Wat is criminologie?
Volgens het Van Dale woordenboek is criminologie de leer van de criminaliteit.
Cohen omschreef criminaliteit als onderzoek naar: ‘Waarom worden wetten gemaakt; waarom
worden ze overtreden en wat doen we daar aan of wat zouden we daaraan moeten doen?’
De definitie van criminologie die door school gebruikt wordt is:
• Criminologie is een multidisciplinaire wetenschap die betrouwbare en precieze kennis wil
opleveren over criminaliteit, over daders en slachtoffers en over hoe het beste gereageerd
kan worden op criminaliteit (beleidsadvisering).
Hierin zitten elementen van psychologie, sociologie, filosofie, rechten en geneeskunde.
• Waarom zijn sommige mensen crimineel en andere niet?
• Wat kunnen we doen om criminaliteit te voorkomen?
• Hoe kunnen we er het beste op reageren?
Wat doet een criminoloog?
• Crimineel (deviant) gedrag definiëren en beschrijven
• Crimineel (deviant) gedrag verklaren
• Oorzaken van criminaliteit onderzoeken
• Reacties op criminaliteit onderzoeken
• Crimineel gedrag meten
• Evalueren en aanbevelen
Maar wat is crimineel en deviant gedrag eigenlijk..?
Criminaliteit: in een formele wet strafbaar gesteld gedrag
• Strafbare feiten => delinquentie => misdaad
• Misdrijven en overtredingen
• De wetgever bepaalt wat strafbaar is
• Veranderingen in wetgeving zijn een weerspiegeling van maatschappelijke ontwikkelingen
Deviantie: afwijking van het normale gedrag, dat vaak als crimineel wordt bestempeld.
Criminalisering
Het strafbaar maken van bepaald gedrag door middel van een nieuwe strafbepaling
• Cybercrime
• Verkrachting binnen het huwelijk
• Rookverbod
Decriminalisering
Het schrappen van een strafbepaling of bepaald gedrag niet meer vervolgen
• Het bezit van softdrugs voor eigen gebruik
(De-)criminalisering is afhankelijk van tijd, context, gevolgen en (maatschappelijke en politieke)
opinie
• Voorbeelden: abortus, euthanasie
Sociaal constructivisme
Criminaliteit is een sociaal construct
Wat men criminaliteit noemt is afhankelijk van menselijke afspraken en conventies (afspraken tussen
leden van een gemeenschap).
‘Criminaliteit is een ernstige antisociale handeling, waarop de staat door toevoeging van leed (een
, maatregel of straf) bewust reageert’.- Willem Bonger (1876-1940)
Willem Bonger is Nederlands eerste criminoloog
Hij onderzocht de relatie tussen misdaad en economische omstandigheden (mooi bruggetje
naar sociologie)Daarnaast was hij een fel tegenstander van de totalitaire staat. Pleegde in
mei 1940, na de inval van de Duitsers, zelfmoord
Wat is sociologie?
Sociologie is de wetenschap waarin sociale relaties tussen mensen bestudeerd worden. Hierbij
worden politieke, culturele, economische en religieuze aspecten van de menselijke samenleving
onderzocht.
• Hoe leven mensen samen?
• Hoe verhouden mensen zich tot elkaar?
• Wat zijn belangrijke maatschappelijke veranderingen?
Het verschil met criminologie is dat criminologie een objectswetenschap is. Criminologie is gericht op
één object. Sociologie is een oude wetenschappelijke discipline.
Voorbeelden van sociologische problemen en vraagstukken
• Discriminatie
• Ongelijkheid in onderwijs
• Werkloosheid en armoede
• Mediagebruik
• Leefstijl
• Criminaliteit
• Cultuurgebruik
• Vergrijzing
• Modernisering
• Integratie van allochtonen
In de sociologie zijn er drie hoofdvragen:
1. Ongelijkheid: wie krijgt wat en waarom?
2. Cohesie: wat houdt de samenleving bij elkaar?
3. Rationalisering: processen van modernisering