INLEIDING TOT HET RECHT
Inhoudsopgave
1) Definitie: wat is recht?....................................................................................................................................................................5
2) Band tussen objectief en subjectief recht:.....................................................................................................................................5
3) Verduidelijkend toepassingsgeval: onrechtmatige daad...............................................................................................................5
1) Imperatief karakter:........................................................................................................................................................................7
2) Recht regelt uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag................................................................................................................7
3) Rechtsregel moet algemeen of onpersoonlijk zijn.........................................................................................................................8
4) (on)bepaalde werkingssfeer...........................................................................................................................................................8
5) Afdwingbaar door de overheid.......................................................................................................................................................8
1) Afdwingingsvormen:.......................................................................................................................................................................8
2) Concrete afdwingingswijze:............................................................................................................................................................9
3) Procedure tot afdwinging:............................................................................................................................................................10
6) Doel van het recht........................................................................................................................................................................11
1) Positief recht.................................................................................................................................................................................12
2) Gemeen recht vs. bijzonder recht................................................................................................................................................12
3) Formeel en materieel recht:.........................................................................................................................................................13
4) Aanvullend recht, gewoon dwingend recht en recht van openbare orde:..................................................................................13
1) Indeling van het recht in publiek- en privaatrecht:......................................................................................................................16
2) Verdere onderdelen van het publiekrecht:..................................................................................................................................16
3) Verdere onderdelen van het privaatrecht:...................................................................................................................................18
4) Gemengde rechtstakken:.............................................................................................................................................................19
5) Intern recht tegenover internationaal en buitenlands recht:......................................................................................................21
1) Principe:........................................................................................................................................................................................23
2) Gebondenheid van overheden aan het recht:.............................................................................................................................23
3) Rechtsstaat en democratie:..........................................................................................................................................................23
4) Effectieve rechtsbescherming:.....................................................................................................................................................23
5) Waarborging v/d fundamentele rechten en vrijheden:...............................................................................................................24
1) Principe:........................................................................................................................................................................................25
2) Relatieve scheiding:......................................................................................................................................................................25
3) Beïnvloeding Uitvoerende en wetgevende macht:......................................................................................................................25
4) Beïnvloeding wetgevende macht en rechterlijke macht:.............................................................................................................25
5) Beïnvloeding rechterlijke macht en uitvoerende macht:.............................................................................................................26
6) Verhouding van diverse staatsmachten:......................................................................................................................................26
2) onderlinge verhouding tussen de wetgevende en de uitvoerende macht:.................................................................................26
3) onderlinge verhouding tussen de uitvoerende en de rechterlijke macht:..................................................................................26
1) Volkssoevereiniteit:......................................................................................................................................................................27
2) Soevereiniteit van de natie:..........................................................................................................................................................27
1) Onschendbaarheid en politieke onverantwoordelijkheid van de Koning:...................................................................................28
2) Onbekwaamheid van de koning om alleen te handelen:.............................................................................................................28
4) Bronnen van het objectieve recht: algemeen:.............................................................................................................................30
1) Verschillende betekenissen van het begrip rechtsbron:..............................................................................................................30
2) Overzicht van de fomele rechtsbronnen:.....................................................................................................................................30
4) Verschillende betekenissen van het begrip wet in de juridische taal:.........................................................................................32
5) Materiële en formele wet:............................................................................................................................................................32
1) criterium van onderscheid:...........................................................................................................................................................32
2) Belang van het onderscheid:........................................................................................................................................................33
2) Legaliteitsbeginsel (‘bij’ of ‘krachtens’ een wet):.........................................................................................................................33
3) mogelijkheid om besluiten te nemen op basis van louter formele wetten:................................................................................33
4) Verplicht advies van de Raad van State (in principe) enkel voor materiële wetten:...................................................................33
5) cassatiecontrole beperkt tot schending materiële wetten:.........................................................................................................33
6) Materiële wet geldt als formele rechtsbron:...............................................................................................................................33
7) kenmerken van de (materiële) wet:.............................................................................................................................................34
8) soorten wetgeving:.......................................................................................................................................................................34
1) naargelang geldigheidsduur:........................................................................................................................................................34
2) Naargelang intensiteit waarmee ze zich opdringt:.......................................................................................................................34
3) naargelang oorsprong:..................................................................................................................................................................34
1
,9) Federale wetgeving:.....................................................................................................................................................................35
1) Grondwet:.....................................................................................................................................................................................35
2) Procedure tot herziening van de grondwet in de formele zin:....................................................................................................35
2) Wetten in formele zin:..................................................................................................................................................................35
3) Soorten formele wetten:..............................................................................................................................................................37
4) koninklijke besluiten:....................................................................................................................................................................39
2) Basis van de verordenende bevoegdheid van de uitvoerende macht:........................................................................................39
3) totstandkoming:...........................................................................................................................................................................40
5) ministeriële besluiten:..................................................................................................................................................................40
2) basis van de verordenende bevoegdheid van de minister:.........................................................................................................40
3) totstandkoming, bekendmaking, inwerkingtreding:....................................................................................................................40
4) lokale wetgeving:..........................................................................................................................................................................41
1) gedecentraliseerde besturen:......................................................................................................................................................41
2) provincies:.....................................................................................................................................................................................41
3) gemeenten:...................................................................................................................................................................................42
5) communauteire en regionale rechtsorden:.................................................................................................................................44
1) schets van de staatshervormingen:..............................................................................................................................................44
2) centripetaal en centrifugaal federalisme:....................................................................................................................................44
3) Belgische federalisme gekenmerkt door twee soorten deelgebieden:.......................................................................................44
2) bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten:.........................................................46
2) materiële bevoegdheden:............................................................................................................................................................48
3) territoriale bevoegdheid:..............................................................................................................................................................49
4) algemene grenzen met betrekking tot de bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten:...........................................49
3) communautaire en regionale gezagsorganisatie:........................................................................................................................50
2) asymmetrische opbouw van de gemeenschappen en de gewesten:..........................................................................................50
3) instellingen van de gemeenschappen en de gewesten:...............................................................................................................50
4) bronnen van internationaal recht:...............................................................................................................................................52
1) verdragen:.....................................................................................................................................................................................52
2) verdragen als bron van nationaal recht:......................................................................................................................................52
2) supranationale rechtsvorming:....................................................................................................................................................53
2) soorten EU-regelgeving:...............................................................................................................................................................54
3) materieel EU-recht.......................................................................................................................................................................55
4) gezagsorganisatie in de EU:..........................................................................................................................................................56
5) Hiërarchie der normen:................................................................................................................................................................58
1) algemeen:.....................................................................................................................................................................................58
2) classificatie hogere en lagere normen volgens een aantal fundamentele beginselen:...............................................................58
2) exceptie van onwettigheid (art. 159 Gw.)....................................................................................................................................58
3) annulatieberoep bij Raad van State (art. 14, §1 RvS Wet):..........................................................................................................59
4) exceptie van internationale onrechtmatigheid:...........................................................................................................................59
5) controle door het Grondwettelijk Hof:.........................................................................................................................................60
3) toepassing van de wet in de ruimte en in de tijd:........................................................................................................................62
1) toepassing van wet in de ruimte:.................................................................................................................................................62
2) toepassing van de wet in de tijd:..................................................................................................................................................62
2) schema voor wetsconflicten in de tijd:.........................................................................................................................................62
3) principe: onmiddelijke werking:...................................................................................................................................................63
4) uitzondering 1: eerbiedigende werking:......................................................................................................................................64
5) uitzondering 2: retroactieve werking:..........................................................................................................................................65
6) vereenvoudigd stappenplan:........................................................................................................................................................65
1) inrichting van hoven en rechtbanken:..........................................................................................................................................66
2) verschillende burgerlijke rechtscolleges en hun bevoegdheden:................................................................................................67
3) administratieve rechtbanken:......................................................................................................................................................69
2) beginselen van de burgerrechtelijke rechtspleging:....................................................................................................................69
4) algemene rechtsbeginselen:.........................................................................................................................................................73
1) definitie:........................................................................................................................................................................................73
2) elementen van de definitie:..........................................................................................................................................................73
3) plaats in de hiërarchie der rechtsnormen:...................................................................................................................................73
2) bespreking van een aantal algemene rechtsbeginselen:.............................................................................................................74
4) gewoonte:.....................................................................................................................................................................................75
1) algemeen:.....................................................................................................................................................................................75
2) kenmerken van het gewoonterecht:............................................................................................................................................75
3) verhouding tss de gewoonte en de wet:......................................................................................................................................75
2
,5) rechtsleer:.....................................................................................................................................................................................76
1) rechtssubject: natuurlijke persoon:..............................................................................................................................................77
2) staat van de persoon:...................................................................................................................................................................77
3) persoonlijkheidsrechten:..............................................................................................................................................................78
4) Handelingsbekwaamheid en feitelijke bekwaamheid:.................................................................................................................79
2) rechtssubject: rechtspersoon:......................................................................................................................................................80
2) vennootschappen en verenigingen zonder of met rechtspersoonlijkheid:.................................................................................81
3) rechtsbekwaamheid:....................................................................................................................................................................82
4) handelingsbekwaamheid:.............................................................................................................................................................83
5) rechtsobjecten:.............................................................................................................................................................................84
1) definitie:........................................................................................................................................................................................84
2) classificatie v/d subjectieve rechten o.b.v. het rechtsobject waarop ze betrekking hebben:.....................................................84
3) onderscheid tss patrimoniale en extrapatrimoniale rechten:.....................................................................................................84
4) zakelijke rechten, vorderingsrechten en intellectuele rechten:..................................................................................................84
2) intellectuele eigendomsrechten:..................................................................................................................................................87
5) onderscheid tss lichamelijke en onlichamelijke rechten:.............................................................................................................87
6) onderscheid tss roerende en onroerende goederen:..................................................................................................................87
2) roerende goederen:......................................................................................................................................................................89
7) vermogen:.....................................................................................................................................................................................89
8) rechtsmisbruik:.............................................................................................................................................................................89
2) criteria ter bepaling van rechtsmisbruik:.....................................................................................................................................89
3) sanctie:..........................................................................................................................................................................................90
4) rechtsfeiten en rechtshandelingen:.............................................................................................................................................93
1) begrippen:.....................................................................................................................................................................................93
2) elementen van de rechtshandeling:.............................................................................................................................................93
2) beginselen OVER bekwaamheid:..................................................................................................................................................96
3) voorwerp van de rechtshandeling:...............................................................................................................................................96
4) oorzaak van het contract:.............................................................................................................................................................97
3) enkele fundamentele onderscheidingen tussen contracten:......................................................................................................98
2) eenzijdige en wederkerige contracten:........................................................................................................................................98
3) contracten ten kosteloze titel en contracten onder bezwarende titel:.......................................................................................99
4) benoemde en onbenoemde contracten:.....................................................................................................................................99
4) totstandkoming van het contract:..............................................................................................................................................100
5) tenietgaan v/d contracten:.........................................................................................................................................................102
2) Nietigheid:..................................................................................................................................................................................103
3) ontbinding:..................................................................................................................................................................................104
4) schadevergoeding bij tenietgaan van contract:.........................................................................................................................105
1) wettelijke regels:.........................................................................................................................................................................106
2) conventionele regels:.................................................................................................................................................................106
2) voorwerp van het bewijs:...........................................................................................................................................................106
3) type van bewijsstelsel: hoe moet er bewezen worden?............................................................................................................107
1) gereglementeerd bewijs:............................................................................................................................................................107
2) vrij bewijs:...................................................................................................................................................................................107
4) bewijslast: wie moet bewijzen?..................................................................................................................................................108
1) Principe: Actori incumbit probatio..............................................................................................................................................108
2) uitzonderingen:...........................................................................................................................................................................108
5) hiërarchie van de bewijsmiddelen:............................................................................................................................................109
1) primauteit van het geschreven bewijs: tweeledig principe van artikel 8.9 BW:........................................................................109
2) afwijking van artikel 8.9 BW:......................................................................................................................................................109
3) vereisten van het geschreven bewijs:........................................................................................................................................109
2) vereisten voor authentieke akten:.............................................................................................................................................109
3) vereisten voor onderhandse akten:...........................................................................................................................................110
4) bewijswaarde:.............................................................................................................................................................................110
2) bewijsbaarde authentieke vs. onderhandse akte:.....................................................................................................................110
2) persoonlijke aansprakelijkheid:..................................................................................................................................................112
1) Objectief bestanddeel:...............................................................................................................................................................112
2) Subjectief bestanddeel:..............................................................................................................................................................113
2) toerekenbaarheid aan de dader:................................................................................................................................................114
3) bedingen over aansprakelijkheid:..............................................................................................................................................115
4) kwalitatieve aansprakelijkheid:..................................................................................................................................................115
1) aansprakelijkheid voor andermans daad:..................................................................................................................................115
3
, 2) aansprakelijkheid voor zaken:....................................................................................................................................................116
5) samenloop en co-existentie:......................................................................................................................................................116
1) begrippen:...................................................................................................................................................................................116
2) samenloop burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid:.........................................................................................117
3) samenloop contractuele en buitencontracutele aansprakelijkheid:.........................................................................................118
4) actieve co-existentie:..................................................................................................................................................................118
5) passieve co-existentie:................................................................................................................................................................118
4
Inhoudsopgave
1) Definitie: wat is recht?....................................................................................................................................................................5
2) Band tussen objectief en subjectief recht:.....................................................................................................................................5
3) Verduidelijkend toepassingsgeval: onrechtmatige daad...............................................................................................................5
1) Imperatief karakter:........................................................................................................................................................................7
2) Recht regelt uitsluitend menselijk en uitwendig gedrag................................................................................................................7
3) Rechtsregel moet algemeen of onpersoonlijk zijn.........................................................................................................................8
4) (on)bepaalde werkingssfeer...........................................................................................................................................................8
5) Afdwingbaar door de overheid.......................................................................................................................................................8
1) Afdwingingsvormen:.......................................................................................................................................................................8
2) Concrete afdwingingswijze:............................................................................................................................................................9
3) Procedure tot afdwinging:............................................................................................................................................................10
6) Doel van het recht........................................................................................................................................................................11
1) Positief recht.................................................................................................................................................................................12
2) Gemeen recht vs. bijzonder recht................................................................................................................................................12
3) Formeel en materieel recht:.........................................................................................................................................................13
4) Aanvullend recht, gewoon dwingend recht en recht van openbare orde:..................................................................................13
1) Indeling van het recht in publiek- en privaatrecht:......................................................................................................................16
2) Verdere onderdelen van het publiekrecht:..................................................................................................................................16
3) Verdere onderdelen van het privaatrecht:...................................................................................................................................18
4) Gemengde rechtstakken:.............................................................................................................................................................19
5) Intern recht tegenover internationaal en buitenlands recht:......................................................................................................21
1) Principe:........................................................................................................................................................................................23
2) Gebondenheid van overheden aan het recht:.............................................................................................................................23
3) Rechtsstaat en democratie:..........................................................................................................................................................23
4) Effectieve rechtsbescherming:.....................................................................................................................................................23
5) Waarborging v/d fundamentele rechten en vrijheden:...............................................................................................................24
1) Principe:........................................................................................................................................................................................25
2) Relatieve scheiding:......................................................................................................................................................................25
3) Beïnvloeding Uitvoerende en wetgevende macht:......................................................................................................................25
4) Beïnvloeding wetgevende macht en rechterlijke macht:.............................................................................................................25
5) Beïnvloeding rechterlijke macht en uitvoerende macht:.............................................................................................................26
6) Verhouding van diverse staatsmachten:......................................................................................................................................26
2) onderlinge verhouding tussen de wetgevende en de uitvoerende macht:.................................................................................26
3) onderlinge verhouding tussen de uitvoerende en de rechterlijke macht:..................................................................................26
1) Volkssoevereiniteit:......................................................................................................................................................................27
2) Soevereiniteit van de natie:..........................................................................................................................................................27
1) Onschendbaarheid en politieke onverantwoordelijkheid van de Koning:...................................................................................28
2) Onbekwaamheid van de koning om alleen te handelen:.............................................................................................................28
4) Bronnen van het objectieve recht: algemeen:.............................................................................................................................30
1) Verschillende betekenissen van het begrip rechtsbron:..............................................................................................................30
2) Overzicht van de fomele rechtsbronnen:.....................................................................................................................................30
4) Verschillende betekenissen van het begrip wet in de juridische taal:.........................................................................................32
5) Materiële en formele wet:............................................................................................................................................................32
1) criterium van onderscheid:...........................................................................................................................................................32
2) Belang van het onderscheid:........................................................................................................................................................33
2) Legaliteitsbeginsel (‘bij’ of ‘krachtens’ een wet):.........................................................................................................................33
3) mogelijkheid om besluiten te nemen op basis van louter formele wetten:................................................................................33
4) Verplicht advies van de Raad van State (in principe) enkel voor materiële wetten:...................................................................33
5) cassatiecontrole beperkt tot schending materiële wetten:.........................................................................................................33
6) Materiële wet geldt als formele rechtsbron:...............................................................................................................................33
7) kenmerken van de (materiële) wet:.............................................................................................................................................34
8) soorten wetgeving:.......................................................................................................................................................................34
1) naargelang geldigheidsduur:........................................................................................................................................................34
2) Naargelang intensiteit waarmee ze zich opdringt:.......................................................................................................................34
3) naargelang oorsprong:..................................................................................................................................................................34
1
,9) Federale wetgeving:.....................................................................................................................................................................35
1) Grondwet:.....................................................................................................................................................................................35
2) Procedure tot herziening van de grondwet in de formele zin:....................................................................................................35
2) Wetten in formele zin:..................................................................................................................................................................35
3) Soorten formele wetten:..............................................................................................................................................................37
4) koninklijke besluiten:....................................................................................................................................................................39
2) Basis van de verordenende bevoegdheid van de uitvoerende macht:........................................................................................39
3) totstandkoming:...........................................................................................................................................................................40
5) ministeriële besluiten:..................................................................................................................................................................40
2) basis van de verordenende bevoegdheid van de minister:.........................................................................................................40
3) totstandkoming, bekendmaking, inwerkingtreding:....................................................................................................................40
4) lokale wetgeving:..........................................................................................................................................................................41
1) gedecentraliseerde besturen:......................................................................................................................................................41
2) provincies:.....................................................................................................................................................................................41
3) gemeenten:...................................................................................................................................................................................42
5) communauteire en regionale rechtsorden:.................................................................................................................................44
1) schets van de staatshervormingen:..............................................................................................................................................44
2) centripetaal en centrifugaal federalisme:....................................................................................................................................44
3) Belgische federalisme gekenmerkt door twee soorten deelgebieden:.......................................................................................44
2) bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat, de gemeenschappen en de gewesten:.........................................................46
2) materiële bevoegdheden:............................................................................................................................................................48
3) territoriale bevoegdheid:..............................................................................................................................................................49
4) algemene grenzen met betrekking tot de bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten:...........................................49
3) communautaire en regionale gezagsorganisatie:........................................................................................................................50
2) asymmetrische opbouw van de gemeenschappen en de gewesten:..........................................................................................50
3) instellingen van de gemeenschappen en de gewesten:...............................................................................................................50
4) bronnen van internationaal recht:...............................................................................................................................................52
1) verdragen:.....................................................................................................................................................................................52
2) verdragen als bron van nationaal recht:......................................................................................................................................52
2) supranationale rechtsvorming:....................................................................................................................................................53
2) soorten EU-regelgeving:...............................................................................................................................................................54
3) materieel EU-recht.......................................................................................................................................................................55
4) gezagsorganisatie in de EU:..........................................................................................................................................................56
5) Hiërarchie der normen:................................................................................................................................................................58
1) algemeen:.....................................................................................................................................................................................58
2) classificatie hogere en lagere normen volgens een aantal fundamentele beginselen:...............................................................58
2) exceptie van onwettigheid (art. 159 Gw.)....................................................................................................................................58
3) annulatieberoep bij Raad van State (art. 14, §1 RvS Wet):..........................................................................................................59
4) exceptie van internationale onrechtmatigheid:...........................................................................................................................59
5) controle door het Grondwettelijk Hof:.........................................................................................................................................60
3) toepassing van de wet in de ruimte en in de tijd:........................................................................................................................62
1) toepassing van wet in de ruimte:.................................................................................................................................................62
2) toepassing van de wet in de tijd:..................................................................................................................................................62
2) schema voor wetsconflicten in de tijd:.........................................................................................................................................62
3) principe: onmiddelijke werking:...................................................................................................................................................63
4) uitzondering 1: eerbiedigende werking:......................................................................................................................................64
5) uitzondering 2: retroactieve werking:..........................................................................................................................................65
6) vereenvoudigd stappenplan:........................................................................................................................................................65
1) inrichting van hoven en rechtbanken:..........................................................................................................................................66
2) verschillende burgerlijke rechtscolleges en hun bevoegdheden:................................................................................................67
3) administratieve rechtbanken:......................................................................................................................................................69
2) beginselen van de burgerrechtelijke rechtspleging:....................................................................................................................69
4) algemene rechtsbeginselen:.........................................................................................................................................................73
1) definitie:........................................................................................................................................................................................73
2) elementen van de definitie:..........................................................................................................................................................73
3) plaats in de hiërarchie der rechtsnormen:...................................................................................................................................73
2) bespreking van een aantal algemene rechtsbeginselen:.............................................................................................................74
4) gewoonte:.....................................................................................................................................................................................75
1) algemeen:.....................................................................................................................................................................................75
2) kenmerken van het gewoonterecht:............................................................................................................................................75
3) verhouding tss de gewoonte en de wet:......................................................................................................................................75
2
,5) rechtsleer:.....................................................................................................................................................................................76
1) rechtssubject: natuurlijke persoon:..............................................................................................................................................77
2) staat van de persoon:...................................................................................................................................................................77
3) persoonlijkheidsrechten:..............................................................................................................................................................78
4) Handelingsbekwaamheid en feitelijke bekwaamheid:.................................................................................................................79
2) rechtssubject: rechtspersoon:......................................................................................................................................................80
2) vennootschappen en verenigingen zonder of met rechtspersoonlijkheid:.................................................................................81
3) rechtsbekwaamheid:....................................................................................................................................................................82
4) handelingsbekwaamheid:.............................................................................................................................................................83
5) rechtsobjecten:.............................................................................................................................................................................84
1) definitie:........................................................................................................................................................................................84
2) classificatie v/d subjectieve rechten o.b.v. het rechtsobject waarop ze betrekking hebben:.....................................................84
3) onderscheid tss patrimoniale en extrapatrimoniale rechten:.....................................................................................................84
4) zakelijke rechten, vorderingsrechten en intellectuele rechten:..................................................................................................84
2) intellectuele eigendomsrechten:..................................................................................................................................................87
5) onderscheid tss lichamelijke en onlichamelijke rechten:.............................................................................................................87
6) onderscheid tss roerende en onroerende goederen:..................................................................................................................87
2) roerende goederen:......................................................................................................................................................................89
7) vermogen:.....................................................................................................................................................................................89
8) rechtsmisbruik:.............................................................................................................................................................................89
2) criteria ter bepaling van rechtsmisbruik:.....................................................................................................................................89
3) sanctie:..........................................................................................................................................................................................90
4) rechtsfeiten en rechtshandelingen:.............................................................................................................................................93
1) begrippen:.....................................................................................................................................................................................93
2) elementen van de rechtshandeling:.............................................................................................................................................93
2) beginselen OVER bekwaamheid:..................................................................................................................................................96
3) voorwerp van de rechtshandeling:...............................................................................................................................................96
4) oorzaak van het contract:.............................................................................................................................................................97
3) enkele fundamentele onderscheidingen tussen contracten:......................................................................................................98
2) eenzijdige en wederkerige contracten:........................................................................................................................................98
3) contracten ten kosteloze titel en contracten onder bezwarende titel:.......................................................................................99
4) benoemde en onbenoemde contracten:.....................................................................................................................................99
4) totstandkoming van het contract:..............................................................................................................................................100
5) tenietgaan v/d contracten:.........................................................................................................................................................102
2) Nietigheid:..................................................................................................................................................................................103
3) ontbinding:..................................................................................................................................................................................104
4) schadevergoeding bij tenietgaan van contract:.........................................................................................................................105
1) wettelijke regels:.........................................................................................................................................................................106
2) conventionele regels:.................................................................................................................................................................106
2) voorwerp van het bewijs:...........................................................................................................................................................106
3) type van bewijsstelsel: hoe moet er bewezen worden?............................................................................................................107
1) gereglementeerd bewijs:............................................................................................................................................................107
2) vrij bewijs:...................................................................................................................................................................................107
4) bewijslast: wie moet bewijzen?..................................................................................................................................................108
1) Principe: Actori incumbit probatio..............................................................................................................................................108
2) uitzonderingen:...........................................................................................................................................................................108
5) hiërarchie van de bewijsmiddelen:............................................................................................................................................109
1) primauteit van het geschreven bewijs: tweeledig principe van artikel 8.9 BW:........................................................................109
2) afwijking van artikel 8.9 BW:......................................................................................................................................................109
3) vereisten van het geschreven bewijs:........................................................................................................................................109
2) vereisten voor authentieke akten:.............................................................................................................................................109
3) vereisten voor onderhandse akten:...........................................................................................................................................110
4) bewijswaarde:.............................................................................................................................................................................110
2) bewijsbaarde authentieke vs. onderhandse akte:.....................................................................................................................110
2) persoonlijke aansprakelijkheid:..................................................................................................................................................112
1) Objectief bestanddeel:...............................................................................................................................................................112
2) Subjectief bestanddeel:..............................................................................................................................................................113
2) toerekenbaarheid aan de dader:................................................................................................................................................114
3) bedingen over aansprakelijkheid:..............................................................................................................................................115
4) kwalitatieve aansprakelijkheid:..................................................................................................................................................115
1) aansprakelijkheid voor andermans daad:..................................................................................................................................115
3
, 2) aansprakelijkheid voor zaken:....................................................................................................................................................116
5) samenloop en co-existentie:......................................................................................................................................................116
1) begrippen:...................................................................................................................................................................................116
2) samenloop burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid:.........................................................................................117
3) samenloop contractuele en buitencontracutele aansprakelijkheid:.........................................................................................118
4) actieve co-existentie:..................................................................................................................................................................118
5) passieve co-existentie:................................................................................................................................................................118
4