Thema 1: goed genoeg ouderschap in complexe opvoedsituaties
De rode draad van alle hoorcolleges is hoe je als pedagoog gezinnen met
meervoudige complexe problemen begeleid.
Als pedagoog heb je veel te maken met gezinnen waarbij het de vraag is
of het goed genoeg ouderschap is of niet. Hier is in eerste instantie niet
duidelijk of de situatie veilig is voor de kinderen. Om dit te onderzoeken
heb je als pedagoog heb je verschillende hulpmiddelen nodig. Hierbij geld
de vraag of het veiliggenoeg is voor kinderen? En wanneer jij of je
collega’s moet ingrijpen in een situatie.
Bij kijken naar opvoeding speelt hier ook ouderschap, bij ouderschap ben
je verplicht tot opvoeden. Terwijl opvoeden is veel breder en kun je vanuit
verschillende rollen doen. Bijvoorbeeld als pedagoog of vanuit je opa of
oma, omdat je hier als kind wat van leert
Opvoeden: het bijleren van dingen aan een kind, dat doen meer mensen
dan alleen de ouders.
Ouderschap: de plicht om op te voeden omdat je ouder van een kind bent.
Hulpverlener hulpbieden bij ouders met een beperking:
Mensen met verstandelijke beperking hebben ook recht op een kind. Het
opvoeden van een kind moet iedereen leren, je leer via familie, vrienden,
boeken, websites of sociaal media. Ouders met een beperking hebben
vaak minder toegang tot deze hulpbronnen. Ouders met een beperking
hebben hierbij huldig nodig van een hulpverlening die het verschil kunnen
maken door 3 uitgangspunten:
1. Zorg dat ouders hulp durven vragen de aangeboden hulp
accepteren: bouw een band met de ouders op, respecteert ouders
(zijn zij de ouders), maak realistische plannen en geloof erin dat
ouders kunnen leren en veranderen
2. Kies voor een opvoedinterventie die aansluit bij de leerstijl van de
ouders: ga bij de ouders thuis aan de slag, verdeel grote taken in
kleine stappen, werk met visuele ondersteuning (vipp-ld)
3. Zorg dat je mensen uit het sociale netwerk van ouders betrekt bij
het ondersteunen, vraag de ouders wie voor hen belangrijk zijn en
hun zouden kunnen helpen? Bespreek samen wie wat zou willen en
kunnen doen
Het vergt heel wat energie en tijd om kinderen iets bij te brengen en te
leren
,Kousemaker piramide uitleg:
Dit is het model van kousemaker, heir staat geschematiseerd hoe de hulp
bij opvoedvragen wordt bepaald.
Links zie je de vragen die gezinnen (ouders) hebben.
Recht reactie van de hulpverlening op de vraag
Uitleg van de piramide:
- Onderste laag van de driehoeken
Laagste vraag gezin: Opvoedingsvragen: algemene vragen die iedere
ouder zich stelt bij de normale opvoeding (Bijv.: is het normaal dat mijn
dochter zoveel op haar telefoon zit?)
Laagste reactie hulpverlener: opvoedingsvoorlichting: antwoord geven op
de vraag en soms wat tips.
- Middelste laag van de driehoeken:
Middelste vraag gezin: voedingspanning, in de actie is er problemen dus
ouder en kind.
Middelste reactie hulpverlener: opvoeding ondersteuning: er is specifieke
begeleiding nodig gericht op een bepaald gezin
- Hoogste laag van de driehoek:
Hoogste vraag van gezin: opvoedcrisis/opvoednood: hier is de thuissituatie
heftig waardoor er soms gedwongen hulpverlening plaatsvindt
Hulpverlening: gedwongen hulpverlening, ondertoezichtstelling, de recht
bepaalt dit.
Hoe leer je opvoeden:
- Dit leer je door te herinneren hoe je zelf bent opgevoed, dit zie je
vooral bij jongeren ouders die nou geen idee hebben van opvoeden
en dus hun ouders nagaan doen.
- Ook leer je het kopiëren van wat je ziet in je omgeving, vrienden en
familie. Maar ook wat ze lezen in boeken en op sociaal media.
- Jongen ouders weten over het algemeen niet meteen wat
ouderschap inhoudt maar leren dit gaandeweg
, - Ook kunnen ouders dit leren door professionals waarbij je met
specifieke hulpvragen die ouders hebben over hun kind of manier
van opvoeden.
Doel van hulp van een professional is bewust worden van:
- Kennis
- Vaardigheden
- Middelen die de ouders bezitten en deze gebruiken in het
gezinsleven
Ouders willen graag beter worden in de opvoedvaardigheden, hoe
doe je dit als hulpverlener:
- Zorgen voor vertrouwensband, zo accepteren ouders hulp
- Plannen aansluiten op wat ouders kunnen
- Sociale netwerk gebruiken
- Postive partening
Het belangrijkste voor opvoeden is:
- Liefde
- Structuur
- Grenzen aangeven
Autoriteit
Autoriteit vroeger: de intergenerationele spanning in de verbinding tussen
ouders en kinderen
Oude autoriteit: Vroeger (30-40 jaar geleden) was de visie van omgang
met kinderen anders, en waren ouders geneigd te bepalen op een
dominant manier en op te voeden door te laten zien dat de ouders te baas
waren en kinderen gingen niet tegen hun kinderen in. Hier waren ouders
meer geneigd om te straffen wat er fout gaat
Nu autoriteit: de aanwezigheid en nabijheid van opvoeders, dit komt
door de manier waarop kinderen de normen en waarden krijgen
aangeleerd. Vroeger werden de normen opgelegd en bij de nieuwe
autoriteit wil je het overbrengen aan je kinderen waarbij je dit doet op een
gelijkwaardige manier. Hierdoor ga je ook met een andere manier met
successen en fouten, deze manier wil je kinderen ervan laten leren, dit
gebeurt bijvoorbeeld door vragen te stellen.
Ouderschap
Ouderschap: hoe je de verantwoordelijkheid als ouder invulling geeft en
welke belangen je voor jou kind behartigt.
Goed genoegouderschap: ouderschap dat jeugdigen voldoende
ondersteunt in hun ontwikkeling
Ouderschap is een complex aanpassingsproces
- Goed ouderschap
- Goed genoeg ouderschap
- Problematisch ouderschap
, - Tekortschietend ouderschap (verwaarlozing, mishandeling of
onvoldoende ondersteuning van kind)
Goed genoeg ouderschap
De wet zeg dat iedere burger gelijk is en dus mag iedere ouder zelf
invulling mag geven aan de opvoeding maar hier zijn wel 3 voorwaardes
bij waaraan de opvoeding moet voldoen:
- Er geen tekens van verwaarlozing of kindermisbruik
- Er geen interventie door kinderbescherming plaatsvind of heeft
plaatsgevonden
- Er geen rechtelijk bevel is voor het plaatsen van kinderen in
pleegzorg of ondertoezichtstelling
BIC: Best Interest of the Child
Om goed genoeg ouderschap te onderzoeken wat vaak gebeurt als er
twijfels zijn. Dit kan zijn doordat ouders zichzelf aanmelden of omdat het
onderzocht moet worden. Dan kan je dit doen door de BIC.
Dit bekijk je doormiddel van een schema, waarin 14 criteria in
verschillende kolommen staan waaraan goed ouderschap moet voldoen:
Uitleg:
Familie: linkerkant kolom
Huidige situatie:
Hier ga je de huidige situatie onderzoeken waarbij je vooral richt op de
familie/gezin. Het gaat vooral om de directe verzorging en veiligheid krijgt
binnen het gezin:
1. Adequate verzorging: eten, drinken en slapen, kleding
2. Veilige omgeving: kan het kind in een veilige omgeving opgroeien
(scheiding)
3. Affectief klimaat: ruimte voor emoties die het kind heeft
4. Ondersteunende en flexibele opvoedingsstructuur: is er een
structuur binnen de opvoeding en het gezin
De rode draad van alle hoorcolleges is hoe je als pedagoog gezinnen met
meervoudige complexe problemen begeleid.
Als pedagoog heb je veel te maken met gezinnen waarbij het de vraag is
of het goed genoeg ouderschap is of niet. Hier is in eerste instantie niet
duidelijk of de situatie veilig is voor de kinderen. Om dit te onderzoeken
heb je als pedagoog heb je verschillende hulpmiddelen nodig. Hierbij geld
de vraag of het veiliggenoeg is voor kinderen? En wanneer jij of je
collega’s moet ingrijpen in een situatie.
Bij kijken naar opvoeding speelt hier ook ouderschap, bij ouderschap ben
je verplicht tot opvoeden. Terwijl opvoeden is veel breder en kun je vanuit
verschillende rollen doen. Bijvoorbeeld als pedagoog of vanuit je opa of
oma, omdat je hier als kind wat van leert
Opvoeden: het bijleren van dingen aan een kind, dat doen meer mensen
dan alleen de ouders.
Ouderschap: de plicht om op te voeden omdat je ouder van een kind bent.
Hulpverlener hulpbieden bij ouders met een beperking:
Mensen met verstandelijke beperking hebben ook recht op een kind. Het
opvoeden van een kind moet iedereen leren, je leer via familie, vrienden,
boeken, websites of sociaal media. Ouders met een beperking hebben
vaak minder toegang tot deze hulpbronnen. Ouders met een beperking
hebben hierbij huldig nodig van een hulpverlening die het verschil kunnen
maken door 3 uitgangspunten:
1. Zorg dat ouders hulp durven vragen de aangeboden hulp
accepteren: bouw een band met de ouders op, respecteert ouders
(zijn zij de ouders), maak realistische plannen en geloof erin dat
ouders kunnen leren en veranderen
2. Kies voor een opvoedinterventie die aansluit bij de leerstijl van de
ouders: ga bij de ouders thuis aan de slag, verdeel grote taken in
kleine stappen, werk met visuele ondersteuning (vipp-ld)
3. Zorg dat je mensen uit het sociale netwerk van ouders betrekt bij
het ondersteunen, vraag de ouders wie voor hen belangrijk zijn en
hun zouden kunnen helpen? Bespreek samen wie wat zou willen en
kunnen doen
Het vergt heel wat energie en tijd om kinderen iets bij te brengen en te
leren
,Kousemaker piramide uitleg:
Dit is het model van kousemaker, heir staat geschematiseerd hoe de hulp
bij opvoedvragen wordt bepaald.
Links zie je de vragen die gezinnen (ouders) hebben.
Recht reactie van de hulpverlening op de vraag
Uitleg van de piramide:
- Onderste laag van de driehoeken
Laagste vraag gezin: Opvoedingsvragen: algemene vragen die iedere
ouder zich stelt bij de normale opvoeding (Bijv.: is het normaal dat mijn
dochter zoveel op haar telefoon zit?)
Laagste reactie hulpverlener: opvoedingsvoorlichting: antwoord geven op
de vraag en soms wat tips.
- Middelste laag van de driehoeken:
Middelste vraag gezin: voedingspanning, in de actie is er problemen dus
ouder en kind.
Middelste reactie hulpverlener: opvoeding ondersteuning: er is specifieke
begeleiding nodig gericht op een bepaald gezin
- Hoogste laag van de driehoek:
Hoogste vraag van gezin: opvoedcrisis/opvoednood: hier is de thuissituatie
heftig waardoor er soms gedwongen hulpverlening plaatsvindt
Hulpverlening: gedwongen hulpverlening, ondertoezichtstelling, de recht
bepaalt dit.
Hoe leer je opvoeden:
- Dit leer je door te herinneren hoe je zelf bent opgevoed, dit zie je
vooral bij jongeren ouders die nou geen idee hebben van opvoeden
en dus hun ouders nagaan doen.
- Ook leer je het kopiëren van wat je ziet in je omgeving, vrienden en
familie. Maar ook wat ze lezen in boeken en op sociaal media.
- Jongen ouders weten over het algemeen niet meteen wat
ouderschap inhoudt maar leren dit gaandeweg
, - Ook kunnen ouders dit leren door professionals waarbij je met
specifieke hulpvragen die ouders hebben over hun kind of manier
van opvoeden.
Doel van hulp van een professional is bewust worden van:
- Kennis
- Vaardigheden
- Middelen die de ouders bezitten en deze gebruiken in het
gezinsleven
Ouders willen graag beter worden in de opvoedvaardigheden, hoe
doe je dit als hulpverlener:
- Zorgen voor vertrouwensband, zo accepteren ouders hulp
- Plannen aansluiten op wat ouders kunnen
- Sociale netwerk gebruiken
- Postive partening
Het belangrijkste voor opvoeden is:
- Liefde
- Structuur
- Grenzen aangeven
Autoriteit
Autoriteit vroeger: de intergenerationele spanning in de verbinding tussen
ouders en kinderen
Oude autoriteit: Vroeger (30-40 jaar geleden) was de visie van omgang
met kinderen anders, en waren ouders geneigd te bepalen op een
dominant manier en op te voeden door te laten zien dat de ouders te baas
waren en kinderen gingen niet tegen hun kinderen in. Hier waren ouders
meer geneigd om te straffen wat er fout gaat
Nu autoriteit: de aanwezigheid en nabijheid van opvoeders, dit komt
door de manier waarop kinderen de normen en waarden krijgen
aangeleerd. Vroeger werden de normen opgelegd en bij de nieuwe
autoriteit wil je het overbrengen aan je kinderen waarbij je dit doet op een
gelijkwaardige manier. Hierdoor ga je ook met een andere manier met
successen en fouten, deze manier wil je kinderen ervan laten leren, dit
gebeurt bijvoorbeeld door vragen te stellen.
Ouderschap
Ouderschap: hoe je de verantwoordelijkheid als ouder invulling geeft en
welke belangen je voor jou kind behartigt.
Goed genoegouderschap: ouderschap dat jeugdigen voldoende
ondersteunt in hun ontwikkeling
Ouderschap is een complex aanpassingsproces
- Goed ouderschap
- Goed genoeg ouderschap
- Problematisch ouderschap
, - Tekortschietend ouderschap (verwaarlozing, mishandeling of
onvoldoende ondersteuning van kind)
Goed genoeg ouderschap
De wet zeg dat iedere burger gelijk is en dus mag iedere ouder zelf
invulling mag geven aan de opvoeding maar hier zijn wel 3 voorwaardes
bij waaraan de opvoeding moet voldoen:
- Er geen tekens van verwaarlozing of kindermisbruik
- Er geen interventie door kinderbescherming plaatsvind of heeft
plaatsgevonden
- Er geen rechtelijk bevel is voor het plaatsen van kinderen in
pleegzorg of ondertoezichtstelling
BIC: Best Interest of the Child
Om goed genoeg ouderschap te onderzoeken wat vaak gebeurt als er
twijfels zijn. Dit kan zijn doordat ouders zichzelf aanmelden of omdat het
onderzocht moet worden. Dan kan je dit doen door de BIC.
Dit bekijk je doormiddel van een schema, waarin 14 criteria in
verschillende kolommen staan waaraan goed ouderschap moet voldoen:
Uitleg:
Familie: linkerkant kolom
Huidige situatie:
Hier ga je de huidige situatie onderzoeken waarbij je vooral richt op de
familie/gezin. Het gaat vooral om de directe verzorging en veiligheid krijgt
binnen het gezin:
1. Adequate verzorging: eten, drinken en slapen, kleding
2. Veilige omgeving: kan het kind in een veilige omgeving opgroeien
(scheiding)
3. Affectief klimaat: ruimte voor emoties die het kind heeft
4. Ondersteunende en flexibele opvoedingsstructuur: is er een
structuur binnen de opvoeding en het gezin
