samenvatting voedingswarenanalyse

Voedingswarenanalyse
Inhoud
DEEL 1: Titraties......................................................................................................................... 2
Algemeen................................................................................................................................ 2
Zuur-base titratie.................................................................................................................... 5
Neerslagtitraties...................................................................................................................... 7
Complexometrische titraties................................................................................................... 9
Redoxtitraties.......................................................................................................................... 9
DEEL 1: Potentiometrie & potentiometrische titraties..............................................................10
1. Ionselectieve elektrodes.................................................................................................... 10
2. pH-meting......................................................................................................................... 11
3. Potentiometrische titraties................................................................................................ 11
DEEL 1: Spectrometrie............................................................................................................. 13
Inleiding................................................................................................................................ 13
Energieniveaus in atomen en moleculen........................................................................... 13
Lijnenspectrum.................................................................................................................. 13
Gebruik van emissie van licht voor analyse.......................................................................14
Gebruik voor absorptie van licht voor analyse...................................................................14
Absorptieproces................................................................................................................. 15
1.UV-VIS Spectrometrie......................................................................................................... 17
Golflengteselectie.............................................................................................................. 18
Detectoren......................................................................................................................... 18
2.Fluorimetrie........................................................................................................................ 19
Principe.............................................................................................................................. 19
Toestel................................................................................................................................ 20
Toepassingen...................................................................................................................... 20
3.Nefelometrie...................................................................................................................... 21
Principe.............................................................................................................................. 21
Toestel................................................................................................................................ 21
4.Vlam-AAS........................................................................................................................... 22
Toepassingen AAS.............................................................................................................. 23
5.Oven-AAS........................................................................................................................... 24
6.ICP...................................................................................................................................... 25
DEEL 1: Chromatografie........................................................................................................... 25
Inleiding................................................................................................................................ 25
1.Gaschromatografie............................................................................................................. 27
Gebruik van GC.................................................................................................................. 28
2.Vloeistofchromatografie..................................................................................................... 29
1

, De vloeistofchromatograaf................................................................................................. 29
Gebruik van HPLC.............................................................................................................. 30
3.TLC..................................................................................................................................... 30
DEEL 2: Analysemethoden voor hoofdbestanddelen................................................................32
1.Bepaling vochtgehalte........................................................................................................ 32
Droogprocedures................................................................................................................ 32
2.Bepaling vetgehalte........................................................................................................... 33
Soxhletextractie................................................................................................................. 33
Volumetrische methoden................................................................................................... 33
3.Bepaling van eiwitgehalte.................................................................................................. 35
Kjeldahlmethode................................................................................................................ 35
Dumasmethode.................................................................................................................. 36
4.Bepaling van suikergehalte................................................................................................ 36
Meten van dichtheid........................................................................................................... 36
Meten van brekingsindex................................................................................................... 36
5.Bepaling van minderaalgehalte.......................................................................................... 37
DEEL 3: Sensorisch onderzoek................................................................................................. 38
1.Definitie en doel sensorisch onderzoek..............................................................................38
Toepassingsdomeinen........................................................................................................ 38
2.Soorten onderzoek en soorten testen................................................................................38
1.Hedonisch onderzoek vs. analytisch onderzoek..............................................................38
2.Discriminatief onderzoek, descriptief onderzoek, affectief onderzoek............................39
3.Ongerichte verschiltesten............................................................................................... 39
4.Gerichte verschiltesten................................................................................................... 40
5.Gevoeligheidstesten........................................................................................................ 41
6.Descriptief onderzoek..................................................................................................... 41
7.Affectief onderzoek......................................................................................................... 42
3.Het proefpanel................................................................................................................... 44
Soorten proefpanels........................................................................................................... 44
Selectie en training panelleden.......................................................................................... 44
Factoren die sensorische appreciatie beïnvloeden.............................................................46
5. Praktische punten bij de uitvoering van het onderzoek....................................................47




DEEL 1: Titraties
Algemeen



2

, Kan ook met onbekende
concentratie: in erlenmeyer
zit stof met gekende
concentratie




Voorbeeld: bepaling van een zuur met een base adhv kleurindicator




Titratiecurve = – log.analyt = panalyt in functie van
toegevoegd volume titrans
Bij zuur-base titraties steeds pH, bij neerslagtitraties met AgNO 3 steeds pAg i.f.v.
toegevoegd volume titrans!
Stoechiometrisch punt = equivalentiepunt = punt waarbij analyt en titrans in
stoechiometrische verhoudingen voorkomen  zichtbaar door verandering van een indicator
of als buigpunt op titratiecurve




3

, Volumetrische titratie = titratie waarbij titrans wordt toegevoegd door zeker volume
titransoplossing toe te voegen
Voorbeeld:
Uit V st.p.  bepaling van c analyt


vb. monster met onbekend gehalte X :
Vonbekende = 50,0 mL
Titrans,T : cT = 0,100 M & Vst.p.=22,3 mL
Reactie : X+2T  XT2
CX = ?


nT=0,100 mol/L.22,3.10-3 L=2,23.10-3 mol
nX=½.nT=1,11(5).10-3 mol/L
cX=1,11(5).10-3 mol/50,0.10-3 L=0,0223 mol/L


Voorwaarden voor een bruikbare titratie:
- Snelle titratiereactie
- Geen nevenreacties
- Sprong voldoende groot ( = reactie voldoende naar rechts)
- Er moet een indicator zijn!
o Punt waarbij indicator verandert = eindpunt, bedoeling is eindpunt 
stoechiometrisch punt
o Soms: analyt of titrans = indicator
o Opm.: voor potentiometrische titraties* geen indicator nodig
- Een van de reagentia in gestandaardiseerde voor (exact gekende C)




Standaardoplossing = oplossing met gekende concentratie
2 soorten standaardoplossingen:
1. Primaire standaardoplossing = oplossing gemaakt door het oplossen, in een exact
gekend volume, van een door weging bepaalde hoeveelheid zeer zuiver product

Voorwaarden:
 Hoge zuiverheid;
 Niet veranderen tijdens drogen, niet hygroscopisch zijn, niet gemakkelijk
te oxideren aan de lucht
 Niet veranderen tijdens het bewaren
 Best een hoge molmassa
 Goed oplosbaar zijn
 Reacties ermee moeten stoechiometrisch en zeer snel zijn
Praktijk  geen enkele stof voldoet aan alle eisen  compromis!



4