Samenvatting Familierecht een introductie – Periode B
Hoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Onderscheidt personen- en familierecht
Personenrecht: regelt de rechtspositie van een natuurlijk persoon
(naam/woonplaats/vermissing etc.)
Familierecht: de rechtsverhoudingen tussen natuurlijke personen op het terrein van
families en relaties. (Regelt de verticale relaties, die ontstaan door afstamming)
1.2 Bronnen van personen- en familierecht
Boek 1 BW is de bron van dit recht. Daarnaast bestaan bijzondere wetten voor specifieke
onderwerpen. Het formele familierecht is geregeld in het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering (RV) en in procesreglementen.
1.3 Aard van het personen- en familierecht
Het privaatrecht kenmerkt zich door de partijautonomie: partijen kunnen naar eigen inzicht
afspraken maken, daarom heeft dit recht veel aanvullende regels. Het personen- en
familierecht bestaat voornamelijk uit dwingend recht. Het personen- en familierecht heeft zijn
basis in het privaatrecht, maar kent ook publiekrechtelijke elementen. Het is dan ook een
gemengd rechtsgebied, dat raakvlakken met andere rechtsgebieden heeft.
(Bijvoorbeeld het vermogensrecht, bij contracten tussen voormalige partners)
Hoofdstuk 2: Europees en internationaal familierecht
2.1 Inleiding
Elk land in de EU heeft wettelijke regelingen voor het familieprocesrecht. Deze regels gelden
voor familierelaties die met één enkel land zijn verbonden (intern).
Internationale familierelaties: wanneer echtgenoten bijvoorbeeld verschillende
nationaliteiten hebben of in verschillende landen wonen.
Als er sprake is van internationale familierelaties moet er bij de voorvraag worden
vastgesteld welk nationaal familierecht moet worden toegepast.
De regels die hier antwoord op geven:
1. Welk recht is toepasselijk?
2. Wanneer is de rechter bevoegd om een beslissing te nemen in een internationaal
geval?
3. Kan een buitenlandse beslissing in het eigen land worden erkend en
tenuitvoergelegd?
Het EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens) en het IVRK
(Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind) vormen samen de belangrijkste
verdragen waaraan het nationale familierecht wordt gemeten.
EVRM: Geldt voor 47 Europese landen, waaronder alle 28 EU-lidstaten
IVRK: Geldt voor 92 landen, waaronder alle EU-staten
Uitspraken van het EHRM dienen door alle verdragsstaten te worden nagekomen.
2.3 Familie recht in Europa
Het familierecht is in beginsel nationaal recht. Elk rechtsstelsel heeft zijn familierecht wettelijk
geregeld. In de laatste decennia zijn er minder verschillen en meer overeenkomsten te
constateren tussen de verschillende familierechtsystemen in Europa.
Redenen:
, 1. Invloed van het EVRM op het nationaal familierecht. (Europees Verdrag tot
bescherming van de Rechten van de Mens)
2. Europese vrijheden
3. Het politieke klimaat dat openstaat voor een liberalisering van het familierecht.
Er wordt tegenwoordig door (Commission on European Family Law – CEFL) gewerkt aan de
totstandkoming van niet- bindende beginselen van Europees Familierecht. Dit kan
vervolgens door de nationale wetgever als inspiratiebron gebruikt worden bij de herziening
van het eigen familierecht. Hierdoor meer harmonie in het familierecht in de EU.
2.4 Internationale familierelaties
Conflictregels bij internationale familierelaties kunnen leiden tot toepassing van het eigen
recht of van vreemd recht. Alleen indien het vreemde recht onverenigbaar is met de
Nederlandse openbare orde, wordt het niet toegepast.
2.5 Europese verordeningen
Het Hof van Justitie van de Europese Unie: de hoogste rechter die bevoegd is over de uitleg
van verordeningen te oordelen.
2.7 Commune Nederlandse regels
De relevante bepalingen voor familierechtelijke procedures zijn art. 3,4,5,8,9,12,13 als het
gaat om de vraag of de Nederlandse rechter internationaal bevoegd is een beslissing te
geven. Deze regels zijn alleen van toepassing als de materie (bijv: echtscheiding) niet door
een voor Nederland geldende Europese verordening of internationaal verdrag is geregeld.
Hoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Onderscheidt personen- en familierecht
Personenrecht: regelt de rechtspositie van een natuurlijk persoon
(naam/woonplaats/vermissing etc.)
Familierecht: de rechtsverhoudingen tussen natuurlijke personen op het terrein van
families en relaties. (Regelt de verticale relaties, die ontstaan door afstamming)
1.2 Bronnen van personen- en familierecht
Boek 1 BW is de bron van dit recht. Daarnaast bestaan bijzondere wetten voor specifieke
onderwerpen. Het formele familierecht is geregeld in het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering (RV) en in procesreglementen.
1.3 Aard van het personen- en familierecht
Het privaatrecht kenmerkt zich door de partijautonomie: partijen kunnen naar eigen inzicht
afspraken maken, daarom heeft dit recht veel aanvullende regels. Het personen- en
familierecht bestaat voornamelijk uit dwingend recht. Het personen- en familierecht heeft zijn
basis in het privaatrecht, maar kent ook publiekrechtelijke elementen. Het is dan ook een
gemengd rechtsgebied, dat raakvlakken met andere rechtsgebieden heeft.
(Bijvoorbeeld het vermogensrecht, bij contracten tussen voormalige partners)
Hoofdstuk 2: Europees en internationaal familierecht
2.1 Inleiding
Elk land in de EU heeft wettelijke regelingen voor het familieprocesrecht. Deze regels gelden
voor familierelaties die met één enkel land zijn verbonden (intern).
Internationale familierelaties: wanneer echtgenoten bijvoorbeeld verschillende
nationaliteiten hebben of in verschillende landen wonen.
Als er sprake is van internationale familierelaties moet er bij de voorvraag worden
vastgesteld welk nationaal familierecht moet worden toegepast.
De regels die hier antwoord op geven:
1. Welk recht is toepasselijk?
2. Wanneer is de rechter bevoegd om een beslissing te nemen in een internationaal
geval?
3. Kan een buitenlandse beslissing in het eigen land worden erkend en
tenuitvoergelegd?
Het EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens) en het IVRK
(Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind) vormen samen de belangrijkste
verdragen waaraan het nationale familierecht wordt gemeten.
EVRM: Geldt voor 47 Europese landen, waaronder alle 28 EU-lidstaten
IVRK: Geldt voor 92 landen, waaronder alle EU-staten
Uitspraken van het EHRM dienen door alle verdragsstaten te worden nagekomen.
2.3 Familie recht in Europa
Het familierecht is in beginsel nationaal recht. Elk rechtsstelsel heeft zijn familierecht wettelijk
geregeld. In de laatste decennia zijn er minder verschillen en meer overeenkomsten te
constateren tussen de verschillende familierechtsystemen in Europa.
Redenen:
, 1. Invloed van het EVRM op het nationaal familierecht. (Europees Verdrag tot
bescherming van de Rechten van de Mens)
2. Europese vrijheden
3. Het politieke klimaat dat openstaat voor een liberalisering van het familierecht.
Er wordt tegenwoordig door (Commission on European Family Law – CEFL) gewerkt aan de
totstandkoming van niet- bindende beginselen van Europees Familierecht. Dit kan
vervolgens door de nationale wetgever als inspiratiebron gebruikt worden bij de herziening
van het eigen familierecht. Hierdoor meer harmonie in het familierecht in de EU.
2.4 Internationale familierelaties
Conflictregels bij internationale familierelaties kunnen leiden tot toepassing van het eigen
recht of van vreemd recht. Alleen indien het vreemde recht onverenigbaar is met de
Nederlandse openbare orde, wordt het niet toegepast.
2.5 Europese verordeningen
Het Hof van Justitie van de Europese Unie: de hoogste rechter die bevoegd is over de uitleg
van verordeningen te oordelen.
2.7 Commune Nederlandse regels
De relevante bepalingen voor familierechtelijke procedures zijn art. 3,4,5,8,9,12,13 als het
gaat om de vraag of de Nederlandse rechter internationaal bevoegd is een beslissing te
geven. Deze regels zijn alleen van toepassing als de materie (bijv: echtscheiding) niet door
een voor Nederland geldende Europese verordening of internationaal verdrag is geregeld.
