Methodiek systeembenadering
Systeem
Systeem = een samenstel van mensen dat als geheel functineert diir de inderlinge
afhankelijkkheid en diirdat de eetrikkene eeaaalde systeemfunctes vervulte
Zeven verschillen tussen andere asychiligische strimingen en de systeemeenadering
1e De andere asychiligische strimingen kijkken naar het mens als individu terwijkl de
systeemtheirie kijkkt naar het systeem als geheel.
2e De andere asychiligische strimingen kijkken naar wat er imgaat einnenin de cliënt
terwijkl de systeemtheirie kijkkt naar wat er imgaat tussen de mensen in het systeeme
3e De andere asychiligische strimingen zijkn iik geïnteresseerd in niet-waarneemeaar
gedrag terwijkl de systeemtheirie alleen geïnteresseerd is in waarneembaar gedrag.
4e De andere asychiligische strimingen kijkken iik naar het verleden terwijkl de
systeemtheirie viirnamelijkk naar het heden kijkkte
5e De andere asychiligische strimingen maken geeruik van een aersiinsanalyse
terwijkl de systeemtheirie geeruik maakt van een systeemanalyse.
6e De andere asychiligische strimingen kijkken naar het gedrag van het individu terwijkl
de systeemtheirie kijkkt naar het gedrag dat op elkaar inspeelt in een systeeme
7e De andere asychiligische strimingen gaan uit van lineaire causaliteit terwijkl de
systeemtheirie uitgaat van circulaire causaliteit.
Circulaire causale werkelijkkheid:
De circulaire causale werkelijkkheid is een situate waarin eeiden interacte-aartners in
gelijkke mate elkaars gedrag iarieaen, veriirzaken, vieden, in stand hiuden,
eevestgen if versterkene Dus GEEN iirzaak-gevilg if schuld-schulde
Uitgangsaunten systeemtheirie
o Het geheel is meer dan de sim der delene
o Binnen het systeem zijkn de delen van elkaar afhankelijkke
o Het systeem eeaaalt het gedrag van de individuene
o Het systeem arieeert altjkd te iverleven diir zich aan te aassen aan de imgevinge
o Het systeem arieeert nig steeds te iverleven wanneer het diel is eehaald/het
systeem niet meer nidig is/niet meer eijk elkaar kan elijkvene
Inaut = infirmate vanuit de imgevinge
Thriughaut = er wirdt iets tiegeviegd if aangeaast aan de inaute
Outaut = de infirmate wirdt weer gedeeld met de imgevinge
,Kenmerken van iaen systemen zijkn
1e Totaliteit
Alles hangt met elkaar samen, wanneer er een ingrijkaende verandering is einnen het
systeem kan het een lange tjkd duren viir het systeem weer tit rust is gekimene
2e Niet-optelbaarheid
Eigenschaaaen van het systeem zijkn niet altjkd eigenschaaaen van de individuen, deze
eigenschaaaen intstaan dus aas eijk de virming van het systeem en zijkn misschien
niiit eigenschaaaen geweest van de individuen in het systeeme
3e Subsysteem
Een kleiner systeem einnen een systeem zials een vriendengriea in een klase
4e Coalite
Dit is wanneer iemand van een higere rang einnen een systeem samen gaat werken
met iemand van een lagere rang einnen het systeem im zi iets viir zichzelf te
eereikene
5e Flexibiliteit van het systeem
Wanneer er ingrijkaende veranderingen alaatsvinden einnen het systeem if euiten
het systeem zullen manieren gezicht wirden im zich aan te aassen zidat het
systeem kan viirteestaan, er kimt dan een nieuw evenwicht diir eijkviireeeld
nieuwe (if weggevallen) nirmen en waarden, regels, afsaraken, etce
6e Homeostase
Dit is wanneer een systeem gied in evenwicht is diir zich aan te aassen naar de
imstandighedene
7e De omgeving van het systeem
Het systeem staat cinstant in cintact met de imgeving en wirdt hierdiir eeïnvliede
Zinville hulaverlening
Een hulaverleningssysteem is aas zinvil als het viir de cliënt zinvil ise Dit eetekent dat er
ziveel migelijkk viir wirdt gezirgd dat:
o De cliënt eigen dielen kan stellen
o De cliënt zelf iets in te erengen heef (cliëntenraad)
o Cliënten viir elkaar iets te eetekenen kunnen heeeen (zingeving)
o De structuur is afgestemd ia de wensen en niden van de cliënten
o Er cintact is met de imgeving, dat is afgestemd ia de wensen en eehiefen van de
cliënten
Systeemkenmerken
- Gezin
Oaviedingsvaardigheden, gezinsstructuur, hiërarchie, inderlinge relates,
cimmunicatee
- Sociaal netwerk
Familie, vrienden, euren, cimmunicate
- Omgeving
Winen, werk, schiil, inkimen, vrijke tjkd, euurt
, De 4 systeemfunctes
Systeemfunctes mieten wirden vervuld im het systeem in stand te hiudene De
wijkze waaria de systeemfunctes wirden vervuld geef infirmate iver hie het systeem
functineerte De systeemfunctes eeïnvlieden elkaar en zijkn afhankelijkk van elkaare De vier
eelangrijkkste systeemfunctes zijkn:
1. Doelstreven
Leden van een systeem streven een gezamenlijkk diel nae Oik zijkn er individuele
dielene Die mieten niet titaal verschillen van het/de grieasdiel(en)e Kunnen iik
ingeschreven dielen zijkne Als er geen reden is im het systeem eijkeen te hiuden, zal
het vervallen en iahiuden te eestaane
2. Energieverzorging
Viir het nastreven van een diel is energie nidige Om met elkaar eetekenis te geven
aan samen iets heeeen, mieten de leden van het systeem elijkk geven van hun
eetrikkenheide
3. Structuurverzorging
In elk systeem is een irdening aan te erengene Bijk structuur miet er gedacht wirden
aan, suesystemen (wie hiirt eijk wie), zeggenschaa (wie is de eaas?), regels
(afsaraken) en een infirmele regeling van de imgang met elkaar (cultuur)e
Kenmerken van een systeeme
4. Uitwisseling met de omgeving
Een systeem kent grenzen maar wisselt wel energie uit met de imgevinge Meer
eetrikkenheidduidelijkker iver de grenzen van het systeeme
De vijkf axiima’s van Watzlawick
1. Het is niet mogelijk om niet te communiceren.
Ieder gedrag is een virm van cimmunicatee Omdat er niet ziiets eestaat als ant-
gedrag, is het inmigelijkk im niet te cimmunicerene
Cimmunicate = interacte = gedrag = eeïnvlieding
Stiringen:
o Niet aansluitng van de cimmunicate
o Ontkenning van de eigen cimmunicate
o Ontkenning van de verantwiirdelijkkheid met eetrekking tit de eigen
Cimmunicate
2. Elke communicate bezit inhouds- en betrekkingsniveau.
De manier hie jke cimmuniceert zegt iets iver de relatee Naast de inhiud van een
interacte saeelt iik altjkd de relate tussen de aersinen in de cimmunicate een rile
Als deze gied is dan is er meer wederzijkdse eegria en dat heef invlied ia de inhiude
Stiring in de cimmunicate kan intstaan als:
o Een slechte relate het araten iver de inhiud eemieilijkkt
o Onenigheid iver de inhiud ia de relate wirdt ivergedragen
o Men arieeert de relate uit de cimmunicate te hiuden
Systeem
Systeem = een samenstel van mensen dat als geheel functineert diir de inderlinge
afhankelijkkheid en diirdat de eetrikkene eeaaalde systeemfunctes vervulte
Zeven verschillen tussen andere asychiligische strimingen en de systeemeenadering
1e De andere asychiligische strimingen kijkken naar het mens als individu terwijkl de
systeemtheirie kijkkt naar het systeem als geheel.
2e De andere asychiligische strimingen kijkken naar wat er imgaat einnenin de cliënt
terwijkl de systeemtheirie kijkkt naar wat er imgaat tussen de mensen in het systeeme
3e De andere asychiligische strimingen zijkn iik geïnteresseerd in niet-waarneemeaar
gedrag terwijkl de systeemtheirie alleen geïnteresseerd is in waarneembaar gedrag.
4e De andere asychiligische strimingen kijkken iik naar het verleden terwijkl de
systeemtheirie viirnamelijkk naar het heden kijkkte
5e De andere asychiligische strimingen maken geeruik van een aersiinsanalyse
terwijkl de systeemtheirie geeruik maakt van een systeemanalyse.
6e De andere asychiligische strimingen kijkken naar het gedrag van het individu terwijkl
de systeemtheirie kijkkt naar het gedrag dat op elkaar inspeelt in een systeeme
7e De andere asychiligische strimingen gaan uit van lineaire causaliteit terwijkl de
systeemtheirie uitgaat van circulaire causaliteit.
Circulaire causale werkelijkkheid:
De circulaire causale werkelijkkheid is een situate waarin eeiden interacte-aartners in
gelijkke mate elkaars gedrag iarieaen, veriirzaken, vieden, in stand hiuden,
eevestgen if versterkene Dus GEEN iirzaak-gevilg if schuld-schulde
Uitgangsaunten systeemtheirie
o Het geheel is meer dan de sim der delene
o Binnen het systeem zijkn de delen van elkaar afhankelijkke
o Het systeem eeaaalt het gedrag van de individuene
o Het systeem arieeert altjkd te iverleven diir zich aan te aassen aan de imgevinge
o Het systeem arieeert nig steeds te iverleven wanneer het diel is eehaald/het
systeem niet meer nidig is/niet meer eijk elkaar kan elijkvene
Inaut = infirmate vanuit de imgevinge
Thriughaut = er wirdt iets tiegeviegd if aangeaast aan de inaute
Outaut = de infirmate wirdt weer gedeeld met de imgevinge
,Kenmerken van iaen systemen zijkn
1e Totaliteit
Alles hangt met elkaar samen, wanneer er een ingrijkaende verandering is einnen het
systeem kan het een lange tjkd duren viir het systeem weer tit rust is gekimene
2e Niet-optelbaarheid
Eigenschaaaen van het systeem zijkn niet altjkd eigenschaaaen van de individuen, deze
eigenschaaaen intstaan dus aas eijk de virming van het systeem en zijkn misschien
niiit eigenschaaaen geweest van de individuen in het systeeme
3e Subsysteem
Een kleiner systeem einnen een systeem zials een vriendengriea in een klase
4e Coalite
Dit is wanneer iemand van een higere rang einnen een systeem samen gaat werken
met iemand van een lagere rang einnen het systeem im zi iets viir zichzelf te
eereikene
5e Flexibiliteit van het systeem
Wanneer er ingrijkaende veranderingen alaatsvinden einnen het systeem if euiten
het systeem zullen manieren gezicht wirden im zich aan te aassen zidat het
systeem kan viirteestaan, er kimt dan een nieuw evenwicht diir eijkviireeeld
nieuwe (if weggevallen) nirmen en waarden, regels, afsaraken, etce
6e Homeostase
Dit is wanneer een systeem gied in evenwicht is diir zich aan te aassen naar de
imstandighedene
7e De omgeving van het systeem
Het systeem staat cinstant in cintact met de imgeving en wirdt hierdiir eeïnvliede
Zinville hulaverlening
Een hulaverleningssysteem is aas zinvil als het viir de cliënt zinvil ise Dit eetekent dat er
ziveel migelijkk viir wirdt gezirgd dat:
o De cliënt eigen dielen kan stellen
o De cliënt zelf iets in te erengen heef (cliëntenraad)
o Cliënten viir elkaar iets te eetekenen kunnen heeeen (zingeving)
o De structuur is afgestemd ia de wensen en niden van de cliënten
o Er cintact is met de imgeving, dat is afgestemd ia de wensen en eehiefen van de
cliënten
Systeemkenmerken
- Gezin
Oaviedingsvaardigheden, gezinsstructuur, hiërarchie, inderlinge relates,
cimmunicatee
- Sociaal netwerk
Familie, vrienden, euren, cimmunicate
- Omgeving
Winen, werk, schiil, inkimen, vrijke tjkd, euurt
, De 4 systeemfunctes
Systeemfunctes mieten wirden vervuld im het systeem in stand te hiudene De
wijkze waaria de systeemfunctes wirden vervuld geef infirmate iver hie het systeem
functineerte De systeemfunctes eeïnvlieden elkaar en zijkn afhankelijkk van elkaare De vier
eelangrijkkste systeemfunctes zijkn:
1. Doelstreven
Leden van een systeem streven een gezamenlijkk diel nae Oik zijkn er individuele
dielene Die mieten niet titaal verschillen van het/de grieasdiel(en)e Kunnen iik
ingeschreven dielen zijkne Als er geen reden is im het systeem eijkeen te hiuden, zal
het vervallen en iahiuden te eestaane
2. Energieverzorging
Viir het nastreven van een diel is energie nidige Om met elkaar eetekenis te geven
aan samen iets heeeen, mieten de leden van het systeem elijkk geven van hun
eetrikkenheide
3. Structuurverzorging
In elk systeem is een irdening aan te erengene Bijk structuur miet er gedacht wirden
aan, suesystemen (wie hiirt eijk wie), zeggenschaa (wie is de eaas?), regels
(afsaraken) en een infirmele regeling van de imgang met elkaar (cultuur)e
Kenmerken van een systeeme
4. Uitwisseling met de omgeving
Een systeem kent grenzen maar wisselt wel energie uit met de imgevinge Meer
eetrikkenheidduidelijkker iver de grenzen van het systeeme
De vijkf axiima’s van Watzlawick
1. Het is niet mogelijk om niet te communiceren.
Ieder gedrag is een virm van cimmunicatee Omdat er niet ziiets eestaat als ant-
gedrag, is het inmigelijkk im niet te cimmunicerene
Cimmunicate = interacte = gedrag = eeïnvlieding
Stiringen:
o Niet aansluitng van de cimmunicate
o Ontkenning van de eigen cimmunicate
o Ontkenning van de verantwiirdelijkkheid met eetrekking tit de eigen
Cimmunicate
2. Elke communicate bezit inhouds- en betrekkingsniveau.
De manier hie jke cimmuniceert zegt iets iver de relatee Naast de inhiud van een
interacte saeelt iik altjkd de relate tussen de aersinen in de cimmunicate een rile
Als deze gied is dan is er meer wederzijkdse eegria en dat heef invlied ia de inhiude
Stiring in de cimmunicate kan intstaan als:
o Een slechte relate het araten iver de inhiud eemieilijkkt
o Onenigheid iver de inhiud ia de relate wirdt ivergedragen
o Men arieeert de relate uit de cimmunicate te hiuden
