GESCHIEDENIS SE VERENIGDE STATEN
Begrippen
Amendement = toevoeging aan de Amerikaanse grondwet
Bill of Rights = de eerste tien amendementen op de Amerikaanse grondwet,
waarmee in 1791 de rechten van de Amerikaanse burger werden vastgelegd.
Civil Rights Movement = burgerrechtenbeweging die streefde naar gelijkberechtiging
van de zwarte bevolking.
Congres = de amerikaanse volksvertegenwoordiging, die bestaat uit de senaat en
het huis van afgevaardigden.
Corporatie = groot bedrijf die de markt in hun sector domineerden.
Deelstaat = staat die deel uitmaakt van een federale staat.
Dominotheorie = het idee dat een communistische overwinning in een gebied ertoe
zou leiden dat ook andere gebieden in die regio in communistische handen zouden
vallen.
Federatiestaat = staat zoals de VS waarin de federale overheid de soevereiniteit
deelt met de deelstaten.
Freedmen = voormalige slaven
Getto = oorspronkelijke stadswijk waar joden moeten wonen.
Grote Depressie = langdurige wereldwijde recessie.
Hooggerechtshof = hoogste rechtvank in de VS die wetten en rechtszaken toets aan
de grondwet. De leden zijn door het leven benoemd door de president.
Huis van Afgevaardigden = het amerikaanse lagerhuis met 435 leden die zijn
afgevaardigd door hun deelstaat.
Imperial presidency = het idee dat de amerikaanse president in de loop van de tijd
veel macht heeft gekregen.
Invloedssfeer = buitenlands gebied waarin een staat overheersende invloed heeft.
Isolationisme = het streven in de amerikaanse politiek in de 19 e eeuw om zich zo min
mogelijk met de buitenwerled te bemoeien.
Jim Crow-wetten = wetten in de zuidelijke deelstaten die de segregatie van blank en
zwart verplicht stelden.
Kartel = samenwerking van bedrijven met het doel de markt te beheersen en
concurrenten buiten te sluiten.
Ku Klux Klan = geheime organisatie van blanken die vanaf 1865 de zwarte bevolking
en activisten voor zwarte burgerrechten terroriseerde.
Lend lease act = amerikaanse wet uit 1941 die het mogelijk maakte oorlogsmateriaal
te lenen aan de oorlogvoerende geallieerde mogendheden.
Manifest Destiny = het idee in de 19e eeuw dat de blanke bevolking was
voorbestemd het gehele amerikaanse continent te bevolken en overheersen.
NAACP = in 1909 opgerichte organisatie die onder meer via rechtszaken streefde
naar gelijkberechting van de zwarte bevolking.
New Deal = het geheel van federale wetten, overheidsinvesteringen en projecten
waarmee president Roosevelt de amerikaanse economie wilde stimuleren en sociale
zekerheid wilde bieden.
Progressive Movement = hervormingsbeweging die door overheidsingrijpen sociale
problemen en andere misstanden wilde bestrijden en in de jaren 1890-1920 grote
invloed had in de amerikaanse politiek.
Protectoraat = staat die onder toezicht staat van een andere staat.
Reconstructie = het streven van de federale regering om de burgerrechten van de
zwarten in de zuidelijke deelstaten te beschermen.
20220331 VWO5 – VDB
, Red Scare = uitbraak van angst voor het communisme in de VS. Tijdens de red
scare werden duizenden linkse amerikanen en immigranten gevangen gezet.
Segregatie = rassenscheiding, die na de reconstructie werd ingevoerd in de
zuidelijke staten.
Senaat = het amerikaanse hogerhuis met daarin 2 afgevaardigden uit elke deelstaat
Trust = samenvoeging van bedrijven onder éen leiding, met als doel de concurrentie
te beperken.
Tweepartijenstelsel = politiek systeem waarin de machtsstrijd telkens gaat tussen
twee partijen, zoals de Republikeinse Partij en de Democratische Partij in de VS.
Verenigde Naties = opvolger van de volkenvond. De VN moest de vrede en orde in
de wereld handhaven en landen beschermen tegen agressie.
Jaartallen
1607 = stichting virginia kolonie
1620 = stichting van plymounth kolonie
1754= 7 jarige oorlog begint
1763 = 7 jarige oorlog komt ten einde
1765 = koning verhoogt de belasting (taxation)
1765 = sluiten van de parlementen (representation)
1770 = boston Massarce
1773 = boston thea party
1775 = begin onafhankelijkheidsoorlog
1776 =Onafhankelijkheidsverklaring
1783 = einde onafhankelijkheidsoorlog
1787 = Amerikaanse grondwet (federatie van de verenigde staten)
1823 = monroe- doctrine
1861 = begin amerikaanse burgeroorlog (1861-1865)
1861-1865 = amerikaanse burgeroolog
1865 = einde amerikaanse burgeroorlog en opdrichting KU-KLux-KLan
1865 = begin recontructie (1865-1877)
1877 = einde recontructie
1890 = ontstaan progressive movement
1890 = invoeren van de segregatie in de staten
1909 = NAACP wordt opgericht
1913 = invoeren van de segregatie in de federale overheid
1914 = wapensteun aan Engeland en Frankrijk, Graanverkoop aan Frankrijk.
1917 = VS verklaren naar aanleiding van het zimmermantelegram en de onbeperkte
duikbotenoorlog duitsland de oorlog
1917 = VS doet mee
1918 = wapenstilstand 1e wereldoorlog
1919 = vrede van versailles, oprichting volkenbond
1924 = Dawesplan
1929 = Beurskrach op Wall Street
1932 = FRD komt aan de macht en New Deal
1935 = eerste neutraliteitswet
1939 = wapenexport en begin 2e wereldoorlog
1940 = Arsenal Democracy
Maart 1941 = Lend Lease Act
Dec 1941 = aanval op Pearl Harbour: vs gaan meedoen aan de 2 de wereldoorlog\
1945 = einde 2e wereldoorlog
20220331 VWO5 – VDB
Begrippen
Amendement = toevoeging aan de Amerikaanse grondwet
Bill of Rights = de eerste tien amendementen op de Amerikaanse grondwet,
waarmee in 1791 de rechten van de Amerikaanse burger werden vastgelegd.
Civil Rights Movement = burgerrechtenbeweging die streefde naar gelijkberechtiging
van de zwarte bevolking.
Congres = de amerikaanse volksvertegenwoordiging, die bestaat uit de senaat en
het huis van afgevaardigden.
Corporatie = groot bedrijf die de markt in hun sector domineerden.
Deelstaat = staat die deel uitmaakt van een federale staat.
Dominotheorie = het idee dat een communistische overwinning in een gebied ertoe
zou leiden dat ook andere gebieden in die regio in communistische handen zouden
vallen.
Federatiestaat = staat zoals de VS waarin de federale overheid de soevereiniteit
deelt met de deelstaten.
Freedmen = voormalige slaven
Getto = oorspronkelijke stadswijk waar joden moeten wonen.
Grote Depressie = langdurige wereldwijde recessie.
Hooggerechtshof = hoogste rechtvank in de VS die wetten en rechtszaken toets aan
de grondwet. De leden zijn door het leven benoemd door de president.
Huis van Afgevaardigden = het amerikaanse lagerhuis met 435 leden die zijn
afgevaardigd door hun deelstaat.
Imperial presidency = het idee dat de amerikaanse president in de loop van de tijd
veel macht heeft gekregen.
Invloedssfeer = buitenlands gebied waarin een staat overheersende invloed heeft.
Isolationisme = het streven in de amerikaanse politiek in de 19 e eeuw om zich zo min
mogelijk met de buitenwerled te bemoeien.
Jim Crow-wetten = wetten in de zuidelijke deelstaten die de segregatie van blank en
zwart verplicht stelden.
Kartel = samenwerking van bedrijven met het doel de markt te beheersen en
concurrenten buiten te sluiten.
Ku Klux Klan = geheime organisatie van blanken die vanaf 1865 de zwarte bevolking
en activisten voor zwarte burgerrechten terroriseerde.
Lend lease act = amerikaanse wet uit 1941 die het mogelijk maakte oorlogsmateriaal
te lenen aan de oorlogvoerende geallieerde mogendheden.
Manifest Destiny = het idee in de 19e eeuw dat de blanke bevolking was
voorbestemd het gehele amerikaanse continent te bevolken en overheersen.
NAACP = in 1909 opgerichte organisatie die onder meer via rechtszaken streefde
naar gelijkberechting van de zwarte bevolking.
New Deal = het geheel van federale wetten, overheidsinvesteringen en projecten
waarmee president Roosevelt de amerikaanse economie wilde stimuleren en sociale
zekerheid wilde bieden.
Progressive Movement = hervormingsbeweging die door overheidsingrijpen sociale
problemen en andere misstanden wilde bestrijden en in de jaren 1890-1920 grote
invloed had in de amerikaanse politiek.
Protectoraat = staat die onder toezicht staat van een andere staat.
Reconstructie = het streven van de federale regering om de burgerrechten van de
zwarten in de zuidelijke deelstaten te beschermen.
20220331 VWO5 – VDB
, Red Scare = uitbraak van angst voor het communisme in de VS. Tijdens de red
scare werden duizenden linkse amerikanen en immigranten gevangen gezet.
Segregatie = rassenscheiding, die na de reconstructie werd ingevoerd in de
zuidelijke staten.
Senaat = het amerikaanse hogerhuis met daarin 2 afgevaardigden uit elke deelstaat
Trust = samenvoeging van bedrijven onder éen leiding, met als doel de concurrentie
te beperken.
Tweepartijenstelsel = politiek systeem waarin de machtsstrijd telkens gaat tussen
twee partijen, zoals de Republikeinse Partij en de Democratische Partij in de VS.
Verenigde Naties = opvolger van de volkenvond. De VN moest de vrede en orde in
de wereld handhaven en landen beschermen tegen agressie.
Jaartallen
1607 = stichting virginia kolonie
1620 = stichting van plymounth kolonie
1754= 7 jarige oorlog begint
1763 = 7 jarige oorlog komt ten einde
1765 = koning verhoogt de belasting (taxation)
1765 = sluiten van de parlementen (representation)
1770 = boston Massarce
1773 = boston thea party
1775 = begin onafhankelijkheidsoorlog
1776 =Onafhankelijkheidsverklaring
1783 = einde onafhankelijkheidsoorlog
1787 = Amerikaanse grondwet (federatie van de verenigde staten)
1823 = monroe- doctrine
1861 = begin amerikaanse burgeroorlog (1861-1865)
1861-1865 = amerikaanse burgeroolog
1865 = einde amerikaanse burgeroorlog en opdrichting KU-KLux-KLan
1865 = begin recontructie (1865-1877)
1877 = einde recontructie
1890 = ontstaan progressive movement
1890 = invoeren van de segregatie in de staten
1909 = NAACP wordt opgericht
1913 = invoeren van de segregatie in de federale overheid
1914 = wapensteun aan Engeland en Frankrijk, Graanverkoop aan Frankrijk.
1917 = VS verklaren naar aanleiding van het zimmermantelegram en de onbeperkte
duikbotenoorlog duitsland de oorlog
1917 = VS doet mee
1918 = wapenstilstand 1e wereldoorlog
1919 = vrede van versailles, oprichting volkenbond
1924 = Dawesplan
1929 = Beurskrach op Wall Street
1932 = FRD komt aan de macht en New Deal
1935 = eerste neutraliteitswet
1939 = wapenexport en begin 2e wereldoorlog
1940 = Arsenal Democracy
Maart 1941 = Lend Lease Act
Dec 1941 = aanval op Pearl Harbour: vs gaan meedoen aan de 2 de wereldoorlog\
1945 = einde 2e wereldoorlog
20220331 VWO5 – VDB
