Samenvatting anatomie en fysiologie / Anneleen Minner
INLEIDING TOT DE ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
1.1 De gemeenschappelijke functies van alles levende wezens
Diversiteit aan levende organismen → verschillen in uiterlijk en levenswijze
Doelstelling van biologie: de leer van het leven, ontdekken v.d. gezamenlijke
patronen die aan de diversiteit liggen
Alle levende wezens verrichten dezelfde 5 basale functies.
1. Reactievermogen
▪ Prikkelbaarheid
Organismen reageren op veranderingen in hun onmiddellijke omgeving.
o Bv. Hand wegtrekken door warmte
▪ Aanpassingsvermogen
Organismen maken langdurige veranderingen door wanneer zij zich
aan hun omgeving aanpassen.
o Bv. Dier krijgt dikkere vacht in winter
2. Groei
▪ Groei van cellen
▪ eencellige organismen: cel wordt groter
▪ complexe organismen: aantal cellen neemt toe
▪ Deling van cellen
▪ Cel differentiatie
= Cellen specialiseren zich zodat ze bepaalde functies kunnen
vervullen (soms ten koste van andere functies)
3. Voortplanting
▪ Nieuwe generaties van hetzelfde organisme
4. Beweging
▪ Inwendige beweging
Transport van voedingsstoffen, bloed of andere stoffen
▪ Uitwendige beweging
Voortbeweging door
de omgeving
5. Stofwisseling
= Metabolisme = reeks van chemische reacties die in het lichaam verlopen
• Anabolisme: opbouwende reacties, energie wordt vastgelegd (grondstoffen
uit de omgeving)
, Samenvatting anatomie en fysiologie / Anneleen Minner
• Katabolisme: afbrekende reacties, energie komt vrij (in de
buitenwereld/gerecycleerd door organismen)
De belangrijkste metabolische processen:
o Respiratie (ademhaling)
Het vervoer en verbruik van zuurstof door cellen (opnemen levensnoodzakelijke
stoffen)
o Excretie (uitscheiding)
Schadelijke afvalstoffen afscheiden
o Transport binnen het lichaam
o spijsvertering
INZICHTVRAAG
Op welke wijze zijn vitale functies zoals groei, reactievermogen, voortplanting en
beweging afhankelijk van de stofwisseling?
→ Onder stofwisseling worden alle chemische reacties verstaan in het lichaam.
Organismen maken gebruik van complexe chemische reacties om de energie te leveren
die nodig is voor reactievermogen, groei, voortplanting en beweging.
1.2 Anatomie is de studie van de structuur en fysiologie is de studie van de
functies
▪ Anatomie = “opensnijden” in het Grieks
▪ Anatomie = studie van de inwendige en uitwendige structuren tussen lichaamsdelen
▪ Fysiologie: studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten
Verband tussen structuur en functie = altijd aanwezig, maar niet altijd
begrepen.
1.2.1 Anatomie
Onderzoekt de bouw
→ onderverdeling aan de hand van het niveau waarop de bouw ervan wordt onderzocht
Macroscopische anatomie
• Blote oog zichtbaar
• Uitwendige anatomie: bestuderen van de algemene vorm
• Regionale anatomie: inwendig structuren binnen een
bemaald gebied v. lichaam bestudeerd.
• Systemisch anatomie: structuur v. Belangrijke organenstelsels
bestudeerd.
INLEIDING TOT DE ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
1.1 De gemeenschappelijke functies van alles levende wezens
Diversiteit aan levende organismen → verschillen in uiterlijk en levenswijze
Doelstelling van biologie: de leer van het leven, ontdekken v.d. gezamenlijke
patronen die aan de diversiteit liggen
Alle levende wezens verrichten dezelfde 5 basale functies.
1. Reactievermogen
▪ Prikkelbaarheid
Organismen reageren op veranderingen in hun onmiddellijke omgeving.
o Bv. Hand wegtrekken door warmte
▪ Aanpassingsvermogen
Organismen maken langdurige veranderingen door wanneer zij zich
aan hun omgeving aanpassen.
o Bv. Dier krijgt dikkere vacht in winter
2. Groei
▪ Groei van cellen
▪ eencellige organismen: cel wordt groter
▪ complexe organismen: aantal cellen neemt toe
▪ Deling van cellen
▪ Cel differentiatie
= Cellen specialiseren zich zodat ze bepaalde functies kunnen
vervullen (soms ten koste van andere functies)
3. Voortplanting
▪ Nieuwe generaties van hetzelfde organisme
4. Beweging
▪ Inwendige beweging
Transport van voedingsstoffen, bloed of andere stoffen
▪ Uitwendige beweging
Voortbeweging door
de omgeving
5. Stofwisseling
= Metabolisme = reeks van chemische reacties die in het lichaam verlopen
• Anabolisme: opbouwende reacties, energie wordt vastgelegd (grondstoffen
uit de omgeving)
, Samenvatting anatomie en fysiologie / Anneleen Minner
• Katabolisme: afbrekende reacties, energie komt vrij (in de
buitenwereld/gerecycleerd door organismen)
De belangrijkste metabolische processen:
o Respiratie (ademhaling)
Het vervoer en verbruik van zuurstof door cellen (opnemen levensnoodzakelijke
stoffen)
o Excretie (uitscheiding)
Schadelijke afvalstoffen afscheiden
o Transport binnen het lichaam
o spijsvertering
INZICHTVRAAG
Op welke wijze zijn vitale functies zoals groei, reactievermogen, voortplanting en
beweging afhankelijk van de stofwisseling?
→ Onder stofwisseling worden alle chemische reacties verstaan in het lichaam.
Organismen maken gebruik van complexe chemische reacties om de energie te leveren
die nodig is voor reactievermogen, groei, voortplanting en beweging.
1.2 Anatomie is de studie van de structuur en fysiologie is de studie van de
functies
▪ Anatomie = “opensnijden” in het Grieks
▪ Anatomie = studie van de inwendige en uitwendige structuren tussen lichaamsdelen
▪ Fysiologie: studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten
Verband tussen structuur en functie = altijd aanwezig, maar niet altijd
begrepen.
1.2.1 Anatomie
Onderzoekt de bouw
→ onderverdeling aan de hand van het niveau waarop de bouw ervan wordt onderzocht
Macroscopische anatomie
• Blote oog zichtbaar
• Uitwendige anatomie: bestuderen van de algemene vorm
• Regionale anatomie: inwendig structuren binnen een
bemaald gebied v. lichaam bestudeerd.
• Systemisch anatomie: structuur v. Belangrijke organenstelsels
bestudeerd.
