SAMENVATTING GESCHIEDENIS
Begrippen:
Driemachtenleer = theorie van Montesqui over staatsvorm met drie gescheiden
machten.
Mensenrechten = rechten van alle mensen
Rationalisme = toepassing van het verstand (de rede)
Rechtsstaat = staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden
Verlichting = beweging van de mensen die het gebruik van het verstand wilden
bevorderen.
Volkssoevereiniteit = het idee dat het volk de hoogste macht heeft.
Ancien regime = bestuursvorm door de democratische revolutie
Verlicht absolutisme = systeem waarbij een absoluut vorst verlichte hervormingen
van bovenaf invoert.
Bataafse revolutie = democratische revolutie in Nederland (1795-1805)
Democratische revolutie = ingrijpende politieke verandering waarbij een
democratische grondwet word ingevoerd.
Dekolonisatie = onafhankelijk worden van koloniën
Eenheidsstaat = staat waarin gemeente- en provinciebesturen ondergeschikt zijn aan
het landbestuur.
Franse revolutie = democratische revolutie in Frankrijk (1789-1799)
Grondrechten = belangrijkste rechten van burgers die in de grondwet zijn vastgelegd
Grondwet = (constitutie) wet waarin staat hoe een staat geregeerd wordt en wat de
rechten en plichten van burgers zijn
Patriot = voorstander van democratie in Nederland
Staatsgreep = plotselinge en gewelddadige overname van de staatsmacht
Terreur = 1 bangmakerij, 2 schrikbewind, bestuur dat zijn onderdanen bang maakt.
Congres van Wenen =
Industrialisatie = uitbreiding van industrie
Industriële revolutie = ingrijpende verandering in productiemethoden, waarbij
handarbeid wordt vervangen door machines
Industriële samenleving = maatschappij waarin meer dan de helft van de bevolking
in steden woont en waarin industrie en diensten de belangrijkste bestaansmiddelen
zijn.
Mechanisatie = vervanging van handarbeid door machines
Jaartallen:
1763 = Begin van de Amerikaanse revolutie
1781 = Begin van de patriottenopstand (Van der Capellen tot den Pol)
1787 = Franse leger maakt einde aan patriottenopstand
1788 = Lodewijk roept de Staten Generaal bijeen
1789 = Bestorming van de Bastille
1791 = Frankrijk wordt een constitutionele monarchie
1793 = Lodewijk XVI komt onder de guillotine
1793 = Onder leiding van Robespierre wordt de Terreur afgekondigd
1795 = Begin van de Bataafse Revolutie
1798 = Eerste democratische grondwet in Nederland
1799 = Napoleon wordt alleenheerser in Frankrijk
1800 = (Bij benadering) start van de eerste industriële revolutie
1806 = Bataafse Republiek wordt opgeheven
1806 = Lodewijk Napoleon wordt koning van Nederland
, 1810 = Nederland bevrijd van Frankrijk, wordt weer een monarchie
1814 = Begin Congres van Wenen
1815 = Napoleon wordt verslagen bij Waterloo
1815 = Einde Congres van Wenen, ontstaan van Balance of Power
1890 = Start van de tweede Industriële Revolutie
7.1 De verlichting (tijd van pruiken en revolutie)
K.A rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle
terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale
verhoudingen.
Verlichtingsdenkers waren:
- Descartes, Montesquieu, Rousseau, Voltaire, John Lock
Deze mensen gingen uit van verstand. Ze hebben een kritische houding ten opzicht
van het christendom omdat dat uitging vanuit je gevoel en niet je verstand.
In deze tijd begon rationalisme en optimisme te ontstaan. Mensen gingen van donker
naar licht. Donker staat voor:
- Ontwetendheid; mensen kunnen geen verklaring voor iets vinden
- Domheid
- Intolerantie
Licht staat voor:
- Kennis
- Inzicht
- Verdraagzaamheid
Ze wilden overal een verklaring voor, dit leid tot veel kennis. Door kennis moest de
wereld beter worden begrepen. In de encyclopedie werd alle kennis gebundeld, hier
stond alle kennis in. Doordat er veel kennis was gingen ze meer nadenken over
verschillende onderwerpen. Met het verstand moest alles kunnen worden begrepen.
De rijke mannen in de samenleving die veel geld hadden konden de encyclopedie
betalen.
De cultuur in de verlichting:
Er ontstond godsdienstige intollerantie; want er was geen bewijs. Het is niet
verklaarbaar. Voltaire was hiervan overtuigd. Destijds waren er atheïsten: mensen
die niet in god geloven. er waren ook veel deïsten: geloofden wel in schepping, maar
geloofden dat god zich verder niet met de mens gemoeide. (met rust gelaten)
De sociale verhoudingen in de verlichting:
Er waren veel ongelijkheden. Er zijn namelijk 3 standen: geestelijken, adel, burgerij.
De adel en geestelijken hadden veel voorrechten. Dit hadden de burgers niet. De
adel en geestelijken mochten dus meer. Oftewel adel en geestelijken hebben
privileges. Bv: hun hoefden geen belasting te betalen.
De verlichte denker voltaire vond dit prima. Er waren andere verlichte denkers die
deze ongelijkheden niet goed vonden. De verlichte denker Rousseau vond dat
Begrippen:
Driemachtenleer = theorie van Montesqui over staatsvorm met drie gescheiden
machten.
Mensenrechten = rechten van alle mensen
Rationalisme = toepassing van het verstand (de rede)
Rechtsstaat = staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden
Verlichting = beweging van de mensen die het gebruik van het verstand wilden
bevorderen.
Volkssoevereiniteit = het idee dat het volk de hoogste macht heeft.
Ancien regime = bestuursvorm door de democratische revolutie
Verlicht absolutisme = systeem waarbij een absoluut vorst verlichte hervormingen
van bovenaf invoert.
Bataafse revolutie = democratische revolutie in Nederland (1795-1805)
Democratische revolutie = ingrijpende politieke verandering waarbij een
democratische grondwet word ingevoerd.
Dekolonisatie = onafhankelijk worden van koloniën
Eenheidsstaat = staat waarin gemeente- en provinciebesturen ondergeschikt zijn aan
het landbestuur.
Franse revolutie = democratische revolutie in Frankrijk (1789-1799)
Grondrechten = belangrijkste rechten van burgers die in de grondwet zijn vastgelegd
Grondwet = (constitutie) wet waarin staat hoe een staat geregeerd wordt en wat de
rechten en plichten van burgers zijn
Patriot = voorstander van democratie in Nederland
Staatsgreep = plotselinge en gewelddadige overname van de staatsmacht
Terreur = 1 bangmakerij, 2 schrikbewind, bestuur dat zijn onderdanen bang maakt.
Congres van Wenen =
Industrialisatie = uitbreiding van industrie
Industriële revolutie = ingrijpende verandering in productiemethoden, waarbij
handarbeid wordt vervangen door machines
Industriële samenleving = maatschappij waarin meer dan de helft van de bevolking
in steden woont en waarin industrie en diensten de belangrijkste bestaansmiddelen
zijn.
Mechanisatie = vervanging van handarbeid door machines
Jaartallen:
1763 = Begin van de Amerikaanse revolutie
1781 = Begin van de patriottenopstand (Van der Capellen tot den Pol)
1787 = Franse leger maakt einde aan patriottenopstand
1788 = Lodewijk roept de Staten Generaal bijeen
1789 = Bestorming van de Bastille
1791 = Frankrijk wordt een constitutionele monarchie
1793 = Lodewijk XVI komt onder de guillotine
1793 = Onder leiding van Robespierre wordt de Terreur afgekondigd
1795 = Begin van de Bataafse Revolutie
1798 = Eerste democratische grondwet in Nederland
1799 = Napoleon wordt alleenheerser in Frankrijk
1800 = (Bij benadering) start van de eerste industriële revolutie
1806 = Bataafse Republiek wordt opgeheven
1806 = Lodewijk Napoleon wordt koning van Nederland
, 1810 = Nederland bevrijd van Frankrijk, wordt weer een monarchie
1814 = Begin Congres van Wenen
1815 = Napoleon wordt verslagen bij Waterloo
1815 = Einde Congres van Wenen, ontstaan van Balance of Power
1890 = Start van de tweede Industriële Revolutie
7.1 De verlichting (tijd van pruiken en revolutie)
K.A rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle
terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale
verhoudingen.
Verlichtingsdenkers waren:
- Descartes, Montesquieu, Rousseau, Voltaire, John Lock
Deze mensen gingen uit van verstand. Ze hebben een kritische houding ten opzicht
van het christendom omdat dat uitging vanuit je gevoel en niet je verstand.
In deze tijd begon rationalisme en optimisme te ontstaan. Mensen gingen van donker
naar licht. Donker staat voor:
- Ontwetendheid; mensen kunnen geen verklaring voor iets vinden
- Domheid
- Intolerantie
Licht staat voor:
- Kennis
- Inzicht
- Verdraagzaamheid
Ze wilden overal een verklaring voor, dit leid tot veel kennis. Door kennis moest de
wereld beter worden begrepen. In de encyclopedie werd alle kennis gebundeld, hier
stond alle kennis in. Doordat er veel kennis was gingen ze meer nadenken over
verschillende onderwerpen. Met het verstand moest alles kunnen worden begrepen.
De rijke mannen in de samenleving die veel geld hadden konden de encyclopedie
betalen.
De cultuur in de verlichting:
Er ontstond godsdienstige intollerantie; want er was geen bewijs. Het is niet
verklaarbaar. Voltaire was hiervan overtuigd. Destijds waren er atheïsten: mensen
die niet in god geloven. er waren ook veel deïsten: geloofden wel in schepping, maar
geloofden dat god zich verder niet met de mens gemoeide. (met rust gelaten)
De sociale verhoudingen in de verlichting:
Er waren veel ongelijkheden. Er zijn namelijk 3 standen: geestelijken, adel, burgerij.
De adel en geestelijken hadden veel voorrechten. Dit hadden de burgers niet. De
adel en geestelijken mochten dus meer. Oftewel adel en geestelijken hebben
privileges. Bv: hun hoefden geen belasting te betalen.
De verlichte denker voltaire vond dit prima. Er waren andere verlichte denkers die
deze ongelijkheden niet goed vonden. De verlichte denker Rousseau vond dat
