Geschiedenis tijdvak 7 Verlichting tijdlijn, samenvatting, kenmerkende aspecten

Geschiedenis tijdvak 7 (1700-1800)  Verlichting/Vroegmoderne Tijd

 Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen
van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
 Voortbestaan van acien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
 Democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van
plantagekoloniën en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en
de opkomst van het abolitionisme

1542 afschaffing slavernij indianen door Karel V (Sp) door Bartolomé de las
Casas  transatlantische slavenhandel

1630 WIC verovert gebieden in Brazilië

1637 Nl meedoen aan slavenhandel  Brazilië

17e eeuw Verlichting ontstaat in Engeland en Nederland waar naar verhouding
veel vrijheid/tolerantie/gewetensvrijheid was

1701 Spaanse successieoorlog na uitsterven Habsburgse huis in Spanje

1702 Willem III stadhouder overlijd  tweede stadhouderloze tijdperk

1714 einde Spaanse successieoorlog
Coalitie Republiek, Oostenrijk, Engl en Pruisen voorkwam dat Fr
Spaanse troon verwierf en Spanje bleef onafhankelijk
5 grote mogendheden: Fr, G-B, Oostenrijk, Rusland, Pruisen

1747 stadhouders Willem IV en Willem V stelden steeds meer op als
monarch
Franse troepen trekken Republiek binnen  Willem IV met steun
Oranjegezinden/prinsgezinden stadhouder

1750 Voltaire kwam in Duitse Versailles wonen bij Frederik de Grote van
Pruisen

1751 Encyclopédie d’Alembert en Diderot

1756 begin Zevenjarige Oorlog Frankrijk en G-B  G-B wint en bouwt
koloniaal rijk in India

1762 Catherina de Grote Rusland macht (verlicht absolute vorst)

1763 Britse kolonies (N-Amerika) in botsing met G-B  niet
vertegenwoordigd in Britse parlement

, 1772 Encyclopédie ‘klaar’ (project stopgezet)

1774 oprichting Continentaal Congres (alle kolonies vertegenwoordigd)

1775 Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog

1776 VS/Amerika onafhankelijk
Adam Smith publiceert boek over economie (onderzk naar kenmerken
en oorzaken van welvaart der volkeren)

1780 Jozef II verlicht absolute vorst Oostenrijk

1783 G-B erkent onafhankelijkheid VS, VS kreeg grondwet en werd
rechtsstaat  bill of rights

1784 Van der Capellen sterft, democratische edelman die pamflet dat
startsein patriottenbeweging werd schreef

1786 in Republiek burgers in verzet tegen stadhouder en regenten,
machtsgreep mislukt  democratische revolutie door gewapende
Patriotten/Nederlandse democraten, door ingrijpen van koning van
Pruisen einde patriottenopstand en veel patriotten nr Fr

1787 Britse abolitionisten: Society for the Abolition of the Slave Trade

1788 Staten-Generaal bijeen door Lodewijk XVI (in Fr) dr grote staatsschuld
en hongersnood

1789 Burgers roepen Nationale Vergadering uit, ze wilden hoofdelijk
stemmen (meerderheid) maar geestelijkheid en adel niet
Inname Bastille  begin Franse Revolutie (dit omdat Nationale
Vergadering uiteen dreigde gedreven te worden)

1791 Fr constitutionele monarchie (met grondwet) die Nationale Vergadering
(gegoede burgerij) tot stand bracht

1792 Frankrijk oorlog met Pruisen en Oostenrijk  verklaard door
Wetgevende Vergadering, omdat Oostenrijk en Pruisen ancien régime
dreigden te willen herstellen
Fr republiek

1793 burger Louis Capet/Lodewijk XIV ter dood veroordeeld
De Terreur olv Jacobijn Robespierre  niemand meer veilig, radicale
leiders zelf opgepakt en onthoofd

1795 patriotten van 1786 toch aan de macht met Franse hulp  Bataafse
Republiek

1796 einde macht Catherina de Grote Rusland