Evidence based practice
Wat = evidence based practice?
= Expliciet & oordeelkundig gebruik maken van het beste beschikbare
bewijsmateriaal voor beslissingen te nemen over goed/gewenste behandeling/zorg.
De praktijk van EBP = integreren van individuele kennis & ervaring van de
behandelaar &de waarden, ervaring van de client samen met beste bewijsmateriaal
Waarmee rekening houden evidence based beslissing
Rekening houden met eigen ervaring
Beschikbare middelen
Rekening houden met wetenschappelijk/praktijkgericht onderzoek (literatuur)
Rekening houden met voorkeur/ervaring patient
Waarom EBP in opleiding?: handelen in praktijk > onderbouwd kunnen worden door feiten,
& !! onderzoeksliteratuur vinden/beoordelen/interpreteren = handig voor verslagen &
bachelorproef.
OOK: deelnemen aan onderzoek draagt bij aan ontwikkelen van onderzoekend vermogen en
dat helpt je om je beroep goed uit te kunnen voeren HET is ook nodig om kwaliteit v.d zorg
te verbeteren & beroepspraktijk te innoveren
Altijd vertrekken van een klinische vraag > wilt weten of sport gezond is voor oudere > Dan
onderzoeksvraag erover opstellen volgens de PICO methode:
- P = Patient: Welke doelgroep? vb: ouderen 83+, patienten met hartritmestoornissen
- I = Interventie: Wat ga je ondernemen met doelgroep vb: 3Omin wandelen per dag
- C = Comparision: bekijkt een andere behandeling of test, waarmee je de
onderzochte behandeling of test wilt vergelijken. Vb: krachttraining vs
uithoudingstraining
- O = Outcome: Wat wil je zien verbeteren (concrete uitkomst), wordt conditie beter
controlegroep = niet verplicht in de vraag te zetten
Bij P = nauw omschrijven: leeftijd,geslacht,kenmerken
Bij I = kan gaan over: behandeling,medicatie,aanvullende therapie,...
Vb: leidt fixeren (I) van rusthuisbewoners (p) tot minder vallen (o)?, Kan beeldschermwerk
(I) branderige ogen (O) veroorzaken bij gezonde mensen (P)?
PICO methode zorgt voor gericht literatuur te zoeken
Verloop WET onderzoek 5 stappen van EBP:
1) Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag
2) Efficiënt zoeken naar beste bewijsmateriaal
3) Beoordelen van gevonden bewijsmateriaal op kwaliteit, relevatie en toepasbaarheid
4) Toepassen van het resultaat in de praktijk (implementatie)
5) Regelmatig evalueren van het proces en resultaat
, ==> = cyclus die blijft doorlopen je komt altijd bij nieuwe vragen
Artikels opzoeken in databanken
- Vertrek van goede klinische vraag > dan zoektermen bepalen (engels).
BV: heeft fysieke activiteit gunstige invloed op kwaliteit van leven bij gezonde ouderen? =>
Physical activity AND quality of life AND elderly OR older people
Hoe zoeken: 1) noteer enkele zinnen de kern van je probleem en duid 3 belangrijkste
termen aan 2) vul steekwoorden van je onderwerp aan met ideeen die bij je opkomen 3)
literatuur moet engelstalig zijn anders mis je belangrijke info 4) zoek naar termen in
vakjargon 5) zoek naar synoniemen
Boleaanse operatoren = verbindingswoorden om zoekactie te verfijnen: AND > alle
zoektermen moet in artikel staan, OR = 1 van de zoektermen moeten niet allemaal
voorkomen, NOT= aangeduide term mag er niet instaan
Truncatietekens = vervangt stuk woord door * , je zoekt woorden beginnend of
eindigend op getypte woord bv: Boek* = boekenkast, boekenwinkel,… bv: *oorlog =
wereldoorlog,…
Exacte woordcombinaties “older people”= exact dit opzoeken in zelfde volgorde.
Voor artikels op te zoeken kan je dit in: digitale collectie, online bib odisee, limo, pubmed
Zoeken via geavanceerd: type bron: artikels, taal: engels, begindatum: 2012 of recenter, klik
op een titel die past en lees dan het abstract indien bruikbaar open full tekst. In de
databanken: klik pubmed > laatste 5-10j, zoektermen in engels, klik op filters: selecteer free
full tekst, randomized controlled trial/ revieuw, 5 years of 10 years. Terug eerst abstract
lezen dan full tekst. Indirect zoeken: zoeken in referentielijst van relevant artikel, bekijken
van suggesties van databank zelf.
Structuur Wetenschappelijk artikel
- Eerst kijk je of de titel je interesseert (vaak kernwoorden).
- Dan kijk je naar abstract = samenvatting van artikel, heeft vaste structuur:
achtergrond, doel, methode, resultaten, conclusie.
- Dan de Inleiding =geeft meer achtergrond weer over het onderwerp (heel algemeen)
vb: vallen = groot probleem bij ouderen, Aan einde van inleiding staat meestal
onderzoeksvraag.
- Meestal staat er ook op uit welk tijdschrift, jaartal > bronvermelding = belang bij elke
paper moet je in tekst zelf terug verwijzen naar bron en aan het einde artikel
volledige bron uitschrijven.
> Bij abstract staan deze dus in:
- Achtergrond: De hoofdvraag, wat ga je onderzoeken.
- Doel: Waarom wil je onderzoeken, wat wil je zien verbeteren.
- Methode: hoe zijn ze gaan onderzoeken bv: literatuuronderzoek, experiment.
Wat = evidence based practice?
= Expliciet & oordeelkundig gebruik maken van het beste beschikbare
bewijsmateriaal voor beslissingen te nemen over goed/gewenste behandeling/zorg.
De praktijk van EBP = integreren van individuele kennis & ervaring van de
behandelaar &de waarden, ervaring van de client samen met beste bewijsmateriaal
Waarmee rekening houden evidence based beslissing
Rekening houden met eigen ervaring
Beschikbare middelen
Rekening houden met wetenschappelijk/praktijkgericht onderzoek (literatuur)
Rekening houden met voorkeur/ervaring patient
Waarom EBP in opleiding?: handelen in praktijk > onderbouwd kunnen worden door feiten,
& !! onderzoeksliteratuur vinden/beoordelen/interpreteren = handig voor verslagen &
bachelorproef.
OOK: deelnemen aan onderzoek draagt bij aan ontwikkelen van onderzoekend vermogen en
dat helpt je om je beroep goed uit te kunnen voeren HET is ook nodig om kwaliteit v.d zorg
te verbeteren & beroepspraktijk te innoveren
Altijd vertrekken van een klinische vraag > wilt weten of sport gezond is voor oudere > Dan
onderzoeksvraag erover opstellen volgens de PICO methode:
- P = Patient: Welke doelgroep? vb: ouderen 83+, patienten met hartritmestoornissen
- I = Interventie: Wat ga je ondernemen met doelgroep vb: 3Omin wandelen per dag
- C = Comparision: bekijkt een andere behandeling of test, waarmee je de
onderzochte behandeling of test wilt vergelijken. Vb: krachttraining vs
uithoudingstraining
- O = Outcome: Wat wil je zien verbeteren (concrete uitkomst), wordt conditie beter
controlegroep = niet verplicht in de vraag te zetten
Bij P = nauw omschrijven: leeftijd,geslacht,kenmerken
Bij I = kan gaan over: behandeling,medicatie,aanvullende therapie,...
Vb: leidt fixeren (I) van rusthuisbewoners (p) tot minder vallen (o)?, Kan beeldschermwerk
(I) branderige ogen (O) veroorzaken bij gezonde mensen (P)?
PICO methode zorgt voor gericht literatuur te zoeken
Verloop WET onderzoek 5 stappen van EBP:
1) Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag
2) Efficiënt zoeken naar beste bewijsmateriaal
3) Beoordelen van gevonden bewijsmateriaal op kwaliteit, relevatie en toepasbaarheid
4) Toepassen van het resultaat in de praktijk (implementatie)
5) Regelmatig evalueren van het proces en resultaat
, ==> = cyclus die blijft doorlopen je komt altijd bij nieuwe vragen
Artikels opzoeken in databanken
- Vertrek van goede klinische vraag > dan zoektermen bepalen (engels).
BV: heeft fysieke activiteit gunstige invloed op kwaliteit van leven bij gezonde ouderen? =>
Physical activity AND quality of life AND elderly OR older people
Hoe zoeken: 1) noteer enkele zinnen de kern van je probleem en duid 3 belangrijkste
termen aan 2) vul steekwoorden van je onderwerp aan met ideeen die bij je opkomen 3)
literatuur moet engelstalig zijn anders mis je belangrijke info 4) zoek naar termen in
vakjargon 5) zoek naar synoniemen
Boleaanse operatoren = verbindingswoorden om zoekactie te verfijnen: AND > alle
zoektermen moet in artikel staan, OR = 1 van de zoektermen moeten niet allemaal
voorkomen, NOT= aangeduide term mag er niet instaan
Truncatietekens = vervangt stuk woord door * , je zoekt woorden beginnend of
eindigend op getypte woord bv: Boek* = boekenkast, boekenwinkel,… bv: *oorlog =
wereldoorlog,…
Exacte woordcombinaties “older people”= exact dit opzoeken in zelfde volgorde.
Voor artikels op te zoeken kan je dit in: digitale collectie, online bib odisee, limo, pubmed
Zoeken via geavanceerd: type bron: artikels, taal: engels, begindatum: 2012 of recenter, klik
op een titel die past en lees dan het abstract indien bruikbaar open full tekst. In de
databanken: klik pubmed > laatste 5-10j, zoektermen in engels, klik op filters: selecteer free
full tekst, randomized controlled trial/ revieuw, 5 years of 10 years. Terug eerst abstract
lezen dan full tekst. Indirect zoeken: zoeken in referentielijst van relevant artikel, bekijken
van suggesties van databank zelf.
Structuur Wetenschappelijk artikel
- Eerst kijk je of de titel je interesseert (vaak kernwoorden).
- Dan kijk je naar abstract = samenvatting van artikel, heeft vaste structuur:
achtergrond, doel, methode, resultaten, conclusie.
- Dan de Inleiding =geeft meer achtergrond weer over het onderwerp (heel algemeen)
vb: vallen = groot probleem bij ouderen, Aan einde van inleiding staat meestal
onderzoeksvraag.
- Meestal staat er ook op uit welk tijdschrift, jaartal > bronvermelding = belang bij elke
paper moet je in tekst zelf terug verwijzen naar bron en aan het einde artikel
volledige bron uitschrijven.
> Bij abstract staan deze dus in:
- Achtergrond: De hoofdvraag, wat ga je onderzoeken.
- Doel: Waarom wil je onderzoeken, wat wil je zien verbeteren.
- Methode: hoe zijn ze gaan onderzoeken bv: literatuuronderzoek, experiment.
