1. INLEIDING
2. TEKENINGEN- EN MODELLENRECHT
Wordt vaak gebruikt als alternatief voor merkenrecht.
+ geen vooronderzoek naar vervuld zijn beschermingsvoorwaarden & geen gebruiksplicht
- maximum 25j
2.1 BESCHERMINGSMOGELIJKHEDEN
Beneluxmodel
- Regels zijn materieel geharmoniseerd in EU → check BVIE (bevat omzetting Richtlijn modellen)
- Procedures zijn niet geharmoniseerd → check WER
- Benelux Gerechtshof enkel van belang voor stellen prejudiciële vragen m.b.t. niet-geharmoniseerde
materie
Internationaal depot → Door 1 aanvraag wordt de procedure in verschillende landen gestart
Gemeenschapsmodel (binnenkort: Uniemodel)
- Ingeschreven → inschrijven bij EUIPO & bescherming in heel de EU (alles-of-niets)
- Niet-ingeschreven → voortbrengsel dat voldoet aan de beschermingsvoorwaarden openbaar maken
in een land in de EU (alles-of-niets)
o Voordeel: inschrijving gratis
o Nadeel: beperkte rechten, beperkt in tijd (max. 3j)
Beneluxmodel & ingeschreven gemeenschapsmodel → richtlijn & verordening zijn identiek aan elkaar
2.2 HET BESCHERMDE VOORWERP
2.2.1 HET UITERLIJK
- Kan 2D of 3D → verduidelijk goed, want hoe je aangeeft bepaalt je beschermingsomvang
- Iets deponeren in kleur beperkt je beschermingsomvang meestal
- Kenmerken van voortbrengsel zelf of de versiering ervan (wet)
→ het uiterlijk omvat ieder element dat visueel kan worden waargenomen
Bescherming van het uiterlijk op zich → hoe het er uit ziet VOOR het gebruik (het uiterlijk moet echter
niet zichtbaar blijven tijdens het gebruik, zoals bv. ondergoed TENZIJ het een onderdeel is)
1
,Uiterlijk van een afgewerkt voortbrengsel (geen plans/ontwerpen) (<-> auteursrecht)
Geen bescherming voor kleuren op zich, ideeën & stijlen (stijl kan deel uitmaken van algemene indruk
maar kan niet op zich worden gedeponeerd)
Je kan het uiterlijk van een deel van een voortbrengsel beschermen (≠ onderdeel)
Onderdelen → aparte problematiek want men kan monopolies creëren
2.2.2 VAN EEN VOORTBRENGSEL
Art. 3.1 BVIE / art. 3 Ver. EU
Voortbrengsel moet geen fysieke eenheid zijn → ook zaken die vanuit het gebruik fysieke eenheid
vormen (bv. Dopper)
Uiterlijk van een volledig voortbrengsel of uiterlijk van een deel van een voortbrengsel (bv. dop WC-eend)
NIET → levende organismen & computerprogramma’s
2.2.3 PROBLEMATIEK VAN DE BESCHERMING VAN DELEN OF ONDERDELEN ALS NIET -
INGESCHREVEN GEMEENSCHAPSMODEL
HvJ: Ferrari v. Mansory → Ferrari (beschermd onder niet-ingeschreven gemeenschapsmodel) treedt
op tegen producent die voorkant van wagen produceert. → HvJ: je krijgt bescherming als je een deel
van een voortbrengsel niet afzonderlijk toont, maar wel het geheel. De verschijningsvorm van het deel
moet wel duidelijk waarneembaar & herkenbaar zijn bij de beschikbaarstelling (ingeschreven
gemeenschapsmodel heeft dit probleem niet want je kan aanduiden via stippellijn).
Deel of onderdeel moet:
- Zichtbaar gedeelte van voortbrengsel vormen dat duidelijk is afgebakend door kenmerken van
verschijningsvorm
- Op zich algemene indruk wekken & niet opgaan in voortbrengsel als geheel
Je moet steeds een onderscheid maken tussen het uiterlijk dat je wil beschermen en het voortbrengsel!
2
, 2.4 BESCHERMINGSVOORWAARDEN
2.4.1 NIEUWHEID
Nieuw wanneer geen identieke tekening of identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld
voor de depot- of voorrangsdatum:
- alles wat voor die datum ooit openbaar werd gemaakt, wordt mede in acht genomen
- identiek: daadwerkelijk identiek OF kenmerken verschillen slechts in onbelangrijke details (niet
onmiddellijk waarneembare details → er zijn geen verschillen, zelf geen geringe)
Objectieve nieuwheid → irrelevant of deposant op de hoogte was
Vergelijking in geheel, niet kenmerk per kenmerk
HvJ 2017: Easy Sanitary Solutions & EUIPO v. Group Nivelles → men vroeg bescherming voor
douchegoot die ook al bestond in industriële keuken → HvJ → in het modellenrecht gaat het om
uiterlijk, goot uit industriële keuken kan dus vergeleken worden met douchegoot
Beoordeling moet niet gebeuren vanuit oogpunt van welbepaalde persoon
Deze voorwaarde biedt bescherming tegen verwarring
2.4.2 EIGEN KARAKTER
Art. 3.3 BVIE/ art. 6 Ver. EU
Met deze voorwaarde wil men vermijden dat (kleine) wijzigingen recht op bescherming geven
→ er moet een scheppingsdaad zijn die afstand met bestaande modellen creëert
Vergelijking tss modellen in hun geheel: wegen objectieve gelijkenissen op tegen objectieve verschillen?
→ vergelijking met andere individuele modellen, niet met het vormgevingserfgoed
Beoordeling vanuit oogpunt van geïnformeerde gebruiker, rekening houdend met creatievrijheid
(+ aard van voortbrengsel & bedrijfstak)
Geen eigen karakter als algemene indruk hetzelfde is (déjà vu)
De creatievrijheid
- je afstand tot bestaande modellen verkleint als zou blijken dat je bij de creatie van je model weinig
ruimte hebt om een model te creëren dat aan de beschermingsvoorwaarden voldoet
- creatievrijheid wordt beperkt door
o technische functie van voortbrengsel
o wettelijke voorschriften toepasselijk op voortbrengsel
3
2. TEKENINGEN- EN MODELLENRECHT
Wordt vaak gebruikt als alternatief voor merkenrecht.
+ geen vooronderzoek naar vervuld zijn beschermingsvoorwaarden & geen gebruiksplicht
- maximum 25j
2.1 BESCHERMINGSMOGELIJKHEDEN
Beneluxmodel
- Regels zijn materieel geharmoniseerd in EU → check BVIE (bevat omzetting Richtlijn modellen)
- Procedures zijn niet geharmoniseerd → check WER
- Benelux Gerechtshof enkel van belang voor stellen prejudiciële vragen m.b.t. niet-geharmoniseerde
materie
Internationaal depot → Door 1 aanvraag wordt de procedure in verschillende landen gestart
Gemeenschapsmodel (binnenkort: Uniemodel)
- Ingeschreven → inschrijven bij EUIPO & bescherming in heel de EU (alles-of-niets)
- Niet-ingeschreven → voortbrengsel dat voldoet aan de beschermingsvoorwaarden openbaar maken
in een land in de EU (alles-of-niets)
o Voordeel: inschrijving gratis
o Nadeel: beperkte rechten, beperkt in tijd (max. 3j)
Beneluxmodel & ingeschreven gemeenschapsmodel → richtlijn & verordening zijn identiek aan elkaar
2.2 HET BESCHERMDE VOORWERP
2.2.1 HET UITERLIJK
- Kan 2D of 3D → verduidelijk goed, want hoe je aangeeft bepaalt je beschermingsomvang
- Iets deponeren in kleur beperkt je beschermingsomvang meestal
- Kenmerken van voortbrengsel zelf of de versiering ervan (wet)
→ het uiterlijk omvat ieder element dat visueel kan worden waargenomen
Bescherming van het uiterlijk op zich → hoe het er uit ziet VOOR het gebruik (het uiterlijk moet echter
niet zichtbaar blijven tijdens het gebruik, zoals bv. ondergoed TENZIJ het een onderdeel is)
1
,Uiterlijk van een afgewerkt voortbrengsel (geen plans/ontwerpen) (<-> auteursrecht)
Geen bescherming voor kleuren op zich, ideeën & stijlen (stijl kan deel uitmaken van algemene indruk
maar kan niet op zich worden gedeponeerd)
Je kan het uiterlijk van een deel van een voortbrengsel beschermen (≠ onderdeel)
Onderdelen → aparte problematiek want men kan monopolies creëren
2.2.2 VAN EEN VOORTBRENGSEL
Art. 3.1 BVIE / art. 3 Ver. EU
Voortbrengsel moet geen fysieke eenheid zijn → ook zaken die vanuit het gebruik fysieke eenheid
vormen (bv. Dopper)
Uiterlijk van een volledig voortbrengsel of uiterlijk van een deel van een voortbrengsel (bv. dop WC-eend)
NIET → levende organismen & computerprogramma’s
2.2.3 PROBLEMATIEK VAN DE BESCHERMING VAN DELEN OF ONDERDELEN ALS NIET -
INGESCHREVEN GEMEENSCHAPSMODEL
HvJ: Ferrari v. Mansory → Ferrari (beschermd onder niet-ingeschreven gemeenschapsmodel) treedt
op tegen producent die voorkant van wagen produceert. → HvJ: je krijgt bescherming als je een deel
van een voortbrengsel niet afzonderlijk toont, maar wel het geheel. De verschijningsvorm van het deel
moet wel duidelijk waarneembaar & herkenbaar zijn bij de beschikbaarstelling (ingeschreven
gemeenschapsmodel heeft dit probleem niet want je kan aanduiden via stippellijn).
Deel of onderdeel moet:
- Zichtbaar gedeelte van voortbrengsel vormen dat duidelijk is afgebakend door kenmerken van
verschijningsvorm
- Op zich algemene indruk wekken & niet opgaan in voortbrengsel als geheel
Je moet steeds een onderscheid maken tussen het uiterlijk dat je wil beschermen en het voortbrengsel!
2
, 2.4 BESCHERMINGSVOORWAARDEN
2.4.1 NIEUWHEID
Nieuw wanneer geen identieke tekening of identiek model voor het publiek beschikbaar is gesteld
voor de depot- of voorrangsdatum:
- alles wat voor die datum ooit openbaar werd gemaakt, wordt mede in acht genomen
- identiek: daadwerkelijk identiek OF kenmerken verschillen slechts in onbelangrijke details (niet
onmiddellijk waarneembare details → er zijn geen verschillen, zelf geen geringe)
Objectieve nieuwheid → irrelevant of deposant op de hoogte was
Vergelijking in geheel, niet kenmerk per kenmerk
HvJ 2017: Easy Sanitary Solutions & EUIPO v. Group Nivelles → men vroeg bescherming voor
douchegoot die ook al bestond in industriële keuken → HvJ → in het modellenrecht gaat het om
uiterlijk, goot uit industriële keuken kan dus vergeleken worden met douchegoot
Beoordeling moet niet gebeuren vanuit oogpunt van welbepaalde persoon
Deze voorwaarde biedt bescherming tegen verwarring
2.4.2 EIGEN KARAKTER
Art. 3.3 BVIE/ art. 6 Ver. EU
Met deze voorwaarde wil men vermijden dat (kleine) wijzigingen recht op bescherming geven
→ er moet een scheppingsdaad zijn die afstand met bestaande modellen creëert
Vergelijking tss modellen in hun geheel: wegen objectieve gelijkenissen op tegen objectieve verschillen?
→ vergelijking met andere individuele modellen, niet met het vormgevingserfgoed
Beoordeling vanuit oogpunt van geïnformeerde gebruiker, rekening houdend met creatievrijheid
(+ aard van voortbrengsel & bedrijfstak)
Geen eigen karakter als algemene indruk hetzelfde is (déjà vu)
De creatievrijheid
- je afstand tot bestaande modellen verkleint als zou blijken dat je bij de creatie van je model weinig
ruimte hebt om een model te creëren dat aan de beschermingsvoorwaarden voldoet
- creatievrijheid wordt beperkt door
o technische functie van voortbrengsel
o wettelijke voorschriften toepasselijk op voortbrengsel
3
