Samenvatting persoonlijkheidsstoornissen GGZ
(Examen: MC vragen - Op basis van casussen de linken kunnen leggen met de juiste persoonlijkheidsstoornissen.)
Persoonlijkheid= Geheel van karakteristieken (voelen, denken, doen) die aan een
persoon worden toegekend. Beschrijft de manier waarop een persoon in verschillende
situaties zal reageren.
Gezonde persoonlijkheid= Iemand die in staat is zijn of haar gedrag aan te passen aan
de omstandigheden en de situatie.
-> Hier is er dus geen sprake van een stoornis.
Persoonlijkheidsstoornis=
- Iemand die extreme variaties van ‘gewone’ karaktertrekken vertoont en zich daarom
niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving.
- Leidt tot problemen in werk en relaties en tot significant lijden bij de persoon zelf of
anderen
Diagnostische criteria persoonlijkheidsstoornis:
• Een langdurig (duurzaam), inflexibel patroon van afwijkende innerlijke ervaringen en
gedragingen ontstaan in de jeugd op het gebied van:
▪ cognities en/of
▪ affecten (gevoelens) en/of
▪ impulsbeheersing (nood om op iedere impuls te reageren of juist (bijna) geen
impulsen en/of
▪ interpersoonlijk functioneren (tussen 2 personen)
-> Je bent hier dus niet mee geboren.
Ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis:
Gezonde hechting= Je verzorgers die zien wat jij als individu nodig hebt. Ze zorgen voor je
op basis van je behoeftes.
VB reactie om wereld veiliger te maken: steeds alert zijn, alles alleen willen doen…
, -> Deze mensen hebben soms een hevige angst/boosheid en mensen begrijpen niet altijd
vanwaar dit komt.
Bij een persoonlijkheidsstoornis, is er een onveilige hechting waardoor je aanpassingen doet
om te overleven. Die aanpassingen die toen een kracht waren, zijn nu niet meer helpend.
Het is vaak moeilijk om dit patroon los te laten en zo open te staan voor een nieuwe
omgeving en dus los te komen van die destructieve aanpassingen.
● Hans Kohut: Leeftijd van 18 maanden tot 3 jaar ontwikkelen kinderen hun identiteit
onafhankelijk van de ouders.
➔ Kinderen voelen zich machtig en hebben het gevoel dat de wereld rond hen
draait.
- Empathische ouders: reflecteren.
- Gebrek aan steun/empathie ouders: basis voor pathologisch
narcisme.
● Otto Kernberg: In de vroege jeugd ontwikkeling van gevoel van eenheid en stabiliteit.
➔ Ouders kunnen nooit aan alle behoeften voldoen van het kind en dat is goed
aangezien kinderen dit moeten leren integreren.
- Pas wanneer dit uitblijft, dan heb je de kans op het ontwikkelen van
een BPS.
Het is dus een interactie van genetische factoren & ervaringen in de jeugd.
➢ Persoonlijkheidsstoornissen komen meer voor in bepaalde populaties zoals:
- Psychiatrische patiënten
- Gedetineerden
- Mensen met een verslaving
=> Bepaalde persoonlijkheidsstoornissen worden sneller gediagnosticeerd bij vrouwen en
anderen dan sneller bij mannen.
Waarom is een persoonlijkheidsstoornis een moeilijk te stellen diagnose?
● Comorbiditeit: een persoonlijkheidsstoornis vertoont vaak klachten die bij andere
aandoeningen ook voorkomen. (BV: somberheid, afzondering komt ook bij een
depressie voor.)
(Examen: MC vragen - Op basis van casussen de linken kunnen leggen met de juiste persoonlijkheidsstoornissen.)
Persoonlijkheid= Geheel van karakteristieken (voelen, denken, doen) die aan een
persoon worden toegekend. Beschrijft de manier waarop een persoon in verschillende
situaties zal reageren.
Gezonde persoonlijkheid= Iemand die in staat is zijn of haar gedrag aan te passen aan
de omstandigheden en de situatie.
-> Hier is er dus geen sprake van een stoornis.
Persoonlijkheidsstoornis=
- Iemand die extreme variaties van ‘gewone’ karaktertrekken vertoont en zich daarom
niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving.
- Leidt tot problemen in werk en relaties en tot significant lijden bij de persoon zelf of
anderen
Diagnostische criteria persoonlijkheidsstoornis:
• Een langdurig (duurzaam), inflexibel patroon van afwijkende innerlijke ervaringen en
gedragingen ontstaan in de jeugd op het gebied van:
▪ cognities en/of
▪ affecten (gevoelens) en/of
▪ impulsbeheersing (nood om op iedere impuls te reageren of juist (bijna) geen
impulsen en/of
▪ interpersoonlijk functioneren (tussen 2 personen)
-> Je bent hier dus niet mee geboren.
Ontstaan van een persoonlijkheidsstoornis:
Gezonde hechting= Je verzorgers die zien wat jij als individu nodig hebt. Ze zorgen voor je
op basis van je behoeftes.
VB reactie om wereld veiliger te maken: steeds alert zijn, alles alleen willen doen…
, -> Deze mensen hebben soms een hevige angst/boosheid en mensen begrijpen niet altijd
vanwaar dit komt.
Bij een persoonlijkheidsstoornis, is er een onveilige hechting waardoor je aanpassingen doet
om te overleven. Die aanpassingen die toen een kracht waren, zijn nu niet meer helpend.
Het is vaak moeilijk om dit patroon los te laten en zo open te staan voor een nieuwe
omgeving en dus los te komen van die destructieve aanpassingen.
● Hans Kohut: Leeftijd van 18 maanden tot 3 jaar ontwikkelen kinderen hun identiteit
onafhankelijk van de ouders.
➔ Kinderen voelen zich machtig en hebben het gevoel dat de wereld rond hen
draait.
- Empathische ouders: reflecteren.
- Gebrek aan steun/empathie ouders: basis voor pathologisch
narcisme.
● Otto Kernberg: In de vroege jeugd ontwikkeling van gevoel van eenheid en stabiliteit.
➔ Ouders kunnen nooit aan alle behoeften voldoen van het kind en dat is goed
aangezien kinderen dit moeten leren integreren.
- Pas wanneer dit uitblijft, dan heb je de kans op het ontwikkelen van
een BPS.
Het is dus een interactie van genetische factoren & ervaringen in de jeugd.
➢ Persoonlijkheidsstoornissen komen meer voor in bepaalde populaties zoals:
- Psychiatrische patiënten
- Gedetineerden
- Mensen met een verslaving
=> Bepaalde persoonlijkheidsstoornissen worden sneller gediagnosticeerd bij vrouwen en
anderen dan sneller bij mannen.
Waarom is een persoonlijkheidsstoornis een moeilijk te stellen diagnose?
● Comorbiditeit: een persoonlijkheidsstoornis vertoont vaak klachten die bij andere
aandoeningen ook voorkomen. (BV: somberheid, afzondering komt ook bij een
depressie voor.)
