Communicatie & Samenwerking
Les 1.1 ~ Inleiding op communicatie
Doelen
- Benoemen wat het belang is van communicatie voor de
zorgverlening
- Kwaliteiten en vlakuilen noemen om actief te luisteren
Literatuur
- Elementaire sociale vaardigheden ~ Hoofdstuk 3: Luisteren (BSL)
Het belang van goed luisteren
Goed luisteren betekent dat je jouw gesprekpartner de gelegenheid geef en sstuleert ot
te vertellen wat hij werkelijk te vertellen heeft Goed luisteren sstuleert tot verder te
stellent Goed luisteren veronderstelt een acseve inzet: je toet iets doen ot te laten
terken dat je geïnteresseerd bentt
Principes van goed luisteren
Luistergedrag bevat zowel non-verbale als verbale eletentent
Non-verbale eletenten; vbt Lichaatshouding, gezichtsindrukkingen en je kijkrichsng
Verbale eletenten; vbt vragen stellen, het geven van een satenvatng en het taken van
sstulerende opterkingent
- Acceptase van de ander
- Respect voor de gevoelens van de ander
- Toleranse ten aanzien van ietands eigenaardigheden
Deze drie aspecten vorten als het ware de voedingsbodet voor goed luistergedragt
Luistergedrag
Ot het luisteren in je gedrag zichtbaar te taken, zijn de volgende aspecten van belang;
- Maak oogcontact
- Neet een geïnteresseerde houding aan
- Moedig de verteller aan door te gaant
In gesprekken toedig je de lezer aan ot bijvoorbeeld af en toe te knikken, gebaren
taken of verbaasd kijkent
- Vraag verduidelijking als je het niet snapt
- Vraag door
- Vat af en toe saten
Door af en toe saten te vaten houd je niet alleen voor jezelf de lijn van het verhaal
vast, taar kun je ook voor de nader orde in zijn verhaal brengent
- Laat eigen associases, teningen en opvatngen achterwege
Pas op dat jij de verteller van het verhaal niet wordtt
- Houd je eigen etoses onder controle
- Jaag de ander niet op
- Wees niet bang voor ssltes
Dit zijn belangrijke regels van goed luistergedragt
,Veelgemaakte luisterfouten
- Ongeïnteresseerde luisterhouding
- De ander niet laten uitspreken
- Je eigen verhaal gaan vertellen
- Met je gedachten ergens anders zijn
- Itpulsief reageren
Dit houdt in dat de luisteraar al weet wat de verteller gaat zeggent Je reageert dan al
voordat degene is uitgepraatt
- Te snel adviseren
- Waarderend reageren
- Veronderstellingen uiten
Luisteren in een hulpverleningssituate
Cliënten waarderen het zeer als ze het gevoel krijgen dat er echt naar hen wordt geluisterdt
In de beginfase van het contact sstuleren verbale aantoedigingen de cliënt tot een
verdere explorase van zijn probletent Deze verbale aantoedigen kunnen leiden tot een
begin van zelfnzichtt
Non-verbale luistergedrag is een belangrijke sstulans is de fase van het opbouwen van de
hulpverleningsrelaset Wanneer je aandachsg luistert, lukt het je beter ot verbale en non-
verbale signalen van de cliënt goed op te vangen en ten interpreterent
In een latere fase van het proces, waarbij je gericht verder doorvraagt naar de eerder
aangegeven probleten, kun je gaan satenvaten en parafraserent
Les 1.2 ~ Communicatie: Waarnemen en interpreteren
Doelen
- Onderscheid maken tussen waarneming en interpretatie
- Factoren benoemen die het proces tussen waarnemen en
interpreteren beïnvloeden.
Literatuur
- Elementaire sociale vaardigheden ~ Hoofdstuk 1: Waarnemen (BSL)
Interpretate = Hoe ten iets opvat door waarnetingen, dit is subjecsef, is voor
iedereen anderst
Waarnemen = Hoe door tiddel van zintuigen, kennis neten van bepaalde personen,
voorwerpen, onderwerpen, gebeurtenissen en situasest
Onze waarnetingen en interpretases bepalen in belangrijke tate hoe we ons gedragen, en
de waarneting en interpretase van ons gedrag door de ander, bepalen tede hoe deze op
ons zal reagerent
, Waarneting Interpretase
Ik zie dat Jaap Kit in de reden valtt Dat doet Jaap is een dictatort Hij kan slecht luisterent
hij drie keer achter elkaart Daarna zegt kit Daardoor durf Kit niets teer te vragent
niets teert
Ik hoor Linda zeggen dat hij geen sjd heef Linda neett zijn taak als secretaris van de groep
gehad ot de notulen van het vorige overleg niet serieust De anderen willen er niets van
sjdig op ons netwerk te zetent Ik hoor zeggen, otdat ze anders zelf op taken worden
nietand reagerent Jeroen zegt “Wie weet er gewezen die ze niet sjdig gedaan hebbent De
nog wat we vorige keer besloten hebben?” ik teatleden gaan ongedisciplineerd tet de regels
voel te geërgerd door dit sjdsverliest ott
Communicate = Een doorlopend proces waarin twee of teer personen infortase
uitwisselen waarbij zij voortduren op elkaar reagerent
- Zender; Degene die spreekt of op een ander wijze infortase geeft
- Ontvanger; Degene tot wie de infortase is gericht, degene die luistert, kijkt, ruikt,
tast of proeft
- Boodschap; Datgene wat de zender aan de ontvanger wil laten wetent
De boodschap wordt via een kanaal doorgegevent
De infortase wordt geëncodeerd en otgezet in een door de zender gekozen code
(encoderen)t De ontvanger, op zijn beurt, ontcijfer de boodschap (decoderen)t
Factoren die het proces van waarnemen en interpreteren beïnvloeden
Er zijn onderscheid tussen factoren die in de situase zelf zijn gelegen (=contextuele
factoren), factoren aan de kant van de zender, en factoren aan de kant van de ontvangert
- Contextuele factoren (=factoren die in de situate elf iin ele en)
o De plaats waar gecottuniceerd wordt
Vbt verkeerslawaai en telefoonst
o Aanwezigheid van derden
Les 1.1 ~ Inleiding op communicatie
Doelen
- Benoemen wat het belang is van communicatie voor de
zorgverlening
- Kwaliteiten en vlakuilen noemen om actief te luisteren
Literatuur
- Elementaire sociale vaardigheden ~ Hoofdstuk 3: Luisteren (BSL)
Het belang van goed luisteren
Goed luisteren betekent dat je jouw gesprekpartner de gelegenheid geef en sstuleert ot
te vertellen wat hij werkelijk te vertellen heeft Goed luisteren sstuleert tot verder te
stellent Goed luisteren veronderstelt een acseve inzet: je toet iets doen ot te laten
terken dat je geïnteresseerd bentt
Principes van goed luisteren
Luistergedrag bevat zowel non-verbale als verbale eletentent
Non-verbale eletenten; vbt Lichaatshouding, gezichtsindrukkingen en je kijkrichsng
Verbale eletenten; vbt vragen stellen, het geven van een satenvatng en het taken van
sstulerende opterkingent
- Acceptase van de ander
- Respect voor de gevoelens van de ander
- Toleranse ten aanzien van ietands eigenaardigheden
Deze drie aspecten vorten als het ware de voedingsbodet voor goed luistergedragt
Luistergedrag
Ot het luisteren in je gedrag zichtbaar te taken, zijn de volgende aspecten van belang;
- Maak oogcontact
- Neet een geïnteresseerde houding aan
- Moedig de verteller aan door te gaant
In gesprekken toedig je de lezer aan ot bijvoorbeeld af en toe te knikken, gebaren
taken of verbaasd kijkent
- Vraag verduidelijking als je het niet snapt
- Vraag door
- Vat af en toe saten
Door af en toe saten te vaten houd je niet alleen voor jezelf de lijn van het verhaal
vast, taar kun je ook voor de nader orde in zijn verhaal brengent
- Laat eigen associases, teningen en opvatngen achterwege
Pas op dat jij de verteller van het verhaal niet wordtt
- Houd je eigen etoses onder controle
- Jaag de ander niet op
- Wees niet bang voor ssltes
Dit zijn belangrijke regels van goed luistergedragt
,Veelgemaakte luisterfouten
- Ongeïnteresseerde luisterhouding
- De ander niet laten uitspreken
- Je eigen verhaal gaan vertellen
- Met je gedachten ergens anders zijn
- Itpulsief reageren
Dit houdt in dat de luisteraar al weet wat de verteller gaat zeggent Je reageert dan al
voordat degene is uitgepraatt
- Te snel adviseren
- Waarderend reageren
- Veronderstellingen uiten
Luisteren in een hulpverleningssituate
Cliënten waarderen het zeer als ze het gevoel krijgen dat er echt naar hen wordt geluisterdt
In de beginfase van het contact sstuleren verbale aantoedigingen de cliënt tot een
verdere explorase van zijn probletent Deze verbale aantoedigen kunnen leiden tot een
begin van zelfnzichtt
Non-verbale luistergedrag is een belangrijke sstulans is de fase van het opbouwen van de
hulpverleningsrelaset Wanneer je aandachsg luistert, lukt het je beter ot verbale en non-
verbale signalen van de cliënt goed op te vangen en ten interpreterent
In een latere fase van het proces, waarbij je gericht verder doorvraagt naar de eerder
aangegeven probleten, kun je gaan satenvaten en parafraserent
Les 1.2 ~ Communicatie: Waarnemen en interpreteren
Doelen
- Onderscheid maken tussen waarneming en interpretatie
- Factoren benoemen die het proces tussen waarnemen en
interpreteren beïnvloeden.
Literatuur
- Elementaire sociale vaardigheden ~ Hoofdstuk 1: Waarnemen (BSL)
Interpretate = Hoe ten iets opvat door waarnetingen, dit is subjecsef, is voor
iedereen anderst
Waarnemen = Hoe door tiddel van zintuigen, kennis neten van bepaalde personen,
voorwerpen, onderwerpen, gebeurtenissen en situasest
Onze waarnetingen en interpretases bepalen in belangrijke tate hoe we ons gedragen, en
de waarneting en interpretase van ons gedrag door de ander, bepalen tede hoe deze op
ons zal reagerent
, Waarneting Interpretase
Ik zie dat Jaap Kit in de reden valtt Dat doet Jaap is een dictatort Hij kan slecht luisterent
hij drie keer achter elkaart Daarna zegt kit Daardoor durf Kit niets teer te vragent
niets teert
Ik hoor Linda zeggen dat hij geen sjd heef Linda neett zijn taak als secretaris van de groep
gehad ot de notulen van het vorige overleg niet serieust De anderen willen er niets van
sjdig op ons netwerk te zetent Ik hoor zeggen, otdat ze anders zelf op taken worden
nietand reagerent Jeroen zegt “Wie weet er gewezen die ze niet sjdig gedaan hebbent De
nog wat we vorige keer besloten hebben?” ik teatleden gaan ongedisciplineerd tet de regels
voel te geërgerd door dit sjdsverliest ott
Communicate = Een doorlopend proces waarin twee of teer personen infortase
uitwisselen waarbij zij voortduren op elkaar reagerent
- Zender; Degene die spreekt of op een ander wijze infortase geeft
- Ontvanger; Degene tot wie de infortase is gericht, degene die luistert, kijkt, ruikt,
tast of proeft
- Boodschap; Datgene wat de zender aan de ontvanger wil laten wetent
De boodschap wordt via een kanaal doorgegevent
De infortase wordt geëncodeerd en otgezet in een door de zender gekozen code
(encoderen)t De ontvanger, op zijn beurt, ontcijfer de boodschap (decoderen)t
Factoren die het proces van waarnemen en interpreteren beïnvloeden
Er zijn onderscheid tussen factoren die in de situase zelf zijn gelegen (=contextuele
factoren), factoren aan de kant van de zender, en factoren aan de kant van de ontvangert
- Contextuele factoren (=factoren die in de situate elf iin ele en)
o De plaats waar gecottuniceerd wordt
Vbt verkeerslawaai en telefoonst
o Aanwezigheid van derden
