Les 1 Milieurecht: Aspecten van omgevingsrecht
LESSEN EN…
Geen letterlijke definities te kennen
Praktische toepassingen maken van de leerstof zelf => groepswerk + oefeningen als referenties
EVALUATIES
Case: echte case uit de praktijk met topics van de leerstof zoals vergunningen (meest belangrijkste
element). Makkelijk haalbaar met kans op hoge score van 8 of 9 op 10 op tijd mee beginnen en ver
voor de deadline afmaken
Examen = mondeling met casus als centraal element, geen schriftelijke voorbereiding maar wel een
joker. Joker = aspect van de casus dat je zelf mag kiezen om toe te lichten met gedachten neer
geschreven op een A4. GEEN ZAKEN VAN BUITEN LEREN.
Voor het uitvoeren van de case kan je mensen interviewen, om professionele hulp vragen of eender
hoe zolang de case maar opgelost geraakt.
BEGRIPPEN, DOELSSTELLINGEN, BEGINSELEN, BRONNEN (van omgevingsrecht)
Milieurecht is zeer uitgebreid en spreekt men eerder van omgevingsrecht in plaats van milieu. Word
nu uitgedrukt in kilo en niet in pagina’s. Water, bodem, lucht hangen allemaal samen…. Daarom
zoveel recht erover => sectorale naar het integrale milieubeleid.
Eerste bouwstenen = milievergunningen decreet = sectorale vergunningen vb lozingsvergunning,
expoitatievergunning… allemaal samen steken in 1 vergunning
Omgevingsvergunning vandaag = vegetatie wijzigingen enz. => niet alleen de lozing maar ook de
bouw
Onderdelen van het omgevingsrecht
- Milieu hygiënerecht = recht om te voorkomen dat de leefomgeving wordt gecontamineerd en
als er verontreinig optreedt dan zal die ook opgeruimd worden.
- Ruimtelijke ordening waar komt natuur en waar wordt er gebouwd
BEGRIPPEN
Natuurbehoudsrecht bestaat uit biotoop en soorten bescherming
Onroerend erfgoed = landschappen, gebouwen enz. = minder belangrijk
Klimaatrecht => ook niet echt aan bod hier
,DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN
- DO: economie, sociaal en ecologische aspecten… defenitie DO
- Hoog bescherminsniveau: europees niveau door het europese hof. Als men 2 interpretaties
heeft dan zal men op basis van het hoogstebeschermingsniveau kiezen. HBN maakt deel uit
van het europees recht
5 belangrijke beginselen
- Vervuilerbetaald beginsel: vervuiler is verantwoordelijk voor de schade aan het milieu vb
heffingen geven voor het lozen van afvalwater, producenten verantwoordelijkheid voor de
persoon die afval creëert,
- Voorzorgbeginsel: het nemen van milieumaatregelen mag niet afhankelijk zijn van het bewijs
dat de handeling schadelijk is voor het milieu. Maatregelen nemen van zodra dat er een kans
bestaat voor schadelijke impact. Vb voorzorgbeginsel als hefboom voor het voorkomen van
milieuschadelijke handelingen. VZB belangrijk voor het klimaatrecht. “voor de natuur en niet
tegen de natuur”
- Preventie maatregelen : voorkomen van schade is efficiënter dan het oplossen van schade.
Ligt ook aan de basis van de milieueffecten rapportage (zie verder hoofdstukken. Milieu
relevante informatie rapporteren en implementeren)
- Standstill beginsel: grendel op achteruitgang zetten. Wetgeving die een versoepeling
impliceert voor milieubescherming kan niet, dit wordt afgeleid uit bescherming van een
gezond leefmilieu wetgeving. Achteruitgang kan wel vanuit een algemeen belang maar moet
sterk beargumenteerd worden. Vb: 2 milieukwaliteitsnormen rond geluid zoals bedrijven,
auto’s, … indien deze normen moeten toegepast worden om omlopen dan is dit onmogelijk
dus heeft men deze uitgezonderd uit de milieukwaliteitsnormen, Maar dit kan gezien worden
als een achteruitgang zonder rechtvaardiging en is uiteindelijk naar de raad van staten
gegaan. Vb motorcross in Lille
- Integratiebeginsel: ook niet-milieurechtsgebeiden dat deze milieuoverwegingen moeten
integreren in hun beleid. Integratie bevorderen door toetsen zoals het natuurtoets, water
toest… vb watertoest heeft als doel om de belangen van waterkwaliteit te integreren in
andere sectoren.
Juridiche betekenis
- Doelstellingen en beginselen hebben in eerste instatie om de overheid te binden en niet de
burger. Sturend voor de overheid
- Als er voor 2 interpretaties mogelijk zijn kijkt men naar de meest milieubeschermende
- Vb vergunningen: kunnen gekust worden aan de beginselen => zeer ruime draagwijde
hebben en brede aspecten bevatten
BRONNEN
Rechtsbronnen
- Wetgeving
- Rechtspraak: hoe gaat men in de praktijk om met het recht
Milieuproblemen stoppen niet aan de grens en zijn dus internationaal
,Vb agenda 21+
Het internalionale probleem = klimaatverdragen
Belangrijkste niveau waar omgevingsrecht tot stand komt is europees recht gestuurd door de
europese regelgevingen
ORGANISATIE VLAAMS OMGEVINGSGEBIED
Iets minder belangrijk
MILIEUEFFECTRAPPORTAGE
BEGRIP
Milieueffect rapportage heeft tot doel om bij een belangrijk project of plan om informatie te vergaren
over wat de gevolgen voor het milieu kunnen zijn. Geeft uitdrukking aan de beginselen van integratie
=> integratie beginselen.
Indien men kennis heeft van een plan of project kan men hierop inspelen om bepaalde schade te
voorkomen => preventie beginselen
Project-mer-richtlijn => meer aandacht aan menselijke gezondheid => basiswetgeving is hier te vinden
Titel 4 is de basis voor de mer in belgië met 2 besluiten. Deze besluiten moeten ter handen genomen
voor de casus en bevatten de projecten die mer plichtig zijn.
Onderscheid tussen MER en mer
m.e.r. => op het proces zelf. Wetenschappelijke arbeid die leid tot een mer. Vb oosterweel. Alle
effecten die aanbod komen bij een project zullen aanbod komen Wetenschappelijke arbeid
- Alternatieven moeten ook in beeld gebracht worden. Alternatieven vb project die anders is,
andere technologie, andere locatie. Nul alternatief = alternatieven die belangrijk zijn vooral
locatie => moet gaan over redelijke alternatieven = moet haalbaar en betaalbaar zijn.
Uitvoeringsalternatieven kan ook vb als er soorten sterven ten kosten van menselijke
activiteiten zal men een standstill effect uitvoeren
- Niet alleen negatieve effecten worden in beeld gebracht maar ook de positieve ecologische
effecten worden in een mer vernoemd
- Wettenschappelijke data is nodig en de opgenomen data moet door mensen gedaan worden
door erkende mer mensen => Kwaliteitsbeoordeling
- Inspraak voor onmiddelijk betrokkenen moet ook rekening gehouden worden vb indien een
vervuiling in de Antwerpse haven plaats vind kan dit ook naar het Noorden verplaatsen
- Doorwerking: Milieu overwegingen die doorvloeien uit een rapport (negatieve effecten) doen
oplossen door bijvoorbeeld stand still. Vb geluid, verlichting,… en deze hinders te doen
vermilderen komen in het mer
anders dan natuurtoets, water toets enz. dat mer niet binded is. De overheid mag kiezen voor meer
milieuschadelijk alternatief als het motiveren waarom. Mer is dus niet bindend. De overheid die op
grond van mer een beoordeling maken met de verplichting dat mer op 1 of andere manier in de
besluitvorming doorkomt.
, PROJECT_MER
Project = bepaald initiatief dat wordt genomen en betrekking heeft op het aanleggen van wegen,
exploiteren van bedrijven, ontbossen,… op voorwaarde dat het gekoppeld is aan een vergunning
Vergunningen vb kapvergunnningen => voor het kappen van bomen
Wat als je een vergunning moet hernieuwen. Bepaalde vergunningen zijn slechts tijdelijk indien dit
hernieuwt zou moeten worden zal dat een merkplicht zijn:
Merkplicht = erkennings plicht = screening
Een hernieuwing zal al dan niet merk plichtig zijn indien er fysieke ingrepen plaatsvinden.
Indien een papieren hernieuwing moet plaatsvinden zal dit niet merk plichtig zijn.
Regularisatie = Men spreekt van een regularisatie wanneer het gaat om reeds uitgevoerde
werken die niet vergund zijn, hetzij dat ze zijn uitgevoerd zonder enige stedenbouwkundige
vergunning, hetzij dat ze zijn uitgevoerd in strijd met de vergunning. Deze zijn niet
merkplichtig aangezien dit zal leiden tot ongelijkheid
Screening plicht gebeurd aan de hand van criteria van DABM
Bijlage 2 projecten vb: bouwen van theatergebouw, parkeer garage, windturbine parken… =>
bepaalde projecten moeten sowieso een mer maken
Eens dat het project in werking is zullen de milieueffecten ook verder worden gemonitord.
INTEGRATIESPOOR
Indien er iets mis loopt in de vergunnings aanvraag moet men de mer terug opnieuw maken en hier
kan dan ook gesleuteld aan worden.
LESSEN EN…
Geen letterlijke definities te kennen
Praktische toepassingen maken van de leerstof zelf => groepswerk + oefeningen als referenties
EVALUATIES
Case: echte case uit de praktijk met topics van de leerstof zoals vergunningen (meest belangrijkste
element). Makkelijk haalbaar met kans op hoge score van 8 of 9 op 10 op tijd mee beginnen en ver
voor de deadline afmaken
Examen = mondeling met casus als centraal element, geen schriftelijke voorbereiding maar wel een
joker. Joker = aspect van de casus dat je zelf mag kiezen om toe te lichten met gedachten neer
geschreven op een A4. GEEN ZAKEN VAN BUITEN LEREN.
Voor het uitvoeren van de case kan je mensen interviewen, om professionele hulp vragen of eender
hoe zolang de case maar opgelost geraakt.
BEGRIPPEN, DOELSSTELLINGEN, BEGINSELEN, BRONNEN (van omgevingsrecht)
Milieurecht is zeer uitgebreid en spreekt men eerder van omgevingsrecht in plaats van milieu. Word
nu uitgedrukt in kilo en niet in pagina’s. Water, bodem, lucht hangen allemaal samen…. Daarom
zoveel recht erover => sectorale naar het integrale milieubeleid.
Eerste bouwstenen = milievergunningen decreet = sectorale vergunningen vb lozingsvergunning,
expoitatievergunning… allemaal samen steken in 1 vergunning
Omgevingsvergunning vandaag = vegetatie wijzigingen enz. => niet alleen de lozing maar ook de
bouw
Onderdelen van het omgevingsrecht
- Milieu hygiënerecht = recht om te voorkomen dat de leefomgeving wordt gecontamineerd en
als er verontreinig optreedt dan zal die ook opgeruimd worden.
- Ruimtelijke ordening waar komt natuur en waar wordt er gebouwd
BEGRIPPEN
Natuurbehoudsrecht bestaat uit biotoop en soorten bescherming
Onroerend erfgoed = landschappen, gebouwen enz. = minder belangrijk
Klimaatrecht => ook niet echt aan bod hier
,DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN
- DO: economie, sociaal en ecologische aspecten… defenitie DO
- Hoog bescherminsniveau: europees niveau door het europese hof. Als men 2 interpretaties
heeft dan zal men op basis van het hoogstebeschermingsniveau kiezen. HBN maakt deel uit
van het europees recht
5 belangrijke beginselen
- Vervuilerbetaald beginsel: vervuiler is verantwoordelijk voor de schade aan het milieu vb
heffingen geven voor het lozen van afvalwater, producenten verantwoordelijkheid voor de
persoon die afval creëert,
- Voorzorgbeginsel: het nemen van milieumaatregelen mag niet afhankelijk zijn van het bewijs
dat de handeling schadelijk is voor het milieu. Maatregelen nemen van zodra dat er een kans
bestaat voor schadelijke impact. Vb voorzorgbeginsel als hefboom voor het voorkomen van
milieuschadelijke handelingen. VZB belangrijk voor het klimaatrecht. “voor de natuur en niet
tegen de natuur”
- Preventie maatregelen : voorkomen van schade is efficiënter dan het oplossen van schade.
Ligt ook aan de basis van de milieueffecten rapportage (zie verder hoofdstukken. Milieu
relevante informatie rapporteren en implementeren)
- Standstill beginsel: grendel op achteruitgang zetten. Wetgeving die een versoepeling
impliceert voor milieubescherming kan niet, dit wordt afgeleid uit bescherming van een
gezond leefmilieu wetgeving. Achteruitgang kan wel vanuit een algemeen belang maar moet
sterk beargumenteerd worden. Vb: 2 milieukwaliteitsnormen rond geluid zoals bedrijven,
auto’s, … indien deze normen moeten toegepast worden om omlopen dan is dit onmogelijk
dus heeft men deze uitgezonderd uit de milieukwaliteitsnormen, Maar dit kan gezien worden
als een achteruitgang zonder rechtvaardiging en is uiteindelijk naar de raad van staten
gegaan. Vb motorcross in Lille
- Integratiebeginsel: ook niet-milieurechtsgebeiden dat deze milieuoverwegingen moeten
integreren in hun beleid. Integratie bevorderen door toetsen zoals het natuurtoets, water
toest… vb watertoest heeft als doel om de belangen van waterkwaliteit te integreren in
andere sectoren.
Juridiche betekenis
- Doelstellingen en beginselen hebben in eerste instatie om de overheid te binden en niet de
burger. Sturend voor de overheid
- Als er voor 2 interpretaties mogelijk zijn kijkt men naar de meest milieubeschermende
- Vb vergunningen: kunnen gekust worden aan de beginselen => zeer ruime draagwijde
hebben en brede aspecten bevatten
BRONNEN
Rechtsbronnen
- Wetgeving
- Rechtspraak: hoe gaat men in de praktijk om met het recht
Milieuproblemen stoppen niet aan de grens en zijn dus internationaal
,Vb agenda 21+
Het internalionale probleem = klimaatverdragen
Belangrijkste niveau waar omgevingsrecht tot stand komt is europees recht gestuurd door de
europese regelgevingen
ORGANISATIE VLAAMS OMGEVINGSGEBIED
Iets minder belangrijk
MILIEUEFFECTRAPPORTAGE
BEGRIP
Milieueffect rapportage heeft tot doel om bij een belangrijk project of plan om informatie te vergaren
over wat de gevolgen voor het milieu kunnen zijn. Geeft uitdrukking aan de beginselen van integratie
=> integratie beginselen.
Indien men kennis heeft van een plan of project kan men hierop inspelen om bepaalde schade te
voorkomen => preventie beginselen
Project-mer-richtlijn => meer aandacht aan menselijke gezondheid => basiswetgeving is hier te vinden
Titel 4 is de basis voor de mer in belgië met 2 besluiten. Deze besluiten moeten ter handen genomen
voor de casus en bevatten de projecten die mer plichtig zijn.
Onderscheid tussen MER en mer
m.e.r. => op het proces zelf. Wetenschappelijke arbeid die leid tot een mer. Vb oosterweel. Alle
effecten die aanbod komen bij een project zullen aanbod komen Wetenschappelijke arbeid
- Alternatieven moeten ook in beeld gebracht worden. Alternatieven vb project die anders is,
andere technologie, andere locatie. Nul alternatief = alternatieven die belangrijk zijn vooral
locatie => moet gaan over redelijke alternatieven = moet haalbaar en betaalbaar zijn.
Uitvoeringsalternatieven kan ook vb als er soorten sterven ten kosten van menselijke
activiteiten zal men een standstill effect uitvoeren
- Niet alleen negatieve effecten worden in beeld gebracht maar ook de positieve ecologische
effecten worden in een mer vernoemd
- Wettenschappelijke data is nodig en de opgenomen data moet door mensen gedaan worden
door erkende mer mensen => Kwaliteitsbeoordeling
- Inspraak voor onmiddelijk betrokkenen moet ook rekening gehouden worden vb indien een
vervuiling in de Antwerpse haven plaats vind kan dit ook naar het Noorden verplaatsen
- Doorwerking: Milieu overwegingen die doorvloeien uit een rapport (negatieve effecten) doen
oplossen door bijvoorbeeld stand still. Vb geluid, verlichting,… en deze hinders te doen
vermilderen komen in het mer
anders dan natuurtoets, water toets enz. dat mer niet binded is. De overheid mag kiezen voor meer
milieuschadelijk alternatief als het motiveren waarom. Mer is dus niet bindend. De overheid die op
grond van mer een beoordeling maken met de verplichting dat mer op 1 of andere manier in de
besluitvorming doorkomt.
, PROJECT_MER
Project = bepaald initiatief dat wordt genomen en betrekking heeft op het aanleggen van wegen,
exploiteren van bedrijven, ontbossen,… op voorwaarde dat het gekoppeld is aan een vergunning
Vergunningen vb kapvergunnningen => voor het kappen van bomen
Wat als je een vergunning moet hernieuwen. Bepaalde vergunningen zijn slechts tijdelijk indien dit
hernieuwt zou moeten worden zal dat een merkplicht zijn:
Merkplicht = erkennings plicht = screening
Een hernieuwing zal al dan niet merk plichtig zijn indien er fysieke ingrepen plaatsvinden.
Indien een papieren hernieuwing moet plaatsvinden zal dit niet merk plichtig zijn.
Regularisatie = Men spreekt van een regularisatie wanneer het gaat om reeds uitgevoerde
werken die niet vergund zijn, hetzij dat ze zijn uitgevoerd zonder enige stedenbouwkundige
vergunning, hetzij dat ze zijn uitgevoerd in strijd met de vergunning. Deze zijn niet
merkplichtig aangezien dit zal leiden tot ongelijkheid
Screening plicht gebeurd aan de hand van criteria van DABM
Bijlage 2 projecten vb: bouwen van theatergebouw, parkeer garage, windturbine parken… =>
bepaalde projecten moeten sowieso een mer maken
Eens dat het project in werking is zullen de milieueffecten ook verder worden gemonitord.
INTEGRATIESPOOR
Indien er iets mis loopt in de vergunnings aanvraag moet men de mer terug opnieuw maken en hier
kan dan ook gesleuteld aan worden.
