Inleiding audiologie
1 Het audiologisch assesment
Wordt uitgevoerd door een uitgebreide anamnese uit te
voeren
Hierbij zorgvrager aandachtig observeren
→vragenlijsten
→audiologische en medische tests
1.1 Anatomische eigenschappen
Functies gehoor
Buitenoor (geleiding van het geluid, conductieve structuren)
Geluiden opvangen
Geluid geleiden naar trommelvlies
Middenoor:
Geluid geleiden naar binnenoor
Geluid lineair versterken
Binnenoor:
Geluid omzetten naar signaal voor gehoorzenuw
Gehoorzenuw:
Geluid geleiden naar auditieve
→cortex centraal auditief systeem (detectie van het geluid, neurosensoriële structuren)
1.1.1 Anatomie buitenoor
Visuele inspectie
Oorschelp met het blote oog onderzoeken
Gehoorgang is slechts een deel zichtbaar met het blote oog
1.1.2 Anatomie middenoor
Otoscopie
=bekijken van uitwendige gehoorgang en het trommelvlies
=kijken of de gehoorgang vrij is
Verschillende soorten
A normaal tympanum
B tympanisclerosis
C trommelvlies is naar achter getrokken
D vocht achter het trommelvlies
E oorsmeer
F gat in het trommelvlies
G buisjes, trommelvliesbuisjes
H littekenweefsel na buisjes
1
,Tympanometrie
=meting van bewegelijkheid van het trommelvlies
→werking trommelvlies, gehoorsbeentjesketen
→maximaal trillen bij een bepaalde frequentie
Objectieve test
=patiënt hoeft niks te doen, je meet iets zonder reactie
Stapediusreflexmeting
Tonale audiometrie via lucht- en beengeleiding (hoofdstuk 3)
Stemvorken (hoofdstuk 4)
1.1.3 Anatomie van het binnenoor
Beeldvorming (MRI)
=buitenste cochlea lijkt normaal
Onderzoek van auditieve functies
Combinatie van verschillende test
1.1.4 Anatomie auditieve zenuw
Beeldvorming (MRI)
Aanwezig of niet?
Opsporen van tumoren
Combinatie van testen
Auditory brainstem respons (ABR)
Brainstem respons audiometry (BERA)
=geluiden laten horen
Objectieve test
=Persoon moet hand niet opsteken
=activiteit van gehoorzenuw in kaart brengen
1.2 Functies
Objectieve testen Subjectieve testen
Objectieve meting Medewerkeing van patiënt
Geen actie van patiënt nodig Psychofysische testen
Subjectief (onbetrouwbaar)
1.2.1 Hoorfuncties
Detectie van geluid
TLA
=tonale liminaire audiometrie
=in kaart brengen wat is zachtst hoorbare geluid is wat de proefpersoon kan waarnemen
Frequentiespecifiek
Stemvorkproeven
2
,Auditieve discriminatie
=verschillende geluiden kunnen onderscheiden van elkaar
→geluid kunnen onderscheiden van achtergrondlawaai
Lokalisatie van een geluidbron
=getest door een lokalisatietest
→geluiden worden vanuit verschillende richtinen aangeboden op de proefpersoon
Onderscheiden van spraak
Via spraakaudiometrie
=hoe goed kan iemand woorden kan verstaan
Spraak-audiometrie-in ruis
=hoe goed kan iemand woorden verstaan in een rumoerige situatie
1.2.2 Auditieve perceptie
=het kunnen waarnemen van een geluid
Testen via spraakaudiometrie
1.3 Acticiteiten en partcipatie
Anamnesegesprek
=NKO-arts of audioloog vragen naar activiteiten die belangrijk zijn en in welke mate het de
activiteit bemoeilijkt
Via vragenlijsten
Observatie
1.4 Externe factoren
Steun en begrip van mensen uit de omgeving
De technologische mogelijkheden om het gehoorverlies te compenseren
De terugbetalingsmogelijkheden voor revalidatie
De akoestiek en technologische mogelijkheden van werk-, school- of thuisruimtes
De maatschappelijke en culturele opvattingen over personen met gehoorverlies
1.5 Persoonlijke factoren
Motivatie, verwachtigen, coping strategieën
2 Impact van gehoorverlies
2.1 Gevolgen en impact
Het geluid niet of minder opmerken
Mensen met een ernstig gehoorverlies
=zullen sommige geluiden helemaal niet waarnemen
→vb. deurbel, aankomende wagen, alarm,…
Personen met een licht of matig gehoorverlies
=zullen de meeste geluiden wel nog horen
=kan zijn dat ze in moeilijkere omstandigheden bepaalde geluiden missen
→herkennen en lokaliseren wordt moeilijker
Niet, minder of verkeerd verstaan
Slechthorende of dove personen
=mate van deelnemen is afhankelijk van de ernst van een gehoorverlies
Personen met een licht gehoorverlies
=moeilijkheden in een gesprek in een rumoerige omgeving of een gesprek met meerdere
personen
3
, Personen met matig tot ernstig gehoorverlies
=kunnen delen missen in een 1 op 1 gesprek
Slechthorende of dove personen met een hoortoestel
=horen niet hetzelfde als normaalhorenden
=beperkte spraakverstaan in een rustige en rumoerig eomgeving
Verhoogde inspanning om te horen en te verstaan
=de inspanning die een slechthorende levert om een gesproken boodschap te verstaan is groter
dan voor een normaalhorende
→luisteren wordt vermoeiend
Verhoogde luisterinspanning
Slechthorende krijgt minder redundante informatie
auditieve “gaps” (missende informatie) invullen via
Context
Voorkennis
Algemene kennis, woordenschat
Taalkundige informatie (grammatica, morfologie)
Actief proces → inspannend
Spraakverstaan in ongunstige condities vraagt meer inspanning
→
Werkgeheugen wordt belast met reconstrueren van woorden
→
Minder capaciteit werkgeheugen over voor andere taken
→
Minder werkgeheugen om gesproken informatoe te verwerken
2.2 Problemen gerelateerd aan gehoorverlies
Spraak- taalontwikkeling
=kind leert taal door taal te horen
=kinderen met gehoorverlies zullen minder of niets waarnmen van gesproken interactie
Nood aan ondersteuning van spraak-taalontwikkeling bij slechthorende/dove kinderen
4
1 Het audiologisch assesment
Wordt uitgevoerd door een uitgebreide anamnese uit te
voeren
Hierbij zorgvrager aandachtig observeren
→vragenlijsten
→audiologische en medische tests
1.1 Anatomische eigenschappen
Functies gehoor
Buitenoor (geleiding van het geluid, conductieve structuren)
Geluiden opvangen
Geluid geleiden naar trommelvlies
Middenoor:
Geluid geleiden naar binnenoor
Geluid lineair versterken
Binnenoor:
Geluid omzetten naar signaal voor gehoorzenuw
Gehoorzenuw:
Geluid geleiden naar auditieve
→cortex centraal auditief systeem (detectie van het geluid, neurosensoriële structuren)
1.1.1 Anatomie buitenoor
Visuele inspectie
Oorschelp met het blote oog onderzoeken
Gehoorgang is slechts een deel zichtbaar met het blote oog
1.1.2 Anatomie middenoor
Otoscopie
=bekijken van uitwendige gehoorgang en het trommelvlies
=kijken of de gehoorgang vrij is
Verschillende soorten
A normaal tympanum
B tympanisclerosis
C trommelvlies is naar achter getrokken
D vocht achter het trommelvlies
E oorsmeer
F gat in het trommelvlies
G buisjes, trommelvliesbuisjes
H littekenweefsel na buisjes
1
,Tympanometrie
=meting van bewegelijkheid van het trommelvlies
→werking trommelvlies, gehoorsbeentjesketen
→maximaal trillen bij een bepaalde frequentie
Objectieve test
=patiënt hoeft niks te doen, je meet iets zonder reactie
Stapediusreflexmeting
Tonale audiometrie via lucht- en beengeleiding (hoofdstuk 3)
Stemvorken (hoofdstuk 4)
1.1.3 Anatomie van het binnenoor
Beeldvorming (MRI)
=buitenste cochlea lijkt normaal
Onderzoek van auditieve functies
Combinatie van verschillende test
1.1.4 Anatomie auditieve zenuw
Beeldvorming (MRI)
Aanwezig of niet?
Opsporen van tumoren
Combinatie van testen
Auditory brainstem respons (ABR)
Brainstem respons audiometry (BERA)
=geluiden laten horen
Objectieve test
=Persoon moet hand niet opsteken
=activiteit van gehoorzenuw in kaart brengen
1.2 Functies
Objectieve testen Subjectieve testen
Objectieve meting Medewerkeing van patiënt
Geen actie van patiënt nodig Psychofysische testen
Subjectief (onbetrouwbaar)
1.2.1 Hoorfuncties
Detectie van geluid
TLA
=tonale liminaire audiometrie
=in kaart brengen wat is zachtst hoorbare geluid is wat de proefpersoon kan waarnemen
Frequentiespecifiek
Stemvorkproeven
2
,Auditieve discriminatie
=verschillende geluiden kunnen onderscheiden van elkaar
→geluid kunnen onderscheiden van achtergrondlawaai
Lokalisatie van een geluidbron
=getest door een lokalisatietest
→geluiden worden vanuit verschillende richtinen aangeboden op de proefpersoon
Onderscheiden van spraak
Via spraakaudiometrie
=hoe goed kan iemand woorden kan verstaan
Spraak-audiometrie-in ruis
=hoe goed kan iemand woorden verstaan in een rumoerige situatie
1.2.2 Auditieve perceptie
=het kunnen waarnemen van een geluid
Testen via spraakaudiometrie
1.3 Acticiteiten en partcipatie
Anamnesegesprek
=NKO-arts of audioloog vragen naar activiteiten die belangrijk zijn en in welke mate het de
activiteit bemoeilijkt
Via vragenlijsten
Observatie
1.4 Externe factoren
Steun en begrip van mensen uit de omgeving
De technologische mogelijkheden om het gehoorverlies te compenseren
De terugbetalingsmogelijkheden voor revalidatie
De akoestiek en technologische mogelijkheden van werk-, school- of thuisruimtes
De maatschappelijke en culturele opvattingen over personen met gehoorverlies
1.5 Persoonlijke factoren
Motivatie, verwachtigen, coping strategieën
2 Impact van gehoorverlies
2.1 Gevolgen en impact
Het geluid niet of minder opmerken
Mensen met een ernstig gehoorverlies
=zullen sommige geluiden helemaal niet waarnemen
→vb. deurbel, aankomende wagen, alarm,…
Personen met een licht of matig gehoorverlies
=zullen de meeste geluiden wel nog horen
=kan zijn dat ze in moeilijkere omstandigheden bepaalde geluiden missen
→herkennen en lokaliseren wordt moeilijker
Niet, minder of verkeerd verstaan
Slechthorende of dove personen
=mate van deelnemen is afhankelijk van de ernst van een gehoorverlies
Personen met een licht gehoorverlies
=moeilijkheden in een gesprek in een rumoerige omgeving of een gesprek met meerdere
personen
3
, Personen met matig tot ernstig gehoorverlies
=kunnen delen missen in een 1 op 1 gesprek
Slechthorende of dove personen met een hoortoestel
=horen niet hetzelfde als normaalhorenden
=beperkte spraakverstaan in een rustige en rumoerig eomgeving
Verhoogde inspanning om te horen en te verstaan
=de inspanning die een slechthorende levert om een gesproken boodschap te verstaan is groter
dan voor een normaalhorende
→luisteren wordt vermoeiend
Verhoogde luisterinspanning
Slechthorende krijgt minder redundante informatie
auditieve “gaps” (missende informatie) invullen via
Context
Voorkennis
Algemene kennis, woordenschat
Taalkundige informatie (grammatica, morfologie)
Actief proces → inspannend
Spraakverstaan in ongunstige condities vraagt meer inspanning
→
Werkgeheugen wordt belast met reconstrueren van woorden
→
Minder capaciteit werkgeheugen over voor andere taken
→
Minder werkgeheugen om gesproken informatoe te verwerken
2.2 Problemen gerelateerd aan gehoorverlies
Spraak- taalontwikkeling
=kind leert taal door taal te horen
=kinderen met gehoorverlies zullen minder of niets waarnmen van gesproken interactie
Nood aan ondersteuning van spraak-taalontwikkeling bij slechthorende/dove kinderen
4
