Examen januari 2023-24
Yana Vandenbogaerde
1baTP
,Inhoud
1 Kennismaking van psychologie............................................................................................................4
1.1 Definitie........................................................................................................................................4
1.2 Wetenschappelijke psychologie....................................................................................................4
1.3 Geschiedenis van de psychologie..................................................................................................4
1.3.1 Verre voorgeschiedenis..........................................................................................................4
1.3.2 Meer directe voorgeschiedenis..............................................................................................4
1.3.3 Psychologie als zelfstandige wetenschap...............................................................................5
1.3.4 Behaviorisme (o.a. john broadus watson)..............................................................................5
1.3.5 Nieuwe klemtonen in Europa.................................................................................................5
1.3.6 Amerika en de herontdekking van het innerlijke...................................................................6
1.3.7 Hedendaagse stromingen in de psychologie..........................................................................7
1.4 studiedomeinen binnen de psychologie.......................................................................................7
2 hoofdstuk 2..........................................................................................................................................7
3 de waarneming....................................................................................................................................8
3.1 Het waarnemingsproces in vogelvlucht........................................................................................8
3.1.1 De lange weg van prikkel en waarnemen...............................................................................8
3.1.2 De psychologische activiteiten...............................................................................................8
3.2 Waarnemen is Selecteren.............................................................................................................8
3.2.1 De verschillende zintuigen.....................................................................................................8
3.3 Waarnemen is Structuren.............................................................................................................9
3.3.1 Figuur en achtergrond...........................................................................................................9
3.3.2 Structureringsfactoren...........................................................................................................9
3.3.3 Herkennen van gestalten.....................................................................................................10
3.3.4 Waarnemingsconstanties.....................................................................................................11
3.3.5 Waarnemingsillusies............................................................................................................12
3.3.6 Culturele verschillen in het structureringsproces.................................................................12
3.4 Waarnemen is Interpreteren......................................................................................................12
4 Het geheugen....................................................................................................................................13
4.1 De vele betekenissen van het woord “geheugen”......................................................................13
4.1.1 Automatisch en bewuste nawerking van geheugeninhoud.................................................13
4.2 De inprenting..............................................................................................................................15
4.2.1 Structurering van het materiaal...........................................................................................15
4.2.2 Passende cues of ophaalaanwijzingen.................................................................................16
4.3 De latentieperiode......................................................................................................................17
, 4.3.1 Beschrijving van het vergeetproces.....................................................................................17
4.3.2 Waarom vergeten wij?.........................................................................................................17
4.4 De reproductie............................................................................................................................18
4.4.1 Het oproepen van herinneringen.........................................................................................18
4.4.2 Geheugenvorming (paramnesie).........................................................................................18
5 Leerprocessen....................................................................................................................................19
5.1 Soorten leerprocessen................................................................................................................19
5.1.1 Klassieke conditionering......................................................................................................19
5.1.2 Bijkomende processen.........................................................................................................20
5.1.3 Contraconditionering...........................................................................................................20
5.1.4 Een cognitieve interpretatie van de klassieke conditionering..............................................20
5.2 Operante conditionering.............................................................................................................21
5.2.1 Leren door gissen en missen................................................................................................21
5.2.2 Een cognitieve interpretatie van dit leerproces...................................................................21
5.2.3 Operante conditioneringsmechanismen..............................................................................22
5.2.4 Pedagogische Toepassingen van operante conditionering...................................................23
5.3 Modeling.....................................................................................................................................24
5.4 Priming.......................................................................................................................................24
6 Denken en intelligentie......................................................................................................................25
6.1 Valstrikken bij het denken...........................................................................................................25
6.1.1 Misleidende input................................................................................................................25
6.1.2 fouten bij de verwerking......................................................................................................25
6.2 het intelligentieonderzoek..........................................................................................................26
6.2.1 intelligentie en intelligentietests..........................................................................................26
6.2.2 Intelligentie Quotiënt:..........................................................................................................26
6.2.3 Interpretatie van testuitslagen.............................................................................................26
6.2.4 Structuur van intelligentie....................................................................................................26
6.2.5 Andere soorten intelligentie................................................................................................26
7 Motivatie...........................................................................................................................................27
7.1 Precisering van de vraagstelling..................................................................................................27
7.1.1 De complexiteit van de menselijke motivatie......................................................................27
7.1.2 Hoe psychologen daarmee omgaan.....................................................................................27
7.2 motivatietheorieën.....................................................................................................................28
7.2.1 de psychodynamische theorie.............................................................................................28
7.2.2 Neobehavioristische theorie van Hull..................................................................................28
7.2.3 Humanistische behoeftetheorie...........................................................................................28
, 7.2.4 Zelfdeterminatietheorie.......................................................................................................29
8 Emoties..............................................................................................................................................30
8.1 De plaats van de emoties in het gedrag......................................................................................30
8.1.1 Emoties, gevoelens en stemmingen.....................................................................................30
8.1.2 Op het snijpunt tussen cognitie en motivatie......................................................................31
8.2 Autonome lichaamsveranderingen bij emoties..........................................................................31
8.2.1 Belangrijke lichamelijke veranderingen...............................................................................31
8.2.2 Biologische nut van de autonome lichaamsveranderingen..................................................32
8.2.3 Stress en stresshantering.....................................................................................................32
8.2.4 Geluk....................................................................................................................................33
8.3 Psychologische aspecten van emoties........................................................................................33
8.3.1 Het belevingsaspect van emoties.........................................................................................33
8.3.2 Expressie van emoties..........................................................................................................34
8.4 Theorieën over emoties..............................................................................................................35
9 Persoonlijkheid..................................................................................................................................36
9.1 Situering......................................................................................................................................36
9.1.1 Hypothetisch construct........................................................................................................36
9.1.2 Overeenkomsten..................................................................................................................36
9.1.3 Enkele aanverwante begrippen............................................................................................36
9.2 Historische evolutie van de persoonlijkheidstheorieën..............................................................37
9.2.1 Oude persoonlijkheidstheorieën..........................................................................................37
9.2.2 Recentere visies op persoonlijkheid.....................................................................................37
9.2.3 Persoonlijkheid binnen de belangrijkste psychologische stromingen..................................37
9.2.4 The big five...........................................................................................................................38
9.3 biologische en neurologische inzichten......................................................................................40
9.3.1 aangeboren of aangeleerd?.................................................................................................40
9.3.2 Tweelingstudies...................................................................................................................40
9.3.3 Neuropsychologisch onderzoek...........................................................................................41