WOLES 1: Plato, chora, Nietzsche
Plato’s ideeënleer: Stelt vast dat er 2 dimensies zijn, een materiele wereld die je ervaart met
je zintuigen, en een immateriële essentiële wereld, essentiële feiten/wetten die altijd
oneindig gelden. Het materiële is iets dat ooit is ontstaan en ooit zal verdwijnen en
veranderen. Bijvoorbeeld: een Paard vs de stelling van Pythagoras.
Hij gaat ervan uit dat er voor alles een idee is en dat de rest allemaal kopieën zijn van
dat idee. We zijn van neiging om het tegengestelde te denken!
Op het einde van zijn leven schrijft hij over hoe de wereld (materiele) tot stand is gekomen.
Hij beschouwd het ideële als het ware zijn, als iets dat perfect is.
Het materiele is volgens hem niet perfect, het zijn exemplaren van het ideële. Het materiele
is nooit perfect als het ware idee ervan.
Er zijn 2 registers (binaire manier van denken): Iets is a, of iets is niet a. Er is niets ertussen.
Het medium/ruimte waarin afbeeldingen waarneembaar worden noemt Plato Chora.
Analogie om het duidelijk te maken:
DIANE ARBUS: We zien in de afbeelding, de foto-apparaat, Diane zelf,
maar niet de spiegel.
Een spiegel is niet echt een materieel ding maar is een vermogen. Het
is wel een materieel ding maar het heeft een werking (reflectie).
Ruimte/Chora is het medium die het materiele zichtbaar maakt. Het is net als de spiegel,
men kan deze niet rechtstreeks zien en toch zien we dingen dankzij de ruimte. <Gat in de
grond met zwart pigment geverfd, een toerist is erin gevallen> We verstaan dus dat we
ruimte pas zien als er iets erin is.
Als dus de rol van ruimte is dingen zichtbaar te maken mag deze zelf geen eigenschappen
hebben anders zijn de gereflecteerde dingen niet meer zuiver. <Gekleurde spiegel geeft de
werkelijkheid verkleurd weer>.
Chora is de 'Opneem-ster van het wordende': is opzettelijk een vrouwelijk woord. Het komt
van de Grieken omdat een kind zijn eigenschappen krijgt door de vader. De Chora vergelijkt
hij met het moederlijke.
Hij wordt gedwongen om toe te staan dat er iets bestaat boven zijn dualistisch systeem
(=Chora) Hij heeft Chora altijd boven het hoofd gezien.
Ruimte is een deel van de materiele wereld maar is anderzijds niet waarneembaar.
Het is anesthesist (esthetisch komt van het Grieks en betekend: de eigenschappen).
, Ruimte heeft bovendien geen eigenschappen. Het hoort enerzijds niet bij het ideële
en ook niet bij het materiele! Je hebt dus zowel u geest en lichaam nodig om de
ruimte waar ne nemen!
Bent ofwel de man ofwel de niet-man. (Men suggereert dat er 2 soorten mensen zijn en
niets ertussen. ‘Boy’s don’t cry’ We gaan ervan uit dat jongens niet wenen (=is het idee) en
in de werkelijkheid moet het ook zo zijn. We baseren ons op ideeën, en vanuit die ideeën
moet de wereld kloppen.
Nietzsche: Heeft veel kritiek geschreven over de westerse cultuur.
1kritiek op platonisme, 2 kritiek op westers christendom.
Zijn kritiek op Plato: Volgens Nietzsche maakt Plato een wereld, maar de onze is ‘inferieur’
dan die dat Plato beschrijft. Plato overwaardeert het geestelijke rationele. Het invoeren van
de ideële wereld devaloriseerd de werkelijke wereld. Filosofen die beweren de waarheid te
zoeken zijn in feite zoekers naar macht een opkijk. Socrates spreekt hem aan en laat hem
"twijfelen": 'Socrates tegenspreken is makkelijk, maar de waarheid tegenspreken is
onmogelijk'. Wnr Socraters ter dood word gesteld, hij moest uit de gifbeker drinken, doet hij
alsof dat hij blij is om zich te bevrijden van zijn lichaam.
Hij heeft Grieks-Talen gestudeerd.
Volgens hem was de Griekse cultuur een synthese van:
1 Dionysische (levenslust),
2 Appollinische (beheersing).
De griekse cultuur kende deze dualiteit, en er is plaats voor de 2. Soms heb je zin om op
terras te zitten, soms ga ne naar de les omdat je de vorige hebt gemist. De wereld heeft
nuances, en dat is het leven.
Griekse tragedies gaan over de spanning tussen beide. Hart zegt dit, en hoofd zegt dit. In de
griekse cultur is het leven eigenlijk een ‘drama’.
Voor Socrates en Plato waren tal filosofen (niet veel van overgebleven) = pre-socratische
denkers. Ze begrepen de wereld vanuit deze spanning. Vanaf Plato en Socrates ging het
tegengestelde om.
Begrippen: Zijn instrumenten die wij zelf maken en dienen als houvast om de wereld te
begrijpen. Maar de begrippen zelf zijn niet hoger dan de realiteit.
Nietzsche stelt niet enkel dat de begrippenwereld schijn is en de wereld realiteit is maar ook
dat: Alles wat leeft overheerst iets anders.
‘de leugen’: Filosofen zijn niet op zoek naar ‘de waarheid’ maar stellen dat zo voor om
andere mensen minder slim te laten voelen. En hij vond dat hypocriet van de andere
filosofen.
Volgens hem:
Zijn er geen feiten, enkel interpretaties.
Plato’s ideeënleer: Stelt vast dat er 2 dimensies zijn, een materiele wereld die je ervaart met
je zintuigen, en een immateriële essentiële wereld, essentiële feiten/wetten die altijd
oneindig gelden. Het materiële is iets dat ooit is ontstaan en ooit zal verdwijnen en
veranderen. Bijvoorbeeld: een Paard vs de stelling van Pythagoras.
Hij gaat ervan uit dat er voor alles een idee is en dat de rest allemaal kopieën zijn van
dat idee. We zijn van neiging om het tegengestelde te denken!
Op het einde van zijn leven schrijft hij over hoe de wereld (materiele) tot stand is gekomen.
Hij beschouwd het ideële als het ware zijn, als iets dat perfect is.
Het materiele is volgens hem niet perfect, het zijn exemplaren van het ideële. Het materiele
is nooit perfect als het ware idee ervan.
Er zijn 2 registers (binaire manier van denken): Iets is a, of iets is niet a. Er is niets ertussen.
Het medium/ruimte waarin afbeeldingen waarneembaar worden noemt Plato Chora.
Analogie om het duidelijk te maken:
DIANE ARBUS: We zien in de afbeelding, de foto-apparaat, Diane zelf,
maar niet de spiegel.
Een spiegel is niet echt een materieel ding maar is een vermogen. Het
is wel een materieel ding maar het heeft een werking (reflectie).
Ruimte/Chora is het medium die het materiele zichtbaar maakt. Het is net als de spiegel,
men kan deze niet rechtstreeks zien en toch zien we dingen dankzij de ruimte. <Gat in de
grond met zwart pigment geverfd, een toerist is erin gevallen> We verstaan dus dat we
ruimte pas zien als er iets erin is.
Als dus de rol van ruimte is dingen zichtbaar te maken mag deze zelf geen eigenschappen
hebben anders zijn de gereflecteerde dingen niet meer zuiver. <Gekleurde spiegel geeft de
werkelijkheid verkleurd weer>.
Chora is de 'Opneem-ster van het wordende': is opzettelijk een vrouwelijk woord. Het komt
van de Grieken omdat een kind zijn eigenschappen krijgt door de vader. De Chora vergelijkt
hij met het moederlijke.
Hij wordt gedwongen om toe te staan dat er iets bestaat boven zijn dualistisch systeem
(=Chora) Hij heeft Chora altijd boven het hoofd gezien.
Ruimte is een deel van de materiele wereld maar is anderzijds niet waarneembaar.
Het is anesthesist (esthetisch komt van het Grieks en betekend: de eigenschappen).
, Ruimte heeft bovendien geen eigenschappen. Het hoort enerzijds niet bij het ideële
en ook niet bij het materiele! Je hebt dus zowel u geest en lichaam nodig om de
ruimte waar ne nemen!
Bent ofwel de man ofwel de niet-man. (Men suggereert dat er 2 soorten mensen zijn en
niets ertussen. ‘Boy’s don’t cry’ We gaan ervan uit dat jongens niet wenen (=is het idee) en
in de werkelijkheid moet het ook zo zijn. We baseren ons op ideeën, en vanuit die ideeën
moet de wereld kloppen.
Nietzsche: Heeft veel kritiek geschreven over de westerse cultuur.
1kritiek op platonisme, 2 kritiek op westers christendom.
Zijn kritiek op Plato: Volgens Nietzsche maakt Plato een wereld, maar de onze is ‘inferieur’
dan die dat Plato beschrijft. Plato overwaardeert het geestelijke rationele. Het invoeren van
de ideële wereld devaloriseerd de werkelijke wereld. Filosofen die beweren de waarheid te
zoeken zijn in feite zoekers naar macht een opkijk. Socrates spreekt hem aan en laat hem
"twijfelen": 'Socrates tegenspreken is makkelijk, maar de waarheid tegenspreken is
onmogelijk'. Wnr Socraters ter dood word gesteld, hij moest uit de gifbeker drinken, doet hij
alsof dat hij blij is om zich te bevrijden van zijn lichaam.
Hij heeft Grieks-Talen gestudeerd.
Volgens hem was de Griekse cultuur een synthese van:
1 Dionysische (levenslust),
2 Appollinische (beheersing).
De griekse cultuur kende deze dualiteit, en er is plaats voor de 2. Soms heb je zin om op
terras te zitten, soms ga ne naar de les omdat je de vorige hebt gemist. De wereld heeft
nuances, en dat is het leven.
Griekse tragedies gaan over de spanning tussen beide. Hart zegt dit, en hoofd zegt dit. In de
griekse cultur is het leven eigenlijk een ‘drama’.
Voor Socrates en Plato waren tal filosofen (niet veel van overgebleven) = pre-socratische
denkers. Ze begrepen de wereld vanuit deze spanning. Vanaf Plato en Socrates ging het
tegengestelde om.
Begrippen: Zijn instrumenten die wij zelf maken en dienen als houvast om de wereld te
begrijpen. Maar de begrippen zelf zijn niet hoger dan de realiteit.
Nietzsche stelt niet enkel dat de begrippenwereld schijn is en de wereld realiteit is maar ook
dat: Alles wat leeft overheerst iets anders.
‘de leugen’: Filosofen zijn niet op zoek naar ‘de waarheid’ maar stellen dat zo voor om
andere mensen minder slim te laten voelen. En hij vond dat hypocriet van de andere
filosofen.
Volgens hem:
Zijn er geen feiten, enkel interpretaties.
