Mens en maatschappij
Hfdst 1: Sociologie en wetenschap
Inleiding
Inzicht in mechanismen
Groot deel niet kennen, enkel lezen !
Wanneer men meer weet over de sociale mechanismen, kunnen we met een beter kennis van zaken het
samenlevingsgebeuren volgen. We krijgen een betere kijk op de eigen positie in die samenleving.
Als OPB werken we met en voor mensen in de samenleving. Onze oordelen zijn gebaseerd op het kleine deel, wat
wij menen te kennen, vanuit ons referentiekader. We leren kijken vanuit een sociologische bril.
Sociologie onderzoekt, interpreteert en geeft verklaringen voor sociale verschijnselen, en draagt bij tot een
maatschappelijke bewustwording. Het is een blikverruimende wetenschap en relevant voor iedereen die met het
sociale handelen van mensen en groepen te maken heeft.
Kern
Noodzaak van dit vak voor jullie?
Meer inzicht in mechanismen van
o Ongelijkheid & macht Inzicht in situaties inherent aan praktijk van een opvoeder
o Orde & wanorde Inzicht in jezelf en je eigen rollen/positie als persoon/professional
Kritische houding & zicht op invloed omgeving op gedrag van jezelf/cliënt
Aanvullende nota’s
Ortho context: hoe gaan we met elkaar om? Hoe gedrag overkomt. Inzicht in eigen positie en anderen
hun positie = meer inzicht in jezelf en als OPB = kritische houding >> m.a.w. anders naar situatie kijken
Geschiedenis
Lezen en enkel grote lijnen kennen. Zie PPT en nota’s ! Geschiedenis (enkel essentie als achtergrond)
1. De mens is jager-verzamelaar – Samenwerken vereist een minimaal sociaal systeem
2. De mens wordt sedentair (door landbouw): ontstaan van allerlei alsmaar complexere vestigingen
(irrigatie, steden, wegen, beroepen …)
3. De maatschappij evolueert steeds sneller en wordt complexer
4. In de oudheid buigen Griekse filosofen over sociale vraagstukken. ‘Normen’ en ‘organisatie’ zijn
nog steeds basisbegrippen
5. In de middeleeuwen was men overtuigd dat alles door de voorzienigheid (God) was voorbeschikt.
Standenmaatschappij (geestelijkheden, adel, ridders, boeren …) iedereen had een vaste plaats en
taak. Ibn Khaldoen: nieuwe wetenschap, los van de filosofie = bestuderen van de maatschappij
a. Zonder dergelijk waardenstelsel treed er verzwakking op van normen en zeden en ontstaat er
een ‘laisser-faire, laisser-passer’ houding. Vele van de door Khaldoen aangekaarte thema’s zijn
nog steeds actueel.
6. Renaissance: ideeën die tegen de kerk ingaat, de nieuwe mens wordt geboren. Ontstaan van
humanisme
Pagina 1 van 8
, Mens en maatschappij
Hfdst 1: Sociologie en wetenschap
7. De industriële revolutie + de verlichting: er is niet meer 1 lot (God), mens heeft keuze, religie
verliest aan belang, seksuele revolutie, verschillende stromingen, golven = nieuwe dynamieken
ontstaan > alles beetje ingewikkelder > de samenleving verkeerd in crisis > kan niet meer alles
vatten, verhoudingen enz . = ontstaan van sociologie.
8. 20ste eeuw: Sociologie wordt erkent als een volwaardig zelfstandig wetenschap. De 20ste eeuw is
een turbulente periode. Er zijn fundamentele veranderingen op religieus, economisch, politiek en
sociaal-cultureel vlak. We kennen 2 wereldoorlogen, de koude oorlog, het stemrecht voor
vrouwen, emancipatie van vrouwen en holebi’s … en hoezeer dit alles het samenleven van mensen
beïnvloedt.
9. 21ste eeuw: We staan voor grote uitdagingen. Sociologen hebben nog heel wat werk in het
onderzoeken hoe en in welke mate dit alles een impact heeft op het dagelijks reilen en zeilen van
mensen.
Kern
De geschiedenis van de sociologie
Ontstaan van samenlevingen die steeds complexer werden
o In groep samenleven om te overleven
o Jagers-verzamelaars
o Kleine sociale eenheden, samenwerking beperkt
o Minimaal sociaal systeem
o Vestigen op vaste plaats
o Landbouw
o Sociale complexiteit
o Tempels, irrigatiesystemen ,…
o Verschillende rollen
Nog steeds: veel buiten de macht van de mens om (god, standen …)
Later (19e eeuw): Complexiteit nog hoger, (Vlucht naar de steden, ontstaan vakbonden, betekenis religie
neemt af…) >> niet langer omstandigheden die buiten de mens liggen
Wat is sociologie?
Groot deel niet kennen, enkel lezen !
Sociologie letterlijk = leer van de menselijke samenleving
Tot een definitie komen van sociologie is moeilijk. Definities kunnen worden gebruikt om een verschijnsel vast te
leggen, maar minder geschikt om een verschijnsel te begrijpen. Hier schuilt een eerste belangrijk sociologische les.
Definitie (niet kennen)
“Sociologie is de wetenschap die begaan is met de systematische studie van de interactie tussen personen en
sociale eenheden, van de contextuele factoren die de interactie bepalen en van de gevolgen daarvan op het
menselijk gedrag.”
Pagina 2 van 8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shera. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.