Tijdlijn
Tijdvak 1 - Tijd van jagers en boeren
tot 3000 vc
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Eerste landbouw 10.000 vc
Eerste landbouw in Nederland 5300 vc
Heel Nederland landbouw 3300 vc
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Eerste steden 5600 vc
Eerste godsdiensten 3000 vc
Eerste nijverheid 3000 vc
Tijdvak 2 - Tijd van de grieken en de romeinen
3000 vc - 500
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en
politiek in de griekse stadstaat
Athene werd eerste democratie doordat volksvergadering de 507 vc
hoogste macht kreeg
Ondergang Atheense democratie 338 vc
De groei van het Romeinse imperium waardoor de grieks-romeinse cultuur zich in
Europa verspreidde
Stichting Rome 753 vc
Rome kreeg een republiek 500 vc
Socrates 469 - 399 vc
Plato 427 - 347 vc
Aristoteles 384-322 vc
Julius Caesar dictator van Rome 49 vc
Julius Caesar vermoord 44 vc
Egypte provincie van Romeinse rijk 30 vc
Keizerrijk gesticht 27 vc
Splitsing Romeinse rijk 395
Einde West-Romeinse rijk 476
Einde Oost-Romeinse rijk 1453
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
-
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van
noordwest Europa
,Romeinen verslagen door Germanen, limes de grens 9
Germaanse stammen drongen het romeinse rijk binnen 3e eeuw
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische
godsdiensten
Jeruzalem, Joodse hoofdstad, verwoest 587 vc
Ontstaan Christendom 1
Jezus dood 30
Christendom los van het jodendom 50
Veel vervolgingen christenen 250
Christendom staatsgodsdienst Romeinse rijk 313
Tijdvak 3 - Tijd van monniken en ridders
500 - 1000
Het ontstaan en de verspreiding van de Islam
Ontstaan Islam 622
Islam richting Europa 711
De vrijwel volledige vervanging van een agrarische cultuur door een zelfvoorzienende
agrarische cultuur, georganiseerd via horigheid en het hofstelsel
West Europa vrijwel volledig agrarisch 500-1000
Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Karel de Grote heerschappij en keizer 800
Stichting heilig roomse rijk 800
Nederland deel van Duitse rijk 880
Stichting hervormde roomse rijk 962
De verspreiding van het christendom in geheel Europa
De verspreiding van het christendom 300-1000
Tijdvak 4 - Tijd van steden en staten
1000 - 1500
De opkomst van handel en ambacht legde de basis voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving
Landbouwstedelijke samenleving na 1000
Verdubbeling bevolking in Europa 1000 - 1300
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de
steden
Opkomst stedelijke burgerij in Nederland 1050 - 1300
, Het begin van staatsvorming en centralisatie
Oorlog Frankrijk en Engeland (honderdjarige oorlog) Vanaf 1337
Filips van Bourgondië vorst van veel Nederlanden 1430
Eerste Nederlandse staten generaal bijeengeroepen 1464
Het conflict in de christelijke wereld of de geestelijke dan wel niet de wereldlijke
macht het primaat behoorde te hebben
Strijd tussen Paus en Duitse keizer over benoemen bisschoppen 1075
Paus stelt dat Paus boven wereldlijke macht staat 1075
Investituurstrijd 1075 - 1122
Oprichting inquisitie, rechtbank tegen ketterij 12 eeuw
De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
kruistochten
Eerste christelijke kruistocht leidt tot verovering Jeruzalem 1099
Tijdvak 5 - Tijd van ontdekkers en hervormers
1500 - 1600
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Renaissance 15e eeuw
verspreiding humanisme buiten Italië 1500
Hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
-
Het begin van de europese expansie overzee
Spaanse en Portugese expansie 15e eeuw
NL, ENG, FR expansie 16e eeuw
Columbus ontdekt Amerika 1492
Amerika werd gezien als nieuw werelddeel 1507
Willem Barentz 1596 - 1597
De protestantse reformatie had splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg
Erasmus vertaalt bijbel 1516
Luther begint reformatie 1517
Luther uit de kerk gezet 1521
Edict van Nantes (meer godsdienstvrijheid in FR) 1598
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse
staat
Karel V landsheer van de Nederlanden 1515
Karel V roept op tot opsporing protestanten 1522
Filips II landsheer van de Nederlanden 1555
Tijdvak 1 - Tijd van jagers en boeren
tot 3000 vc
Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Eerste landbouw 10.000 vc
Eerste landbouw in Nederland 5300 vc
Heel Nederland landbouw 3300 vc
Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Eerste steden 5600 vc
Eerste godsdiensten 3000 vc
Eerste nijverheid 3000 vc
Tijdvak 2 - Tijd van de grieken en de romeinen
3000 vc - 500
De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en
politiek in de griekse stadstaat
Athene werd eerste democratie doordat volksvergadering de 507 vc
hoogste macht kreeg
Ondergang Atheense democratie 338 vc
De groei van het Romeinse imperium waardoor de grieks-romeinse cultuur zich in
Europa verspreidde
Stichting Rome 753 vc
Rome kreeg een republiek 500 vc
Socrates 469 - 399 vc
Plato 427 - 347 vc
Aristoteles 384-322 vc
Julius Caesar dictator van Rome 49 vc
Julius Caesar vermoord 44 vc
Egypte provincie van Romeinse rijk 30 vc
Keizerrijk gesticht 27 vc
Splitsing Romeinse rijk 395
Einde West-Romeinse rijk 476
Einde Oost-Romeinse rijk 1453
De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
-
De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van
noordwest Europa
,Romeinen verslagen door Germanen, limes de grens 9
Germaanse stammen drongen het romeinse rijk binnen 3e eeuw
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische
godsdiensten
Jeruzalem, Joodse hoofdstad, verwoest 587 vc
Ontstaan Christendom 1
Jezus dood 30
Christendom los van het jodendom 50
Veel vervolgingen christenen 250
Christendom staatsgodsdienst Romeinse rijk 313
Tijdvak 3 - Tijd van monniken en ridders
500 - 1000
Het ontstaan en de verspreiding van de Islam
Ontstaan Islam 622
Islam richting Europa 711
De vrijwel volledige vervanging van een agrarische cultuur door een zelfvoorzienende
agrarische cultuur, georganiseerd via horigheid en het hofstelsel
West Europa vrijwel volledig agrarisch 500-1000
Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Karel de Grote heerschappij en keizer 800
Stichting heilig roomse rijk 800
Nederland deel van Duitse rijk 880
Stichting hervormde roomse rijk 962
De verspreiding van het christendom in geheel Europa
De verspreiding van het christendom 300-1000
Tijdvak 4 - Tijd van steden en staten
1000 - 1500
De opkomst van handel en ambacht legde de basis voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving
Landbouwstedelijke samenleving na 1000
Verdubbeling bevolking in Europa 1000 - 1300
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de
steden
Opkomst stedelijke burgerij in Nederland 1050 - 1300
, Het begin van staatsvorming en centralisatie
Oorlog Frankrijk en Engeland (honderdjarige oorlog) Vanaf 1337
Filips van Bourgondië vorst van veel Nederlanden 1430
Eerste Nederlandse staten generaal bijeengeroepen 1464
Het conflict in de christelijke wereld of de geestelijke dan wel niet de wereldlijke
macht het primaat behoorde te hebben
Strijd tussen Paus en Duitse keizer over benoemen bisschoppen 1075
Paus stelt dat Paus boven wereldlijke macht staat 1075
Investituurstrijd 1075 - 1122
Oprichting inquisitie, rechtbank tegen ketterij 12 eeuw
De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
kruistochten
Eerste christelijke kruistocht leidt tot verovering Jeruzalem 1099
Tijdvak 5 - Tijd van ontdekkers en hervormers
1500 - 1600
Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Renaissance 15e eeuw
verspreiding humanisme buiten Italië 1500
Hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
-
Het begin van de europese expansie overzee
Spaanse en Portugese expansie 15e eeuw
NL, ENG, FR expansie 16e eeuw
Columbus ontdekt Amerika 1492
Amerika werd gezien als nieuw werelddeel 1507
Willem Barentz 1596 - 1597
De protestantse reformatie had splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg
Erasmus vertaalt bijbel 1516
Luther begint reformatie 1517
Luther uit de kerk gezet 1521
Edict van Nantes (meer godsdienstvrijheid in FR) 1598
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse
staat
Karel V landsheer van de Nederlanden 1515
Karel V roept op tot opsporing protestanten 1522
Filips II landsheer van de Nederlanden 1555
