Summary
samenvatting filosofie klas 4
- Course
- Level
Samenvatting van 7 pagina's voor het vak filosofie aan de VWO / Gymnasium (wellicht handig!)
[Show more]
Seller
Follow
106854N
Content preview
Samenvatting filosofie repetitie IFilosofie ontstaan in Griekenland 600 jaar voor Christus.
Voor die tijd gaven de verschillende godsdiensten antwoord op de vragen die mensen
stelden. Zulke religieuze verklaringen werden van geslacht op geslacht doorverteld door
middel van mythen.
Mythe verhaal over goden, waarin een verklaring wordt gegeven waarom het leven is
zoals het is. De mythen ontstaan uit drang (drang komt voort uit angst en/of verwondering)
het onverklaarbare te duiden. Een mythe wil iets verklaren en er werden vaak religieuze
handelingen uitgevoerd die verbonden waren met een mythe.
De Griekse filosofen probeerden aan te tonen dat mensen niet konden vertrouwen op die
religieuze verklaringen. Om iets beter beeld te hebben van mythisch wereldbeeld, hier klein
voorbeeld: Het mythische antwoord op de vraag waarom het regent, was dat Thor met zijn
hamer zwaaide.
De eerste Griekse filosofen bekritiseerden godenleer van Homerus, omdat Goden zoveel op
mensen leken en net zo egotistisch en onbetrouwbaar waren als wij. > Was de eerste keer
dat werd gezegd dat mythen misschien alleen maar menselijke voorstellingen waren.
Voorbeeld van zo’n kritiek op mythe: filosoof Xenophanes.
Xenophanes hij zei: “De mensen verbeelden zich dat dat de goden als zijzelf geboren
worden. Ze geloven dat de goden zijn geboren en een lichaam, kleding en een taal hebben
zoals wij. Iedereen geeft de god de gestalte van zichzelf.
In stadsmilieus van de Grieken vond sprong in denkwijze van mensen plaats: iedereen kon
afzonderlijk voor eigen rekening vragen stellen over hoe maatschappij georganiseerd zou
moeten worden. > er vond ontwikkeling plaats van mythische denkwijze naar manier van
denken die op ervaring en verstand gebaseerd was. Vanaf nu begint de rede/logos centraal
te staan en gaat men opzoek naar de logica der dingen.
voor natuurprocessen.
Natuurfilosofen eerste filosofen in Griekenland. Zij werden natuurfilosofen genoemd
omdat zij zich voornamelijk bezig hielden met natuur en natuurprocessen.
De Grieken namen aan dat ‘iets’ altijd al had bestaan. Grote vraag was dus niet hoe alles uit
niets kon ontstaan, maar zij verwonderden zich er vooral over hoe water in levende vissen
kon veranderen en hoe levenloze aarde in hoge bomen kon veranderen. De filosofen zagen
voortdurend veranderingen plaatsvinden in natuur, maar hoe waren die nou mogelijk?
Eerste filosofen hadden met elkaar gemeen dat ze dachten dat er bepaald oerbeginsel,
oerstof, moest zijn die alle veranderingen bewerkstelligde. Zij vonden dat er iets moest zijn
waaruit alles ontstond en waarnaar alles weer terugkeerde.
Natuurfilosofen probeerde eeuwige natuurwetten te vinden en wilden gebeurtenissen in
natuur begrijpen zonder toevlucht tot overgeleverde mythen te zoeken: dit deden ze door
eerst zelf de natuur te bestuderen en niet te verwijzen naar gebeurtenissen in godenwereld.
Natuurfilosofen zette eerste stap richting wetenschappelijke denkwijze en legden
daarmee basis voor latere natuurwetenschappen.
Project van eerste filosofen bestond uit vragen over oerstof en veranderingen natuur.
, Thales eerste natuurfilosoof van wie we naam kennen. Thales dacht dat water de
oorsprong van alles was. Thales zou bovendien gezegd hebben dat ‘alles van goden is
vervuld’. Hierbij dacht hij in ieder geval niet aan de goden van Homerus.
Anaximander volgende filosoof over wie we iets te horen krijgen. Hij dacht dat onze
wereld slechts een van vele werelden was, die ontstonden en vergingen in iets wat hij het
‘grenzeloos onbepaalbare’ noemde. Hij bedoelde niet als Thales een bekende stof, maar
wellicht moest oerstof iets ‘onbepaalbaars’ zijn.
Anaximenes Hij dacht dat lucht of nevel de oerstof van alle dingen moest zijn. Hij dacht
dat water samengeperste lucht was. Volgend hem bestond aarde, water en vuur uit lucht.
Veranderingsprobleem probleem hoe een stof plotseling kan veranderen en iets heel
anders kan worden.
Parmenides worstelde met veranderingsprobleem. Hij dacht dat alles dat er bestond, er
altijd al was geweest. Volgens hem kon niets uit niets ontstaan en iets wat bestond, kon niet
tot niets verworden. Volgens Parmenides was geen enkele werkelijke verandering mogelijk.
Met zijn zintuigen registreerde hij hoe de dingen veranderden, maar dat klopte niet met wat
zijn verstand hem vertelde. Hij koos toen voor zijn verstand. Volgens hem geven zintuigen
ons verkeerd beeld van wereld, beeld dat niet klopt met menselijk verstand. Hij vond het zijn
taak om alle vormen van ‘zintuigelijk bedrog’ te ontmaskeren. Hij was een rationalist.
Rationalisme sterke geloof in menselijk verstand. Rationalisten geloven in menselijk
verstand als bron van onze kennis van de wereld.
Heraclitus Hij vond dat natuur vooral wordt gekenmerkt door voortdurende
veranderingen. Heraclitus had iets meer vertrouwen in wat zintuigen hem vertelden dan
Parmenides. Heraclitus zei dat ‘alles stroomt’. Hij vond dat je ‘niet twee keer in dezelfde
rivier kan stappen, want zowel JIJ als het WATER verandert.’ Heraclitus wees er ook op dat er
in wereld voortdurend tegenstellingen zijn, die hun stempel op onze opvattingen van de
dingen drukken: als we nooit ziek zouden zijn, zouden we niet weten wat gezond zijn is.
Hij dacht dat zowel het goede als het kwade een noodzakelijk deel van het geheel is. Als er
geen voortdurend spel tussen tegenstellingen zou plaatsvinden, dan zou de wereld
ophouden met bestaan. Voor Heraclitus is God iets wat de hele wereld omvat: God toont
zich in voortdurend veranderende en met tegenstellingen gevulde natuur. Ipv het woord
‘God’ gebruikt hij vaak woord ‘logos’ = rede. Hij vond namelijk ook dat er soort
‘wereldverstand’ moest zijn dat alles wat er in natuur gebeurt, stuurt. Heraclitus zag dus te
midden van alle veranderingen en tegenstellingen een soort eenheid der tegenstellingen of
geordend geheel. “iets” dat aan alles ten grondslag ligt, noemde hij God of logos.
Parmenides en Heraclitus dus volstrekt tegengestelde ideeën: Verstand van Parmenides gaf
aan dat niets kon veranderen, maar de zintuigelijke ervaringen van Heraclitus gaven aan dat
er voortdurend veranderingen in natuur plaatsvonden.
Empedocles volgens hem hadden Parmenides en Heraclitus beide op een punt gelijk,
maar op andere punt beide mis. Volgens hem was grote verschil van mening ontstaan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 106854N. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now