Samenvatting blok C1 Acne.
CHEM
Talgsecretie
Klier (glandula)= Weefsel dat bepaalde stoffen produceert of transporteert
• Klieren met interne secretie (endocrien) – geven af aan bloed
➔ Alvleesklier, schildklier, hypofyse, bijnier, geslachtsklier
• Klieren met externe secretie (exocrien) – geven via buisje naar buiten af
➔ Alvleesklier, speekselklier, zweetklier, melkklier, traanklier
Endocriene klieren=
• Geven hun product af in de bloedvaten of lymfevaten.
• Geen afvoerbuisje.
• Uitscheiding via exocytose= blaasjes transport: Cel geeft stoffen af naar celmembraan of
extracellulaire milieu.
Exocriene klieren=
• Droppen product aan het huidoppervlak of lichaamsholten
• Hebben afvoerbuisje
• Productie geschied op drie manieren
Exocriene klieren – classificatie
Aantal secretie cellen
- Een cellig (unicellulair): globletcel
- Meercellig (multicellulair): speekselklier (meest voorkomend)
Soort afscheiding:
- Talg, sebum, muceus, mix
Vorm
- Buis (tubulus), tros (alveolus), mix
Afvoer
- Simpel, gecompliceerd
Werkwijze productie-cellen
- Merocrine, holocrine, apocrien
Meercellige exocriene klieren
Vorm:
• Alveolus = trosvormig
• Tubulus = buisvormig
• Mix
Bouw:
Productiecellen (secretory) = de cellen die het product maken
Uitvoer-cellen (duct) = de cellen die zorgen dat het naar buiten wordt gebracht
Werkwijze productie-cellen: Moet gekeken worden naar de
Exocytose (merocrien) = blaasjes transport rode cellen bij het bepalen van
Turn-over (holocrien)= vernieuwing cel de vorm.
Mix (apocrien)
,Werkwijze productie-cellen (meercellige exocriene klieren)
1. Merocrien (exocytose)
2. Holocrien (turn-over)
3. Apocrien (mix)
1.Merocriene secretie
• = Exocytose. Uitgaande van blaasjes transport, hierdoor blijven de cellen intact
• Eccriene zweetklieren
2. Holocriene secretie
• = Turn-over. De cellen gaan kapot om het product los te krijgen in het afvoergedeelte. De
cellen barsten open, zodat ook de celfrafmenten worden afgevoerd.
• Hele talgklier gaat kapot. Deze wordt vernieuwd.
• Talgklieren
3.Apocriene secretie
• = mix tussen merocrien en holocrien
• Cellen worden secretieblaasjes
• Appocriene klieren
Talgklieren (Glandula sebaceal/glandula sebipara)
• Ingezonken in de dermis, gevormd door het stratum germativum (kiemlaag)
• In puberteit worden ze weer actief, vanaf de overgang weer minder
• Alveolus/trosvormig
• Monden uit in haarzakjes
• Holocrien = klieren waarvan de cellen geheel ten gronde gaan bij de productie
➔ Talgrijkst op de androgene gevoelige plaatsen: Behaarde hoofd, gelaat,
borst/rug, anogenitale regio
Talgklieren niet samen met haarfollikels: Mammae, glans penis, lippenrood, anus, oogleden
Geen haar, geen talgklier: Voetzolen, handpalmen
Talg
• Vetachtige substantie: sebum, huidsmeer
• Productie afhankelijk van hormoonhuishouding en leeftijd
Talgklieren worden geremd door vitamine-A zuur achtige medicijnen zoals isotretinoïne.
Talgfuncties:
1. Vormt lipidenlaag
2. Het vochtverlies is beperkt
3. Lipiden zijn hydrofoob
4. Voorkomt uitdroging van de huid
5. Beschermt de huid tegen bacteriën/schimmels/virussen (barrière functie)
6. Houdt de hoornlaag soepel
7. Geef de huid zijn kenmerkende geur
Samenstelling talg (sebum)
• Vrije vetzuren ontstaan door omzetting van glyceriden, waseters en cholesterolester door
p.acnes
• De vrije vetzuren kunnen ontsteking veroorzaken.
• Propionibacterium acnes is een bacterie in de holte/buisje van de klier en follikelingang
, Glyceriden Wasesters of wassen Cholesterolesters
Glycerol gekoppeld aan 1,2 of Hogere alcoholen gekoppeld Cholesterol gekoppeld aan 1
3 vetzuren aan 1 vetzuur vetzuur
→Vrije vetzuren komen uit glyceriden, wasesters en cholesterolesters door de bacterie!
Invloeden productie van talg:
• Het mannelijke hormoon (vooral testosteron en androgenen)
• In de puberteit nemen de androgenen toe
• Gevoeligheid van talgklier voor hormonen
• Bij acne geen verhoogde androgenen productie, wel een verhoogde talgproductie
In de huid wordt testosteron door het enzym 5a-reductase omgezet in het veel actievere 5a-
dihydrotestosteron (DHT)
Dihydrostestosteron heeft een veel grotere affiniteit (aansluiting) met de receptor van de
talgkliercel. 5a zorgt voor meer testosteron voor specifiek het talgkliertje.
Talgklier secretie samenvattend:
• Door o.a. hyperkeratose kan in de follikelafvoerbuis verstopping optreden
• De talgklier is holocrien, dus kan de afvoerbuis verstopt raken (ductus)
• Grotere productie van talg kan verstopping van de ductus geven
• Propionibacterium acnes en Pityrosporum ovale (gist) leven van de glyceriden, wassen en
cholesterol-esters
Zij produceren vrije vetzuren uit:
Glyceriden → Glycerol en vrije vetzuren
Wassen → Hogere alcholen en vrije vetzuren
Cholesterolester→ Cholesterol en vrije vetzuren
Hyperkeratose → zorgt voor androgenen stimulatie → Hierdoor verhoogde sebum secretie → de
bacteriën koloniseren wat leidt tot meer vorming van vrije vetzuren. Er ontstaat een
ontstekingsproces
Samenvatting verder:
• Testosteron wordt in de huid tot omgezet dihydrotestosteron door 5a-reductase.
• DHT heeft een grotere binding met de receptoren van de talgkliersecretie = stimulering
talgklierproductie
− Veel testosteron = veel DTH
− Grotere activiteit van 5a-reductase
− Grotere binding van DTH met receptoren
Acne ontstaan factoren:
1. Verhoogde talgproductie
2. Stoornis in het verhoorningsproces
3. Bacteriën die van nature in het haarzakje en de talgklieren aanwezig zijn
4. Invloed van androgene hormonen
Eccriene zweetklieren Apocriene zweetklieren
• Groter dan apocrien • Groter aantal dan eccriene
• Regulatie lichaamstemp • Meer gekronkeld & liggen dieper
• aangestuurd door sympathisch zs • Verbonden aan haarzakje
• Gevoelig voor stress en emotie • = Mix tussen holocrien en merocrien
• Functioneren pas in puberteit (hormonen)
, Transpiratievocht of zweet
Door ontbinding van de in het apocriene zweet opgeloste stoffen door op de huid levende bacteriën
ontstaan de karakteristieke zweetlucht
Eccriene zweet
• Hypotonisch filtraat van bloed
• pH tussen 4-6 zure oplossing
• 99% water met opgeloste:
− Keukenzout NaCl
− Vitamine C
− Sporen van het metabolisme (ureum, urinezuur, ammonia)
− Eiwitten
− Antilichamen
− Melkzuur
Apocriene zweet
• Bevat zelfde basis als eccrien zweet
• Echter toegevoegd lipiden, eiwitten en soms wat cel fragmenten
• Hierdoor andere geur en kleur
• Het krijgt zweetlucht door bacteriën
Transpiratie of zweet
• Word geregeld door het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel. Dus niet bewust
te beïnvloeden
• Samenstelling kan variëren
• Bacteriën (vooral op de huid levende corynebacterien) kunnen de vetachtige substantie op
de huid omzetten in vrije vetzuren bv propaanzuur, boterzuur (= heeft sterk overheersende
niet plezierige geur)
• Warmteregulatie
• Een grotere productie: Warmte, spanning (emoties) en verhoogde activiteit van de klieren
(hyperhydrosis)
Zweetoorzaken:
1.Sporten 5.Stress 9.HIV
2.Alcohol 6.Hormoonschommelingen 10.Medicatie
3.Hyperthyroide 7.Psychische factoren 11.Bepaalde vorm kanker
4.Suikerpatient 8.Tuberculose
Hyperhydrosis= overmatig zweetsecretie
• Meestal bij handpalmen palmaris (natte handen)
• Oksel axillaris (transpiratievlekken)
• Voeten plantaris (zweetvoeten)
Behandeling:
- Botulinetocine A injectie (botox)
- Iontoforese
- Chirurgisch wegnemen zweetklieren
- Hyponose
Jodiumproef:
- Jodium op de huid smeren, daarna zetmeel poeder, na 5 minuten kleurt het blauw
CHEM
Talgsecretie
Klier (glandula)= Weefsel dat bepaalde stoffen produceert of transporteert
• Klieren met interne secretie (endocrien) – geven af aan bloed
➔ Alvleesklier, schildklier, hypofyse, bijnier, geslachtsklier
• Klieren met externe secretie (exocrien) – geven via buisje naar buiten af
➔ Alvleesklier, speekselklier, zweetklier, melkklier, traanklier
Endocriene klieren=
• Geven hun product af in de bloedvaten of lymfevaten.
• Geen afvoerbuisje.
• Uitscheiding via exocytose= blaasjes transport: Cel geeft stoffen af naar celmembraan of
extracellulaire milieu.
Exocriene klieren=
• Droppen product aan het huidoppervlak of lichaamsholten
• Hebben afvoerbuisje
• Productie geschied op drie manieren
Exocriene klieren – classificatie
Aantal secretie cellen
- Een cellig (unicellulair): globletcel
- Meercellig (multicellulair): speekselklier (meest voorkomend)
Soort afscheiding:
- Talg, sebum, muceus, mix
Vorm
- Buis (tubulus), tros (alveolus), mix
Afvoer
- Simpel, gecompliceerd
Werkwijze productie-cellen
- Merocrine, holocrine, apocrien
Meercellige exocriene klieren
Vorm:
• Alveolus = trosvormig
• Tubulus = buisvormig
• Mix
Bouw:
Productiecellen (secretory) = de cellen die het product maken
Uitvoer-cellen (duct) = de cellen die zorgen dat het naar buiten wordt gebracht
Werkwijze productie-cellen: Moet gekeken worden naar de
Exocytose (merocrien) = blaasjes transport rode cellen bij het bepalen van
Turn-over (holocrien)= vernieuwing cel de vorm.
Mix (apocrien)
,Werkwijze productie-cellen (meercellige exocriene klieren)
1. Merocrien (exocytose)
2. Holocrien (turn-over)
3. Apocrien (mix)
1.Merocriene secretie
• = Exocytose. Uitgaande van blaasjes transport, hierdoor blijven de cellen intact
• Eccriene zweetklieren
2. Holocriene secretie
• = Turn-over. De cellen gaan kapot om het product los te krijgen in het afvoergedeelte. De
cellen barsten open, zodat ook de celfrafmenten worden afgevoerd.
• Hele talgklier gaat kapot. Deze wordt vernieuwd.
• Talgklieren
3.Apocriene secretie
• = mix tussen merocrien en holocrien
• Cellen worden secretieblaasjes
• Appocriene klieren
Talgklieren (Glandula sebaceal/glandula sebipara)
• Ingezonken in de dermis, gevormd door het stratum germativum (kiemlaag)
• In puberteit worden ze weer actief, vanaf de overgang weer minder
• Alveolus/trosvormig
• Monden uit in haarzakjes
• Holocrien = klieren waarvan de cellen geheel ten gronde gaan bij de productie
➔ Talgrijkst op de androgene gevoelige plaatsen: Behaarde hoofd, gelaat,
borst/rug, anogenitale regio
Talgklieren niet samen met haarfollikels: Mammae, glans penis, lippenrood, anus, oogleden
Geen haar, geen talgklier: Voetzolen, handpalmen
Talg
• Vetachtige substantie: sebum, huidsmeer
• Productie afhankelijk van hormoonhuishouding en leeftijd
Talgklieren worden geremd door vitamine-A zuur achtige medicijnen zoals isotretinoïne.
Talgfuncties:
1. Vormt lipidenlaag
2. Het vochtverlies is beperkt
3. Lipiden zijn hydrofoob
4. Voorkomt uitdroging van de huid
5. Beschermt de huid tegen bacteriën/schimmels/virussen (barrière functie)
6. Houdt de hoornlaag soepel
7. Geef de huid zijn kenmerkende geur
Samenstelling talg (sebum)
• Vrije vetzuren ontstaan door omzetting van glyceriden, waseters en cholesterolester door
p.acnes
• De vrije vetzuren kunnen ontsteking veroorzaken.
• Propionibacterium acnes is een bacterie in de holte/buisje van de klier en follikelingang
, Glyceriden Wasesters of wassen Cholesterolesters
Glycerol gekoppeld aan 1,2 of Hogere alcoholen gekoppeld Cholesterol gekoppeld aan 1
3 vetzuren aan 1 vetzuur vetzuur
→Vrije vetzuren komen uit glyceriden, wasesters en cholesterolesters door de bacterie!
Invloeden productie van talg:
• Het mannelijke hormoon (vooral testosteron en androgenen)
• In de puberteit nemen de androgenen toe
• Gevoeligheid van talgklier voor hormonen
• Bij acne geen verhoogde androgenen productie, wel een verhoogde talgproductie
In de huid wordt testosteron door het enzym 5a-reductase omgezet in het veel actievere 5a-
dihydrotestosteron (DHT)
Dihydrostestosteron heeft een veel grotere affiniteit (aansluiting) met de receptor van de
talgkliercel. 5a zorgt voor meer testosteron voor specifiek het talgkliertje.
Talgklier secretie samenvattend:
• Door o.a. hyperkeratose kan in de follikelafvoerbuis verstopping optreden
• De talgklier is holocrien, dus kan de afvoerbuis verstopt raken (ductus)
• Grotere productie van talg kan verstopping van de ductus geven
• Propionibacterium acnes en Pityrosporum ovale (gist) leven van de glyceriden, wassen en
cholesterol-esters
Zij produceren vrije vetzuren uit:
Glyceriden → Glycerol en vrije vetzuren
Wassen → Hogere alcholen en vrije vetzuren
Cholesterolester→ Cholesterol en vrije vetzuren
Hyperkeratose → zorgt voor androgenen stimulatie → Hierdoor verhoogde sebum secretie → de
bacteriën koloniseren wat leidt tot meer vorming van vrije vetzuren. Er ontstaat een
ontstekingsproces
Samenvatting verder:
• Testosteron wordt in de huid tot omgezet dihydrotestosteron door 5a-reductase.
• DHT heeft een grotere binding met de receptoren van de talgkliersecretie = stimulering
talgklierproductie
− Veel testosteron = veel DTH
− Grotere activiteit van 5a-reductase
− Grotere binding van DTH met receptoren
Acne ontstaan factoren:
1. Verhoogde talgproductie
2. Stoornis in het verhoorningsproces
3. Bacteriën die van nature in het haarzakje en de talgklieren aanwezig zijn
4. Invloed van androgene hormonen
Eccriene zweetklieren Apocriene zweetklieren
• Groter dan apocrien • Groter aantal dan eccriene
• Regulatie lichaamstemp • Meer gekronkeld & liggen dieper
• aangestuurd door sympathisch zs • Verbonden aan haarzakje
• Gevoelig voor stress en emotie • = Mix tussen holocrien en merocrien
• Functioneren pas in puberteit (hormonen)
, Transpiratievocht of zweet
Door ontbinding van de in het apocriene zweet opgeloste stoffen door op de huid levende bacteriën
ontstaan de karakteristieke zweetlucht
Eccriene zweet
• Hypotonisch filtraat van bloed
• pH tussen 4-6 zure oplossing
• 99% water met opgeloste:
− Keukenzout NaCl
− Vitamine C
− Sporen van het metabolisme (ureum, urinezuur, ammonia)
− Eiwitten
− Antilichamen
− Melkzuur
Apocriene zweet
• Bevat zelfde basis als eccrien zweet
• Echter toegevoegd lipiden, eiwitten en soms wat cel fragmenten
• Hierdoor andere geur en kleur
• Het krijgt zweetlucht door bacteriën
Transpiratie of zweet
• Word geregeld door het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel. Dus niet bewust
te beïnvloeden
• Samenstelling kan variëren
• Bacteriën (vooral op de huid levende corynebacterien) kunnen de vetachtige substantie op
de huid omzetten in vrije vetzuren bv propaanzuur, boterzuur (= heeft sterk overheersende
niet plezierige geur)
• Warmteregulatie
• Een grotere productie: Warmte, spanning (emoties) en verhoogde activiteit van de klieren
(hyperhydrosis)
Zweetoorzaken:
1.Sporten 5.Stress 9.HIV
2.Alcohol 6.Hormoonschommelingen 10.Medicatie
3.Hyperthyroide 7.Psychische factoren 11.Bepaalde vorm kanker
4.Suikerpatient 8.Tuberculose
Hyperhydrosis= overmatig zweetsecretie
• Meestal bij handpalmen palmaris (natte handen)
• Oksel axillaris (transpiratievlekken)
• Voeten plantaris (zweetvoeten)
Behandeling:
- Botulinetocine A injectie (botox)
- Iontoforese
- Chirurgisch wegnemen zweetklieren
- Hyponose
Jodiumproef:
- Jodium op de huid smeren, daarna zetmeel poeder, na 5 minuten kleurt het blauw
