● binauraal gehoorverlies zonder auditieve correctie (unaided)
● binauraal gehoorverlies met auditieve correctie (aided)
● mogelijkheid tot auditief lokaliseren
● in welke mate spraak kan gediscrimineerd, geïdentificeerd en geïnterpreteerd worden
mbv spraakaudiometrie, A§E en observaties tijdens de hoortraining (cf. gehoorniveaus
Luisterkubus: detectie, discriminatie en interpretatie)
- Anatomische eigenschappen
= anatomische eigenschappen van het buiten-, midden- en binnenoor en de centrale verwerking
● waar het defect zich situeert
● unilateraal of bilateraal
- Activiteiten
= op welke manier de gesproken taal wordt waargenomen met het gehoorverlies
● modaal auditief
● compenserende processen (visuele spraakperceptie, kennisgestuurde processen,
bepaalde communicatiestrategieën,...) ter aanvulling of vervanging van het modaal
auditief waarnemen
● hoe de persoon zichzelf duidelijk maakt (dmv gesproken taal of gebaren)
● in welke mate is de persoon in staat om dagdagelijkse activiteiten uit te voeren
(telefoneren)
- Participatie
= op welke manier deelname aan het maatschappelijk leven beperkt of verhinderd is door het
gehoorverlies
● welke activiteiten de persoon mijdt
- Externe factoren:
= factoren buiten de cliënt die het hulpverleningsproces kunnen bevorderen en belemmeren
● gezin en omgeving
● instanties die vroegtijdig gehoorverlies screenen
● screening door arbeidsgeneeskundig onderzoek bij specifieke risicosectoren
● beeld via de media over hoortoestellen
● hulpmiddelen
● tegemoetkoming vanuit verschillende voorzieningen (RIZIV, VAPH, Ministerie van
Onderwijs,...)
- Persoonlijke factoren:
= factoren binnen de cliënt die het hulpverleningsproces beïnvloeden
● leeftijd
● motivatie
● therapietrouwheid
, ● interesses
● hobby’s
● coping (bv. vermijdingsgedrag)
Gehoorverlies = probleem van toegang naar de hersenen waar de ontwikkeling van gesproken taal
plaatsvindt auditieve correctie kan deze geluidstoegang openen aanleg in de hersenen om
taal te ontwikkelen wordt optimaal benut
Totale functioneren cliënt + omgeving + hulpvraag van de betrokkenen = basis voor het
hulpverleningsproces
ICF brengt de onderliggende relaties tussen factoren die de mogelijkheden en beperkingen bepalen of
beïnvloeden in kaart bepalen van doelstellingen, acties en werkvormen vertrekkende vanuit de
hulpvraag (cliënt en/of cliëntsysteem)
= continu proces
Auditieve correctie + training/therapie/begeleiding = auditieve beperking zo veel mogelijk minimaliseren
en negatieve gevolgen van het gehoorverlies op het ontwikkelen en functioneren minimaliseren
tegenwoordig kan spraak voldoende hoorbaar gemaakt worden voor elke aard en graad van
gehoorverlies mbv technologie
Optimaal rendement van de auditieve input = zo snel mogelijke auditieve optimalisatie en geïsoleerd
oefenen mbv hoortraining anders treedt auditieve deprivatie en/of crossmodale reorganisatie op
2. FUNCTIONEREN VAN PERSONEN MET GEHOORVERLIES
Audiogram = geeft kijk op het gehoorverlies van de cliënt, hieruit kunnen we afleiden welke geluiden en
spraak de cliënt kan detecteren
Bespreking van:
- Graad van het gehoorverlies
- Aard van het gehoorverlies
- Configuratie van het gehoorverlies
- Symmetrie/asymmetrie
- Link met spraakbanaan
125Hz - 8000Hz = deel van de frequentie-
banden dat we nodig hebben om spraak te
verstaan
Vooral nood aan hoge frequenties =
medeklinkers = verschil in woorden horen
Lage frequenties = vooral suprasegmentele
informatie bv. aantal lettergrepen
Drempels in audiogram normaal tussen -10 en +10
(geijkt over grote groep jonge mensen)
Kinderen mogen geen gemiddelde tonale
drempel hebben > 15dBHL
Volwassenen niet > 20dBHL
=> anders hebben ze moeite met spraakverstaan
120dBHL = pijngrens
, Filmpje: voorstelling gehoor als waterlijn, alles wat je hoort ligt onder de waterlijn, spraakbanaan = een
duikboot, wanneer deze een stukje boven water komt, zijn bepaalde delen van de spraak niet meer
hoorbaar
Indien > 90dBHL nodig is om de haarcellen op dat plekje te stimuleren = doofheid
0dBHL = de gehoordrempel van een normaal horend persoon uitgedrukt in hearing level
De meest geschikte auditieve correctie hangt af van de aard (perceptief/sensorineuraal of
conductief/geleidings/transmissieverlies of gemengd verlies), graad (ernst van het gehoorverlies te
meten met FI, BIAP of IPA) en configuratie (hoe loopt de curve: vlak, aflopend, oplopend, verzakking)
van het gehoorverlies
= … dBHL (afronden naar boven)
=> zoekt altijd naar het meest ideale gemiddelde => 2x1000Hz
omdat hierin zich het meeste spraak situeert
MAAR NOG 3 UITZONDERINGEN!!!
1) Verschil in verlies tussen 500Hz en 2000Hz is ≥ 40dB
2) Gehoorverlies op 2000Hz > 4000Hz
3) I.P.A. bij doven = I.P.A. > 90dBHL
Voor elke graad van gehoorverlies is er auditieve correctie mogelijk
Met hoorapparaten en CI willen we tot drempel 20dBHL geraken = geen perfect gehoor maar wel goed
spraakverstaan
Gewone spraakzone eindigt op 65dBHL
Vanaf 70dBHL verlies wordt het moeilijk om nog goede versterking te bieden met enkel hoortoestellen,
de drempel van 20dBHL zal mogelijks niet bereikt worden
Indien hoorapparaten niet meer kunnen corrigeren tot een drempel van 20dBHL kiezen voor CI om
defecte trilhaartjes te vervangen
vóór het implanteren van de CI worden wel reeds zeer krachtige toestellen opgestart zodat het kind
toch nog een deel van de spraak zal kunnen waarnemen in de tussentijd
INLEIDING
1. ICF-SHEMA
- Functies:
= auditieve vaardigheden en auditieve detectie (gemiddeld gehoorverlies zowel oorspecifiek als
binauraal)
● graad van gehoorverlies volgens BIAP én IPA
● bij asymmetrische verlies = gemiddelde gehoordrempel met aangepaste formule van
BIAP
● binauraal gehoorverlies zonder auditieve correctie (unaided)
● binauraal gehoorverlies met auditieve correctie (aided)
● mogelijkheid tot auditief lokaliseren
● in welke mate spraak kan gediscrimineerd, geïdentificeerd en geïnterpreteerd worden
mbv spraakaudiometrie, A§E en observaties tijdens de hoortraining (cf. gehoorniveaus
Luisterkubus: detectie, discriminatie en interpretatie)
- Anatomische eigenschappen
= anatomische eigenschappen van het buiten-, midden- en binnenoor en de centrale verwerking
● waar het defect zich situeert
● unilateraal of bilateraal
- Activiteiten
= op welke manier de gesproken taal wordt waargenomen met het gehoorverlies
● modaal auditief
● compenserende processen (visuele spraakperceptie, kennisgestuurde processen,
bepaalde communicatiestrategieën,...) ter aanvulling of vervanging van het modaal
auditief waarnemen
● hoe de persoon zichzelf duidelijk maakt (dmv gesproken taal of gebaren)
● in welke mate is de persoon in staat om dagdagelijkse activiteiten uit te voeren
(telefoneren)
- Participatie
= op welke manier deelname aan het maatschappelijk leven beperkt of verhinderd is door het
gehoorverlies
● welke activiteiten de persoon mijdt
- Externe factoren:
= factoren buiten de cliënt die het hulpverleningsproces kunnen bevorderen en belemmeren
● gezin en omgeving
● instanties die vroegtijdig gehoorverlies screenen
● screening door arbeidsgeneeskundig onderzoek bij specifieke risicosectoren
● beeld via de media over hoortoestellen
● hulpmiddelen
● tegemoetkoming vanuit verschillende voorzieningen (RIZIV, VAPH, Ministerie van
Onderwijs,...)
- Persoonlijke factoren:
= factoren binnen de cliënt die het hulpverleningsproces beïnvloeden
● leeftijd
● motivatie
● therapietrouwheid
, ● interesses
● hobby’s
● coping (bv. vermijdingsgedrag)
Gehoorverlies = probleem van toegang naar de hersenen waar de ontwikkeling van gesproken taal
plaatsvindt auditieve correctie kan deze geluidstoegang openen aanleg in de hersenen om
taal te ontwikkelen wordt optimaal benut
Totale functioneren cliënt + omgeving + hulpvraag van de betrokkenen = basis voor het
hulpverleningsproces
ICF brengt de onderliggende relaties tussen factoren die de mogelijkheden en beperkingen bepalen of
beïnvloeden in kaart bepalen van doelstellingen, acties en werkvormen vertrekkende vanuit de
hulpvraag (cliënt en/of cliëntsysteem)
= continu proces
Auditieve correctie + training/therapie/begeleiding = auditieve beperking zo veel mogelijk minimaliseren
en negatieve gevolgen van het gehoorverlies op het ontwikkelen en functioneren minimaliseren
tegenwoordig kan spraak voldoende hoorbaar gemaakt worden voor elke aard en graad van
gehoorverlies mbv technologie
Optimaal rendement van de auditieve input = zo snel mogelijke auditieve optimalisatie en geïsoleerd
oefenen mbv hoortraining anders treedt auditieve deprivatie en/of crossmodale reorganisatie op
2. FUNCTIONEREN VAN PERSONEN MET GEHOORVERLIES
Audiogram = geeft kijk op het gehoorverlies van de cliënt, hieruit kunnen we afleiden welke geluiden en
spraak de cliënt kan detecteren
Bespreking van:
- Graad van het gehoorverlies
- Aard van het gehoorverlies
- Configuratie van het gehoorverlies
- Symmetrie/asymmetrie
- Link met spraakbanaan
125Hz - 8000Hz = deel van de frequentie-
banden dat we nodig hebben om spraak te
verstaan
Vooral nood aan hoge frequenties =
medeklinkers = verschil in woorden horen
Lage frequenties = vooral suprasegmentele
informatie bv. aantal lettergrepen
Drempels in audiogram normaal tussen -10 en +10
(geijkt over grote groep jonge mensen)
Kinderen mogen geen gemiddelde tonale
drempel hebben > 15dBHL
Volwassenen niet > 20dBHL
=> anders hebben ze moeite met spraakverstaan
120dBHL = pijngrens
, Filmpje: voorstelling gehoor als waterlijn, alles wat je hoort ligt onder de waterlijn, spraakbanaan = een
duikboot, wanneer deze een stukje boven water komt, zijn bepaalde delen van de spraak niet meer
hoorbaar
Indien > 90dBHL nodig is om de haarcellen op dat plekje te stimuleren = doofheid
0dBHL = de gehoordrempel van een normaal horend persoon uitgedrukt in hearing level
De meest geschikte auditieve correctie hangt af van de aard (perceptief/sensorineuraal of
conductief/geleidings/transmissieverlies of gemengd verlies), graad (ernst van het gehoorverlies te
meten met FI, BIAP of IPA) en configuratie (hoe loopt de curve: vlak, aflopend, oplopend, verzakking)
van het gehoorverlies
= … dBHL (afronden naar boven)
=> zoekt altijd naar het meest ideale gemiddelde => 2x1000Hz
omdat hierin zich het meeste spraak situeert
MAAR NOG 3 UITZONDERINGEN!!!
1) Verschil in verlies tussen 500Hz en 2000Hz is ≥ 40dB
2) Gehoorverlies op 2000Hz > 4000Hz
3) I.P.A. bij doven = I.P.A. > 90dBHL
Voor elke graad van gehoorverlies is er auditieve correctie mogelijk
Met hoorapparaten en CI willen we tot drempel 20dBHL geraken = geen perfect gehoor maar wel goed
spraakverstaan
Gewone spraakzone eindigt op 65dBHL
Vanaf 70dBHL verlies wordt het moeilijk om nog goede versterking te bieden met enkel hoortoestellen,
de drempel van 20dBHL zal mogelijks niet bereikt worden
Indien hoorapparaten niet meer kunnen corrigeren tot een drempel van 20dBHL kiezen voor CI om
defecte trilhaartjes te vervangen
vóór het implanteren van de CI worden wel reeds zeer krachtige toestellen opgestart zodat het kind
toch nog een deel van de spraak zal kunnen waarnemen in de tussentijd
